Statistics Explained

Dane statystyczne dotyczące mieszkalnictwa

Revision as of 09:48, 1 August 2018 by Verdodo (talk | contribs)
Dane pobrano z bazy w lutym 2017 r. Najnowsze dane: Więcej informacji Eurostatu, główne tabele i baza danych. Planowana aktualizacja artykułu: maj 2018 r.
Wykres 1: Ludność w podziale na rodzaje lokalów mieszkalnych, 2015 r.
(% ludności)
Źródło: Eurostat (ilc_lvho01)
Wykres 2: Ludność w podziale na tytuły prawne do zajmowanych mieszkań, 2015 r.
(% ludności)
Źródło: Eurostat (ilc_lvho02)
Wykres 3: Wskaźnik przeludnienia, 2015 r.
(% określonej populacji)
Źródło: Eurostat (ilc_lvho05a)
Wykres 4: Poważna deprywacja mieszkaniowa, lata 2014 i 2015
(% ludności)
Źródło: Eurostat (ilc_mdho06a)
Tablica 1: Wskaźnik przeciążenia wydatkami mieszkaniowymi według tytułu prawnego do zajmowanego mieszkania, 2015 r.
(% ludności)
Źródło: Eurostat (ilc_lvho07c) i (ilc_lvho07a)

Niniejszy artykuł zawiera przegląd najnowszych danych statystycznych dotyczących mieszkalnictwa w Unii Europejskiej (UE), trzech państwach EFTA i Serbii, ze szczególnym uwzględnieniem typów lokali mieszkalnych, tytułów prawnych do zajmowanych mieszkań (własność lub wynajem), jakości mieszkań i ich przystępności cenowej.

Odpowiednie mieszkanie w przystępnej cenie i w bezpiecznym otoczeniu jest podstawową potrzebą i przedmiotem podstawowego prawa. Zaspokojenie tej potrzeby, służące ograniczeniu ubóstwa i wykluczenia społecznego, nadal stanowi poważne wyzwanie dla wielu europejskich państw.

Główne ustalenia statystyczne

Rodzaj lokalu mieszkalnego

W 2015 r. na każde dziesięć osób w UE-28 ponad cztery (42,0 %) zajmowały mieszkania w domach wielorodzinnych, blisko jedna czwarta (24,1 %) mieszkała w domach szeregowych (bliźniaczych), a jedna trzecia (33,3 %) w domach jednorodzinnych (zob. wykres 1). Wśród państw członkowskich UE odsetek ludności zajmującej mieszkania w budownictwie wielorodzinnym był najwyższy w Hiszpanii (65,9 %), na Łotwie (65,0 %) i w Estonii (62,6 %), natomiast najwyższy odsetek osób mieszkających w domach szeregowych odnotowano w Niderlandach, Zjednoczonym Królestwie (59,9 % w obu państwach) i Irlandii (51,6 %); były to jedyne państwa członkowskie, w których ponad połowa ludności mieszkała w domach szeregowych. Odsetek mieszkańców domów jednorodzinnych był najwyższy w Chorwacji (73,4 %), Słowenii (65,1 %), na Węgrzech (62,1 %) i w Rumunii (60,1 %); również w Serbii (66,1 %) i Norwegii (61,2 %) zgłoszono, że ponad 60% ludności tych państw mieszkało w domach jednorodzinnych.

Tytuł prawny do zajmowanego mieszkania

W 2015 r. ponad jedna czwarta (26,9 %) ludności UE-28 zamieszkiwała własne lokale mieszkalne obciążone kredytem lub hipoteką, natomiast ponad dwie piąte ludności (42,5 %) zajmowało własne lokale mieszkalne nieobciążone kredytem ani hipoteką. Z danych wynika, że siedem na dziesięć osób (69,4 ) w UE-28 mieszkało we własnych lokalach mieszkalnych, natomiast 19,7 % ludności wynajmowało mieszkania po cenach rynkowych, a 10,9 % korzystało z zakwaterowania o obniżonym czynszu lub z bezpłatnego zakwaterowania.

W 2015 r. ponad połowa ludności w każdym z państw członkowskich UE (zob. wykres 2) mieszkała we własnych mieszkaniach: od 51,8 % w Niemczech do 96,5 % w Rumunii. W żadnym państwie członkowskim UE odsetek najemców nie przekraczał odsetka osób zajmujących własne lokale mieszkalne. Inaczej jest w Szwajcarii, gdzie w 2014 r. więcej osób wynajmowało mieszkania (około 55,5 % ludności) niż mieszkało we własnych lokalach mieszkalnych. W Szwecji (63,4 %) i Niderlandach (60,1 %) ponad połowa ludności mieszkała we własnych lokalach mieszkalnych obciążonych kredytem lub hipoteką; podobna sytuacja panowała w Islandii (62,8 %) i Norwegii (61,9 %).

