Ελληνικά
Επιλέξτε γλώσσα
Η χρηματοδότηση της ΕΕ για την περιφερειακή και κοινωνική ανάπτυξη αποτελεί σημαντική πηγή πόρων για καίρια έργα υποδομών.
Σε ορισμένες χώρες της ΕΕ που αλλιώς θα είχαν περιορισμένα μέσα, τα ευρωπαϊκά κονδύλια χρηματοδοτούν έως το 80 % των δημοσίων δαπανών. Ωστόσο, οι περιφερειακές δαπάνες της ΕΕ δεν βοηθούν μόνο τις φτωχότερες περιφέρειες. Η ΕΕ επενδύει σε κάθε περιφέρεια και χώρα της, τονώνοντας έτσι την οικονομία της ΕΕ συνολικά.
Η πολιτική συνοχής είναι μια πολιτική από την οποία βγαίνουν κερδισμένες όλες οι περιφέρειες και χώρες της ΕΕ. Όλες οι περιφέρειες της ΕΕ, και όχι μόνο οι φτωχότερες, αποκομίζουν πάρα πολλά οφέλη από αυτήν.
Σε όποια χώρα κι αν ζείτε, κοιτάξτε προσεκτικά γύρω σας, και σίγουρα θα παρατηρήσετε ένα σχολείο, μια γέφυρα, ένα νοσοκομείο, ένα λιμάνι ή κάποιο άλλο έργο που επωφελήθηκε από χρηματοδότηση της ΕΕ και σήμανε κάτι σημαντικό για τη ζωή σας. Αυτά είναι απλώς ένα δείγμα τού τι μπορεί να κάνει η πολιτική συνοχής. Οι επιδράσεις της είναι αναρίθμητες και αυξάνονται μέσα στον χρόνο.Μια αξιολόγηση από ανεξάρτητο εμπειρογνώμονα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι επενδύσεις της πολιτικής συνοχής κατά την περίοδο 2007-2013 απέδωσαν ουσιαστικά και απτά αποτελέσματα. Μεταξύ των εν λόγω αποτελεσμάτων συγκαταλέγονται η δημιουργία θέσεων εργασίας, νέα προϊόντα που εισήχθηκαν στην αγορά, ο θετικός αντίκτυπος όσον αφορά τη μείωση των ανισοτήτων μεταξύ των περιφερειών και η αύξηση του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕγχΠ).
Για παράδειγμα, η αξιολόγηση έδειξε ότι η απόδοση των επενδύσεων έως το 2023 θα είναι 2,74 EUR για κάθε ευρώ που επενδύθηκε από το 2007 έως το 2013, δηλ. απόδοση 274 %. Αυτό υποδεικνύει ότι η πολιτική συνοχής θα ευθύνεται για σχεδόν 1 τρισεκατομμύριο EUR επιπρόσθετο ΑΕγχΠ έως το 2023. Αυτό το αποτέλεσμα έχει παρόμοιο μέγεθος σε όλους τους προϋπολογισμούς της ΕΕ για την περίοδο 2007-13 (975,8 δισεκατ. EUR) και την περίοδο 2014-2020 (908,4 δισεκατ. EUR).
Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους. Δημιουργήθηκαν πάνω από 1 200 000 θέσεις εργασίας μέσα από επενδύσεις της πολιτικής συνοχής έως το τέλος του 2015. Έλαβαν στήριξη περίπου 120 000 έργα έρευνας και καινοτομίας. 121 400 νεοσύστατες επιχειρήσεις, καθώς επίσης κατ’ εκτίμηση 400 000 μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, έλαβαν οικονομική στήριξη μέσα από τα προγράμματα της περιόδου 2007-2013.Οι εθνικές και περιφερειακές αρχές των χωρών της ΕΕ επιλέγουν τα έργα που θεωρούν ότι καλύπτουν καλύτερα τις ανάγκες τους, σύμφωνα με τις στρατηγικές και τις προτεραιότητες που έχουν συμφωνήσει με την Επιτροπή.
