Statistics Explained

Dane statystyczne dotyczące mieszkalnictwa

Revision as of 14:05, 19 November 2018 by EXT-A-Redpath (talk | contribs)


Dane pozyskano w maju 2018 r.

Planowana aktualizacja artykułu: październik 2019 r.

Najważniejsze punkty

W 2016 r. większość ludności w każdym z państw członkowskich UE mieszkała we własnych mieszkaniach: od 52 % w Niemczech do 96 % w Rumunii.

Jedna szósta ludności UE w 2016 r. mieszkała w przeludnionych lokalach mieszkalnych; najwyższy wskaźnik wśród państw członkowskich odnotowano w Rumunii (48,4 %).

W UE w 2016 r. poważnej deprywacji mieszkaniowej doświadczała mniej więcej co dwudziesta osoba.

W 2016 r. w UE najwyższy wskaźnik przeciążenia wydatkami mieszkaniowymi najemców wynajmujących mieszkania po cenach rynkowych odnotowano w Grecji: 84,6 % z nich wydawało ponad 40 % ekwiwalentnego dochodu do dyspozycji na mieszkanie. Średnia dla UE wynosiła 28,0 %.

[[File:Housing_statistics-interactive_YB2018.xlsx]]

Overcrowding rate, 2016

  • IS: provisional.
  • TR: 2015.
  • Source: Eurostat (online data code: ilc_lvho05a)

Prezentowany artykuł zawiera przegląd najnowszych danych statystycznych dotyczących mieszkalnictwa w Unii Europejskiej (UE), trzech państwach EFTA oraz trzech państwach kandydujących, ze szczególnym uwzględnieniem rodzajów lokali mieszkalnych, tytułów prawnych do zajmowanych mieszkań (własność lub wynajem), jakości mieszkań i ich przystępności cenowej.

Odpowiednie mieszkanie w przystępnej cenie i w bezpiecznym otoczeniu jest podstawową potrzebą i przez wielu uznawane jest za jedno z podstawowych praw człowieka. Zaspokojenie tej potrzeby, służące ograniczeniu ubóstwa i wykluczenia społecznego, nadal stanowi poważne wyzwanie dla wielu europejskich państw.

Pełny artykuł

Rodzaj lokalu mieszkalnego

W 2016 r. na każde dziesięć osób w UE-28 ponad cztery (41,8 %) zajmowały mieszkania w domach wielorodzinnych, blisko jedna czwarta (23,9 %) mieszkała w domach szeregowych (bliźniaczych), a nieco ponad jedna trzecia (33,6 %) w domach jednorodzinnych (zob. wykres 1). Wśród państw członkowskich UE odsetek ludności zajmującej mieszkania w budownictwie wielorodzinnym był najwyższy w Hiszpanii i na Łotwie (po 66,1 %) oraz w Estonii (62,0 %), zaś poza UE podobny odsetek odnotowała Szwajcaria (62,7 %). Najwyższy odsetek osób mieszkających w domach szeregowych odnotowano w Zjednoczonym Królestwie (60,1 %), Niderlandach (58,4 %) i Irlandii (52,4 %); były to jedyne państwa członkowskie, w których ponad dwie piąte ludności mieszkało w domach szeregowych. Odsetek mieszkańców domów jednorodzinnych był najwyższy w Chorwacji (71,0 %), Słowenii (65,5 %), na Węgrzech (62,8 %) i w Rumunii (61,9 %); ponadto była jugosłowiańska republika Macedonii (72,9 %), Serbia (64,2 %) i Norwegia (59,9 %) również zgłosiły wysokie odsetki ludności zamieszkałej w domach jednorodzinnych.

Wykres 1: Ludność w podziale według rodzaju lokalu mieszkalnego, 2016 r.
(% ludności)
Źródło: Eurostat (ilc_lvho01)

Tytuł prawny do zajmowanego mieszkania

W 2016 r. ponad jedna czwarta (26,6 %) ludności UE-28 zamieszkiwała własne lokale mieszkalne obciążone kredytem lub hipoteką, natomiast ponad dwie piąte ludności (42,6 %) zajmowało własne lokale mieszkalne nieobciążone kredytem ani hipoteką. Z danych wynika, że siedem na dziesięć osób (69,2 %) w UE-28 mieszkało we własnych lokalach mieszkalnych, natomiast 19,9 % ludności wynajmowało mieszkania po cenach rynkowych, a 10,8 % korzystało z zakwaterowania o obniżonym czynszu lub z bezpłatnego zakwaterowania.