W 2015 r. w 11 państwach członkowskich UE odsetek osób zajmujących mieszkania wynajmowane po cenie rynkowej był niższy niż 10,0 %. Natomiast blisko dwie piąte ludności w Niemczech (39,9 %) i Danii (37,3 %) wynajmowało mieszkania po cenie rynkowej, podobnie jak blisko trzy dziesiąte ludności Niderlandów (31,7 %), Austrii (29,6 %) i Szwecji (29,1 %) i nieco ponad jedna piąta ludności Luksemburga (21,7 %). Odsetek mieszkańców wynajmujących mieszkania po cenie rynkowej był jeszcze wyższy w Szwajcarii, gdzie wynosił 49,2 % (dane z 2014 r.). We wszystkich państwach członkowskich UE i sześciu państwach niebędących członkami UE, dla których przedstawiono dane, odsetek mieszkańców korzystających z zakwaterowania o obniżonym czynszu lub z bezpłatnego zakwaterowania nie przekraczał 20,0 %.

Jakość mieszkań

Jednym z głównych mierników stosowanych w ocenie jakości mieszkania jest dostępność wystarczającej przestrzeni w lokalu. Wskaźnik przeludnienia określa odsetek osób zajmujących przeludnione mieszkania, biorąc pod uwagę liczbę pomieszczeń dostępnych w gospodarstwie domowym, wielkość gospodarstwa domowego oraz wiek jego członków i ich sytuację rodzinną.

W 2015 r. w przeludnionych mieszkaniach żyło około 16,7 % ludności UE-28 (zob. wykres 3). Najwyższe wskaźniki przeludnienia wśród państw członkowskich UE odnotowano w Rumunii (49,7 %) i Polsce (43,4 %), natomiast wskaźniki przekraczające 50 % odnotowano w przypadku Serbii (53,4 %) i byłej jugosłowiańskiej republiki Macedonii (51,1 %), przy czym również Turcja odnotowała stosunkowo wysoki wskaźnik przeludnienia (45,9 %, dane z 2013 r.). Najniższe wskaźniki przeludnienia odnotowano natomiast na Cyprze (1,4 %), w Belgii (1,6 %), Niderlandach (3,3 %), Irlandii (3,4 %) i na Malcie (3,5 %), zaś w siedmiu innych państwach członkowskich UE oraz Norwegii, Szwajcarii (dane z 2014 r.) i Islandii odnotowano mniej niż 10,0 % ludności mieszkającej w przeludnionych lokalach mieszkalnych.

Między 2014 r. a 2015 r. zmianie nie uległ odsetek ludności mieszkającej w przeludnionych lokalach mieszkalnych w UE-28. Największy wśród państw członkowskich UE wzrost tego wskaźnika odnotowano na Łotwie (1,6 punktu procentowego), zaś w Szwecji, Grecji i we Włoszech omawiany wskaźnik również wzrósł o ponad 0,5 punktu procentowego. Natomiast w 17 państwach członkowskich UE wskaźnik przeludnienia obniżył się. Spadek o ponad 1,0 punkt procentowy w latach 2014–2015 odnotowano w Słowenii, Republice Czeskiej, Bułgarii i na Litwie. Wśród osób zagrożonych ubóstwem (innymi słowy żyjących w gospodarstwach domowych, w których dochód ekwiwalentny do dyspozycji na osobę wynosił poniżej 60 % krajowej mediany), wskaźnik przeludnienia w 2015 r. w UE-28 sięgnął 29,5 %, a zatem był o około 12,8 punktu procentowego wyższy niż wskaźnik dla ogółu ludności. Najwyższe wskaźniki przeludnienia wśród osób zagrożonych ubóstwem odnotowano na Węgrzech (62,0 %), w Rumunii (61,7 %), Polsce (59,7 %) i na Słowacji (57,6 %); wysokie wskaźniki przeludnienia wśród populacji zagrożonej ubóstwem odnotowano również w Turcji (72,9 %, dane z 2013 r.), byłej jugosłowiańskiej republice Macedonii (68,1 %) i Serbii (63,6 %). Z drugiej strony najniższe wskaźniki przeludnienia wśród osób zagrożonych ubóstwem odnotowano na Cyprze (3,5 %), w Irlandii (6,0 %), Belgii (6,5 %) i na Malcie (7,7 %); tylko w tych państwach członkowskich UE mniej niż jedna dziesiąta osób zagrożonych ubóstwem mieszkała w przeludnionych warunkach (zob. wykres 3).

