Το δικαίωμα διαμονής
Εργαζόμενοι
Οι εργαζόμενοι σε άλλη χώρα της ΕΕ έχουν το δικαίωμα να ζουν εκεί. Τα άτομα που αναζητούν εργασία επιτρέπεται, επίσης, να ζουν σε άλλη χώρα κατά τη διάρκεια της αναζήτησης εργασίας. (Βλέπε Το δικαίωμα αναζήτησης εργασίας)
Η χώρα υποδοχής μπορεί να ζητήσει από τους "διακινούμενους εργαζόμενους της ΕΕ" να εγγραφούν στα μητρώα των αρμοδίων αρχών. (Βλέπε οδηγία 2004/38/ΕΚ)
Μπορεί να απαιτούνται και άλλες νομικές και διοικητικές διατυπώσεις ανάλογα με τη διάρκεια παραμονής – μέχρι 3 μήνες, πάνω από 3 μήνες, ή μόνιμα.
Μέλη της οικογένειας
Τα παρακάτω μέλη της οικογένειας κάθε εργαζομένου έχουν δικαίωμα να διαμένουν στην ίδια χώρα, ανεξάρτητα από την υπηκοότητά τους:
- ο/η σύζυγος
- ο καταχωρισμένος σύντροφος (εφόσον η νομοθεσία της χώρας υποδοχής θεωρεί τις καταχωρισμένες συμβιώσεις ισοδύναμες με γάμο)
- κατιόντες κάτω των 21 ετών ή συντηρούμενοι, περιλαμβανομένων και εκείνων του/της συζύγου ή συντρόφου
- συντηρούμενοι ανιόντες (π.χ. γονείς, παππούδες/γιαγιάδες), περιλαμβανομένων και εκείνων του/της συζύγου ή του/της συντρόφου
Οι χώρες της ΕΕ οφείλουν επίσης να διευκολύνουν την είσοδο και τη διαμονή:
- άλλων εξαρτώμενων μελών της οικογένειας ή μελών του νοικοκυριού των εργαζομένων
- άλλων μελών της οικογένειας που έχουν ανάγκη από προσωπική φροντίδα λόγω σοβαρών προβλημάτων υγείας
- ατόμων που αποδεδειγμένα έχουν διαρκή σχέση με τον εργαζόμενο.
Σε περίπτωση διαζυγίου, ακύρωσης γάμου, λήξης καταχωρισμένης συμβίωσης, θανάτου ή αποχώρησης του εργαζομένου, τα μέλη της οικογένειας μπορούν να διατηρήσουν το δικαίωμα διαμονής υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις.