Rozdział opisuje świadczenia, które mogą Ci przysługiwać w razie śmierci pracującego członka rodziny lub pobierającego emeryturę lub rentę. Opisujemy tu także zasiłek, który pomoże Ci pokryć koszty pogrzebu bliskiej osoby.

Omawiane świadczenia to:

• renta rodzinna
• zasiłek pogrzebowy

W jakiej sytuacji mam prawo do świadczenia?

Renta rodzinna przysługuje członkom rodziny zmarłej osoby, która w chwili śmierci miała prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki do uzyskania jednego z tych świadczeń (czyli np. odpowiednio długo opłacała składki na ubezpieczenie emerytalne. O szczegółowych warunkach czytaj w rozdziale Emerytury oraz Renty inwalidzkie). Rentę dostaną także członkowie rodziny zmarłego, który pobierał zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedemerytalne.

Zasiłek pogrzebowy jest przyznawany osobie, która pokryła koszty pogrzebu. Prawo do tego zasiłku ma również każda instytucja, jeśli to ona pokryła koszty pogrzebu. Może to być więc pracodawca, dom pomocy społecznej, gmina, powiat itp.

Zasiłek pogrzebowy wypłacany jest jednorazowo.

Jakie warunki muszę spełnić?

Uprawnionymi do ubiegania się o rentę rodzinną są następujące osoby:

1. dzieci (własne, współmałżonka, adoptowane), spełniające jeden z poniższych warunków:

• do ukończenia 16. lub do 25. roku życia, jeżeli kontynuują naukę (jeżeli dziecko ukończy 25 lat będąc na ostatnim roku studiów na uczelni wyższej, prawo do renty trwa do zakończenia tego roku studiów);
• bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy do ukończenia 16 lat lub w czasie nauki w szkole do ukończenia 25 lat.

2. wnuki, rodzeństwo i inne dzieci przyjęte na wychowanie przed osiągnięciem pełnoletności, jeżeli spełniają warunki wymienione powyżej i zostały przyjęte na wychowanie co najmniej na rok przed śmiercią ubezpieczonego (lub emeryta, lub rencisty);
3. wdowa (lub wdowiec) spełniająca jeden z poniższych warunków:

• w chwili śmierci męża (żony) ma ukończone 50 lat lub jest niezdolna(y) do pracy;
• niezależnie od wieku, jeżeli wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnionych do renty rodzinnej po zmarłej osobie, które nie ukończyły 16 lat, a jeżeli uczą się – 18 lat; niezależnie od wieku, jeżeli wychowuje dziecko niezdolne do pracy.

4. rozwiedzeni małżonkowie, jeśli mieli prawo do alimentów od zmarłego i spełniają jeden z warunków dla wdów i wdowców;
5. rodzice zmarłej osoby, jeżeli spełniają warunki, które muszą spełnić wdowy, lub jeśli ich zmarłe dziecko przed śmiercią w istotny sposób przyczyniało się do ich utrzymania.

Dzieci nie tracą prawa do renty rodzinnej w przypadku zawarcia małżeństwa, podobnie wdowy i wdowcy, jeśli ponownie wezmą ślub.

Zasiłek pogrzebowy przysługuje w razie śmierci:

• ubezpieczonego;
• osoby pobierającej emeryturę lub rentę;
• członka rodziny osoby ubezpieczonej, emeryta lub rencisty.

Do czego mam prawo i jak się o nie ubiegać?

Renta rodzinna

Przy ocenie prawa do renty przyjmuje się, że osoba zmarła była całkowicie niezdolna do pracy. Wylicza się więc wysokość renty z tego tytułu, a następnie, na tej podstawie, wysokość renty rodzinnej według następujących zasad:

O zasadach przyznawania renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy przeczytasz w rozdziale Renty inwalidzkie.

Wszystkim uprawnionym członkom rodziny przysługuje jedna łączna renta rodzinna, która w razie konieczności jest dzielona w równych częściach między uprawnionych.

Renta, która przysługiwałaby zmarłemu (czyli kwota, na podstawie której wylicza się rentę rodzinną), nie może być niższa niż wysokość renty minimalnej.

Decyzja o przyznaniu renty rodzinnej podejmowana jest przez lokalny organ rentowy, czyli oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Aby ubiegać się o przyznanie renty, należy złożyć odpowiedni wniosek.

Decyzja zostanie wydana w ciągu 30 dni od momentu spełnienia ostatniego z warunków wymaganych do przyznania prawa do renty. Od decyzji organu rentowego wnioskodawcy przysługuje prawo wniesienia odwołania.

Zasiłek pogrzebowy

Zasiłek pogrzebowy jest świadczeniem jednorazowym.

Wniosek o jego przyznanie należy złożyć nie później niż 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, po której zasiłek przysługuje. Po tym okresie prawo do zasiłku wygasa.

Zasiłki pogrzebowe wypłacają oddziały Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Dokumenty do wypełnienia

• Wniosek o rentę rodzinną - ZUS ERR;
• Jeśli o rentę rodzinną ubiega się więcej osób, należy dodatkowo złożyć załącznik - ZUS Rw-3;
• Wniosek o wypłatę zasiłku pogrzebowego - ZUS Z-12.

Poznaj swoje prawa

Linki poniżej przedstawiają Twoje prawa, nie są to strony Komisji Europejskiej, ani nie reprezentują jej poglądów:

• Jak ubiegać się o rentę rodzinną - poradnik ZUS;
• Renta rodzinna – informacja Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej;
• Szczegółowy opis procedur przyznawania świadczeń przez ZUS;
• Informacje na temat zasiłku pogrzebowego.

Strony i publikacje Komisji Europejskiej:

• Zasiłki pogrzebowe: Twoje prawa za granicą jako obywatela UE.

Z kim się kontaktować?

Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej – Departament Ubezpieczeń Społecznych
ul. Nowogrodzka 1/3/5
00-513 Warszawa
tel.: +48 538117390
Internet: www.gov.pl/rodzina
e-mail: info@mrips.gov.pl

Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
ul. Szamocka 3, 5
01-748 Warszawa
Internet: www.zus.pl

Centrum Obsługi Telefonicznej ZUS

Konsultanci są dostępni w dni robocze w godzinach 7.00-18.00. Automatyczny System Informacyjny jest dostępny 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu.

• numer przeznaczony do obsługi połączeń z telefonów komórkowych oraz stacjonarnych krajowych i zagranicznych: +48 225601600
• skype: zus_centrum_obslugi_tel
• adres e-mail do zapytań ogólnych: cot@zus.pl

Wyszukiwarka oddziałów ZUS wg nazwy miasta lub gminy oraz kodu pocztowego.