Aby uzyskać pełniejszy obraz jakości mieszkań, oprócz przeludnienia uwzględnia się też pewne inne aspekty deprywacji mieszkaniowej, takie jak brak łazienki lub toalety, nieszczelny dach lub niedoświetlenie mieszkania. Wskaźnik poważnej deprywacji mieszkaniowej definiuje się jako odsetek osób zajmujących mieszkania uważane za przeludnione, w których dodatkowo występuje co najmniej jeden z wymienionych powyżej wyróżników deprywacji mieszkaniowej.

W 2015 r. w skali całej UE-28 z poważną deprywacją mieszkaniową borykało się około 4,9 % ludności (zob. wykres 4). W 2015 r. w czterech państwach członkowskich UE w warunkach poważnej deprywacji mieszkaniowej żyła ponad jedna dziesiąta obywateli: w Bułgarii było to 11,4 %, natomiast wskaźnik ten był na wyższym poziomie wynoszącym 15,5 % na Węgrzech i Łotwie, a najwyższą wartość równą prawie jednej piątej (19,8 %) osiągnął w Rumunii. W odróżnieniu od tych państw, w 2015 r. w Niderlandach, Belgii, Finlandii i na Cyprze problem poważnej deprywacji mieszkaniowej dotyczył nie więcej niż 1,0 % ludności.

W latach 2014–2015 łączny odsetek osób doświadczających poważnej deprywacji mieszkaniowej w UE-28 zmniejszył się nieznacznie, o 0,1 punktu procentowego. Największe w tym okresie wzrosty odsetka osób doświadczających poważnej deprywacji mieszkaniowej odnotowano w Polsce i Grecji, w obu przypadkach do 0,7 punktu procentowego między 2014 r. a 2015 r. Największe spadki wystąpiły na Węgrzech, w Bułgarii, bałtyckich państwach członkowskich i na Cyprze, gdzie wskaźnik poważnej deprywacji mieszkaniowej zmniejszył się o co najmniej 1,0 punkt procentowy.

Przystępność cenowa mieszkań

W 2015 r. 11,3 % ludności UE-28 żyło w gospodarstwach domowych, które przeznaczały co najmniej 40 % swojego ekwiwalentnego dochodu do dyspozycji na wydatki mieszkaniowe (zob. tabela 1). Odsetek osób, których wydatki mieszkaniowe przekraczały 40 % ich ekwiwalentnego dochodu do dyspozycji, był najwyższy w grupie lokatorów wynajmujących mieszkania po cenach rynkowych (27,0 %), a najniższy w przypadku właścicieli lokali mieszkalnych nieobciążonych kredytem ani hipoteką (6,7 %).

Średnia dla UE-28 maskuje znaczne różnice występujące między państwami członkowskimi UE. Z jednej strony, w niektórych państwach stosunkowo mały odsetek ludności tworzą gospodarstwa domowe, których koszty mieszkaniowe przekraczały 40 % ekwiwalentnego dochodu do dyspozycji. Do takich państw należą w szczególności Malta (1,1 %), Cypr (3,9 %), Irlandia (4,6 %) i Finlandia (4,9 %). Z drugiej strony nieco ponad dwie piąte ludności (40,9 %) Grecji oraz blisko jedna szósta mieszkańców Rumunii (15,9 %), Niemiec (15,6 %) i Danii (15,1 %) wydawało na koszty związane z mieszkaniem ponad 40 % ekwiwalentnego dochodu do dyspozycji.

Źródła i dostępność danych

Informacje przedstawione w niniejszym artykule pozyskano przede wszystkim z mikrodanych pochodzących z europejskiego badania dochodów i warunków życia (EU-SILC). Populację odniesienia stanowią wszystkie prywatne gospodarstwa domowe i ich obecni członkowie, którzy w czasie gromadzenia danych zamieszkiwali na terytorium państwa członkowskiego UE; populacja docelowa zasadniczo nie obejmuje osób żyjących w zbiorowych gospodarstwach domowych i w instytucjach. Wartość zagregowana dla UE-28 to ważona liczbą ludności średnia indywidualnych wartości krajowych.

