Komisja Europejska > Strona główna > Bazy danych > SAMANCTA

Nawigacja


SAMANCTA >

Inne języki >  
SAM-202

Chemikalia, substancje stałe
Pobór próbek

⇑
Chemikalia, substancje stałe
Definicja

(lista kodów HS objętych niniejszą kartą)		 Różne chemikalia, produkty chemiczne i preparaty w stanie stałym, także nawozy, związki organiczne i nieorganiczne; barwniki i pigmenty; środki powierzchniowo czynne, preparaty piorące i smarowe, plastik i guma w formie podstawowej itd.

W celu zapoznania się z informacjami dotyczącymi produktów w jednostkowych opakowaniach zob. kartę „Opakowania do sprzedaży detalicznej i artykuły gotowe”.

W celu zapoznania się z informacjami dotyczącymi past zob. kartę „Wosk”.

W celu zapoznania się z informacjami dotyczącymi cieczy zob. kartę „Chemikalia, ciecze” oraz „Ciekłe produkty naftowe”.

W celu zapoznania się z informacjami dotyczącymi odpadów chemicznych zob. kartę „Odpady”.

Nie należy pobierać próbek pewnych chemikaliów ze względu na ich wysoce niebezpieczne właściwości; zob. rozdział Pobieranie próbek towarów niebezpiecznych. W razie wątpliwości należy skonsultować się z laboratorium.


Chemikalia, substancje stałe
Zalecana minimalna wielkość każdej próbki końcowej 0,1 kg

W przypadku gumy w formie podstawowej: 0,5 kg

Mające zastosowanie normy (normy ISO oraz normy UE) oraz właściwe prawodawstwo
  • ISO 3165 Produkty chemiczne stosowane w przemyśle – Pobieranie próbek – Zagadnienia bezpieczeństwa.
Należy także zapoznać się z treścią odpowiednich przepisów i wytycznych krajowych w zakresie pobierania próbek.


Wymagane wyposażenie
Zalecane narzędzie do pobierania próbek w zależności od stosowanej metody Przed użyciem należy zapewnić, aby żaden sprzęt nie wszedł w reakcję z chemikaliami, których próbkę się pobiera – należy zapoznać się z kartą charakterystyki (SDS) lub postanowieniami umowy ADR.

  • Sonda o kształcie cylindrycznym z otworami, służąca do pobierania próbek towarów przewożonych luzem (S01-01).
  • Sonda otwarta podzielona na sekcje (S02-01).
  • Szufle, czerpaki z uchwytami (S03-01).
  • Dzielnik próbek (D01-01)
Pojemniki, z jakich należy korzystać przy pobieraniu próbek Przed użyciem należy zapewnić, aby żadne pojemniki magazynowe nie weszły w reakcję z chemikaliami, których próbkę się pobiera – należy zapoznać się z treścią SDS lub postanowieniami umowy ADR.

Pojemniki muszą być wykonane z materiału nadającego się do bezpiecznego przechowywania chemikaliów i powinny być szczelnie zamknięte, aby zapobiec wyciekom lub absorpcji wilgoci.
  • Torby z tworzywa sztucznego, o różnych rozmiarach, z nadrukowaną wcześniej etykietą lub bez takiej etykiety (P00).
  • Butelki z tworzyw sztucznych, o różnych rozmiarach (P01), (P03), (P04).
Pojemniki na próbki muszą być czyste i wolne od wszelkich substancji, które mogłyby zanieczyścić próbkowany materiał (takich jak woda, brud, włókna, związki piorące, benzyna ciężka i inne rozpuszczalniki, topniki lutownicze, kwasy, rdza i olej).

Próbki, w przypadku których zawartość wilgoci może mieć wpływ na wyniki analizy, np. substancje higroskopijne, należy pakować w pojemniki niewchłaniające wilgoci z hermetycznym zamknięciem. Pojemnik należy wypełnić w całości, a następnie uszczelnić go, aby zapobiec wszelkim zmianom zawartości wilgoci.

Środki bezpieczeństwa i ocena ryzyka Należy zapoznać się z treścią odpowiednich przepisów i wytycznych krajowych w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Należy pamiętać, że:
  • nie wolno pobierać próbek niektórych produktów ze względu na ich wyjątkowo niebezpieczne właściwości; (łącze).
  • w przypadku niektórych produktów (wymienionych tutaj) próbki mogą pobierać jedynie upoważnieni do tego pracownicy (np. wykonawca).

