Αυτό το κεφάλαιο περιλαμβάνει όσα πρέπει να γνωρίζετε για τις συντάξεις λόγω αναπηρίας στην Ελλάδα.

Οι περίοδοι ασφάλισης που έχετε συμπληρώσει σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ, του ΕΟΧ και στην Ελβετία συνυπολογίζονται με τις περιόδους ασφάλισης που έχετε συμπληρώσει στην Ελλάδα και πρέπει να τις αναφέρετε σε κάθε αίτηση που υποβάλλετε. Αυτό ισχύει και για τα άτομα που εμπίπτουν στο εύρος της Συμφωνίας αποχώρησης μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Πότε μπορώ να διεκδικήσω;

Αν έχετε συμπληρώσει την απαιτούμενη περίοδο ασφάλισης και έχετε κριθεί ανάπηρος από το Κέντρο Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕ.Π.Α.) με βαθμό αναπηρίας τουλάχιστον 50%, τότε δικαιούστε αναπηρική σύνταξη.

Επίσης, τα προστατευόμενα μέλη δικαιούνται υπό προϋποθέσεις ένα επιπλέον ποσό τον μήνα.

Να σημειωθεί ότι οι συνταξιούχοι υποχρεούνται να επανεξεταστούν από το ΚΕ.Π.Α. εκτός εάν η διάρκεια αναπηρίας τους έχει κριθεί επ’ αόριστον.

Ποιες προϋποθέσεις πρέπει να πληρώ;

Οι προϋποθέσεις που χρειάζεται να πληροίτε για να δικαιούστε σύνταξη λόγω αναπηρίας διαφέρουν ανάλογα με την αιτία που έχει προκαλέσει την αναπηρία.

• Αναπηρική σύνταξη λόγω κοινής ασθένειας: για να σας χορηγηθεί σύνταξη λόγω αναπηρίας θα πρέπει να έχετε συμπληρώσει στο σύστημα e-EFKA τουλάχιστον:
  • 4.500 ημέρες εργασίας καθ’ όλη τη διάρκεια του εργασιακού σας βίου.
  • Μέχρι την ηλικία των 21 ετών: 300 ημέρες (ή 1 έτος ασφάλισης). Η περίοδος αυτή αυξάνεται προοδευτικά κατά 120 ημέρες εισφορών ετησίως έως 1.500 ημέρες έως την ηλικία των 31 ετών.
  • Εάν δεν πληρούται καμία από αυτές τις προϋποθέσεις, απαιτούνται 1.500 εργάσιμες ημέρες, εκ των οποίων 600 κατά τη διάρκεια των 5 ετών που προηγούνται της αναπηρίας.
• Αναπηρική σύνταξη λόγω εργατικού ατυχήματος ή επαγγελματικής ασθένειας: για να δικαιούστε σύνταξη λόγω αναπηρίας θα πρέπει να έχετε συμπληρώσει τουλάχιστον μία ημέρα ασφάλισης ως ασφαλισμένος του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ), ενώ σε περίπτωση επαγγελματικής ασθένειας, θα πρέπει να πληρούνται και ορισμένες προϋποθέσεις του καθεστώτος του e-ΕΦΚΑ.
• Αναπηρική σύνταξη λόγω ατυχήματος εκτός εργασίας: για να δικαιούστε σύνταξη λόγω αναπηρίας θα πρέπει να έχετε συμπληρώσει:
  • 2.250 ημέρες ασφάλισης ή
  • 750, από τις οποίες 300 μέσα στα 5 έτη που προηγούνται του έτους στο οποίο επήλθε η αναπηρία.
• Σύνταξη γήρατος για άτομα με ειδικές αναπηρίες: εκτός από τις γενικές κατηγορίες των συντάξεων λόγω αναπηρίας, συντάξεις χορηγούνται και σε πρόσωπα που είναι ολικώς τυφλοί και σε πάσχοντες από ορισμένες ασθένειες ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας.

Για τη συνταξιοδότησή τους τα άτομα που ανήκουν στις ειδικές κατηγορίες πρέπει να έχουν ποσοστό αναπηρίας πάνω από 67% και να έχουν συμπληρώσει 4.050 ημέρες ασφάλισης (ή 15 χρόνια).

Για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος τα διαστήματα χορήγησης επιδομάτων ασθένειας και ανεργίας συνυπολογίζονται με τις ημέρες ασφάλισης.

Μπορείτε να μετατρέψετε τη σύνταξη λόγω αναπηρίας σε σύνταξη λόγω γήρατος εφόσον πληροίτε τα κριτήρια των 4.500 ημερών ασφάλισης και είστε 67 ετών.

Οι συντάξεις που χορηγούνται σε ανάπηρους με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 80% απαλλάσσονται από τη φορολογία.