Kontekst

UE nie ma żadnych szczegółowych zadań w zakresie mieszkalnictwa, to raczej rządy krajowe kształtują własną politykę w tej dziedzinie. Wiele państw członkowskich UE zmaga się jednak z podobnymi wyzwaniami, na przykład: w jaki sposób odnawiać zasoby mieszkaniowe, jak planować rozwój miast i zwalczać ich niekontrolowane rozrastanie się, jak wspierać zrównoważony rozwój, jak pomagać na rynku nieruchomości młodym ludziom i grupom w niekorzystnej sytuacji lub jak promować efektywność energetyczną wśród właścicieli domów i mieszkań.

Kwestie mieszkalnictwa socjalnego, bezdomności i integracji odgrywają istotną rolę w agendzie społecznej UE. W Karcie praw podstawowych w tytule IV art. 34 zapisano, że „w celu zwalczania wykluczenia społecznego i ubóstwa, Unia uznaje i szanuje prawo do pomocy społecznej i mieszkaniowej dla zapewnienia, zgodnie z zasadami ustanowionymi w prawie wspólnotowym oraz ustawodawstwach i praktykach krajowych, godnej egzystencji wszystkim osobom pozbawionym wystarczających środków”. W tym kontekście podczas posiedzenia Rady Europejskiej w Nicei w 2000 r. uzgodniono wykaz wspólnych celów unijnej strategii na rzecz walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym. Dwa z tych celów wiążą się z mieszkalnictwem, mianowicie: „wdrażanie strategii mających na celu zapewnienie wszystkim obywatelom dostępu do przyzwoitych i higienicznych warunków mieszkaniowych oraz podstawowych usług niezbędnych do normalnego życia, z uwzględnieniem miejscowych uwarunkowań (elektryczność, woda, ogrzewanie itp.)”, a także „realizowanie strategii zapobiegających kryzysowym sytuacjom życiowym, które mogą prowadzić do wykluczenia społecznego, takim jak zadłużenie, wykluczenie ze szkoły i bezdomność”. Zakres tych kompetencji rozszerzono w 2010 r. w Europejskiej platformie współpracy w zakresie walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym (COM(2010) 758 final), w której określono szereg działań mających na celu zmniejszenie liczby osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym o co najmniej 20 mln do 2020 r. (w porównaniu z 2008 r.) – zob. także artykuł na temat danych statystycznych dotyczących włączenia społecznego.

Zobacz także

Więcej informacji z Eurostatu

Publikacje

Główne tabele

Income and living conditions (t_ilc), zob. (w jęz. angielskim)
Living conditions (t_ilc_lv)
Housing conditions (t_ilc_lvho)
Overcrowding rate (t_ilc_lvho_or)
Housing cost burden (t_ilc_lvho_hc)
Material deprivation (t_ilc_md)
Housing deprivation (t_ilc_mdho)

Baza danych

Income and living conditions (ilc), zob. (w jęz. angielskim)
Living conditions (ilc_lv)
Housing conditions (ilc_lvho)
Overcrowding rate (ilc_lvho_or)
Under-occupied dwellings (ilc_lvho_uo)
Housing cost burden (ilc_lvho_hc)
Material deprivation (ilc_md)
Housing deprivation (ilc_mdho)

Sekcja specjalna

Metodyka / Metadane

Dane źródłowe tablic i wykresów (MS Excel)

Excel.jpg Housing statistics: tables and figures (w jęz. angielskim)

Pozostałe informacje

  • Rozporządzenie (WE) nr 1177/2003 z dnia 16 czerwca 2003 r. dotyczące statystyk Wspólnoty w sprawie dochodów i warunków życia (EU-SILC)
  • Rozporządzenie (WE) nr 1553/2005 z dnia 7 września 2005 r. zmieniające rozporządzenie nr 1177/2003 dotyczące statystyk Wspólnoty w sprawie dochodów i warunków życia (EU-SILC)
  • Rozporządzenie (WE) nr 1791/2006 z dnia 20 listopada 2006 r. dostosowujące niektóre rozporządzenia i decyzje w takich dziedzinach, jak: (...) statystyka, (...) w związku z przystąpieniem Bułgarii i Rumunii
  • Rozporządzenie (UE) nr 1157/2010 z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie wykonania rozporządzenia (WE) nr 1177/2003 dotyczącego statystyk Wspólnoty w sprawie dochodów i warunków życia (EU-SILC) w odniesieniu do wykazu dodatkowych zmiennych obowiązkowych na 2012 r. odnoszących się do warunków mieszkaniowych

Linki zewnętrzne


Retrieved from "https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Archive:Housing_statistics/pl&oldid=397288"