Hier kunt u lezen over arbeidsongeschiktheidsuitkeringen in Nederland. Binnen de arbeidsongeschiktheidsregeling (WIA-regeling) wordt onderscheid gemaakt tussen volledige en permanente arbeidsongeschiktheid (IVA-uitkering) en gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid (WGA-uitkering).

In welke situatie heb ik recht op uitkeringen?

Als u door arbeidsongeschiktheid niet in staat bent te werken, betaalt uw werkgever maximaal 104 weken minstens 70% van uw salaris door. Als u geen werkgever meer heeft, maar wel onder het stelsel van werknemersverzekeringen valt, betaalt UWV de ziekte-uitkering (op basis van de Ziektewet). Na 104 weken ziekte komt u in aanmerking voor een WIA-uitkering, de uitkering voor arbeidsongeschiktheid.

WIA is de Nederlandse afkorting van de Wet werk en inkomen (naar arbeidsvermogen). De WIA is de uitkering die u krijgt als u wegens ziekte of invaliditeit niet kunt werken of minder verdient dan uw vorige inkomen uit werk.

De WIA omvat de werkhervattingsuitkering voor gedeeltelijk arbeidsgeschikte personen (Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten, WGA) en de inkomensvoorzieningsuitkering voor volledig arbeidsongeschikte personen (Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten, IVA). Het soort WIA-uitkering dat u zult ontvangen, hangt af van hoeveel u nog in staat bent te werken. U kunt in aanmerking komen voor de

• werkhervattingsuitkering (WGA) als u twee jaar of meer ziek bent geweest en in staat bent om in de toekomst te werken.
• inkomensvoorzieningsuitkering voor volledig arbeidsongeschikten (IVA) als u niet in staat bent te werken en er zeer weinig kans bestaat dat dit zal veranderen.

Zelfstandigen

Als u zelfstandige bent, kunt u een particuliere verzekering afsluiten om het risico van arbeidsongeschiktheid te dekken.

Jonggehandicapten

Jonggehandicapten kunnen vanaf 18 jaar een Wajong-uitkering aanvragen als zij niet in staat zijn om te werken en ook niet in staat zijn om op termijn enig arbeidsvermogen te ontwikkelen, kunnen recht hebben op een uitkering (Wajong). De Wajong-uitkering wordt alleen betaald aan jonggehandicapten die legaal in Nederland wonen.

Daarnaast kunnen jonggehandicapten die voor hun 30e ziek/gehandicapt worden en daardoor geen arbeidsvermogen hebben en in de toekomst ook geen arbeidsvermogen kunnen ontwikkelen, een Wajong-uitkering aanvragen als zij in het jaar voordat zij gehandicapt of ziek werden ten minste zes maanden hebben gestudeerd.

Arbeidsongevallen en beroepsziekten

Er gelden geen aparte regelingen voor arbeidsongevallen en beroepsziekten in Nederland. In deze gevallen heeft u recht op doorbetaling van uw loon door uw werkgever gedurende de eerste 104 weken of op een Ziektewet-uitkering als uw contract rechtsgeldig stopgezet werd. Na de periode van 104 weken kunt u recht hebben op een uitkering in overeenstemming met de Wet Werk en Inkomen (WIA).

Verder kunnen werknemers hun werkgever bij de burgerlijke rechtbank aanklagen en bijkomende financiële vergoeding eisen ter compensatie van de schade.

Aan welke voorwaarden moet ik voldoen?

Volledig arbeidsongeschikt (IVA)

Bent u door ziekte of invaliditeit volledig en duurzaam arbeidsongeschikt (minstens 80%) en is er geen of slechts een kleine kans op herstel? Dan kunt u na 2 jaar ziekte in aanmerking komen voor een IVA-uitkering.

Deels arbeidsongeschikt (WGA)

Bent u door uw ziekte of invaliditeit tijdelijk of gedeeltelijk (minstens 35%) arbeidsongeschikt en heeft u een werkgever? Dan kunt u na twee jaar een WGA-uitkering krijgen.

Als u minder dan 35% arbeidsongeschikt bent, heeft u geen recht op een arbeidsongeschiktheidsuitkering, maar u kunt een werkloosheidsuitkering aanvragen.

Jongeren met ziekte/ handicap (Wajong)

U heeft recht op een Wajong-uitkering als u legaal in Nederland woont en u op uw 18e verjaardag langdurig arbeidsongeschikt bent door ziekte of invaliditeit. U kunt ook recht hebben op een Wajong-uitkering als u in Nederland woont en gehandicapt wordt na uw 18e verjaardag en voor uw 30^ste verjaardag en u minstens 6 maanden heeft gestudeerd in het jaar voordat u arbeidsongeschikt werd.

Waar heb ik recht op en hoe kan ik daar aanspraak op maken?

Volledig arbeidsongeschikt (IVA)

De IVA-uitkering is 75% van het dagloon. Het dagloon is gebaseerd op het salaris in het jaar voorafgaand aan de aanvangsdatum van de ziekte met een maximum van 256,54 EUR per dag.

Gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid (WGA)

Het bedrag van uw WGA-uitkering hangt af van hoeveel u nog kunt werken en van hoeveel u in de praktijk nog werkt.