Τι δικαιούμαι και πώς μπορώ να το διεκδικήσω;

Η σύνταξη αναπηρίας αποτελείται από:

(α) την εθνική σύνταξη που δεν χρηματοδοτείται από εισφορές, αλλά απευθείας από τον κρατικό προϋπολογισμό. Το ποσό ορίζεται στα 413,76 ευρώ μηνιαίως για τουλάχιστον 20 έτη ασφάλισης. Το ποσό αυτό μειώνεται κατά 2% για κάθε έτος που υπολείπεται από 20 έως 15 έτη ασφάλισης (δηλαδή το ποσό της εθνικής σύνταξης για 15 έτη ασφάλισης είναι 372,38 ευρώ τον μήνα).

Το παραπάνω ποσό της εθνικής σύνταξης μειώνεται περαιτέρω ανάλογα με τον βαθμό αναπηρίας:

• βαριά αναπηρία (ΒΑΡΙΑ ΑΝΑΠΗΡΙΑ: αναπηρία άνω του 80%): πλήρης εθνική σύνταξη.
• κανονική αναπηρία (ΣΥΝΗΘΗΣ ΑΝΑΠΗΡΙΑ: αναπηρία 67% - 79,99%): 75% της εθνικής σύνταξης.
• μερική αναπηρία (ΜΕΡΙΚΗ ΑΝΑΠΗΡΙΑ: αναπηρία 50% - 66,99%): 50% της εθνικής σύνταξης.

(β) η ανταποδοτική σύνταξη που υπολογίζεται ανάλογα

• στα έτη ασφάλισης που λαμβάνονται υπόψη με την εφαρμογή συντελεστών αναπλήρωσης ανά έτος (ποσοστά αναπλήρωσης) που ξεκινούν από 0,77% για 15 έτη ασφάλισης και σταδιακά αυξάνονται σε 2,55% για 36-40 έτη ασφάλισης και πέφτουν στο 0,5% ετησίως για περισσότερα από 40 χρόνια και
• επί των μέσων συντάξιμων αποδοχών του ασφαλισμένου από το έτος ασφάλισης 2002 έως την ημέρα που το άτομο υποβάλλει αίτηση για σύνταξη.

Για να υποβάλετε αίτηση για σύνταξη αναπηρίας, πατήστε στο: https://www.efka.gov.gr/el/syntaxioychoi/elektronike-aitese-syntaxiodoteses

Επεξήγηση όρων

• Επαγγελματικές ασθένειες: ασθένειες που περιλαμβάνονται στον εθνικό κατάλογο επαγγελματικών ασθενειών, που μπορείτε να βρείτε εδώ.
• Βαθμοί αναπηρίας: ένας ασφαλισμένος κρίνεται ότι πάσχει από σοβαρή αναπηρία όταν, ως αποτέλεσμα βλάβης, πάθησης είτε εξασθένησης σωματικής ή πνευματικής η οποία εμφανίστηκε ή επιδεινώθηκε μετά την ασφάλιση, για τουλάχιστον έναν χρόνο δεν μπορεί πλέον να κερδίζει περισσότερο από το 1/5 των μέσων αποδοχών ενός εργαζόμενου στο επάγγελμά του. Ο ασφαλισμένος που δεν μπορεί να κερδίσει πάνω από το 1/3 λαμβάνει το 75% της σύνταξης ενώ αυτός που δεν μπορεί να κερδίσει πάνω από το 1/2 λαμβάνει το 50% της σύνταξης.
• ΕΟΧ- Ευρωπαϊκός Οικονομικός Χώρος: συμμετέχοντα μέλη είναι η Νορβηγία, η Ισλανδία, το Λιχτενστάιν, η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα 27 κράτη μέλη της.
• ΚΕ.Π.Α.: το Κέντρο Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕ.Π.Α.) υπάγεται στη Διεύθυνση Αναπηρίας και Ιατρικής της Εργασίας της διοίκησης του e-ΕΦΚΑ (πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ) και είναι αρμόδιο για την ενιαία υγειονομική κρίση όσον αφορά στον καθορισμό του βαθμού αναπηρίας των ασφαλισμένων όλων των ασφαλιστικών φορέων, συμπεριλαμβανομένου του Δημοσίου, καθώς και των ανασφάλιστων, για τους οποίους απαιτείται η πιστοποίηση της αναπηρίας.

Έγγραφα που μπορεί να χρειαστεί να συμπληρώσετε

• https://www.efka.gov.gr/el/syntaxioychoi/elektronike-aitese-syntaxiodoteses
• https://www.efka.gov.gr/el/menoy/kentro-pistopoieses-anaperias-kepa

Μάθε τα δικαιώματά σου

Έκδοση και ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Eπιτροπής:

• Συνταξιοδότηση στο εξωτερικό: τα δικαιώματα που έχετε στο εξωτερικό ως πολίτης της ΕΕ

Με ποιον πρέπει να επικοινωνήσετε;

Ηλεκτρονικός Εθνικός Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ)

Γενική Διεύθυνση Παροχών και Υγείας

28ης Οκτωβρίου 54 (Πατησίων)

10682 Αθήνα

ΕΛΛΑΔΑ

Email:gd.paroxon@efka.gov.gr
http://www.efka.gov.gr/

1555 – Αριθμός επικοινωνίας και εξυπηρέτησης πολιτών σε ασφαλιστικά, εργασιακά και κοινωνικά θέματα www.1555.gov.gr