Για την περίοδο 2014-20, η ΕΕ εκχώρησε πάνω από 460 δισεκατ. EUR σε περιφερειακές δαπάνες. Αυτό αναμένεται να έχει ως αποτέλεσμα:
Το ποσό που συνεισφέρει κάθε χώρα στον προϋπολογισμό της ΕΕ εξαρτάται από το μέγεθος της οικονομίας της. Το 2017, 11 χώρες της ΕΕ (οι πλουσιότερες) κατέβαλαν μεγαλύτερα ποσά στον προϋπολογισμό της ΕΕ σε σχέση με αυτά που έλαβαν υπό τη μορφή χρηματοδότησης της ΕΕ.
Ωστόσο, ως αντιστάθμισμα της μεγαλύτερης συνεισφοράς τους, οι εν λόγω χώρες απόλαυσαν και αυτές τα πολλά οφέλη που τα χρήματα αυτά προσέφεραν σε όλες τις χώρες της ΕΕ: ειρήνη και σταθερότητα τόσο εντός όσο και γύρω από την ΕΕ, ασφάλεια, καλύτερες υποδομές καθώς και την ελευθερία να ζουν, να εργάζονται, να σπουδάζουν και να ταξιδεύουν οπουδήποτε στην Ένωση.
Εξάλλου, η πολιτική συνοχής επενδύει σε κάθε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ξεχωριστά, πράγμα που σημαίνει ότι τα πλουσιότερα κράτη μέλη λαμβάνουν και αυτά χρήματα της πολιτικής συνοχής.
Πέρα από τις άμεσες επενδύσεις, οι πλουσιότερες χώρες επωφελούνται επίσης από τις θετικές δευτερογενείς συνέπειες έργων χρηματοδοτούμενων από την ΕΕ, τα οποία υλοποιούνται σε λιγότερο ανεπτυγμένα κράτη.
Οι συμβάσεις για την υλοποίηση έργων σε μια λιγότερο ανεπτυγμένη περιοχή συχνά συνάπτονται με εταιρείες από τις αποκαλούμενες «καθαρά συνεισφέρουσες» χώρες (ή τους «καθαρούς πληρωτές») (εννοώντας χώρες που καταβάλλουν μεγαλύτερα ποσά στον προϋπολογισμό της ΕΕ σε σχέση με αυτά που λαμβάνουν). Για παράδειγμα, αρκετές κατασκευαστικές εταιρείες της Γερμανίας και της Αυστρίας έχουν σημαντική παρουσία στην Ουγγαρία, τη Σλοβακία και την Τσεχία.
Το εμπόριο επηρεάζεται επίσης θετικά. Αυξάνονται οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών των πλουσιότερων κρατών μελών, χάρη στην αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας στις χώρες δικαιούχους, η οποία πυροδοτείται από την πολιτική συνοχής. Εκτιμάται ότι για κάθε ευρώ που δαπανήθηκε σε χώρες που επωφελήθηκαν από την πολιτική συνοχής κατά την περίοδο 2007-2013, 9 λεπτά του ευρώ δημιουργούνταν σε χώρες που δεν λαμβάνουν στήριξη από το Ταμείο Συνοχής.Οι αξίες της ΕΕ βρίσκονται στον πυρήνα των έργων που χρηματοδοτούνται από την πολιτική συνοχής της ΕΕ. Αρχές όπως η ισότητα των φύλων ή η απαγόρευση των διακρίσεων αποκτούν ακόμη περισσότερη σημασία στη νέα νομοθετική δέσμη που προτάθηκε για την περίοδο μετά το 2020. Για παράδειγμα, ο σεβασμός αυτών των αρχών είναι υποχρεωτικός, κατά τη διαδικασία επιλογής των έργων.
Τα έργα που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ είναι καθαυτά ένα μέσο διάδοσης των αξιών της ΕΕ επιτόπου, σε όλη την Ευρώπη, είτε οι εν λόγω αξίες αναφέρονται στα έργα είτε όχι.
Επιπλέον, η πολιτική συνοχής, οικοδομώντας μια πιο ευημερούσα Ευρώπη, συμβάλλει στην ενίσχυση της ελευθερίας και της δημοκρατίας στις κοινωνίες μας.
Τα σφάλματα στις δαπάνες της ΕΕ είναι συνήθως διοικητικά λάθη, όταν κανόνες δαπανών δεν έχουν τηρηθεί σωστά, για παράδειγμα, όταν λείπουν έγγραφα. Αυτό δεν είναι απάτη, και τα εν λόγω σφάλματα συνήθως δεν καθορίζουν το τελικό αποτέλεσμα ενός έργου.