Er zijn 3 soorten WGA-uitkeringen:

• loongerelateerd
• loonaanvullend
• vervolguitkering

U kunt een loongerelateerde uitkering krijgen onder de volgende voorwaarden:

• U kunt door ziekte minder dan 65% van uw vorige loon verdienen
• U heeft 26 van de laatste 36 weken voordat u ziek werd gewerkt

Als u in deze periode ook in een andere lidstaat heeft gewerkt, wordt voor de beoordeling van het recht op loongerelateerde arbeidsongeschiktheidsuitkering rekening gehouden met deze periode van werken alsof u deze in Nederland heeft vervuld.

De duur van de loongerelateerde uitkering kan worden verlengd tot maximaal 24 maanden. De duur is afhankelijk van het aantal kalenderjaren dat u gewerkt heeft in de periode voorafgaande aan het jaar waarin u ziek bent geworden. Bij het vaststellen van de duur wordt rekening gehouden met perioden van werken in een andere lidstaat.

Als u niet werkt, heeft u recht op 75% van uw laatste salaris gedurende de eerste 2 maanden en 70% van het laatste salaris daarna met een maximum van 256,54 EUR per dag.

Als u niet werkt nadat de loongerelateerde uitkering afloopt, of u verdient minder dan 50% van de overgebleven werkcapaciteit, dan ontvangt u een loonaanvullingsuitkering of een vervolguitkering. Zie WIA. Als u meer dan 50% verdient, zult u een toelage bovenop uw loon uitkering ontvangen.

Als uw dagelijks inkomen lager is dan het sociaal minimum, kunt u recht hebben op een toeslag op grond van de Toeslagenwet.

Wanneer en hoe een invaliditeitsuitkering aanvragen?

U kunt in aanmerking komen voor een invaliditeitsuitkering als uw ziekte-uitkering is afgelopen of de wettelijke loondoorbetaling door de werkgever is beëindigd. U moet uiterlijk in de 93e week van uw ziekte een invaliditeitsuitkering aanvragen om inkomensverlies te voorkomen. Na 88 weken ziekte zal UWV u een brief sturen om u hierover te informeren.

Om een WIA-uitkering aan te vragen, moet u het online WIA-aanvraagformulier invullen en opsturen naar UWV. Hiervoor heeft u een DigiD-account nodig. Heeft u geen DigiD-account, regel dit dan via digid.nl

Als u een werkgever heeft en een WIA-uitkering aanvraagt, moet u de volgende documenten meesturen met uw online aanvraagformulier:

• uw medische informatie van de bedrijfsarts
• uw werkhervattingsrapport (een reeks documenten opgesteld door uw werkgever of de arbodienst over uw werkhervattingstraject)

Uw werkgever kan het werkhervattingsrapport digitaal naar UWV sturen. Als u het rapport opstuurt, moet u dat per post doen.

Jonge mensen met een ziekte/handicap (Wajong)

De Wajong-uitkering voor jonge mensen met een ziekte/handicap geeft een inkomen dat maximaal 75% (indicatieve Wajong-uitkeringscalculator) van het minimumloon bedraagt.

Als uw dagelijks inkomen lager is dan het sociaal minimum, kunt u recht hebben op een toeslag op grond van de Toeslagenwet.

Om in aanmerking te komen voor de Wajong-uitkering mag u geen onderwijs volgen en moet u door het UWV als arbeidsongeschikt worden beschouwd.

Verklarende woordenlijst

• Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA): Dekt alle werknemers die als gevolg van ziekte of gebrek niet in staat zijn om met werken 65% van hun laatste inkomen hun volledige loon te verdienen. De Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen omvat twee regelingen: de Regeling terugkeer naar werk (gedeeltelijk arbeidsongeschikten) en de Regeling volledige arbeidsongeschiktheidsuitkering.
• Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten (IVA): Voorziet in een inkomen voor volledig en permanent arbeidsongeschikten zonder of met een kleine kans op herstel.
• Regeling Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA): Programma om deels arbeidsongeschikten weer aan het werk te krijgen.
• Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten (Wajong): Regeling voor kinderen en jongeren die een langdurige ziekte of handicap hebben op hun 18e verjaardag of krijgen na hun 18^e verjaardag en voor hun 30^ste verjaardag tijdens hun schoolperiode of studie.
• Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV): een Nederlandse uitvoeringsinstelling die verantwoordelijk is voor het uitvoeren van de werknemersverzekeringen (werkloosheid, ziekte, arbeidsongeschiktheid).
• Toeslagenwet: een Nederlandse wet die door UWV wordt uitgevoerd. De toeslag op basis van deze wet verhoogt het inkomen van uitkeringsgerechtigden in bepaalde gevallen tot het niveau van het sociaal minimum.

Formulieren

• Aanvraag voor Wajong
• Aanvraag WIA-uitkering

Meer informatie

Op de websites hieronder wordt beschreven wat uw rechten zijn. Dit zijn geen websites van de Europese Commissie en geven niet de standpunten van de Europese Commissie weer:

• Aanvraag Wajong-uitkering
• Aanvraag WIA en IVA

Publicatie en website van de Europese Commissie:

• Dekking van sociale zekerheid bij werkloosheid: uw rechten als EU-burger in het buitenland

Met wie moet ik contact opnemen?

Wanneer u ziek wordt, dient u zich zo snel mogelijk ziek te melden bij uw werkgever.

Wajong, WIA en IVA: neem contact op met UWV.

Werkt u als zelfstandige, dan kunt u een vrijwillige verzekering afsluiten voor het risico op arbeidsongeschiktheid door ziekte. Voor meer informatie:

• Verzekering voor zelfstandigen tegen ziekte of arbeidsongeschiktheid

Als u op zoek bent naar advies of hulp bij uw EU-rechten, vraag dan hulp aan de EU.