In 2014-2020 hebben de Europese structuur- en investeringsfondsen (ESI-fondsen) in het totaal 731 miljard euro geïnvesteerd, waarvan 535 miljard euro door de EU is gefinancierd. Doel was duurzame sociaaleconomische convergentie, territoriale cohesie, een sociaal Europa en een soepele groene en digitale transitie te bevorderen.
- 31 January 2023
In het vandaag door de Commissie goedgekeurde samenvattende verslag 2022 over de uitvoering van de ESI-fondsen wordt hierop dieper ingegaan.
Het verslag geeft een overzicht van de verwezenlijkingen van de ESI-fondsen tot eind 2021:
- meer dan 4 miljoen kleine en middelgrote ondernemingen (kmo's) hebben steun ontvangen;
- 55,2 miljoen mensen hebben steun ontvangen via maatregelen op het gebied van werkgelegenheid, sociale inclusie, vaardigheden en onderwijs;
- dankzij hernieuwbare energiebronnen is de energieproductiecapaciteit met meer dan 3 600 megawattuur per jaar verhoogd en het jaarlijks primair energieverbruik van openbare gebouwen is met 2,6 terawattuur per jaar verminderd (wat overeenkomt met het jaarlijks elektriciteitsverbruik van ongeveer 720 000 gezinnen);
- 2,3 miljoen projecten hebben steun aan de landbouwsector en kmo's op het platteland verleend om het concurrentievermogen te verbeteren. Bovendien hebben ze op het platteland voor banen helpen zorgen;
- in de visserij en de aquacultuur zijn 44 000 banen gevrijwaard en meer dan 6 000 nieuwe banen gecreëerd.
De ESI-fondsen vormden ook de eerste verdedigingslinie van steun aan de lidstaten en de regio's om de COVID-19-pandemie en de economische gevolgen ervan op te vangen.
Dankzij tijdelijke flexibele maatregelen in het kader van het cohesiebeleid in het zog van de gezondheidscrisis konden de lidstaten niet-toegewezen fondsen van het cohesiebeleid naar prioritaire gebieden (bijvoorbeeld gezondheidszorg, regelingen voor werktijdverkorting en steun aan kmo's) overhevelen.
De ESI-fondsen zijn sinds de uitbraak van de pandemie in 2020 en 2021 verdeeld om te voldoen aan de nieuwe behoeften van medische instellingen, onderzoekers, eigenaars van bedrijven, werknemers en kwetsbare personen. Mede dankzij de ESI-fondsen konden ook miljoenen laaggeschoolden een opleiding volgen. Velen van hen hebben formele kwalificaties behaald.
Tot slot hebben de ESI-fondsen een centrale rol gespeeld bij het stimuleren van energie-efficiëntie, hernieuwbare energiebronnen, de renovatie van gebouwen en de integratie van de markt: belangrijke aanjagers van de energiezekerheid in de EU. Mede dankzij het cohesiebeleid hebben de lidstaten en de regio's de energiearmoede aangepakt, de uitstoot van broeikasgassen teruggedrongen en duurzame banen in de bouwsector gecreëerd.
Achtergrondinformatie
Krachtens artikel 53 van Verordening (EU) nr. 1303/2013 moet jaarlijks een samenvattend verslag worden ingediend over de uitvoering van de ESI-fondsen in de periode 2014-2020. Dit jaar geeft het verslag een overzicht van de ontwikkelingen bij de financiële uitvoering van de ESI-fondsen voor de periode 2014-2020 tot en met eind 2021. De financiële periode 2014-2020 loopt eind 2023 af conform de zogenaamde N+3-regel.
Als een van de grootste investeringsinstrumenten van de EU-begroting ondersteunen de ESI-fondsen de territoriale, economische en sociale cohesie van Europa's regio's, evenals hun veerkracht en herstel van de crisis van de afgelopen jaren.
De ESI-fondsen omvatten:
- het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling;
- het Europees Sociaal Fonds;
- het Cohesiefonds;
- het Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling;
- het Europees Fonds voor maritieme zaken en visserij.
De ESI-fondsen worden ingezet om onder meer de volgende beleidsdoelstellingen te verwezenlijken:
- onderzoek en innovatie
- digitale technologieën
- steun voor een koolstofarme economie
- duurzaam beheer van natuurlijke hulpbronnen
- kleine ondernemingen
- slimme, duurzame en inclusieve groei
- werkgelegenheid, beter onderwijs en betere opleiding
- opbouw van de institutionele capaciteit van het openbaar bestuur
- stedelijke ontwikkeling en territoriale samenwerking (Interreg).
De Europese structuur- en investeringsfondsen zorgen voor een echte Europese meerwaarde via op maat gesneden groeibevorderende investeringen voor regionale ontwikkeling. De ESI-fondsen vormden een eerste verdedigingslinie om de gevolgen van de coronapandemie en de Russische agressie tegen Oekraïne op te vangen. De ESI-fondsen zullen een centrale rol blijven spelen bij het herstel van de EU en de bevordering van rechtvaardige groei.
Valdis Dombrovskis, uitvoerend vicevoorzitter voor handel - 31/01/2023
Het cohesiebeleid is de reddingslijn voor de lidstaten en regio’s geweest om de recente crises het hoofd te bieden. Het cohesiebeleid heeft voorkomen dat de interne ongelijkheden in onze Unie groter werden en het heeft de economische, sociale en territoriale cohesie in de EU gestimuleerd. De resultaten en concrete voordelen van het cohesiebeleid voor onze burgers blijken duidelijk uit dit verslag. Plaatsen die aan hun lot worden overgelaten, kunnen bloedige wonden in onze democratieën worden. Het behoort tot onze Europese kernwaarden ervoor te zorgen dat iedereen en elke plaats telt en iedereen deel heeft aan onze gedeelde gemeenschappelijke welvaart.
Elisa Ferreira, commissaris voor Cohesie en Hervormingen - 31/01/2023
Ik ben blij dat de ESI-fondsen nog steeds een belangrijke rol spelen door de toegang tot beroepsopleiding en werk te vergemakkelijken en armoede te bestrijden. Reeds vele jaren lang – en vooral in de moeilijke tijden na de COVID-19-pandemie en als gevolg van de ongerechtvaardigde Russische invasie van Oekraïne – is deze EU-steun van cruciaal belang om gelijke kansen voor iedereen te waarborgen.
Nicolas Schmit, commissaris voor Werkgelegenheid en Sociale Rechten - 31/01/2023