W 2016 r. ponad połowa ludności w każdym z państw członkowskich UE (zob. wykres 2) mieszkała we własnych mieszkaniach: od 51,7 % w Niemczech do 96,0 % w Rumunii. W żadnym państwie członkowskim UE odsetek najemców nie przekraczał odsetka osób zajmujących własne lokale mieszkalne. Dla porównania w Szwajcarii więcej osób wynajmowało mieszkania niż mieszkało we własnych lokalach mieszkalnych – odsetek najemców wyniósł 57,5 % ludności. W Niderlandach (61,0 %) i Szwecji (54,8 %) ponad połowa ludności mieszkała we własnych lokalach mieszkalnych obciążonych kredytem lub hipoteką; podobną sytuację odnotowano w Islandii (63,9 %) i Norwegii (62,3 %).

Wykres 2: Ludność w podziale według tytułu prawnego do zajmowanego mieszkania, 2016 r.
(% ludności)
Źródło: Eurostat (ilc_lvho02)


W 2016 r. w 11 państwach członkowskich UE odsetek osób zajmujących mieszkania wynajmowane po cenie rynkowej był niższy niż 10,0 %. Z drugiej strony blisko dwie piąte mieszkańców Niemiec (39,8 %) i Danii (37,9 %) wynajmowało mieszkania po cenie rynkowej, podobnie jak około trzy dziesiąte ludności Szwecji (34,0 %), Niderlandów (30,3 %) i Austrii (29,7 %) oraz mniej więcej jedna piąta mieszkańców Luksemburga (21,5 %), Grecji (20,8 %) i Belgii (20,0 %). Odsetek mieszkańców wynajmujących mieszkania po cenie rynkowej był jeszcze wyższy w Szwajcarii, gdzie przekroczył połowę ludności (50,2 %). We wszystkich państwach członkowskich UE i sześciu państwach spoza Unii, dla których przedstawiono dane, odsetek mieszkańców korzystających z zakwaterowania o obniżonym czynszu lub z bezpłatnego zakwaterowania nie przekraczał 20,0 %.

Jakość mieszkań

Jednym z głównych mierników stosowanych w ocenie jakości mieszkania jest dostępność wystarczającej przestrzeni w lokalu. Wskaźnik przeludnienia określa odsetek osób zajmujących przeludnione mieszkania, biorąc pod uwagę liczbę pomieszczeń dostępnych w gospodarstwie domowym, wielkość gospodarstwa domowego oraz wiek jego członków i ich sytuację rodzinną.

W 2016 r. w przeludnionych mieszkaniach żyło około 16,6 % ludności UE-28 (zob. wykres 3). Najwyższy wskaźnik przeludnienia wśród państw członkowskich UE odnotowano w Rumunii (48,4 %), przy czym wskaźniki przekraczające 50 % zaobserwowano w przypadku Serbii (55,5 %) i byłej jugosłowiańskiej republiki Macedonii (50,1 %), a stosunkowo wysoki wskaźnik przeludnienia (46,0 %, dane za 2015 r.) zgłosiła także Turcja. Najniższe wskaźniki przeludnienia odnotowano natomiast na Cyprze (2,4 %), Malcie (2,9 %), w Irlandii (3,2 %), Belgii (3,7 %) i Niderlandach (4,0 %), zaś w siedmiu innych państwach członkowskich UE oraz w Norwegii, Szwajcarii i Islandii odnotowano mniej niż 10,0 % ludności mieszkającej w przeludnionych lokalach mieszkalnych.

Wykres 3: Wskaźnik przeludnienia, 2016 r.
(% określonej populacji)
Źródło: Eurostat (ilc_lvho05a)


Wśród osób zagrożonych ubóstwem (innymi słowy żyjących w gospodarstwach domowych, w których dochód ekwiwalentny do dyspozycji na osobę wynosił poniżej 60 % krajowej mediany) wskaźnik przeludnienia w 2016 r. w UE-28 wyniósł 29,5 %, a więc był o 12,9 punktu procentowego wyższy niż analogiczny wskaźnik dla całej ludności. Najwyższe wskaźniki przeludnienia wśród populacji zagrożonej ubóstwem odnotowano w Rumunii (60,6 %), Polsce (59,2 %), na Węgrzech (54,7 %), Słowacji (54,2 %) i w Bułgarii (51,1 %); wysokie wskaźniki przeludnienia wśród populacji zagrożonej ubóstwem odnotowano również w Turcji (71,8 %, 2015 data), Serbii (65,0 %) i była jugosłowiańskiej republice Macedonii (63,6 %). Z drugiej strony najniższe wskaźniki przeludnienia wśród osób zagrożonych ubóstwem odnotowano na Cyprze (5,7 %), w Irlandii (6,0 %) i na Malcie (7,5 %); tylko w tych państwach członkowskich UE mniej niż jedna dziesiąta osób zagrożonych ubóstwem mieszkała w przeludnionych warunkach (zob. wykres 3). Aby uzyskać pełniejszy obraz jakości mieszkań, oprócz przeludnienia uwzględnia się też pewne inne aspekty deprywacji mieszkaniowej, takie jak brak łazienki lub toalety, nieszczelny dach lub niedoświetlenie mieszkania. Wskaźnik poważnej deprywacji mieszkaniowej definiuje się jako odsetek osób zajmujących mieszkania uważane za przeludnione, w których dodatkowo występuje co najmniej jeden z wymienionych powyżej wyróżników deprywacji mieszkaniowej. W 2016 r. w skali całej UE-28 z poważną deprywacją mieszkaniową borykało się około 4,8 % ludności (zob. wykres 4). W 2016 r. w czterech państwach członkowskich UE w warunkach poważnej deprywacji mieszkaniowej żyła ponad jedna dziesiąta obywateli: Bułgaria odnotowała wskaźnik 11,6 %, jeszcze wyższe odsetki zgłosiły Łotwa (14,6 %) i Węgry (16,9 %), zaś najwyższy, bliski jednej piątej ludności, odnotowała Rumunia (19,8 %). W odróżnieniu od tych państw, w 2016 r. problem poważnej deprywacji mieszkaniowej dotyczył nie więcej niż 1,0 % ludności w Finlandii i na Cyprze.

