1. Inleiding
Zoals eerder vermeld in de
algemene gezondheids- en veiligheidsbeginselen, bestaan er veel categorieën gevaarlijke stoffen en zijn er specifieke wetten van toepassing op de etikettering, de verpakking, de opslag en het vervoer van al deze materialen.
U kunt ook te maken krijgen met gevaarlijke stoffen in het milieu of in uw werkomgeving. Legale goederen moeten aan al deze wettelijke voorschriften voldoen en als u gevaarlijke goederen moet controleren en bemonsteren, moet u een exemplaar van het veiligheidsinformatieblad krijgen.
Het is echter mogelijk dat u in contact komt met onjuist aangegeven of illegale goederen. Het is belangrijk dat u de gevaren hiervan begrijpt en de geschikte voorzorgsmaatregelen treft.
2. Wat is een gevaarlijke stof?
Een
gevaarlijke stof is elk materiaal dat u direct of indirect schade kan toebrengen. U kunt te maken krijgen met gevaarlijke stoffen wanneer u een monster neemt of in de werkomgeving waar u de bemonstering uitvoert.
Gevaarlijke goederen zijn gevaarlijke stoffen die worden vervoerd. Zij vallen onder de ADR-voorschriften en moeten gedocumenteerd en geëtiketteerd worden. Er wordt vaak naar zowel
gevaarlijke stoffen als
gevaarlijke goederen verwezen, maar vanuit praktisch oogpunt moet u ze op dezelfde manier behandelen en de nodige voorzorgsmaatregelen treffen. Als u niet bent opgeleid om ermee om te gaan, betreed dan geen gevaarlijke omgeving of probeer geen goederen te bemonsteren als zij als gevaarlijke vracht zijn aangegeven. Sommige goederen mogen alleen door gekwalificeerd personeel of contractanten worden bemonsterd. Sommige goederen mogen nooit worden bemonsterd.
Doorgaans wordt de term “gevaarlijke goederen” gebruikt voor materialen die worden vervoerd. In de praktijk is er voor u echter weinig verschil wanneer u monsters neemt, omdat ze allemaal gevaarlijk zijn.
Om u te helpen te begrijpen wat "gevaarlijke stof" betekent, zullen we elk woord afzonderlijk definiëren.
"Gevaarlijke" stoffen worden normaliter ingedeeld en geëtiketteerd als stoffen die tot een van de volgende groepen behoren:
- giftig;
- zeer giftig;
- bijtend;
- schadelijk;
- irriterend;
- oxiderend;
- reducing agent;
- voor zelfontbranding vatbaar;
- ontvlambaar;
- ontplofbaar;
- carcinogeen;
- schadelijk voor het milieu;
- gevaarlijk in contact met water;
- radioactief.
"Stof" verwijst naar het volgende:
- gassen;
- dampen;
- stof;
- micro-organismen;
- vloeistoffen;
- vaste stoffen;
- rook of damp;
- nevel.
Een gevaarlijke stof heeft dus het potentieel om verwondingen of schade aan te brengen aan mensen en/of materialen.
3. Hoe weet ik of een stof gevaarlijk is?
Doorgaans moet er ergens op de verpakking van alle gevaarlijke chemische stoffen een etiket worden aangebracht om te voldoen aan de nationale en de Europese wetgeving. Het etiket bevat een symbool zoals
hier aangegeven, samen met alle informatie over de risico's die het product inhoudt en de nodige voorzorgsmaatregelen om ermee om te gaan. De risico- en veiligheidszinnen zijn hier te vinden en de H- en P-zinnen zijn
hier te vinden.
LEES ALTIJD HET ETIKET EN VOLG DE AANWIJZINGEN.
Alleen correct verpakte en gelabelde goederen zijn onmiddellijk te identificeren. Als u te maken krijgt met een stof die u niet kunt identificeren, veronderstel dan nooit dat de stof veilig is.
Denk eraan: sommige soorten gevaarlijke stoffen zijn niet zichtbaar voor het menselijke oog (bv. gassen, dampen en micro-organismen).
Informatie over gevaarsaspecten van (chemische) stoffen kan verkregen worden bij het Douane Laboratorium te Amsterdam.
Raadpleeg bij elk product met gevaarsaanduidingen volgens de Wet Milieugevaarlijke Stoffen (WMS) en/of de Wet Vervoer Gevaarlijke Stoffen (WVGS), waarmee u geen ervaring hebt, altijd de vraagbaakfunctionaris milieu voor u overgaat tot fysieke controle. In overleg met de vraagbaakfunctionaris bepaalt u of uw beschermingsmiddelen voldoende zijn om de controle zelfstandig uit te voeren.
4. Ongemarkeerde gevaarlijke stoffen
Hoewel rechtmatige ladingen altijd gepaste gemarkeerd zouden moeten zijn, is het mogelijk dat u in contact komt met niet-aangegeven of onmerkbare goederen die ook gevaarlijk zijn.
Ook kunt u in uw werkomgeving worden blootgesteld aan gevaarlijke stoffen. Het kan gaan om alle hierboven vermelde vormen.
Indien u vermoedt dat u in uw werkomgeving aan een gevaarlijke stof bent blootgesteld, verlaat deze omgeving dan onmiddellijk. Ga pas terug wanneer u zeker bent dat het veilig is omdat u de gepaste beschermingsuitrusting hebt of omdat u zeker bent dat er geen gevaarlijke sotffen meer zijn.
5. Waar kan ik meer informatie krijgen?
In de volgende onderdelen vindt u meer informatie over de verschillende soorten gevaarlijke stoffen:
6. Wat te doen als ik ben blootgesteld aan een gevaarlijke stof?
Als u denkt dat u tijdens uw werk bent blootgesteld aan een gevaarlijke stof, moet u steeds onmiddellijk een arts raadplegen en uw leidinggevende op de hoogte brengen.
Mogelijk moet u het incident aan anderen melden om verdere blootstelling te voorkomen.
Gelieve de wetgeving en de richtlijnen van uw nationale overheidsdiensten te raadplegen voor meer informatie.
