Hilde Vautmans, posłanka do Parlamentu Europejskiego (Belgia), oraz Ivan Jakovčić, poseł do Parlamentu Europejskiego (Chorwacja)
Z okazji Europejskiego Dnia Dawstwa Narządów w październiku przewodziliśmy sesji Parlamentu Europejskiego w Brukseli, zorganizowanej we współpracy z europejskim oddziałem Stowarzyszenia do Walki z Tętniczym Nadciśnieniem Płucnym (PHA Europe). Zarówno nam, jak i naszym kolegom parlamentarzystom Romanie Tomc i Alojzowi Peterle wydarzenie to dało sposobność do wyrażenia troski o tysiące pacjentów w całej UE, którzy są na listach osób oczekujących na przeszczep i którzy być może nigdy nie doczekają się przeszczepu. Z badań wynika, że codziennie umiera 16 pacjentów oczekujących na przeszczep narządów. Dlatego zwiększenie dawstwa narządów musi pozostać priorytetem dla UE, rządów państw członkowskich i całego społeczeństwa.
Na szczeblu UE włożono już wiele wysiłku w tej dziedzinie – w ramach planu działania UE dotyczącego dawstwa i przeszczepiania narządów, który promuje szkolenia, wymiany transgraniczne i dzielenie się przez państwa członkowskie sprawdzonymi rozwiązaniami. Za pośrednictwem programu zdrowia publicznego Komisja Europejska współfinansowała szereg projektów, co pozwoliło jej udzielić praktycznego wsparcia państwom członkowskim, aby ułatwić im usprawnienie ich programów dawstwa. Seria warsztatów dla dziennikarzy doprowadziła do częstszego poruszania tego tematu w mediach i przyczyniła się do zwiększenia świadomości społecznej. Dane opublikowane przez Radę Europy wskazują, że wysiłki te przynoszą rezultaty. W 2015 r. w UE odnotowano o ponad 800 przeszczepów narządów więcej w porównaniu z rokiem 2014. Potwierdza to pozytywny trend – w ciągu 5 lat liczba przeszczepów wzrosła o 4 tys., co oznacza 14-procentowy wzrost w porównaniu z rokiem 2010.
Coraz ważniejszą metodę pomocy pacjentom stanowi też wymiana narządów między krajami. W ramach wspólnego działania FOEDUS opracowano niedawno narzędzie informatyczne, które zostało już wykorzystane do zaoferowania narządów nieprzydzielonych w państwie ich pobrania, co umożliwiło podczas fazy pilotażowej przeprowadzenie 23 przeszczepów, głównie u dzieci, które to przeszczepy inaczej nie mogłyby dojść do skutku. Jesienią tego roku zostaną uruchomione dwa kolejne projekty finansowane przez UE, zaproponowane przez naszych kolegów posłów Karin Kadenbach i Gabriela Mato; projekty te będą realizowane przez trzy lata. Ich celem jest zwalczanie przewlekłych chorób nerek oraz poprawa systemów dawstwa i przeszczepiania poprzez szkolenia i działania podnoszące świadomość.
Wszystko to dowodzi, że kiedy UE połączy swoje zasoby i wiedzę specjalistyczną w tej dziedzinie, może to przynieść rzeczywiste korzyści dla pacjentów. Teraz, gdy realizacja planu działania UE dobiegła końca i trwa jego ocena, nadszedł czas, by zastanowić się nad następnymi krokami. Nie ulega wątpliwości, że wiele pozostaje jeszcze do zrobienia. Dlaczego nie wszystkie państwa członkowskie osiągają takie wskaźniki dawstwa narządów, jakie odnotowuje się w Hiszpanii czy w Chorwacji? Efekt mobilizacji uzyskany dzięki planowi działania musi w przyszłości zostać utrzymany i wzmocniony.
Kluczową rolę w promowaniu idei dawstwa narządów wśród ogółu społeczeństwa pełnią organizacje pacjentów. PHA Europe będzie odgrywać wiodącą rolę w propagowaniu wezwania do działań mających na celu polepszenie dawstwa i przeszczepiania w całej UE, bez względu na rodzaj choroby. Członkowie tego stowarzyszenia, jak również wiele czołowych unijnych i krajowych organizacji reprezentujących inne schorzenia, w przypadku których niezwykle ważne jest dawstwo i przeszczepianie narządów, opowiadają się za lepszym informowaniem o przeszczepach narządów oraz poprawą ich dostępności. Popieramy inicjatywy stowarzyszeń pacjentów w tej dziedzinie i wzywamy państwa członkowskie i Komisję do zintensyfikowania swoich wysiłków, we współpracy ze społeczeństwem obywatelskim, aby zwiększyć zaangażowanie obywateli UE i ułatwić nam wszystkim zostanie dawcami narządów i ratowanie życia ludzkiego.