Wykres 4: Poważna deprywacja mieszkaniowa, lata 2015 i 2016
(% ludności)
Źródło: Eurostat (ilc_mdho06a)


Między rokiem 2015 a 2016 łączny odsetek osób doświadczających poważnej deprywacji mieszkaniowej w UE-28 zmniejszył się nieznacznie, o 0,1 punktu procentowego. Wśród państw członkowskich UE największy wzrost odsetka osób doświadczających poważnej deprywacji mieszkaniowej w latach 2015–2016 odnotowano na Węgrzech (o 1,4 pp) i w Belgii (o 1,0 pp). Jeszcze większy wzrost zaobserwowano w byłej jugosłowiańskiej republice Macedonii, gdzie wskaźnik poważnej deprywacji mieszkaniowej wzrósł o 2,4 pp. Największy spadek tego wskaźnika wśród państw członkowskich nastąpił we Włoszech – o 2,0 pp, przy czym spadki o 1,1 pp odnotowano w Danii i Słowenii. Islandia odnotowała spadek o 1,0 pp.

Przystępność cenowa mieszkań

W 2016 r. 11,1 % ludności UE-28 mieszkało w gospodarstwach domowych, które przeznaczały co najmniej 40 % swojego ekwiwalentnego dochodu do dyspozycji na wydatki mieszkaniowe (zob. tabela 1). Odsetek osób, których wydatki mieszkaniowe przekraczały 40 % ich ekwiwalentnego dochodu do dyspozycji, był najwyższy w grupie najemców wynajmujących mieszkania po cenach rynkowych (28,0 %), a najniższy w przypadku właścicieli lokali mieszkalnych obciążonych kredytem lub hipoteką (5,4 %).

Tablica 1: Wskaźnik przeciążenia wydatkami mieszkaniowymi według tytułu prawnego do zajmowanego mieszkania, 2016 r.
(% ludności)
Źródło: Eurostat (ilc_lvho07c) i (ilc_lvho07a)


Średnia dla UE-28 maskuje znaczne różnice występujące między państwami członkowskimi UE. Z jednej strony, w niektórych państwach stosunkowo mały odsetek ludności tworzą gospodarstwa domowe, których koszty mieszkaniowe przekraczały 40 % ekwiwalentnego dochodu do dyspozycji. Do takich państw należą w szczególności Malta (1,4 %) i Cypr (3,1 %). Z drugiej strony nieco ponad dwie piąte mieszkańców Grecji (40,5 %) i nieco ponad jedna piąta ludności Bułgarii (20,7 %) przeznaczała ponad 40 % swojego ekwiwalentnego dochodu do dyspozycji, podobnie jak w przybliżeniu jedna szósta mieszkańców Niemiec (15,8 %) i Danii (15,0 %).

Jeżeli chodzi o tytuł prawny do zajmowanego mieszkania, w przypadku którego odnotowano najwyższy odsetek osób przeznaczających ponad 40 % dochodu do dyspozycji, a więc najemców wynajmujących mieszkania po cenie rynkowej, również istniały duże różnice między państwami członkowskimi UE i niektóre z nich odnotowały bardzo wysokie odsetki w 2016 r. W 10 państwach członkowskich ponad jedna trzecia osób wynajmujących mieszkania po cenie rynkowej przeznaczała ponad 40 % ekwiwalentnego dochodu do dyspozycji na mieszkanie, przy czym odsetek ten przekraczał dwie piąte w Hiszpanii (43,0 %), Chorwacji (45,2 %) i na Litwie (48,3 %), wynosił nieco ponad połowę w Bułgarii (50,4 %) i sięgał 84,6 % w Grecji.

