Dr Tit Albreht, Krajowy Instytut Zdrowia Publicznego w Słowenii
Z radością mogę ogłosić, że została właśnie opracowana drukowana wersja „Europejskiego przewodnika po krajowych programach zwalczania nowotworów” i że nada ona szczególny ton obchodom 30-lecia programu „Europa przeciw nowotworom”, które odbędą się w tym miesiącu w ramach prezydencji luksemburskiej.
Przewodnik ten jest wzorem dla krajowych programów zwalczania nowotworów, ponieważ przedstawia doświadczenia różnych organizacji międzynarodowych i krajowych zajmujących się tematyką nowotworową. Każdy rozdział jest poświęcony konkretnej kwestii. W przewodniku zaproponowano też wykaz wskaźników stanowiących podstawę przyszłych działań, z których większość pochodzi z projektu Eurochip – innej pomyślnie realizowanej inicjatywy UE.
Publikacja tego przewodnika jest najnowszym z licznych osiągnięć w tym obszarze na przestrzeni ostatnich trzech dekad. Bazując na programie „Europa przeciw nowotworom”, który był z powodzeniem realizowany w latach 1985–2003, Unia Europejska zdecydowała się wznowić swoje działania w tej dziedzinie w 2007 r. W tamtym roku trzy prezydencje – Niemiec, Portugalii i Słowenii – zaczęły również uwzględniać w unijnym programie w dziedzinie zdrowia tematy stanowiące poważne wyzwanie. Słowenia nalegała na uwzględnienie tematyki nowotworowej, która stała się głównym tematem jej prezydencji.
Decyzje te doprowadziły do intensyfikacji działań UE, co w rezultacie skutkowało ustanowieniem Europejskiego Partnerstwa na rzecz Walki z Rakiem (EPAAC). W latach 2011–2014 realizowano tzw. wspólne działanie pod tą samą nazwą (JA EPAAC), którego kontynuację stanowi kolejne wspólnie działanie pod nazwą CanCon. Temat krajowych planów walki z rakiem lub krajowych programów zwalczania nowotworów zajmował ważne miejsce w programie politycznym Komisji Europejskiej i państw członkowskich. Komisja Europejska wezwała wszystkie państwa członkowskie do opracowania do 2013 r. krajowych planów lub strategii walki z rakiem. Jak pokazuje analiza przeprowadzona pod auspicjami JA EPAAC, prawie wszystkie państwa członkowskie wykonały to zadanie. Innym ważnym osiągnięciem była współpraca kilku państw, której celem było wyrażenie ich szczególnego zainteresowania krajowymi planami walki z rakiem i w którą był zaangażowany prof. Jose Maria Martin-Moreno wraz ze swoim zespołem z Uniwersytetu w Walencji. Rezultatem tej współpracy jest właśnie opublikowany „Europejski przewodnik po krajowych programach zwalczania nowotworów”.
Biorąc pod uwagę skalę problemu i wyzwanie, jakim jest obecnie walka z rakiem, UE powinna przyspieszyć kroki prowadzące do opracowania polityki w zakresie nowotworów. Oczekujemy dalszych postępów w tej dziedzinie, aby UE mogła podejmować zgodne działania w długoletniej walce z rakiem.
