Polski
Wybierz swój język
Unia Europejska wspiera miasta w ich przemianie w bardziej zielone i zrównoważone obszary, oferując odpowiednie polityki i programy finansowania. Pomagają one urbanistom w osiągnięciu celów UE w zakresie zielonej transformacji w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym.
Na przykład unijna strategia na rzecz bioróżnorodności 2030 zawiera plan odbudowy zasobów przyrodniczych, który ma pomóc władzom miejskim wdrożyć rozwiązania oparte na zasobach przyrody z myślą o poprawie jakości życia mieszkańców.
Z kolei Strategia UE w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu wspiera władze miejskie w podejmowaniu środków w celu łagodzenia skutków globalnego ocieplenia.
Ponadto w ramach Europejskiego Zielonego Ładu w 2020 roku przyjęty został plan działania dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym. Dzięki stosowaniu koncepcji dotyczących gospodarki o obiegu zamkniętym w zarządzaniu zasobami miasta mogą z powodzeniem wejść na ścieżkę bardziej zrównoważonego rozwoju.
UE zadbała również o opracowanie kryteriów zamówień publicznych, aby ułatwić władzom organizowanie „zielonych” publicznych przetargów. Dodatkowo Nowa karta z Lipska zapewnia ramy polityki na rzecz zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich w całej Europie.
W kontekście agendy miejskiej UE powstały trzy wielostronne partnerstwa, których zadaniem jest udostępnianie wiedzy i ulepszanie praktyk związanych ze zrównoważonym rozwojem miast:
Szereg europejskich miast podjęło konkretne działania w ramach jednego lub większej liczby tych partnerstw, kładąc silny nacisk na zrównoważony rozwój obszarów miejskich. Dodatkowo w zaprojektowaniu zintegrowanych strategii rozwoju pomaga wsparcie z EFRR, a programy takie jak URBACT czy innowacyjne działania miejskie ułatwiają miastom uruchamianie konkretnych inicjatyw.
Pionierzy zrównoważonych rozwiązań
Zainspirowane pracą Partnerstwa ds. zrównoważonego użytkowania gruntów i rozwiązań opartych na przyrodzie, władze włoskiej Bolonii w 2018 roku postanowiły zweryfikować swój ogólny plan zagospodarowania przestrzennego. Nowo opracowany plan uwzględnia zasady gospodarki o obiegu zamkniętym, jednocześnie wspierając rekultywację gleb i przeciwdziałanie niekontrolowanemu rozrastaniu się miasta.
Głównym wskaźnikiem odniesienia pozwalającym obecnie ocenić zakres nowej zabudowy miejskiej jest powierzchnia gleb zajmowanych na cele gospodarcze, czyli gruntów utraconych w wyniku rozwoju miasta. Nowe ramy planowania sprzyjają też odnowie zabytkowych budynków i rekultywacji nieużytków.
Holenderskie miasto Haarlem pełni rolę koordynatora Partnerstwa ds. innowacyjnego i odpowiedzialnego udzielania zamówień publicznych. Ponadto w tym mieście uruchomiono lokalne centra współpracy, których głównym zadaniem jest opracowywanie strategii zrównoważonych zamówień publicznych.
Organy odpowiedzialne za planowanie przestrzenne i zamówienia publiczne nie zawsze posiadają wystarczającą liczbę urzędników ze specjalistyczną wiedzą w zakresie udzielania zamówień, a poziom ich kwalifikacji może się znacząco różnić. Rozwiązaniem tego problemu zajmują się właśnie centra współpracy, łącząc zasoby i wiedzę specjalistyczną, tym samym zapewniając wysoką jakość zamówień publicznych w praktyce.
Z kolei w Mariborze, drugim co do wielkości mieście na Słowacji, opracowano procedury skutecznego wyboru projektów o dużym znaczeniu, uwzględniające potrzeby gospodarcze, środowiskowe i społeczne.
W pierwszej kolejności władze miejskie opracowały strategię na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym, inicjatywę zrealizowaną w ramach projektu Greencycle, dofinansowanego za pośrednictwem EFRR.
Wśród innych działań podjętych w Mariborze warto wymienić też realizację projektu Urban Soil 4 Food, którego celem jest zmniejszenie ilości odpadów biologicznych i budowlanych, które trafiają na wysypiska, poprzez wykorzystanie ich do produkcji ziemi do zastosowania w ogrodach, na terenach zielonych i placach budowy.
Oswajanie miejskiej dżungli
Władze włoskiego Prato realizują szereg inicjatyw zwiększających zrównoważony charakter miasta. Jedną z nich jest projekt Piu' Prato, który pomaga w rewitalizacji dzielnicy Macrolotto Zero, aby stała się bardziej atrakcyjna zarówno dla mieszkańców, jak i przedsiębiorców.
Działania podjęte w tym projekcie obejmują ponowne zagospodarowanie opuszczonych budynków, tworzenie terenów zielonych i promowanie zrównoważonej mobilności. Jednocześnie w ramach projektu Prato Urban Jungle prowadzone są działania mające na celu odbudowę środowiska przyrodniczego na niektórych osiedlach poprzez rozwój zielonych przestrzeni.
Stolica Norwegii Oslo pełni rolę koordynatora Partnerstwa ds. gospodarki o obiegu zamkniętym. Jednym ze sztandarowych osiągnięć tego partnerstwa jest opracowanie 29 wskaźników efektywności służących do oceny postępów miasta w procesie przechodzenia na model gospodarki o obiegu zamkniętym.
W Oslo udało się między innymi uruchomić szereg inicjatyw ograniczających ilość odpadów. W tym celu zbudowano na przykład dziewięć ministacji recyklingu, które ułatwiają mieszkańcom utylizację małych ilości odpadów wielkogabarytowych i niebezpiecznych bez konieczności przewożenia ich własnym pojazdem.
WIĘCEJ INFORMACJI
Wykorzystanie zamówień publicznych wspomagających obieg zamknięty, cele szczegółowe oraz wskaźniki