John F. Ryan, Komisja Europejska, p.o. dyrektora ds. zdrowia publicznego

Dwa lata temu przyjęto decyzję 1082/2013/UE w sprawie poważnych transgranicznych zagrożeń zdrowia oraz określono wymóg przedstawienia sprawozdania z jej wdrożenia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie do listopada 2015 r., a następnie co trzy lata. 

W pierwszym tego rodzaju sprawozdaniu, przyjętym dnia 7 grudnia 2015 r., przedstawiono zarówno mocne, jak i słabe strony, lecz ogólnie stwierdzono, że wdrożenie decyzji poprawiło „bezpieczeństwo zdrowotne w Unii Europejskiej i ochronę obywateli Unii przed chorobami zakaźnymi i innymi zdarzeniami biologicznymi, chemicznymi i środowiskowymi”. 

Decyzja ta stanowi, że państwa członkowskie muszą regularnie przekazywać informacje na temat stanu swojej gotowości, co wzmacnia koordynację UE i zapewnia lepszą koordynację zarządzania ryzykiem.

Decyzja przewiduje również ocenę ryzyka i zarządzanie transgranicznymi zagrożeniami zdrowia innymi niż choroby zakaźne, pomaga przygotować i wdrożyć procedurę wspólnych zamówień na medyczne środki zapobiegawcze oraz nadaje szerokie kompetencje prawne Komitetowi ds. Bezpieczeństwa Zdrowia.

Takie postępy są czasami możliwe jedynie wówczas, gdy wyciągamy wnioski z poprzednich trudności. Na przykład umowa w sprawie wspólnych zamówień na dostawę medycznych środków zapobiegawczych i szczepionek była skutkiem braku szczepionek podczas epidemii ptasiej grypy H5N1 na przełomie 2005 i 2006 r.  Europejski Korpus Medyczny, który zacznie funkcjonować dnia 15 lutego 2016 r., jest również skutkiem trudności, w obliczu których stanęliśmy w walce z ebolą, polegających na problemach z delegowaniem pracowników służby zdrowia do krajów dotkniętych epidemią.

Zawsze jednak pojawiają się nowe wyzwania, niektóre są nagłe i niespodziewane, a niektóre pojawiają się stopniowo. Dobrym przykładem jest obecne wystąpienie wirusa zika. Od lat koncentrujemy się również na oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe, która jest dla nas jednym z największych zagrożeń w dziedzinie zdrowia publicznego.   Obecny rok jest ostatnim rokiem realizacji pięcioletniego planu działania Komisji na rzecz zwalczania oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe i pomimo postępów nadal pozostaje wiele do zrobienia.

Z tego względu Komisja pomogła wspólnie zorganizować pierwszy w historii warsztat transatlantycki poświęcony dyskusji dotyczącej sieci badań klinicznych w dziedzinie oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe, który odbył się dnia 22 stycznia 2016 r. Również dlatego z zadowoleniem przyjęliśmy zorganizowanie w tym tygodniu, w dniach 9 i 10 lutego 2016 r., konferencji ministerialnej na temat oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe w trakcie prezydencji holenderskiej.

Komisja tymczasem analizuje swoją następną strategię dotyczącą oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe na przyszłe lata, która także będzie stanowić uzupełnienie globalnego planu działania Światowej Organizacji Zdrowia.

Następne sprawozdanie z wdrożenia decyzji 1082/2013/UE zostanie sporządzone pod koniec 2018 r.   Jego treść – odzwierciedlająca to, jak dobrze poradziliśmy sobie ze zwalczaniem oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe i innych poważnych transgranicznych zagrożeń zdrowia – w dużej mierze zależy od naszej skuteczności w zwiększaniu gotowości i możliwości reagowania na te zagrożenia nie tylko na szczeblu UE, lecz także w skali międzynarodowej.