Autor: Xavier Prats Monné, dyrektor generalny DG ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności, Komisja Europejska
Nowe sprawozdanie „Zdrowie i opieka zdrowotna w zarysie: Europa 2016” – opublikowane 23 listopada – to pierwsze działanie zrealizowane w ramach dwuletniego cyklu „Stan zdrowia w UE”. W sprawozdaniu państwa członkowskie mogą znaleźć wiarygodne informacje na temat zdrowia oraz solidne analizy ekspertów, które mogą pomóc im w kształtowaniu polityki w oparciu o potwierdzone dane.
Sprawozdanie pomaga również określić obszary, w których działania UE mogą mieć rzeczywistą wartość dodaną. Przeanalizowano w nim stan zdrowia społeczeństwa oraz systemy opieki zdrowotnej w krajach UE i zwrócono uwagę na przeszkody, które sprawiają, że systemy te nie są na tyle skuteczne, dostępne i elastyczne, na ile mogłyby być.
Sprawozdanie zawiera zarówno dobre, jak i złe wieści. Dowiadujemy się z niego na przykład, że w UE można by uniknąć ponad miliona zgonów. Ta z pozoru dobra wiadomość ma jednak i złą stronę, ponieważ oznacza również, że ponad milion osób w całej UE nadal umiera z powodu chorób i urazów, którym można było zapobiec. Sprawozdanie pomoże nam zrozumieć, jak możemy zmienić aktualną sytuację. Na przykład przeczytamy w nim, że 16 proc. osób dorosłych w UE cierpi na otyłość, a 20 proc. pali papierosy – są to czynniki ryzyka, którym można skutecznie przeciwdziałać.
Według sprawozdania systemy opieki zdrowotnej borykają się z pewnymi problemami, którym można by zapobiec. 27 proc. pacjentów w UE trafia bezpośrednio na pogotowie, ponieważ nie ma dostępu do podstawowej opieki zdrowotnej. 15 proc. wydatków na opiekę zdrowotną pacjenci pokrywają bezpośrednio z własnej kieszeni, a ubodzy Europejczycy średnio 10 razy częściej mają problemy w uzyskaniu odpowiedniego leczenia. Z pewnością nie można wycenić zdrowia, można natomiast wycenić gospodarcze skutki złego stanu zdrowia społeczeństwa oraz nieskutecznych systemów opieki zdrowotnej. Co roku gospodarka UE traci około 115 mld euro z powodu przedwczesnych zgonów osób w wieku produkcyjnym. Często tym zgonom można by zapobiec. To tylko niektóre przykłady problemów, które można skuteczniej zdiagnozować i przeanalizować dzięki inicjatywie „Stan zdrowia w UE”. Kolejnym krokiem jest opracowanie krajowych profili zdrowotnych wszystkich 28 państw UE, przedstawiających specyfikę każdego z tych państw i wyzwania, przed jakimi stoi. Profile te mają zostać opracowane do listopada 2017 r.
Sprawozdanie „Zdrowie i opieka zdrowotna w zarysie” przygotowane przez OECD we współpracy z Komisją Europejską stanowi pierwszą próbę horyzontalnego przeglądu porównywalnych danych z różnych państw członkowskich. Sprawozdanie i profile krajowe będą stanowić podstawę do przeprowadzenia szczegółowej oceny sytuacji zdrowotnej w UE w ramach cyklu „Stan zdrowia w UE”.
Na zakończenie cyklu Komisja przygotuje opracowanie analityczne będące uzupełnieniem profili, w którym wyniki sprawozdania zostaną powiązane z szerszym programem działań UE. Ostatnim krokiem będzie dobrowolna wymiana najlepszych praktyk między państwami członkowskimi.
Warto pamiętać, że profile te mają na celu pomóc poszczególnym krajom, a nie krytykować stosowane przez nie rozwiązania. Ostateczny i wspólny dla wszystkich cel polega na zagwarantowaniu obywatelom UE dostępu do jak najlepszej opieki zdrowotnej, profilaktyki i promocji zdrowia we wszystkich krajach UE.
Publikacja sprawozdania „Zdrowie i opieka zdrowotna w zarysie: Europa 2016” zbiega się w czasie z zawarciem porozumienia o współpracy pomiędzy Komisją Europejską a OECD. Ściślejsza współpraca przyczyni się do poprawy naszej wiedzy na temat systemów opieki zdrowotnej i ich wyników w celu opracowania nowych, ukierunkowanych na pacjenta działań w oparciu o doświadczenia i wyniki oraz do budowania zdolności w zakresie analizy ekonomicznej zdrowia publicznego i systemów opieki zdrowotnej.