Η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο παραπέμπουν στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία καταπολέμησης της απάτης (OLAF) κάθε υποψία για απάτη με χρήματα της ΕΕ. Πρόκειται για μόνο ελάχιστες υποθέσεις κατ’ έτος, μέσα στις αρκετές εκατοντάδες που εξετάζει το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο ετησίως.
Σύμφωνα με την OLAF, οι παρατυπίες στη διαχείριση των χρηματοδοτήσεων συνοχής αντιπροσώπευσαν μόλις στο 1,8 % των πληρωμών από το 2013 έως το 2017. Μόνο ένα ελάχιστο τμήμα αυτών των παρατυπιών κρίθηκε ότι ήταν απάτη.
Το ποσοστό των παρατυπιών μειώνεται διαρκώς τα τελευταία χρόνια. Κανονιστικές διατάξεις της περιόδου 2014‐2020 ενίσχυσαν σημαντικά ακόμη περισσότερο τα μέτρα για την πρόληψη και προστασία του προϋπολογισμού της ΕΕ από παράτυπες δαπάνες.Εφόσον σχεδόν το 75 % των δαπανών της ΕΕ τυγχάνει κοινής διαχείρισης από την Επιτροπή της ΕΕ και τις κυβερνήσεις της ΕΕ, οι εν λόγω κυβερνήσεις φέρουν επίσης ευθύνη για την ελαχιστοποίηση των σφαλμάτων. Η Επιτροπή συνεργάζεται στενά μαζί τους ώστε να βεβαιώνεται ότι τα χρήματα δαπανώνται αποτελεσματικά και αποδοτικά.
Από την πλευρά της, αν η Επιτροπή εντοπίσει ότι τα χρήματα της ΕΕ δεν έχουν δαπανηθεί σωστά, αναλαμβάνει δράση. Το 2017, για παράδειγμα, όσον αφορά τα κονδύλια προς δικαιούχους σε ολόκληρη την ΕΕ και πέρα από αυτήν, 2,8 δισεκατ. EUR χρηματοδότησης είτε ανακτήθηκαν από την Επιτροπή είτε ανακατευθύνθηκαν σε άλλα έργα.
Διάφοροι οργανισμοί μπορούν να λάβουν περιφερειακή χρηματοδότηση. Σε αυτούς περιλαμβάνονται δημόσιοι φορείς, ορισμένοι οργανισμοί του ιδιωτικού τομέα (ιδίως μικρές επιχειρήσεις), πανεπιστήμια, ενώσεις, ΜΚΟ και οργανώσεις εθελοντών. Ξένες εταιρείες που έχουν την έδρα τους σε περιφέρεια που καλύπτεται από το σχετικό επιχειρησιακό πρόγραμμα μπορούν επίσης να υποβάλλουν αίτηση, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούν τους ευρωπαϊκούς κανόνες περί δημοσίων συμβάσεων.
Επικοινωνήστε με τη διαχειριστική αρχή σας για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το ποιος υποβάλλει αίτηση στην περιφέρειά σας και πώς.
Οι διαχειριστές έργου σε χώρες που είναι υποψήφιες ή δυνάμει υποψήφιες για ένταξη στην ΕΕ θα πρέπει να επικοινωνούν με τον μηχανισμό προενταξιακής βοήθειας (ΜΠΒ).
Στις περισσότερες περιπτώσεις η χρηματοδότηση χορηγείται σε έργα, επομένως πρέπει να εκπονήσετε ένα έργο για να είστε επιλέξιμοι προς χρηματοδότηση, την οποία, ύστερα, θα εισπράξετε ανά διάφορα στάδια της διαδικασίας.Σύμφωνα με το Ελεγκτικό Συνέδριο, το ανεξάρτητο ελεγκτικό όργανο της ΕΕ, το αποκαλούμενο «ποσοστό απορρόφησης» για την περίοδο 2007-2013 ανέρχονταν στο 97,2 % το 2018. Πρόκειται για καλύτερο ποσοστό σε σύγκριση με αυτό της περιόδου 2000-2006 (96%).
Αυτό δεν μπορεί να συμβεί δυνάμει των νέων κανονισμών για την περίοδο μετά το 2020 επειδή: