Ελληνικά
Επιλέξτε γλώσσα
Η πρωτοβουλία Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους (NEB) που ανακοινώθηκε από την πρόεδρο φον ντερ Λάιεν τον Ιανουάριο του 2021 στόχο έχει να συνδέσει την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία με τους χώρους στους οποίους ζούμε. Πριν από ένα ειδικό συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στις 22-23 Απριλίου, συζητήσαμε για τον ρόλο της πολιτικής συνοχής στο Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους με την Επίτροπο Ελίζα Φερέιρα, που είναι είναι υπεύθυνη για αυτήν την πρωτοβουλία μαζί με την Επίτροπο Μαρίγια Γκαμπριέλ. Ελπίζουμε ότι αυτή η συνέντευξη θα σας εμπνεύσει να συμβάλετε με ιδέες και παραδείγματα στον ειδικό δικτυακό τόπο, και να συμμετέχετε μαζί μας στον σχεδιασμό αυτού του νέου ευρωπαϊκού κινήματος.
Κυρία Επίτροπε Φερέιρα, σας παρακαλούμε να μας παρουσιάσετε το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους και να εξηγήσετε αυτήν την καινοτόμο προσέγγιση
Η εν λόγω πρωτοβουλία έχει ιδιαίτερη σημασία για μένα, ιδίως μετά τη δύσκολη χρονιά που αφήνουμε πίσω μας που πολλοί πέρασαν κλειδωμένοι στο σπίτι αντιμετωπίζοντας τεράστια αλλαγή και αβεβαιότητα. Πιστεύω ακράδαντα ότι το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους θα γίνει ένα κίνητρο να βελτιώσουμε το μέρος και τον τρόπο που ζούμε και να οικοδομήσουμε εκ νέου τις ζωές μας σε καλύτερη βάση. Όπως λέει η πρόεδρος φον ντερ Λάιεν, πρόκειται για ένα έργο ελπίδας και ανάκαμψης. Όπως και με το πρώτο κίνημα Μπάουχαους, που συνδύασε τη μαζική παραγωγή με τις ατομικές ανάγκες και το καλλιτεχνικό πνεύμα, η νέα πρωτοβουλία προσπαθεί να συνδυάσει οικονομικά προσιτούς, λειτουργικούς και αισθητικά ευχάριστους δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους με τη βιωσιμότητα. «Η μορφή θα πρέπει να ακολουθεί τον πλανήτη» με τον άνθρωπο στο επίκεντρο. Μπορεί να θεωρηθεί ως η πολιτιστική εκδοχή της «Πράσινης Συμφωνίας». Σχετίζεται με τη μετάφραση των βασικών αρχών της βιωσιμότητας, της αισθητικής και της ένταξης στην καθημερινή ζωή μας στο πλαίσιο της συλλογικής προσπάθειάς μας για πράσινο μετασχηματισμό. Πρέπει επίσης να ενσωματώνει τις αρχές της συνοχής σύμφωνα με τις οποίες δεν αφήνουμε κανέναν πίσω. Η ένταξη – οικονομικές τιμές, προσβασιμότητα - είναι ιδιαίτερα σχετική εδώ: πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η βιωσιμότητα με στιλ δεν είναι προνόμιο λίγων αλλά μια ευκαιρία για τους πολλούς. Με το πέρασμα του χρόνου, το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους θα αφορά όλες τις περιφέρειες και τις περιοχές.
Η πρωτοβουλία διαθέτει τρεις φάσεις: Κοινός σχεδιασμός, Υλοποίηση και Διάδοση. Μπορείτε να εξηγήσετε τις φάσεις και να σχολιάσετε την πρόοδο που έχει επιτευχθεί μέχρι τώρα; Είναι εύκολη η διασφάλιση ευρείας υποστήριξης και συμμετοχής;
Επί του παρόντος, είμαστε στη φάση σχεδιασμού, όπου εξετάζουμε ιδέες και διαμορφώνουμε το κίνημα, με βάση την εμπειρογνωμοσύνη και τη συμμετοχή όλων – μηχανικών, φοιτητών, σχεδιαστών, ακτιβιστών, αρχιτεκτόνων, μηχανικών, εμπειρογνωμόνων από διαφορετικούς τομείς. Θέλουμε να ακούσουμε τα σχόλια των πολιτών και της κοινωνίας γενικότερα – ποιες είναι οι προσδοκίες τους; Πώς θέλουν οι άνθρωποι να ζουν, να εργάζονται και να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους στη νέα εποχή της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης, όταν η ζωή εξελίσσεται τόσο διαδικτυακά όσο και σε φυσικούς χώρους; Σταδιακά δημιουργούμε μια κοινότητα για το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους, διάφορες οργανώσεις θέλουν να γίνουν εταίροι μας και πολλά άτομα θέλουν να δώσουν ιδέες, παραδείγματα και προκλήσεις. Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον, πολύς ενθουσιασμός και πολύ θετική ενέργεια. Πρέπει να υποστηρίξουμε αυτήν την ιδέα να δημιουργηθεί ένα ευρωπαϊκό κίνημα, διαδίδοντας το κεντρικό μήνυμα του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους και πέρα από τα σύνορα της ΕΕ. Πώς θα το κάνουμε αυτό; Πρέπει να επιβραβεύουμε τις καλές ιδέες, να δίνουμε παραδείγματα προς μίμηση του τριγώνου του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους. Θα παρουσιάσουμε το πρώτο βραβείο του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους (NEB) στο συνέδριο στις 23 Απριλίου. Μείνετε συντονισμένοι! (και μέχρι τότε, θα σας δώσω ένα μικρό στοιχείο: εγγραφείτε στο ενημερωτικό δελτίο NEB!) Δεύτερον, ορισμένες από τις πρώτες συνεισφορές στον δικτυακό τόπο μας ζητούν όχι τόσο χρηματοδότηση της ΕΕ, αλλά υποστήριξη ώστε να ξεπεραστούν προβλήματα όπως η έλλειψη ικανοτήτων, η έλλειψη εμπειρίας, τα δίκτυα και οι ανταλλαγές. Έτσι θέλουμε να προσφέρουμε τεχνική βοήθεια, προάγοντας διεπιστημονικές προσεγγίσεις με βάση το μέρος, σύμφωνα με το όραμα του NEB για την υποστήριξη όλων όσοι θέλουν να κάνουν έργα NEB και έχουν καλές ιδέες, αλλά δεν γνωρίζουν ακόμα πώς να το κάνουν. Ο προγραμματισμός υλοποίησης θα αυξηθεί σταδιακά, καθώς και το πλαίσιο υποστήριξης. Ο στόχος είναι να ξεκινήσουμε υποστηρίζοντας τουλάχιστον πέντε πιλοτικά έργα στο πλαίσιο του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους σε διαφορετικές χώρες της ΕΕ, και θα ακολουθήσουν και άλλα, αξιοποιώντας τις καινοτόμες προσεγγίσεις της Ευρωπαϊκής Αστικής Πρωτοβουλίας στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής, και εντάσσοντας σταδιακά διάφορες δράσεις NEB σε διαφορετικά προγράμματα της ΕΕ, καθώς και άλλες δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις. Η επικοινωνία και η διατήρηση του ενδιαφέροντος παίζουν σημαντικό ρόλο. Πολίτες, οργανώσεις, σχολές σχεδίου και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη συμμετέχουν σε συζητήσεις και μοιράζονται παραδείγματα, ιδέες και προκλήσεις που σχετίζονται με την πρωτοβουλία. Για παράδειγμα, μια τέτοια εκδήλωση διοργανώθηκε τον Φεβρουάριο προς όφελος του Δικτύου για την Αστική Ανάπτυξη[1]. Χαίρομαι που η εκστρατεία επικοινωνίας αποφέρει καρπούς: έχουν ήδη υποβληθεί πολλές εκατοντάδες συνεισφορές στον δικτυακό τόπο και στις αρχές Μαρτίου ανακοινώθηκε ένας κατάλογος των πρώτων εταίρων NEB. Αυτά είναι τα πρώτα 13 δίκτυα, ενώσεις και οργανώσεις που θα δρουν ως υποστηρικτές και βασικοί συνδιαλεγόμενοι, και ο κατάλογος αυξάνεται γρήγορα κάθε εβδομάδα. Φυσικά, ορισμένοι φορείς απαντούν πιο γρήγορα, αλλά καλώ οργανώσεις και άτομα από όλη την ΕΕ να συμμετάσχουν, χρειαζόμαστε εταίρους από κάθε χώρα.
