Door John F. Ryan, Europese Commissie, Directeur Volksgezondheid en crisisbeheer
Grensoverschrijdende bedreigingen van de gezondheid vormen een grote uitdaging voor zowel ontwikkelde landen als ontwikkelingslanden. Door de combinatie van vectorverspreiding en steeds snellere verbindingen op en tussen de continenten kunnen alle delen van de wereld snel door ziekten worden getroffen. De mogelijk ernstige gevolgen voor de volksgezondheid gaan vaak gepaard met maatschappelijke en economische ontwrichting. Daarom zijn grondige voorbereidingen op dergelijke crises nodig, in combinatie met surveillancesystemen, rapportage en waarschuwings- en reactiemechanismen voor de gezondheid van mens en dier. Door de nationale reacties op deze bedreigingen binnen de EU te coördineren, zorgen we dat ze met elkaar verenigbaar zijn en elkaar wederzijds versterken.
Hoewel het risico van een directe overdracht van het zikavirus door een Aedesmug op een mens in Europa te verwaarlozen is, staat de EU sinds de eerste uitbraak van dit virus in nauw contact met het ECDC, de EU-landen, de toeristische en vervoersector, het Amerikaanse Center for Disease Control and Prevention en andere relevante internationale en Europese gezondheidsautoriteiten. Zo helpt zij de EU-landen om zich zo goed mogelijk voorbereiden op een eventuele uitbraak in Europa. Op basis van risicobeoordelingen door het ECDC heeft het Gezondheidsbeveiligingscomité van de EU zich over de gecoördineerde reactie op de epidemie gebogen. Deze reactie wordt aangepast nu het virus zich in Azië verspreidt.
De EU kan adequater reageren dankzij Besluit 1082/2013/EU over ernstige grensoverschrijdende bedreigingen van de gezondheid van drie jaar geleden. Daarnaast is onlangs het Europees medisch korps opgericht om artsen en volksgezondheidsdeskundigen van binnen en buiten de EU te mobiliseren in het kader van de Global Health Emergency Workforce.
De Commissie wil vaart zetten achter de uitvoering van de internationale gezondheidsregeling en helpt de de Wereldgezondheidsorganisatie en andere groeperingen wereldwijd bij de voorbereiding en reactie op biologische en chemische dreigingen, radiologisch/nucleair terrorisme en pandemische griep. Daarnaast moet het kenniscentrum van de Commissie voor risicobeheersing bij rampen de weerbaarheid van de EU en haar lidstaten bij rampen vergroten en hun vermogen om noodsituaties te voorkomen en erop te reageren een impuls geven.
Dankzij Besluit 1082/2013/EU wordt ook de paraatheid in de hele EU beter gecoördineerd en wordt er regelmatig verslag uitgebracht, zodat kan worden gekeken waar verbeteringen mogelijk zijn. Door dit besluit kunnen de EU-landen gezamenlijk medische artikelen, vaccins e.d. aankopen, een mechanisme dat wordt momenteel met succes wordt uitgerold.
Ook de invoering van doeltreffende strategieën om ziekten te voorkomen, zoals een hoge vaccinatiegraad, preventie van antimicrobiële resistentie en betere preventie van HIV, hepatitis en tuberculose, laat zien dat de EU-landen kunnen profiteren van samenwerking.
Kortom, het belang van preventie van en paraatheid voor besmettelijke ziekten en andere bedreigingen voor de gezondheid mag niet worden onderschat en is een fundamenteel aspect van de bescherming van burgers individueel en de samenleving als geheel.
