Ώθηση της ανάπτυξης και της συνοχής σε παραμεθόριες περιφέρειες της ΕΕ

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει 40 περιφέρειες που βρίσκονται στα εσωτερικά χερσαία σύνορα και οι οποίες αντιπροσωπεύουν το 40 % της επικράτειας της Ένωσης και περίπου το 30 % του πληθυσμού της ΕΕ. Ωστόσο, οι παραμεθόριες περιφέρειες γενικά έχουν λιγότερο καλές επιδόσεις από οικονομική άποψη συγκριτικά με άλλες περιφέρειες στο εσωτερικό ενός κράτους μέλους. Η πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίες όπως νοσοκομεία και πανεπιστήμια είναι γενικά πιο περιορισμένη στις παραμεθόριες περιφέρειες. Πολίτες, επιχειρήσεις και δημόσιες αρχές στις παραμεθόριες περιφέρειες αντιμετωπίζουν συγκεκριμένες δυσκολίες όταν πρέπει να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις διαφορετικών διοικητικών και νομικών συστημάτων. Απαιτούνται μέτρα πέραν της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης, λόγω του ότι αυτές οι δυσκολίες που εξακολουθούν να υπάρχουν δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπιστούν μόνο με τη χρηματοδότηση και τις επενδύσεις. Η Επιτροπή, προκειμένου να αντιμετωπίσει τις εν λόγω δυσκολίες και να προτείνει μια δέσμη νέων συγκεκριμένων δράσεων, εξέδωσε την ανακοίνωση «Ώθηση της ανάπτυξης και της κοινωνικής συνοχής σε παραμεθόριες περιφέρειες της ΕΕ» στις 20 Σεπτεμβρίου 2017.

Στην ανακοίνωση δίνεται έμφαση στους τρόπους με τους οποίους η ΕΕ και τα κράτη μέλη της μπορούν να μειώσουν την πολυπλοκότητα, τη χρονική διάρκεια και το κόστος της διασυνοριακής αλληλεπίδρασης και να προωθήσουν τη συγκέντρωση των υπηρεσιών στα εσωτερικά σύνορα. Εξετάζονται τα στοιχεία που πρέπει να βελτιωθούν, ώστε να εξασφαλιστεί ότι οι πολίτες των παραμεθόριων περιφερειών μπορούν να επωφελούνται πλήρως από τις ευκαιρίες που προσφέρονται και στις δύο πλευρές των συνόρων. Επίσης, στόχο έχει να συνεισφέρει στη διαδικασία προβληματισμού που ξεκίνησε με τη Λευκή Βίβλο για το μέλλον της Ευρώπης προτείνοντας μέτρα και διατυπώνοντας συστάσεις που διευκολύνουν τη συνεργασία των περιφερειών που βρίσκονται στα εσωτερικά χερσαία σύνορα, συμβάλλουν στη μείωση των εμποδίων και βοηθούν τους πολίτες και τις επιχειρήσεις στις παραμεθόριες περιφέρειες να αξιοποιούν πλήρως τις δυνατότητες των εν λόγω περιφερειών.

Η ανακοίνωση προτείνει μια δέσμη δράσεων για την ενίσχυση της κατάστασης της ανταγωνιστικότητας και της συνοχής των παραμεθόριων περιφερειών, ιδίως μέσω της αντιμετώπισης κάποιων νομικών και διοικητικών εμποδίων που παρεμποδίζουν σήμερα τη στενότερη συνεργασία και την αλληλεπίδραση. Η υλοποίηση των εν λόγω δράσεων θα διευκολυνθεί με τη δημιουργία ενός «σημείου επαφής για τα σύνορα» στην Επιτροπή το οποίο θα συνίσταται από εμπειρογνώμονες της Επιτροπής σε διασυνοριακά ζητήματα και θα παρέχει συμβουλές σε εθνικές και περιφερειακές αρχές για την αντιμετώπιση των νομικών και διοικητικών διασυνοριακών εμποδίων.

Τα θετικά αποτελέσματα που θα επιφέρει η μείωση των διασυνοριακών εμποδίων θα συνεισφέρουν τόσο στην κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη όσο και στην ολοκλήρωση των παραμεθόριων περιφερειών. Η Επιτροπή διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην εν λόγω διαδικασία υποβάλλοντας προτάσεις για νομοθετικές πράξεις ή μηχανισμούς χρηματοδότησης ή στηρίζοντας τα κράτη μέλη και τις περιφέρειες ώστε να κατανοήσουν καλύτερα τις προκλήσεις και να πραγματοποιήσουν πρακτικές ρυθμίσεις, ιδίως με την προώθηση της ανταλλαγής πληροφοριών και την ανάδειξη επιτυχημένων πρακτικών στις παραμεθόριες περιφέρειές τους.

Η ανακοίνωση συνοδεύεται από ένα έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής το οποίο παρουσιάζει τις κύριες έννοιες και τη διαδικασία εκπόνησης, η οποία ξεκίνησε το 2015 με την πρωτοβουλία «διασυνοριακής ανασκόπησης». Επιπλέον, παρέχει πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με τις νομικές και διοικητικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι παραμεθόριες περιοχές της ΕΕ και τις κοινωνιακές επιπτώσεις τους, και υποστηρίζει τις δράσεις που προτείνει η Επιτροπή στην ανακοίνωση με περαιτέρω ανάλυση και συγκεκριμένα παραδείγματα.

Μια εναρκτήρια εκδήλωση επ’ ευκαιρία της έκδοσης της παρούσας ανακοίνωσης θα πραγματοποιηθεί στις Βρυξέλλες από τις 20 έως τις 21 Σεπτεμβρίου. Επιπλέον, θα διοργανωθούν τρεις παρόμοιες εκδηλώσεις εκτός Βρυξελλών από τον Οκτώβριο του 2017 μέχρι τον Φεβρουάριο του 2018 σε Μέριδα (Ισπανία), Κοπεγχάγη (Δανία) και Μπρατισλάβα (Σλοβακία).