Europa heeft talent. Maar talent moet worden gekoesterd, vooral nu de EU belangrijke demografische ontwikkelingen doormaakt. Dit is des te noodzakelijker in regio's die met een krimpende beroepsbevolking, een laag percentage mensen met een diploma tertiair onderwijs en het vertrek van jongeren te kampen hebben.
- 17 January 2023
Als deze problemen niet worden aangepakt, zullen ze tot nieuwe en steeds grotere territoriale verschillen leiden naarmate regio's vergrijzen en het met een kleinere en minder geschoolde beroepsbevolking moeten stellen. Het demografische landschap van Europa kan dan veranderen waardoor de veerkracht en het concurrentievermogen van de EU worden belemmerd.
De EU is vastberaden niemand en geen enkele plaats aan zijn lot over te laten. Daarom is het van cruciaal belang ervoor te zorgen dat regio's met lacunes bij de ontwikkeling van talent veerkrachtiger en aantrekkelijker worden.
Daarom lanceert de Commissie het “Talent Booster Mechanism”. Dit mechanisme zal EU-regio's die met een versnelde krimping van hun beroepsbevolking te kampen hebben, helpen de nodige mensen op te leiden en aan te trekken en de vereiste vaardigheden en competenties te ontwikkelen om de gevolgen van de demografische ontwikkelingen aan te pakken.
Het mechanisme wordt vandaag gepresenteerd in de mededeling over het benutten van talent in Europa's regio's en is het eerste belangrijke initiatief in 2023 dat bijdraagt aan het door de Commissie voorgestelde Europees Jaar van de Vaardigheden, dat een nieuwe impuls aan om- en bijscholing wil geven. De mededeling biedt op maat gesneden, plaatsgebonden en multidimensionale oplossingen – onder meer het gebruik van bestaande EU-fondsen en -initiatieven – om de regio's te ondersteunen die het zwaarst door de demografische ontwikkelingen en de neveneffecten ervan worden getroffen, en om het ontstaan van nieuwe en grotere territoriale ongelijkheden in de EU te voorkomen.
De Commissie publiceert vandaag ook haar 2023 Report on the Impact of Demographic Change met een update van het Demography Report of 2020. Het verslag gaat in op de demografische trends en de gevolgen van recente ontwikkelingen, zoals de brexit, de COVID-19-crisis en de Russische militaire agressie tegen Oekraïne. In het verslag wordt benadrukt dat het voor de toekomstige welvaart en het welzijn in de EU van cruciaal belang is de uitdagingen als gevolg van de demografische ontwikkelingen aan te gaan. Tot deze uitdagingen behoren onder meer de vergrijzing en daling van de bevolking, de krimpende bevolking in de werkende leeftijd en de toenemende territoriale verschillen (onder meer de groeiende kloof tussen stad en platteland). In het verslag wordt nagegaan hoe en of de demografische patronen worden versneld of verstoord en of de verstoringen van voorbijgaande aard zijn of een blijvend demografisch effect hebben.
De lacunes bij de ontwikkeling van talent in sommige EU-regio's
De EU-lidstaten worden geconfronteerd met een sterke krimping van hun beroepsbevolking. De beroepsbevolking is tussen 2015 en 2020 met 3,5 miljoen mensen gekrompen en zal tegen 2050 naar verwachting nog eens met 35 miljoen mensen krimpen.
82 regio's in 16 lidstaten (goed voor bijna 30 % van de EU-bevolking) worden zwaar getroffen door de krimping van de bevolking in de werkende leeftijd, een laag percentage mensen met een diploma tertiair onderwijs of een negatieve mobiliteit van hun bevolking in de leeftijdsgroep van 15 tot 39 jaar. Deze regio's worden geconfronteerd met specifieke structurele problemen zoals inefficiëntie op de arbeidsmarkt en in onderwijs, opleiding en volwasseneneducatie, tekortkomingen op het gebied van innovatie, openbaar bestuur of bedrijfsontwikkeling en geringe toegang tot diensten. Door deze problemen aan te pakken, zouden de regio's meer geschoolde werknemers kunnen aantrekken. Verschillende van deze regio's worden al met lacunes bij de ontwikkeling van talent geconfronteerd, terwijl de andere in de nabije toekomst met dit risico te kampen zullen krijgen. Als dit probleem niet wordt aangepakt, komt de welvaart van de EU op lange termijn in gevaar.
Een nieuw EU-mechanisme: het “Talent Booster Mechanism”
Het Talent Booster Mechanism, dat door de Commissie zal worden ontwikkeld, is gebaseerd op acht pijlers:
Talent de vrije loop laten via bestaande fondsen en initiatieven van de EU
In de mededeling wordt ook benadrukt hoe bestaande EU-instrumenten en -beleidsmaatregelen de economische revitalisering en de ontwikkeling van de juiste vaardigheden kunnen ondersteunen om activiteiten met een groot potentieel in de getroffen regio's aan te trekken, onder meer via het Europees Semester. Het gaat onder meer om de nieuwe Europese innovatieagenda, waarin het “Deep Tech Talent Initiative” wordt beschreven: een specifiek vlaggenschipinitiatief om de lacunes aan talent in deep tech-sectoren aan te pakken en alle regio's in Europa te integreren.
Ook wordt in de mededeling benadrukt hoe het cohesiebeleid deze regio's zal blijven helpen hun economie te diversifiëren, de toegankelijkheid van diensten te verbeteren, de efficiëntie van het openbaar bestuur te vergroten en de betrokkenheid van de regionale en lokale overheden te waarborgen met behulp van specifieke plaatsgebonden strategieën.
