Opracowanie: Marina Maggini (Krajowy Instytut Zdrowia, Rzym, Włochy) i Jelka Zaletel (Krajowy Instytut Zdrowia Publicznego, Ljubljana, Słowenia)
Cukrzyca jest powszechną i poważną chorobą: według najnowszych szacunków Międzynarodowej Organizacji Diabetologicznej w 2015 r. na całym świecie na cukrzycę chorowało 415 mln dorosłych (w wieku 20–79 lat). Stanowi to około 9 proc. populacji w tej grupie wiekowej. Przewiduje się, że jeśli nie podjęte zostaną odpowiednie działania, do 2040 r. na cukrzycę będzie chorować około 642 mln ludzi. W Unii Europejskiej odsetek chorych na cukrzycę waha się od około 4,0–4,5 proc. na Litwie, w Estonii i Irlandii do niemal 10 proc. na Cyprze, Malcie i w Portugalii.
Cukrzyca zwiększa ryzyko wystąpienia wielu poważnych problemów zdrowotnych, takich jak choroby układu krążenia, utrata wzroku, neuropatia, zmiany zwyrodnieniowe w obrębie stopy czy choroba nerek. Zmiana stylu życia osób szczególnie narażonych na zachorowanie może jednak zapobiec wielu przypadkom cukrzycy typu 2, która jest powszechniejszą chorobą, lub znacznie opóźnić jej wystąpienie. Wiele osób cierpiących na cukrzycę może z kolei zapobiec wystąpieniu komplikacji lub je opóźnić dzięki leczeniu, zmianie stylu życia i skutecznej samokontroli.
Zapoczątkowanie w 2014 r. wspólnego działania na rzecz walki z chorobami przewlekłymi i promowania zdrowego starzenia się w całym cyklu życia (JA-CHRODIS) stanowi odpowiedź na wezwanie Komisji Europejskiej do połączenia sił na rzecz profilaktyki i leczenia poważnych chorób przewlekłych. Cukrzycę wybrano jako studium przypadku służące ulepszeniu opieki zdrowotnej nad osobami cierpiącymi na choroby przewlekłe. Głównym celem jest wykorzystanie dostępnej wiedzy do usprawnienia koordynacji i współpracy między państwami w obszarze zwalczania cukrzycy poprzez wymianę sprawdzonych rozwiązań.
W ramach JA-CHRODIS stworzono zestawienie krajowych planów zwalczania cukrzycy w Europie, które stanowiło podstawę do opracowania wytycznych politycznych mających na celu wskazanie czynników, które mogą ułatwić opracowywanie, wdrażanie i długoterminowość krajowych planów zwalczania cukrzycy. Państwa europejskie dokonały postępów, nawet pomimo stosowania różnych metod, jeśli chodzi o systemowe rozwiązania z zakresu polityki wprowadzane w odpowiedzi na problemy związane z cukrzycą. Wnioski wyciągnięte z tych doświadczeń mogą wspierać wysiłki państw na rzecz budowy skutecznej i kompleksowej strategii profilaktyki i leczenia cukrzycy oraz – w szerszym ujęciu – chorób przewlekłych.
