Η πρωτοβουλία για την απασχόληση των νέων (ΠΑΝ) είναι ένα από τα σημαντικότερα χρηματοδοτικά μέσα της ΕΕ για την υλοποίηση των προγραμμάτων εγγυήσεων για τη νεολαία έως το 2023. Η ΕΕ δρομολόγησε την ΠΑΝ το 2013, με σκοπό τη στήριξη των νέων που ζουν σε περιοχές όπου η ανεργία των νέων ήταν υψηλότερη από 25 %.

Κατά την περίοδο 2021-2023 τα κράτη μέλη μπορούν να αυξήσουν τους πόρους τους για την ΠΑΝ και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, ώστε να βοηθήσουν τους νέους που πλήττονται από την κρίση του κορονοϊού, χάρη στην πρόσθετη χρηματοδότηση που διατίθεται από την ΕΕ στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «Συνδρομή στην Ανάκαμψη για τη Συνοχή και τις Περιοχές της Ευρώπης» (REACT-EU).

Η πρωτοβουλία για την απασχόληση των νέων στηρίζει αποκλειστικά τους νέους που βρίσκονται εκτός εκπαίδευσης, απασχόλησης ή κατάρτισης (ΕΕΑΚ), περιλαμβανομένων και όσων είναι μακροχρόνια άνεργοι ή δεν έχουν εγγραφεί ως αναζητούντες εργασία. Διασφαλίζει ότι οι νέοι που ζουν στις περιοχές της Ευρώπης με τα οξύτερα προβλήματα μπορούν να λαμβάνουν στοχευμένη στήριξη. Κατά κανόνα, η πρωτοβουλία για την απασχόληση των νέων χρηματοδοτεί δυνατότητες

• μαθητείας
• πρακτικής άσκησης
• τοποθέτησης σε θέση εργασίας
• συνέχισης της εκπαίδευσης για απόκτηση τίτλων

Η ΠΑΝ στηρίζει την υλοποίηση των εγγυήσεων για τη νεολαία. Στο πλαίσιο των εγγυήσεων για τη νεολαία, τα κράτη μέλη οφείλουν να εφαρμόσουν μέτρα που θα εξασφαλίζουν ότι οι νέοι έως 25 ετών θα λαμβάνουν ποιοτική προσφορά για θέση εργασίας, για συνέχιση της εκπαίδευσής τους, για μαθητεία ή πρακτική άσκηση εντός τεσσάρων μηνών από τη στιγμή που εξέρχονται από την εκπαίδευση ή καθίστανται άνεργοι.

Η πρωτοβουλία για την απασχόληση των νέων συμπληρώνει άλλες δράσεις που αναλαμβάνονται σε εθνικό επίπεδο, οι οποίες στηρίζονται κυρίως από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) και στοχεύουν στην υλοποίηση προγραμμάτων εγγυήσεων για τη νεολαία. Το ΕΚΤ μπορεί να υπερβεί την άμεση στήριξη των ατόμων, συμβάλλοντας στη μεταρρύθμιση της απασχόλησης, της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και των κοινωνικών συστημάτων και υπηρεσιών.

Χρηματοδότηση

Περίοδος προγραμματισμού 2021-2027

Για την περίοδο 2021-2027, για λόγους απλούστευσης, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ ενσωμάτωσαν την πρωτοβουλία για την απασχόληση των νέων στο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+ (ΕΚΤ+), διατηρώντας την έμφαση στην απασχόληση των νέων.  Όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει να επενδύσουν κατάλληλο ποσό από τους πόρους του ΕΚΤ+ σε στοχευμένες δράσεις και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για τη στήριξη της απασχόλησης, της εκπαίδευσης και της κατάρτισης των νέων.

Επιπροσθέτως, τα κράτη μέλη που υπερβαίνουν τον μέσο όρο της ΕΕ όσον αφορά τους νέους ηλικίας 15 έως 29 ετών που βρίσκονται εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης (ΕΕΑΚ) για τα έτη 2017-2019 θα πρέπει να διαθέσουν τουλάχιστον το 12,5 % των πόρων τους από το ΕΚΤ+ στη νεολαία.

Περίοδος προγραμματισμού 2014-2020

Ο συνολικός προϋπολογισμός της πρωτοβουλίας για την απασχόληση των νέων ανέρχεται σε 8,9 δισ. EUR για την περίοδο 2014-2020. Ο αρχικός προϋπολογισμός ανερχόταν σε 6,4 δισ. EUR. Ωστόσο, λόγω των σταθερά υψηλών επιπέδων ανεργίας των νέων, η ΕΕ αύξησε τον προϋπολογισμό αυτόν το 2017, το 2019 και το 2020 κατά συνολικά 2,5 δισ. EUR σε πρόσθετους πόρους.

Το ήμισυ του προϋπολογισμού προέρχεται από ειδική γραμμή του προϋπολογισμού για την πρωτοβουλία για την απασχόληση των νέων, η οποία συμπληρώνεται με αντίστοιχο ποσό από το ΕΚΤ. Τα επιλέξιμα κράτη μέλη συμπληρώνουν περαιτέρω τους πόρους του ΕΚΤ με εθνική συγχρηματοδότηση. Η ΠΑΝ υλοποιείται σύμφωνα με τους κανόνες του ΕΚΤ.

Για την ταχύτερη υλοποίηση των δράσεων της ΠΑΝ, η ΕΕ αποδέσμευσε σημαντική χρηματοδότηση προς τα κράτη μέλη με τη μορφή προχρηματοδότησης, η οποία το 2015 κατ΄ εξαίρεση αυξήθηκε στο 30 % της ειδικής γραμμής του προϋπολογισμού για την ΠΑΝ. 

Ευρωπαϊκό Έτος Νεολαίας 2022

Η πολιτική συμφωνία για το Ευρωπαϊκό Έτος Νεολαίας επιτεύχθηκε τον Δεκέμβριο του 2021. Η Επιτροπή, καθ’ όλη τη διάρκεια του 2022, θα συντονίσει μια σειρά δραστηριοτήτων σε στενή επικοινωνία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τα κράτη μέλη, τις περιφερειακές και τοπικές αρχές, τις οργανώσεις της νεολαίας και τους ίδιους τους νέους και τις νέες.

Για περισσότερες πληροφορίες, βλ. την Ευρωπαϊκή Δικτυακή Πύλη της Νεολαίας.