Tot slot biedt de mededeling tal van voorbeelden van nationale en regionale initiatieven en beste praktijken om de structurele problemen in een lokale context doeltreffend aan te pakken en zo de regio's aantrekkelijker voor talent te maken. Om wederzijds leren te vergemakkelijken, blijft de Commissie met de nationale autoriteiten samenwerken: de meest acute demografische problemen worden in kaart gebracht, evenals voorbeelden van beleidsmaatregelen en projecten om de gevolgen van de demografische veranderingen op te vangen.
Volgende stappen
De Commissie zal regelmatig verslag uitbrengen over de uitvoering van deze mededeling.
Achtergrondinformatie
Het is voor een eerlijkere en veerkrachtigere samenleving van cruciaal belang de demografische uitdagingen aan te gaan. Aangezien de demografische veranderingen van invloed zijn op verschillende beleidsterreinen, moeten de beleidsmakers voor een complex coördinatieproces zorgen waarbij alle relevante actoren op EU-, nationaal, regionaal en lokaal niveau worden betrokken. Hoewel de meeste beleidsmaatregelen om deze uitdagingen aan te gaan op nationaal niveau moeten worden genomen, houdt de Commissie bij haar beleidsvoorstellen rekening met de gevolgen en het effect van de demografische veranderingen.
De Commissie heeft in 2020 al een Report on the Impact of Demographic Change in Europe in 2020 aangenomen, dat de weg heeft vrijgemaakt voor verdere initiatieven in 2021: de goedkeuring van het Green paper on ageing en de Long-term vision for the EU's rural areas towards 2040.
Meer recent zijn onder meer de volgende initiatieven op EU-niveau genomen om de lidstaten te helpen de demografische uitdagingen op verschillende gebieden en in verschillende sectoren aan te gaan: de Europese zorgstrategie met de aanbevelingen van de Raad over toegang tot betaalbare en hoogwaardige langdurige zorg en voor- en vroegschoolse educatie en kinderopvang, de EU-strategie voor de rechten van het kind en de Europese kindergarantie, het Youth Employment Support Package, de Aanbeveling van de Commissie over doeltreffende actieve steun voor werkgelegenheid, de Aanbeveling van de Raad inzake het garanderen van een rechtvaardige transitie naar klimaatneutraliteit, het werkgelegenheidspakket voor personen met een handicap, het recente voorstel om van 2023 het Europees Jaar van de Vaardigheden te maken en de vandaag goedgekeurde mededeling over het benutten van talent in Europa's regio's.
Vrij verkeer is een van de meest waardevolle verwezenlijkingen van de EU. Als aanvulling hierop moeten we ervoor zorgen dat regio’s met een krimpende bevolking – en daardoor met lacunes bij de ontwikkeling van talent – over de middelen beschikken om de vruchten van hun investeringen aan te trekken en te benutten. Demografische veranderingen kunnen worden aangegrepen om de veerkracht in alle regio’s van de EU te versterken.
Dubravka Šuica, vicevoorzitter voor Democratie en Demografie - 17/01/2023
De “talentenval” vormt een van de meest verontrustende ontwikkelingsvallen, aangezien onze regio’s van hun beste en slimste leden worden beroofd. Met zijn plaatsgebonden aanpak kan het cohesiebeleid als katalysator fungeren om regio’s te helpen talent te behouden, te ontwikkelen en aan te trekken. Dit is een noodzakelijke voorwaarde om steeds grotere territoriale verschillen in de EU te voorkomen.
Elisa Ferreira, commissaris voor Cohesie en Hervormingen - 17/01/2023
Het doel van het Europees Jaar van de Vaardigheden bestaat erin omscholing en bijscholing te stimuleren nu de arbeidsmarkt snel verandert. We willen het concurrentievermogen van de Europese bedrijven versterken en het volledige potentieel van de digitale en de groene transformatie op een eerlijke en inclusieve manier benutten. Dit is een goede gelegenheid voor regio’s die moeite hebben om geschoolde werknemers aan te trekken of te behouden, om na te gaan welke obstakels hun bedrijven en werknemers beletten om naar meer productieve en toekomstgerichte sectoren over te schakelen. Het nieuwe specifieke mechanisme om talent in de regio’s te stimuleren kan hierbij uitstekend van pas komen.
Nicolas Schmit, commissaris voor Werkgelegenheid en Sociale Rechten - 17/01/2023
Hoeksteen van het EU-beleid is ervoor te zorgen dat alle Europeanen dezelfde mogelijkheden hebben, ongeacht de regio waar ze geboren zijn. Innovatie en onderwijs zijn van cruciaal belang om ervoor te zorgen dat alle EU-regio’s – en vooral plattelandsgebieden – over een ondersteunend innovatie-ecosysteem en een talentenpool beschikken die hun concurrentievermogen en welvaart in de toekomst kunnen waarborgen.
Mariya Gabriel, commissaris voor Innovatie, Onderzoek, Cultuur, Onderwijs en Jeugd - 17/01/2023
Meer informatie
- Mededeling over het benutten van talent in Europa's regio's
- Verslag over de gevolgen van de demografische veranderingen – in een veranderende omgeving
- Vragen en antwoorden over het benutten van talent in Europa's regio's en het demografieverslag
- Factsheet over het benutten van talent in Europa's regio's
- De gevolgen van de demografische veranderingen in Europa
- Onderzoek naar regionale demografische trends in de EU
- Cohesiebeleid 2021-2027
- Open gegevensplatform over het cohesiebeleid
- Kohesio
@dubravkasuica @ElisaFerreiraEC @EUinmyRegion @NicolasSchmitEU