Jacques Delors
Anam a thabhairt don Eoraip
Ailtire físeach na hEorpa
Chuaigh cumas agus diongbháilteacht bhuanseasmhach Jacques Delors i gcion go mór ar chreatlach an Aontais Eorpaigh.
Ó 1985 go 1995, mar Uachtarán ar an gCoimisiún Eorpach, ba é Jacques Delors an t-ailtire físeach a leag síos an bhunchloch agus a chothaigh cuid de na héachtaí ba shuntasaí a bhain leis an tionscadal Eorpach.
Ní caibidil ama a bhí ina thréimhse 10 mbliana, ach ré inar tharla athrú ollmhór, rud a d’fhág lorg buan ar an Aontas Eorpach mar a bhfuil aithne againne inniu air.
Deich mbliana fichead ina dhiaidh sin, maireann oidhreacht Delors fós i stair na hEorpa.
‘Is ann do dhaoine a bhíonn sásta agóid a dhéanamh i gcoinne na sochaí reatha, agus is ann do dhaoine eile a bhíonn ag iarraidh í a athrú go gníomhach. Is fearr liom féin a bheith sa dara catagóir.’
Cinniúint na hEorpa a leagan amach
Oidhreacht dhomhain na haontachta
Nuair a ceapadh Jacques Delors ina Uachtarán ar an gCoimisiún Eorpach, bhí air dul i ngleic le mór-roinn a bhí i ngreim géarchéime. Bhí an t-éadóchas i réim in eacnamaíocht na hEorpa, agus bhí amhras ann faoi bhunchlocha an tionscadail Eorpaigh. Titim Bhalla Bheirlín, athaontú na Gearmáine, deireadh Aontas na bPoblachtaí Sóivéadacha Sóisialacha agus na cogaí san iar-Iúgslaiv – is tréimhse achrannach chlaochlaitheach a bhí ann.
Sa chomhthéacs sin, tháinig ceannaireacht Delors chun cinn mar a bheadh léaró athléimneachta ann. Leag a chuid gníomhaíochtaí cinntitheacha an bealach amach i dtreo na haontachta.
Mar thoradh ar a thríú téarma mar Uachtarán an Choimisiúin Eorpaigh in 1995, bhí an tAontas Eorpach níos athléimní, níos cothroime, níos láidre agus níos dlúithe ná riamh.
‘Muintir na hEorpa, sin í an Eoraip.’
11 Samhain 1989, titim Bhalla Bheirlín
11 Samhain 1989, titim Bhalla Bheirlín
28 Meitheamh 1991, in éineacht le Seansailéir na Gearmáine, Helmut Kohl
28 Meitheamh 1991, in éineacht le Seansailéir na Gearmáine, Helmut Kohl
3 Aibreán 1991, in éineacht le Lech Wałęsa, Uachtarán na Polainne
3 Aibreán 1991, in éineacht le Lech Wałęsa, Uachtarán na Polainne
Tús an Mhargaidh Aonair
Bhí Jacques Delors go mór i bhfách le lánpháirtiú na hEorpa. Chuir a dhíograis thógálach fís chomhroinnte in iúl go tapa i measc na mBallstát, agus síníodh an Ionstraim Eorpach Aonair dá bharr. Réitigh sí sin an bealach i dtreo an Margadh Aonair a chruthú faoi 1992, rud a cheadaigh saorghluaiseacht daoine, earraí, caipitil agus seirbhísí.
‘Tá sé in am anam a thabhairt don Eoraip.’
28 Bealtaine 1986, an searmanas lenar osclaíodh glacadh bhratach na hEorpa
28 Bealtaine 1986, an searmanas lenar osclaíodh glacadh bhratach na hEorpa
An euro, ár n-airgeadra nua
D’fhág Jacques Delors lorg buan ar chruthú an euro, ar bhunú an Aontais Eacnamaíoch agus Airgeadaíochta Eorpaigh, agus ar bhunú Chonradh Maastricht. Le Conradh Maastricht, leagadh síos an bhunchloch d’airgeadra aonair nua, an euro, agus cruthaíodh an tAontas Eorpach agus an tsaoránacht Eorpach.
Dúthracht ó chroí d’Eoraip aontaithe ba ea tiomantas diongbháilte Delors, a rannpháirtíocht féin san obair sin san áireamh.
‘Comhartha d’aontacht na hEorpa is ea an euro. Ní mór dúinn é a chosaint agus a neartú.’
An tsaoránacht Eorpach: daoine a thabhairt níos gaire dá chéile
Bhí a fhios ag Jacques Delors go raibh i bhfad níos mó i gceist leis an tionscadal Eorpach ná comhtháthú eacnamaíoch.
Is éard atá i gceist leis an tionscadal Eorpach daoine a thabhairt níos gaire dá chéile, agus bród a chothú as aontas a mbímid níos láidre le chéile dá bharr.
Bhí sé ar chruthaitheoirí limistéar Schengen, limistéar inar féidir le níos mó ná 400 milliún duine taisteal gan bhac idir na Ballstáit faoi láthair gan dul trí rialuithe teorann.
Is a bhuí le Delors atá an clár Erasmus againn, clár malartaithe mac léinn an Aontais Eorpaigh atá ar cheann de na brandaí is suntasaí de chuid an Aontais.
‘Cuirimis i gcuimhne dúinn féin ar dtús go bhfuil fréamhacha doimhne na hEorpa ann i gcónaí a bhuí le Erasmus.’
An fear taobh thiar den oidhreacht
Rugadh i bPáras é an 20 Iúil 1925, agus chaith sé an chuid luath dá ghairmréim ag obair i mBanc na Fraince. Chuaigh sé isteach sa pholaitíocht ansin agus bhí poist éagsúla aige, mar Aire Rialtas na Fraince agus mar Fheisire de Pharlaimint na hEorpa san áireamh.
Nuair a bhí sé ina Uachtarán ar an gCoimisiún Eorpach, agus ó tharla gur tháinig sé slán ó bhearta cruálacha an Dara Cogadh Domhanda, d’aithin sé gurbh é coincheap na síochána raison d'être an Chomhphobail. Is trí rathúnas agus aontacht na mór-roinne a chur chun cinn a chuidigh sé leis an tsíocháin a bhaint amach inti.
20 Bealtaine 1985, é in éineacht leis an bPápa Eoin Pól II
20 Bealtaine 1985, é in éineacht leis an bPápa Eoin Pól II
8 Deireadh Fómhair 1993, chuir Jacques Delors fáilte roimh Nelson Mandela, Uachtarán na Comhdhála Náisiúnta Afracaí
8 Deireadh Fómhair 1993, chuir Jacques Delors fáilte roimh Nelson Mandela, Uachtarán na Comhdhála Náisiúnta Afracaí
1 Bealtaine 1985, é in éineacht le Ronald Reagan, Uachtarán na Stát Aontaithe
1 Bealtaine 1985, é in éineacht le Ronald Reagan, Uachtarán na Stát Aontaithe
As ucht a chuid seirbhísí don tionscadal Eorpach, cheap an Chomhairle Eorpach é ina Shaoránach Oinigh den Eoraip in 2015, gradam nár bronnadh ach ar thriúr go dtí seo.
9 Nollaig 1989, Comhairle Eorpach Strasbourg
9 Nollaig 1989, Comhairle Eorpach Strasbourg
‘Allons, courage, le Printemps de l’Europe est toujours devant nous!’
Au revoir, a Uachtaráin
Tógtha le Shorthand