Dane źródłowe tablic i wykresów

Źródła danych

Informacje przedstawione w niniejszym artykule pozyskano przede wszystkim z mikrodanych pochodzących z europejskiego badania dochodów i warunków życia (EU-SILC). Populację odniesienia stanowią wszystkie prywatne gospodarstwa domowe i ich obecni członkowie, którzy w czasie gromadzenia danych zamieszkiwali na terytorium państwa członkowskiego; populacja docelowa zasadniczo nie obejmuje osób żyjących w zbiorowych gospodarstwach domowych i w instytucjach. Dane dotyczące UE-28 i strefy euro są ważonymi liczbą ludności średnimi danych z poszczególnych państw członkowskich.

Kontekst

Mieszkanie wpływa na jakość życia gospodarstwa domowego na wiele sposobów: zapewnia schronienie, bezpieczeństwo, prywatność oraz przestrzeń do odpoczynku, nauki i życia. Mieszkanie można postrzegać również w kontekście lokalnego otoczenia, pod względem dostępności opieki nad dziećmi, placówek edukacyjnych, zatrudnienia, możliwości rozrywki, sklepów, służb użyteczności publicznej itp. Finansowanie mieszkania, własnego lub wynajmowanego, jest istotną kwestią dla wielu gospodarstw domowych i często wiąże się z jakością mieszkalnictwa.

UE nie ma żadnych szczegółowych zadań w zakresie mieszkalnictwa, to raczej rządy krajowe kształtują własną politykę w tej dziedzinie. Wiele państw członkowskich UE zmaga się jednak z podobnymi wyzwaniami, na przykład: w jaki sposób odnawiać zasoby mieszkaniowe, jak planować rozwój miast i zwalczać ich niekontrolowane rozrastanie się, jak wspierać zrównoważony rozwój, jak pomagać na rynku nieruchomości młodym ludziom i grupom w niekorzystnej sytuacji lub jak promować efektywność energetyczną wśród właścicieli domów i mieszkań.

Kwestie mieszkalnictwa socjalnego, bezdomności i integracji odgrywają istotną rolę w agendzie społecznej UE. W Karcie praw podstawowych w art. IV-34 zapisano, że „w celu zwalczania wykluczenia społecznego i ubóstwa, Unia uznaje i szanuje prawo do pomocy społecznej i mieszkaniowej dla zapewnienia, zgodnie z zasadami ustanowionymi w prawie wspólnotowym oraz ustawodawstwach i praktykach krajowych, godnej egzystencji wszystkim osobom pozbawionym wystarczających środków”. W tym kontekście podczas posiedzenia Rady Europejskiej w Nicei w 2000 r. uzgodniono wykaz wspólnych celów unijnej strategii na rzecz walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym. Dwa z tych celów wiążą się z mieszkalnictwem, mianowicie: „wdrażanie strategii mających na celu zapewnienie wszystkim obywatelom dostępu do przyzwoitych i higienicznych warunków mieszkaniowych oraz podstawowych usług niezbędnych do normalnego życia, z uwzględnieniem miejscowych uwarunkowań (elektryczność, woda, ogrzewanie itp.)”, a także „realizowanie strategii zapobiegających kryzysowym sytuacjom życiowym, które mogą prowadzić do wykluczenia społecznego, takim jak zadłużenie, wykluczenie ze szkoły i bezdomność”. Zakres tych kompetencji rozszerzono w 2010 r. w Europejskiej platformie współpracy w zakresie walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym (COM(2010) 758 final), w której określono szereg działań mających na celu zmniejszenie liczby osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym o co najmniej 20 mln do 2020 r. (w porównaniu z 2008 r.) – zob. także artykuł na temat danych statystycznych dotyczących włączenia społecznego.

Bezpośredni dostęp do

Inne artykuły
Tablice
Baza danych
Sekcja specjalna
Publikacje
Metodologia
Wizualizacje




Living conditions (t_ilc_lv)
Housing conditions (t_ilc_lvho)
Overcrowding rate (t_ilc_lvho_or)
Housing cost burden (t_ilc_lvho_hc)
Material deprivation (t_ilc_md)
Housing deprivation (t_ilc_mdho)
Living conditions (ilc_lv)
Housing conditions (ilc_lvho)
Overcrowding rate (ilc_lvho_or)
Under-occupied dwellings (ilc_lvho_uo)
Housing cost burden (ilc_lvho_hc)
Material deprivation (ilc_md)
Housing deprivation (ilc_mdho)


Retrieved from "https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Archive:Housing_statistics/pl&oldid=413248"