Door Tonio Borg, Europees commissaris voor Gezondheid en consumentenbeleid
Op 19 december 2012 keurde de Europese Commissie een voorstel goed tot herziening van de richtlijn inzake tabaksproducten van 2001. Ze deed dat om rekening te houden met de recente ontwikkelingen op de tabaksmarkt, nieuwe wetenschappelijke bevindingen en internationale verbintenissen op dit gebied.
Tabak is het belangrijkste vermijdbare gezondheidsrisico in de EU waardoor ieder jaar bijna 700 000 mensen voortijdig sterven en miljoenen met een slechte gezondheid kampen.
Daarom wil de EU de tabaksmarkt reguleren: de risico's moeten duidelijk zijn, roken moet worden ontmoedigd, rokers moeten hulp krijgen om te stoppen, passief roken moet worden voorkomen en de reclame en marketing moet aan banden worden gelegd.
Ook speelt de Europese Commissie een actieve rol in de wereldwijde tabaksbestrijding, met name via de Kaderovereenkomst over tabaksbestrijding van de Wereldgezondheidsorganisatie, waarbij landen over de hele wereld maatregelen hebben toegezegd om het aantal ziekte- en sterfgevallen als gevolg van roken terug te dringen, en een kader hebben gekregen voor strengere maatregelen ter bestrijding van het tabaksgebruik.
Hoewel de situatie aanzienlijk verbeterd is, blijft het aantal rokers in de EU hoog – 28% van de bevolking en 29% van de jonge Europeanen rookt nog steeds. Roken is erg verslavend en 94% van de rokers beginnen voor hun 25ste, 70% zelfs voor hun 18de verjaardag. Daarom wil het EU-beleid tabaksproducten vooral minder aantrekkelijk maken en jongeren ontmoedigen om te gaan roken.
Tabaksproducten moeten eruit zien en smaken als tabaksproducten, en niet als iets anders. Het voorstel van december wil aantrekkelijke verpakkingen en aroma's als marketingmiddel daarom verbieden.
De afgelopen 10 jaar zijn tabaksproducten veranderd. Er worden sterke, verleidelijke smaken en creatieve verpakkingen gebruikt om de producten aantrekkelijker lte maken. Ook zijn er nieuwe producten op de markt gekomen, zoals elektronische sigaretten.
Gebleken is dat sommige voorschriften uit de bestaande richtlijn consumenten de foute indruk kunnen geven dat sommige tabaksproducten minder schadelijk zijn dan andere.
Het voorstel van de Commissie omvat dan ook nieuwe en strengere regels voor het vervaardigen, verpakken en verkopen van tabaksproducten. Sigaretten, shag (roltabak) en andere niet voor roken bestemde tabaksproducten met een smaak worden verboden en waarschuwingen met afbeeldingen op sigaretten en shag worden verplicht. Verder mogen tabaksproducten niet meer online in het buitenland worden verkocht en komen er maatregelen tegen illegale handel. Bovendien handhaaft het voorstel het bestaande verbod op snus, komen er speciale voorschriften voor de etikettering en ingrediënten van kauw- en snuiftabak, en worden elektronische en kruidensigaretten geregeld.
