Door Vytenis Andriukaitis, EU-commissaris voor Gezondheid en Voedselveiligheid

De ebola-uitbraak was voor mij het eerste probleem waar ik mee te maken kreeg na het begin van mijn ambtstermijn, nu bijna een jaar geleden. Samen met eurocommissaris Stylianides ben ik naar de getroffen landen gereisd: Guinee, Liberia en Sierra Leone. We bleven maar een paar dagen, lang genoeg om te weten hoe het er aan toe ging. Je kunt je niet voorstellen wat het betekent om in het veld maandenlang de strijd aan te gaan met deze dodelijke ziekte en de verspreiding ervan te voorkomen.

Kort na onze terugkeer kregen we het idee voor de Health Award. We wilden daarmee uitdrukking geven aan onze waardering voor de initiatieven van ngo’s die in het veld tegen ebola strijden of de volksgezondheid in Europa en de rest van de wereld bevorderen.

Dat is de gedachte achter de allereerste EU Health Award. En omdat de prijs dit jaar in het teken stond van het heldhaftige optreden, de moed en het doorzettingsvermogen van de ngo’s die in West-Afrika de ebola-uitbraak bestreden, was het niet meer dan logisch om de prijzen bekend te maken op de conferentie "Ebola: lessons learnt" in Luxemburg, een gezamenlijk initiatief van de Europese Commissie en het Luxemburgse voorzitterschap van de EU-Raad.  

De EU Health Award is een beloning voor de initiatieven en het engagement van internationale, Europese, nationale en regionale niet-gouvernementele organisaties die een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan de volksgezondheid binnen en buiten de grenzen van de EU. Dit jaar is het thema de strijd tegen ebola, maar elk jaar zal er een ander thema worden gekozen. Ik hoop dat ngo's de prijs niet alleen zien als een beloning voor geleverde prestaties, maar ook als een aanmoediging om door te gaan met hun zo belangrijke werk.

De prijswinnaars van dit jaar kunnen model staan voor een optimale praktijkaanpak van ernstige crisissituaties. Een jury van volksgezondheidsspecialisten en vertegenwoordigers van ngo's uit de hele EU onder leiding van de Commissie heeft ze uitgekozen uit 26 genomineerde kandidaten.  Na rijp beraad heeft de jury de drie prijswinnaars aangewezen: ALIMA (Alliance for International Medical Action), Concern Worldwide en het Spaanse Rode Kruis.

De eerste prijs ging naar ALIMA voor haar inzet in de strijd tegen de verspreiding van het virus in Mali en Senegal, voor de behandeling en inperking van het virus en toezicht bij de bouw van een ebolabehandelcentrum in Guinee, en voor haar bijdrage aan het onderzoek naar de behandeling van ebola.

De tweede prijs ging naar Concern Worldwide voor haar bijdrage tot het veilig en waardig begraven van ebolaslachtoffers en voor het in kaart brengen van graven in Freetown, Sierra Leone.

Het Spaanse Rode Kruis kreeg de derde prijs voor zijn "vijf interventiepijlers" in de ebolabestrijding. Concreet zorgde het voor directe medische zorg, tracering van contacten, toezicht en psychosociale hulp aan lokale gemeenschappen, alsmede hulp bij de bouw en exploitatie van ebolabehandelcentra in West-Afrika.

Een van de dingen die we van de ebolacrisis hebben geleerd, is dat er een gecoördineerde, vereende aanpak nodig is om de gezondheid in de wereld te beschermen.  Ziekten kennen geen grenzen, maar, getuige de voorbeelden van deze ngo's, moed en medeleven evenmin.