Ας υποθέσουμε ότι είμαι σε μια οργάνωση / ένωση και θέλω να συμμετάσχω. Πώς μπορώ να γίνω εταίρος;
Όπως είπαμε πριν, οποιοσδήποτε μπορεί να συμβάλει με ιδέες, να μοιραστεί προκλήσεις, έγγραφα ή μελέτες, να εγγραφεί στο ενημερωτικό δελτίο ή να αλληλεπιδράσει με την κοινότητα γενικότερα στον δικτυακό τόπο του NEB. Αν επίσης ενδιαφέρεστε να διοργανώσετε εκδηλώσεις και συζητήσεις σχετικά με το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους και θέλετε να μας βοηθήσετε να προωθήσουμε την πρωτοβουλία, υποβάλετε αίτηση για να γίνετε εταίρος και πείτε μας πώς μπορείτε να το επιτύχετε αυτό, με ποιον θέλετε να έρθετε σε επαφή, ποιες ιδέες θέλετε να εξετάσετε, σε ποιον απευθύνεστε. Οι εταίροι μπορούν να χρησιμοποιήσουν μια «εργαλειοθήκη συμμετοχής» για να συμπεριλάβουν πολίτες στις εν λόγω συζητήσεις. Οι εταίροι θα διαδραματίσουν σίγουρα σημαντικό ρόλο καθώς από τον κοινό σχεδιασμό προχωράμε στην υλοποίηση. Ανυπομονούμε να δούμε τις προτάσεις σας!
Και οι νέοι; Η επικοινωνία με τους νεαρούς Ευρωπαίους και η δυνατότητα να εκφράσουν την άποψή τους μπορεί να είναι πολύπλοκη υπόθεση μερικές φορές – πώς το διαχειρίζεται αυτό το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους;
Σίγουρα θέλουμε να ακούσουμε τα σχόλιά τους, χρειαζόμαστε τη δημιουργικότητα και την προοπτική τους. Ορισμένα από τα κανάλια επικοινωνίας που χρησιμοποιούμε απευθύνονται κατά κύριο λόγο στην ηλικιακή ομάδα 18-35. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι προφανώς πολύ σημαντικά για την επικοινωνία με νεαρά άτομα – το @neweuropeanbauhaus έχει ήδη πάνω από 7000 ακόλουθους στο Instagram. Το NEB είναι επίσης στο Pinterest. Η Gina Gylver – ένα από τα μέλη της στρογγυλής τραπέζης υψηλού επιπέδου - είναι μόνο 19, αλλά είναι ήδη η παγκόσμια φωνή για το κλίμα και πλέον, ακτιβίστρια και για το NEB. Βασιζόμαστε σε εκείνη για να αποτελέσει παράδειγμα προς μίμηση και να διαδώσει τα νέα μεταξύ των συνομηλίκων της. Πρόκειται για ένα έργο που απευθύνεται σε όλες τις γενιές, και ειλικρινά, πιστεύω ότι θα μπορούσε να λειτουργήσει σαν γέφυρα μεταξύ τους, και έχει έχει τη δυνατότητα να καλύψει ορισμένα από τα μεγάλα χάσματα που έχουν προκαλέσει στην κοινωνία σήμερα τα ζητήματα μεταξύ γενεών σχετικά με το κλίμα, την τεχνολογία και τις ευκαιρίες. Θέλουμε η προσέγγιση να είναι από τη βάση προς την κορυφή με ευρεία συμμετοχή όλων των διαφορετικών φορέων, ενώ παράλληλα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να διευκολύνουμε, να στηρίξουμε και να παράσχουμε ένα εκτελεστικό πλαίσιο με συγκεκριμένα αποτελέσματα.
