Vandaag heeft de Commissie de indicator voor het regionale concurrentievermogen (Regional Competitiveness Index, RCI) gepubliceerd, een volledig herziene versie van een al lang bestaand instrument om verschillende aspecten van het concurrentievermogen in alle EU-regio's te meten.
- 27 March 2023
Uit de volledig herziene RCI 2.0 blijkt dat er nog steeds grote verschillen tussen de EU-regio's bestaan, maar ook dat het concurrentievermogen van de minder ontwikkelde regio's is verbeterd. Uit de indicator blijkt ook dat de regio's Utrecht, Zuid-Holland en de Franse hoofdstedelijke regio Île-de-France de meest concurrerende regio's in de EU zijn.
De minder ontwikkelde regio's halen hun achterstand in
Tussen de editie 2016 en de editie 2022 van de RCI is het regionale concurrentievermogen in de minder ontwikkelde regio's toegenomen, maar in de overgangsregio's is het beeld meer gemengd. De meer ontwikkelde regio's presteren nog steeds het best.
De slechtste resultaten zijn echter nog steeds geconcentreerd in de minst ontwikkelde regio's van de oostelijke EU-lidstaten.
In alle regio's in de oostelijke EU-lidstaten is het concurrentievermogen tussen de editie 2016 en de editie 2019 toegenomen, maar in de zuidelijke EU-regio's – waar het concurrentievermogen ook relatief laag is – was het beeld gemengd. Tussen de editie 2019 en de editie 2022 hebben de meeste oostelijke EU-regio's hun achterstand verder ingehaald, onder meer in de Baltische Staten, Kroatië, Hongarije, Polen en Slovenië. In sommige delen van Tsjechië, Roemenië, Slowakije en Bulgarije is het verschil met het EU-gemiddelde echter groter geworden.
In het zuiden van de EU scoren de regio's in Portugal, Spanje en het grootste deel van Griekenland beter (in Griekenland weliswaar vanuit een zeer zwakke uitgangspositie), maar in de meeste regio's in Italië en Cyprus is het verschil met het EU-gemiddelde groter geworden.
De hoofdstedelijke regio's zijn bijna altijd de meest concurrerende regio's, maar de kloof is kleiner in de meer concurrerende lidstaten
Behalve in Duitsland, Italië en Nederland zijn de hoofdstedelijke regio's in alle lidstaten de meest concurrerende regio's. De kloof met de andere regio's is soms groot en zelfs bijzonder groot in Frankrijk, Roemenië en Slowakije.
In meer concurrerende landen is de kloof tussen de hoofdstedelijke regio en de andere regio's doorgaans kleiner. Het is daarom belangrijk dat de beleidsmaatregelen en investeringen van de overheid bijdragen tot opwaartse convergentie, waarbij minder concurrerende regio's aan concurrentievermogen winnen en hun achterstand inhalen zonder dat de meest concurrerende regio's aan concurrentievermogen inboeten.
Meer concurrerende regio's hebben aanzienlijke voordelen
In meer concurrerende regio's is het bbp per hoofd van de bevolking hoger. In deze regio's zijn de randvoorwaarden voor vrouwen beter: ze kunnen betere resultaten behalen en er zijn minder jonge vrouwen die niet werken en geen onderwijs of opleiding volgen (NEET-percentage). Ten slotte zijn meer concurrerende regio's bijzonder aantrekkelijk voor pas afgestudeerden: ze vinden er gemakkelijker werk.
Het belang van het cohesiebeleid voor het regionale concurrentievermogen in de EU
Uit de resultaten van de RCI 2.0 blijkt dat EU-regio's nog steeds EU-steun nodig hebben om hun concurrentievermogen te verbeteren en de kloof met andere regio's te verkleinen. Het cohesiebeleid is het belangrijkste beleidsinstrument van de EU om regio's bij investeringen op het gebied van werkgelegenheid, concurrentievermogen, economische groei en duurzame ontwikkeling te ondersteunen en de levenskwaliteit van de burgers te verbeteren.
Dankzij territoriaal concurrentievermogen kunnen regio’s bedrijven en burgers een aantrekkelijke en duurzame omgeving bieden om te wonen en te werken. Deze herziene RCI geeft ons een grondiger inzicht in de verschillende aspecten van het concurrentievermogen in de EU-regio’s en is een waardevol instrument voor een betere beleidsvorming. Dankzij de RCI 2.0 kunnen we voor beter beleid zorgen en de burgers in Europa’s regio’s aantrekkelijke en duurzame levensomstandigheden bieden. Dit is de belangrijkste doelstelling van het cohesiebeleid. Omdat elke regio uniek is, bieden we op maat gesneden steun om de regio’s meer armslag te geven en hen te helpen hun troeven uit te spelen.
Elisa Ferreira, commissaris voor Cohesie en Hervormingen - 27/03/2023
Achtergrondinformatie
De RCI is in 2010 voor het eerst en sindsdien om de drie jaar gepubliceerd. Dankzij de RCI kunnen de EU-regio's hun ontwikkeling van jaar tot jaar en in vergelijking met andere regio's monitoren en beoordelen. De RCI is een belangrijk instrument dat op basis van 68 indicatoren een beeld geeft van het concurrentievermogen van de regio's.
De editie 2022 van de RCI past een volledig herziene methode toe en herberekent de vorige twee edities. Deze RCI 2.0 bestaat uit drie subindices (“Basis”, “Efficiëntie” en “Innovatie”) en uit 11 pijlers met betrekking tot de verschillende aspecten van het concurrentievermogen: “Instellingen”, “Macro-economische stabiliteit”, “Infrastructuur”, “Gezondheid”, “Basisonderwijs”, “Hoger onderwijs, opleiding en een leven lang leren”, “Efficiëntie van de arbeidsmarkt”, “Marktomvang”, “Technologische paraatheid”, “Verbetering van het bedrijfsleven” en “Innovatie”.
De RCI 2.0 is gebaseerd op de statistische NUTS 2-regio's (nomenclatuur van territoriale eenheden voor de statistiek). Alle indicatoren dateren van vóór de oorlog in Oekraïne. Dit is de eerste editie van de RCI zonder het Verenigd Koninkrijk.