  • Należy zapoznać się z treścią SDS lub postanowieniami umowy ADR, o ile są dostępne.
  • Należy zwracać uwagę na znaki bezpieczeństwa i znaki ostrzegawcze.
  • Należy stosować odpowiednie środki ochrony indywidualnej.
  • Należy zapoznać się z treścią wszelkich instrukcji w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przedstawionych w ocenie ryzyka dla danego miejsca lub w dokumencie poświęconym zasadom bezpieczeństwa pracy, które zostały ustanowione w odniesieniu do miejsca pobierania próbek, i stosować się do zawartych w nich zaleceń.
Sytuacje niebezpieczne mogą mieć miejsce podczas:
  • pobierania próbek z towarów przemieszczanych – zagrożenie podczas pobierania próbek mogą stanowić urządzenia załadunkowe, przenośniki taśmowe, ciężarówki i inne urządzenia;
  • otwierania pojemników pod ciśnieniem (ciśnienie należy bezpiecznie wyrównać z ciśnieniem atmosferycznym):
    • nie wolno podejmować prób otwarcia pojemników pod ciśnieniem, które mogą eksplodować w przypadku nieprawidłowego otwarcia;
    • podczas rutynowej kontroli należy zwrócić się do zgłaszającego o otwarcie beczek i pobrać próbkę;
    • otwarcie należy zwalniać powoli, przy użycia narzędzia nieiskrzącego;
  • wchodzenia na obszary niebezpieczne (niedostępne lub zamknięte przestrzenie);
  • obsługi materiałów niebezpiecznych, np.:
    • substancji łatwopalnych (np. węgla, niektórych związków organicznych);
    • substancji utleniających (np. kwasów utleniających i ich soli);
    • substancji toksycznych (np. cyjanków, związków zawierających rtęć, azotanów);
    • substancji żrących i drażniących (np. silnych kwasów i zasad, ich soli).
W celu uzyskania ogólnych informacji zob. rozdział Bezpieczeństwo i higiena pracy oraz norma EN ISO 3165.

Środki ochrony indywidualnej:

Plan pobierania próbek
Rodzaj przesyłki Procedura
Przesyłka przeznaczona do odprawy celnej Próbka zbiorcza składa się z odpowiedniej liczby próbek pierwotnych. Po ustaleniu, że przesyłka jest jednorodna, zazwyczaj przyjmuje się, że jedna próbka pierwotna jest reprezentatywna dla wszystkich towarów objętych tym samym zgłoszeniem celnym.

Produkty przewożone luzem W przypadku produktów przewożonych (lub przechowywanych) luzem, stosując metodę doboru losowego lub systematycznego, pobiera się równą liczbę próbek zbiorczych z co najmniej pięciu miejsc w przesyłce – zob. Pobieranie próbek produktów przewożonych luzem.

Należy pamiętać o sprawdzeniu jednorodności partii – w przypadku wystąpienia wątpliwości w tej kwestii należy pobrać dodatkowe próbki pierwotne. W przypadku zbiorników zawierających różne produkty lub partie należy utworzyć oddzielne próbki zbiorcze.
  • Sondy poziome: sondy należy wprowadzić do ładunku z otworem skierowanym w dół, następnie obrócić je o 180º i powoli wyciągnąć w celu pobrania jednolitej próbki z całego przekroju ładunku. W przypadku każdej partii próbkę należy pobrać na trzech wysokościach (górna, środkowa i dolna część) oraz w różnych punktach w celu zapewnienia reprezentatywności próbki zbiorczej.
  • Sondy pionowe: sondy pionowe należy wprowadzać do ładunku z zamkniętą(-ymi) komorą(-ami) do pobierania próbek. Po wprowadzeniu sondy na odpowiednią głębokość należy otworzyć komory i przekręcić sondę tak, aby zapewnić ich wypełnienie. Następnie należy zamknąć komory i wyciągnąć sondę. W przypadku każdej partii próbkę należy pobrać w różnych punktach na powierzchni i na różnych głębokościach, aby zapewnić reprezentatywność próbki zbiorczej.
Chemikalia przemieszczane Jedna próbka zbiorcza składająca się z próbek pierwotnych pobranych na całej średnicy strumienia, przy czym odstępy czasu pomiędzy pobraniami należy ustalić w oparciu o prędkość przepływu – zob. Pobieranie próbek z ładunku ruchomego.

Jeżeli produkt jest przemieszczany mechanicznie przy pomocy przenośników lub innych urządzeń, mogą zostać zastosowane zawory rozdzielcze lub zsuwnie, które umożliwiają pobieranie próbek ze strumienia w regularnych odstępach czasu. W przypadku braku takich urządzeń, z uwagi na kwestie bezpieczeństwa i higieny pracy, konieczne może okazać się wstrzymanie przepływu strumienia – w takiej sytuacji do pobrania próbek z przenośnika należy użyć szufli lub czerpaka. W niektórych przypadkach próbki można pobrać za pomocą urządzenia próbkującego typu „pelikan”, umieszczając je w strumieniu przepływających produktów chemicznych w regularnych odstępach czasu. W każdym przypadku próbki należy pobierać przez cały okres przepływu partii przez punkt pobierania, aby zapewnić reprezentatywność próbki zbiorczej.