Η πολιτική συνοχής βασίζεται στις αρχές της αλληλεγγύης και της εταιρικής σχέσης - ποιος είναι ο ρόλος της στο Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους; Θα εφαρμοστούν αυτές οι αρχές;
Η πολιτική συνοχής είναι φυσικός εταίρος της πρωτοβουλίας Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους, καθώς προάγει τη σύγκλιση και λύσεις για αναπτυξιακές στρατηγικές που αναγνωρίζουν οικονομικές, κοινωνικές και κλιματικές προκλήσεις, με έμφαση στις περιοχές. Η συζήτηση για το NEB φυσικά περιστρέφεται γύρω από μέρη και τον γεωγραφικό χώρο. Η πολιτική συνοχής, με την ισχυρή τοπική και περιφερειακή έμφαση, παρέχει ένα καλά θεμελιωμένο πλαίσιο για βιώσιμη αστική ανάπτυξη και πειραματισμό σε τοπικό επίπεδο. Οι αρχές αλληλεγγύης και εταιρικής σχέσης αποτελούν επίσης μέρος της φιλοσοφίας του NEB όσον αφορά την ένταξη, τη συνδημιουργία, ότι είναι ένα κίνημα για όλους, και όχι για λίγους ή για μια ελίτ. Γνωρίζουμε ότι η πρωτοβουλία αυτή θα αίρει εμπόδια σε κάθε πτυχή του τρόπου που ζούμε και κάνουμε πράγματα, συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών της ΕΕ. Και το κάνει ήδη αυτό υιοθετώντας μιας προσέγγιση από τη βάση προς την κορυφή και σχεδιάζοντας από κοινού την πρωτοβουλία. Το ερώτημα δεν είναι νέα ή επιπλέον χρήματα, αλλά η αξιοποίηση των πόρων στο πλαίσιο διάφορων ευρωπαϊκών πολιτικών και προγραμμάτων για τη διασφάλιση μιας αποτελεσματικής αρχής μετά τη φάση σχεδιασμού και τη διάδοση μέσω βασικών προγραμμάτων, έργων και πηγών χρηματοδότησης. Η πολιτική συνοχής θα παίξει κάποιο ρόλο; Φυσικά. Όταν μιλάμε για μετασχηματισμό των χώρων που εργαζόμαστε και ζούμε, για οικονομικά προσιτή στέγαση ή δημόσιους κοινοτικούς χώρους, για πιο βιώσιμα συστήματα κτιρίων και ανακαινίσεις για ενεργειακή απόδοση, αναφερόμαστε στο βασικό έργο της περιφερειακής πολιτικής, όπου έχουμε πάνω από 30 ετών εμπειρία. Έτσι, η φιλοσοφία της πολιτικής συνοχής και τα μέσα στήριξης της πολιτικής συνοχής, είναι σχετικά με αυτήν την πρωτοβουλία – από την επιβράβευση των καλύτερων παραδειγμάτων του NEB μέχρι την παροχή τεχνικής βοήθειας, από τη στήριξη του πειραματισμού στο πλαίσιο του NEB σε αστικά περιβάλλοντα μέχρι την ανάληψη των δράσεων για τη βιωσιμότητα, την αισθητική και την ένταξη από τα κράτη μέλη στο πλαίσιο του προγραμματισμού της πολιτικής συνοχής. Η επιτυχία μας θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό στη δημιουργία ισχυρών κοινοτήτων που θα στηρίξουν την υλοποίηση αυτών των διορατικών στόχων. Ελπίζουμε να τους επιτύχουμε μαζί σας!
