Του Βιτένις Αντρουκάιτις, επιτρόπου για την Υγεία και την Ασφάλεια των Τροφίμων
Η επιδημία Έμπολα ήταν η πρώτη πρόκληση που χρειάστηκε να αντιμετωπίσω όταν άρχισα να εργάζομαι στην υπηρεσία πριν από περίπου έναν χρόνο. Μαζί με τον επίτροπο Στυλιανίδη, επισκεφθήκαμε τις πληγείσες χώρες - στη Γουινέα, τη Λιβερία και τη Σιέρα Λεόνε. Μείναμε μόνο λίγες μέρες, αλλά μπορέσαμε να δούμε και να νιώσουμε αυτό που συνέβαινε. Μέχρι τότε δεν μπορούσα να φανταστώ τι σήμαινε να μάχεται κανείς αυτή τη θανατηφόρα ασθένεια επί τόπου για μήνες και να αποτρέπει να την εξάπλωσή της.
Η ιδέα του βραβείου υγείας προέκυψε λίγο μετά την επιστροφή μας. Θελήσαμε να αναγνωρίσουμε και να ανταμείψουμε τις πρωτοβουλίες των ΜΚΟ που μάχονται τον Έμπολα επί τόπου και συμβάλλουν στη βελτίωση της δημόσιας υγείας στην Ευρώπη, καθώς και σε ολόκληρο τον κόσμο.
Έτσι γεννήθηκε η ιδέα για το πρώτο βραβείο υγείας της ΕΕ. Και, λόγω του ότι φέτος ο στόχος ήταν να ανταμειφθούν οι ηρωικές προσπάθειες, το θάρρος και η αποφασιστικότητα των ΜΚΟ που συμμετέχουν στην καταπολέμηση του Έμπολα στη Δυτική Αφρική, ήταν λογικό για την Επιτροπή να ανακοινώσει τα βραβεία στη διάσκεψη για τα «διδάγματα που αντλήθηκαν από τον Έμπολα», την οποία διοργάνωσαν από κοινού η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Λουξεμβουργιανή Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Λουξεμβούργο.
Το βραβείο υγείας της ΕΕ στοχεύει να επιβραβεύσει τις πρωτοβουλίες και τη συμμετοχή διεθνών, ευρωπαϊκών, εθνικών και περιφερειακών μη κυβερνητικών οργανώσεων οι οποίες συνέβαλαν σημαντικά στη δημόσια υγεία εντός και πέραν των συνόρων της ΕΕ. Φέτος, θα ήθελα το βραβείο να αποτελέσει αναγνώριση για τη μάχη κατά του ιού Έμπολα, αλλά θα υπάρχει ένα διαφορετικό θέμα κάθε χρόνο. Θα ήθελα να αναγνωρίζει τα επιτεύγματα του παρελθόντος, αλλά και να ενθαρρύνει τις οργανώσεις να συνεχίσουν το ζωτικής σημασίας έργο τους και στο μέλλον.
Φέτος, οι νικητές του βραβείου μάς έδωσαν παραδείγματα βέλτιστων πρακτικών που συμβάλλουν στην βελτίωση της ετοιμότητας για την αντιμετώπιση σοβαρών κρίσεων. Επιλέχθηκαν ανάμεσα σε 26 υποψηφίους από μια κριτική επιτροπή της ΕΕ, αποτελούμενη από ειδικούς για θέματα δημόσιας υγείας, εκπροσώπους μη κυβερνητικών οργανισμών της ΕΕ, της οποίας προέδρευε η Επιτροπή. Μετά από μακρά διαβούλευση, οι κριτές επέλεξαν τρεις νικητές: την ALIMA (Alliance for International Medical Action), την Concern Worldwide και τον ισπανικό Ερυθρό Σταυρό.
Η ALIMA έλαβε το πρώτο βραβείο για τον περιορισμό της εξάπλωσης του ιού στο Μάλι και τη Σενεγάλη, για την παροχή περίθαλψης, καθώς και τον έλεγχο και την εποπτεία της μετάδοσης της ασθένειας, οικοδομώντας παράλληλα ένα κέντρο θεραπείας από τον Έμπολα στη Γουινέα και συμβάλλοντας στην έρευνα για την θεραπεία από τον ιό.
Το δεύτερο βραβείο απονεμήθηκε στην Concern Worldwide για την παροχή ασφαλούς και αξιοπρεπούς ταφής και για τη χαρτογράφηση των τάφων στο Φρίταουν της Σιέρα Λεόνε.
Ο ισπανικός Ερυθρός Σταυρός κέρδισε το τρίτο βραβείο για τους «πέντε άξονες παρέμβασης» στην αντιμετώπιση του Έμπολα: άμεση υγειονομική περίθαλψη, εντοπισμός των ατόμων με τα οποία ήρθαν σε επαφή οι ασθενείς, επιτήρηση και ψυχολογική υποστήριξη τοπικών κοινοτήτων και συμβολή στη δημιουργία και λειτουργία κέντρων θεραπείας από τον Έμπολα στη Δυτική Αφρική.
Μεταξύ των πολλών «διδαγμάτων που αντλήθηκαν από τον Έμπολα» είναι η ανάγκη συντονισμένων ενιαίων ενεργειών για τη διασφάλιση της παγκόσμιας υγείας. Η νόσος δεν γνωρίζει σύνορα, αλλά όπως απέδειξαν οι εν λόγω ΜΚΟ, ούτε το θάρρος και η συμπόνοια.