Produkty przewożone luzem w opakowaniach, takich jak beczki, baryłki, puszki i podobne pojemniki transportowe Co najmniej jedna próbka zbiorcza składająca się z próbek pierwotnych (jednej lub większej ich liczby, w zależności od jednorodności produktu, liczby pojemników) pobranych ze środkowej części każdego pojemnika w przesyłce, z zastosowaniem metody doboru losowego lub systematycznego, zob. „Pobieranie próbek ciał stałych – Pobieranie próbek produktów przewożonych luzem w opakowaniach” w części ogólnej.

Próbkę zbiorczą można utworzyć wyłącznie z pojemników pochodzących z tej samej partii zawartych w tej samej przesyłce. Jeżeli towary wchodzą w skład kilku partii, należy je wyodrębnić i pobrać z nich próbki oddzielnie.

Jeżeli próbkę pobiera się tylko z jednego pojemnika (np. beczki), próbka jest przelewana bezpośrednio z próbnika do pojemnika na próbkę.


Postępowanie z próbkami
Uwagi ogólne
  • W przypadku gdy produkt jest przewożony luzem, ładunek należy traktować jako jednolitą całość – w takiej sytuacji próbki należy pobrać ze wszystkich części ładunku.
  • Ciągłe automatyczne pobieranie próbek jest zawsze metodą preferowaną w stosunku do ręcznego pobierania próbek.
  • Jeżeli stosuje się naczynie do mieszania, zbiera się wszystkie próbki pierwotne ze wszystkich punktów pobierania próbek, a wskutek ich dokładnego wymieszania powstaje próbka zbiorcza. Naczynie do mieszania należy wstępnie przemyć produktem, którego próbka ma zostać pobrana.
  • Obsługi i pakowania próbek należy dokonywać w dobrze wentylowanym miejscu lub na zewnątrz.
  • Jeżeli brak jest jakichkolwiek informacji lub informacje (oznaczenia, symbole zagrożenia, dokumentacja) różnią się od oczekiwanych, towary należy traktować jako niebezpieczne.
  • Pobierania próbek towarów w specjalnych otoczeniach, np. w atmosferze azotu lub w warunkach sterylnych, należy dokonywać w lokalu odbiorcy pod oficjalnym nadzorem.
  • Próbka zbiorcza może być duża. W celu uzyskania próbek końcowych konieczne może być jej zmniejszenie. Dodatkowe informacje w tym zakresie można uzyskać w sekcji poświęconej systemowi podziału próbek.
Formularz pobrania próbek
  • Należy wypełnić formularz pobrania próbek. Jedną kopię formularza należy dołączyć do próbek, natomiast drugą należy zachować do celów archiwizacyjnych.
Transport
  • Próbki powinny zostać odpowiednio oznakowane – etykiety powinny wskazywać rodzaj konkretnego wiążącego się z nimi zagrożenia (symbole lub litery kodu).
  • Próbkę można uznać za materiał niebezpieczny, którego transport podlega postanowieniom umowy ADR. W przypadku zastosowania opakowań kombinowanych (składających się z opakowania wewnętrznego i zewnętrznego odpornego na rozerwanie i trudnego do przekłucia) można zastosować wyłączenia dotyczące towarów niebezpiecznych pakowanych w ograniczonych ilościach; zob. rozdział Transport w sekcji ogólnej.
  • Do próbki należy zawsze dołączyć kopię karty charakterystyki substancji (SDS).
  • Pojazd dokonujący przewozu musi być wyposażony w odpowiednią gaśnicę.
Przechowywanie
  • Próbki należy przechowywać w chłodnym, ciemnym, suchym i dobrze wentylowanym miejscu, z dala od źródeł ciepła.
  • Pojemnik powinien być szczelnie zamknięty, aby zapobiec utracie składników lotnych.
  • W przypadku materiałów łatwopalnych należy, w miarę możliwości, wykorzystać wentylowaną szafę.
  • Należy pamiętać o stosowaniu odpowiednich znaków ostrzegawczych.

Chemikalia, substancje stałe (rozwiń listę)
Numer HS Opis


Zmiany
Wersja Data Zmiany
1.0 12.10.2012 Wersja pierwsza
1.1 30.03.2019 Update - "Headings", recommended minimum quantity for sampling changed, text correction
1.2 15.07.2021 Update - New template and text modifications