Τι θα γίνει με άλλους τομείς πολιτικής: καινοτομία, πολιτισμός, βιομηχανία;
Οι τομείς του πολιτισμού και της δημιουργικότητας συγκαταλέγονται μεταξύ των πρώτων που στήριξαν το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους και που ξεκίνησαν να συμβάλουν στην ιδέα μας. Χάρη στον συνδυασμό τεχνικών και καλλιτεχνικών δεξιοτήτων, οι αρχιτέκτονες και οι σχεδιαστές είναι, φυσικά, πλέον κατάλληλοι να συμμετάσχουν σε αυτήν την πρωτοβουλία και να διαχειριστούν τις διαδικασίες συνδημιουργίας με μηχανικούς, καλλιτέχνες και πολίτες γενικότερα. Εξετάζουμε όλα τα πεδία παράλληλα και προσπαθούμε να κατανοήσουμε πώς συνδέονται και να βρούμε συνέργειες. Θέλουμε να έρθουμε σε επαφή με καλλιτέχνες, ακτιβιστές, σχεδιαστές, αρχιτέκτονες, φοιτητές, επιστήμονες, μηχανικούς, επαγγελματίες και υπεύθυνους χάραξης πολιτικών. Το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους αποσκοπεί να διευκολύνει την ανταλλαγή γνώσεων, ιδεών και αναγκών μεταξύ αυτών των φορέων – να ενθαρρύνει κοινότητες να δημιουργήσουν ένα πραγματικά διεπιστημονικό έργο. Εξετάζουμε επίσης πώς τα εργαλεία μας θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για να ξεκινήσουμε, σχετικά γρήγορα, μια πρώτη σειρά συγκεκριμένων δράσεων, για την παροχή εξατομικευμένης τεχνικής βοήθειας σε τοπικούς φορείς. Αναζητούμε τον καλύτερο τρόπο να συνδυάσουμε διαφορετικά μέσα, όπως το πρόγραμμα LIFE, και, σε στενή συνεργασία με την Επίτροπο Γκαμπριέλ, το Ορίζων Ευρώπη, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Καινοτομίας και το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας.
Κυρία Επίτροπε, είπατε ότι πρόκειται για ένα έργο που απευθύνεται σε όλες τις περιφέρειες και τις περιοχές στην Ευρώπη. Πώς θα υλοποιηθεί αυτό στην πράξη, για παράδειγμα, σε μια πυκνοκατοικημένη αστική περιφέρεια της Σουηδίας συγκριτικά με μια αναπτυσσόμενη και αραιοκατοικημένη απόκεντρη περιφέρεια στις Αζόρες; Ή σε μια μικρή κωμόπολη της Πολωνίας ή σε μια αγροτική περιοχή της Ρουμανίας;
Προφανώς, δεν υπάρχει μία ενιαία προσέγγιση. Οι πρωτοβουλίες Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους σε κάθε κοινότητα και περιοχή θα πρέπει να αντικατοπτρίζει τις συγκεκριμένες τοπικές ανάγκες και το τοπικό όραμα. Ωστόσο, πιστεύω ότι η πολιτική συνοχής μπορεί να αντιμετωπίσει επιτυχώς την πρόκληση, δεδομένης της πολυετούς εμπειρίας της στην τοπική προσαρμογή και τον τοπικό μετασχηματισμό. Διαθέτουμε καθιερωμένα δίκτυα, τους συνδέσμους μας με τοπικούς φορείς και την εμπειρία μας όσον αφορά τη συνεργασία με ντόπιους. Συνεισφέρουμε επίσης με την εμπειρία μας όσον αφορά τον μετασχηματισμό: από τις αγροτικές περιοχές μέχρι τις βιομηχανικές περιοχές, από την εξόρυξη άνθρακα μέχρι τον αστικό σχεδιασμό – και έχουμε στηρίξει πολλούς διαφορετικούς μετασχηματισμούς με το πέρασμα των ετών. Αυτό που θέλουμε είναι να χρησιμοποιήσουμε αυτήν την εμπειρία και να συμβάλουμε στην υλοποίηση των καλύτερων ιδεών που θα αναδειχθούν από τη φάση σχεδιασμού του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους και την αναδυόμενη κοινότητα του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους.
Ποια είναι τα επόμενα βήματα;
Ας προχωρήσουμε βήμα προς βήμα μαζί: Σας προσκαλώ να συμμετέχετε στην παγκόσμια συζήτηση για το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους στις 22-23 Απριλίου και να εγγραφείτε στο ενημερωτικό δελτίο NEB για να παραμείνετε ενημερωμένοι για τα τελευταία νέα. Θα προχωρήσουμε μαζί σε αυτό το εκπληκτικό ταξίδι της ελπίδας, της ομορφιάς και της ανάκαμψης προς ένα πιο πράσινο, καλύτερο μέλλον για όλους μας!
[1] Το δίκτυο απαρτίζεται από πάνω από 500 πόλεις/αστικές περιοχές σε όλη την ΕΕ που είναι υπεύθυνες για την υλοποίηση ολοκληρωμένων δράσεων με βάση τις στρατηγικές Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης που χρηματοδοτούνται από το ΕΤΠΑ κατά την περίοδο 2014-2020.