Του καθ. Thomas Platzek, προέδρου της Επιστημονικής Επιτροπής για την Ασφάλεια των Καταναλωτών

Τον Απρίλιο του 2013 επιλέχθηκαν, στο Λουξεμβούργο, τα νέα μέλη της επιστημονικής επιτροπής για την ασφάλεια των καταναλωτών (ΕΕΑΚ) για την περίοδο 2013-2016. Η επιτροπή αυτή, η οποία λειτουργεί αφότου ορίστηκε η σύστασή της με την οδηγία του 1968 για τα καλλυντικά, θα συνεχίσει την επί τέσσερις δεκαετίες μακρά παράδοση παροχής στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιστημονικών συμβουλών σχετικά με την ασφάλεια των καλλυντικών. Η ΕΕΑΚ έχει επίσης σημαντικό ρόλο στον νέο κανονισμό για τα καλλυντικά , ο οποίος θα αρχίσει να ισχύει τον Ιούλιο του 2013.

Τα μέλη της επιτροπής επιλέγονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως ανεξάρτητοι εμπειρογνώμονες, με βάση την εξέχουσα επιστημονική τους εμπειρογνωμοσύνη, μέσω δημόσιας πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος.

Δεδομένου ότι η βιομηχανία συμμετέχει στην τρέχουσα έρευνα για τα συστατικά των προϊόντων και τις εναλλακτικές μεθόδους, ορισμένα τμήματα της κοινωνίας των πολιτών μπορεί να θεωρούν ότι υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων όταν τα μέλη της επιτροπής συμμετέχουν σε ερευνητικά προγράμματα που διεξάγονται από κοινού με εμπειρογνώμονες της βιομηχανίας (ερευνητικές πλατφόρμες δημόσιου και ιδιωτικού τομέα). Η λειτουργία της ΕΕΑΚ διέπεται από ρυθμίσεις χάρη στις οποίες αποφεύγεται η σύγκρουση μεταξύ της επιστημονικής αριστείας και της ανεξαρτησίας, ώστε η ύπαρξη συμφέροντος που πρέπει να δηλωθεί να μη συνεπάγεται κατ’ ανάγκη την ύπαρξη συγκρουόμενων συμφερόντων.

Η ΕΕΑΚ εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον και λαμβάνει τις αποφάσεις της συλλογικά με πλειοψηφία. Αυτός ο τρόπος λειτουργίας είναι καθοριστικής σημασίας για την τόνωση και την εξισορρόπηση του επιστημονικού διαλόγου και τη διασφάλιση της αντικειμενικότητας των επιστημονικών αποτελεσμάτων (καμία απόφαση δεν λαμβάνεται από ένα άτομο). Οι απόψεις της μειοψηφίας επίσης καταγράφονται.

Κατά τα τελευταία έτη, η εν λόγω επιτροπή έχει αξιολογήσει την ασφάλεια πολλών συστατικών, όπως: βαφές μαλλιών, αρώματα, φίλτρα υπεριώδους ακτινοβολίας, υπεροξείδιο του υδρογόνου σε προϊόντα λεύκανσης των δοντιών και προφυλακτικά. Οι τρέχουσες εργασίες της επιτροπής εστιάζουν στα νανοϋλικά.

Μια από τις κύριες προκλήσεις για τα επόμενα χρόνια θα είναι η αξιολόγηση της ασφάλειας συστατικών για τα οποία γίνονταν προηγουμένως δοκιμές σε ζώα. Δεδομένου ότι οι δοκιμές σε ζώα έχουν πλέον απαγορευτεί , πρέπει να αναπτυχθούν κατάλληλες δοκιμές μέσω εναλλακτικών μεθόδων, αν και δεν υπάρχουν εναλλακτικές μέθοδοι για όλα τα τοξικολογικά τελικά σημεία. Μια άλλη πρόκληση είναι η αξιολόγηση των νανοϋλικών ως συστατικών, τα οποία πρέπει να αξιολογούνται παρά το γεγονός ότι καμία από τις διαθέσιμες εναλλακτικές μεθόδους για τις συμβατικές χημικές ουσίες δεν έχει επικυρωθεί ειδικά για τα νανοϋλικά. Η ΕΕΑΚ εκφράζει την ικανοποίησή της για το ότι αρχίζει να βρίσκει λύσεις για τις συγκεκριμένες προκλήσεις.

Οι προκλήσεις αυτές θα προαγάγουν την έρευνα στους τομείς αυτούς, οι οποίοι αποτελούν τη βάση της επιστημονικής προόδου. Η ΕΕΑΚ θα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή όσον αφορά τη εξασφάλιση υψηλού επιπέδου ασφάλειας και προστασίας της υγείας για τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ ταυτόχρονα θα δώσει στην επιστήμη και την καινοτομία τη δυνατότητα να παίξουν καθοριστικό ρόλο στην ενθάρρυνση της ανταγωνιστικότητας και της οικονομικής ανάπτυξης στην Ευρώπη.