F’Marzu 2021, il-Kummissjoni Ewropea adottat l-Istrateġija dwar id-drittijiet tal-persuni b’diżabbiltà 2021-2030. B’din l-istrateġija ta’ għaxar snin, il-Kummissjoni Ewropea trid ittejjeb il-ħajja tal-persuni b’diżabbiltà fl-Ewropa u madwar id-dinja.

L-Istrateġija tibni fuq ir-riżultati tal-Istrateġija Ewropea tad-Diżabbiltà 2010-2020 preċedenti, li wittiet it-triq għal Ewropa mingħajr ostakli u tat is-setgħa lill-persuni b’diżabbiltà biex ikunu jistgħu jgawdu d-drittijiet tagħhom u jipparteċipaw bis-sħiħ fis-soċjetà u fl-ekonomija. Minkejja l-progress li sar f’dawn l-aħħar għaxar snin, il-persuni b’diżabbiltà għadhom iħabbtu wiċċhom ma’ ostakli konsiderevoli u jinsabu f’riskju ogħla ta’ faqar u esklużjoni soċjali.

L-objettiv ta’ din l-Istrateġija hu li jsir progress lejn l-iżgurar li l-persuni kollha b’diżabbiltà fl-Ewropa, irrispettivament mis-sess, mill-oriġini razzjali jew etnika, mir-reliġjon jew it-twemmin, mill-età jew l-orjentazzjoni sesswali tagħhom

• igawdu d-drittijiet tal-bniedem tagħhom
• ikollhom opportunitajiet indaqs, aċċess ugwali biex jipparteċipaw fis-soċjetà u fl-ekonomija
• ikunu jistgħu jiddeċiedu fejn, kif u ma’ min jgħixu
• jiċċaqilqu b’mod ħieles fl-UE irrispettivament mill-ħtiġijiet ta’ appoġġ tagħhom
• u ma jesperjenzaw qatt aktar id-diskriminazzjoni

Din l-Istrateġija ġdida u msaħħa tqis id-diversità tad-diżabbiltà li tinkludi indebolimenti fiżiċi, mentali, intellettwali jew sensorjali fit-tul (f’konformità mal-Artikolu 1 tal-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar id-Drittijiet tal-Persuni b’Diżabbiltà), li ħafna drabi huma inviżibbli.

Hi u tindirizza r-riskji ta’ żvantaġġi multipli li jħabbtu wiċċhom magħhom in-nisa, it-tfal, l-anzjani, ir-refuġjati b’diżabbiltà, u dawk b’diffikultajiet soċjoekonomiċi, l-istrateġija tippromwovi perspettiva intersezzjonali f’konformità mal-Aġenda 2030 tan-Nazzjonijiet Uniti għall-Iżvilupp Sostenibbli u l-Għanijiet ta’ Żvilupp Sostenibbli (SDGs).

Għalhekk, l-istrateġija l-ġdida fiha sett ambizzjuż ta’ azzjonijiet u inizjattivi ewlenin f’diversi oqsma u għandha bosta prijoritajiet, bħal

• l-aċċessibbiltà: biex ikunu jistgħu jiċċaqilqu u jgħixu liberament iżda wkoll jipparteċipaw fil-proċess demokratiku
• il-kwalità tal-ħajja deċenti u biex jgħixu b’mod indipendenti peress li tiffoka b’mod partikolari fuq il-proċess ta’ deistituzzjonalizzazzjoni, il-protezzjoni soċjali u n-nondiskriminazzjoni fuq il-post tax-xogħol
• il-parteċipazzjoni ugwali peress li għandha l-għan li tipproteġi b’mod effettiv lill-persuni b’diżabbiltà minn kull forma ta’ diskriminazzjoni u vjolenza, tiżgura opportunitajiet indaqs u aċċess għall-ġustizzja, l-edukazzjoni, il-kultura, l-isport u t-turiżmu, iżda wkoll aċċess ugwali għas-servizzi tas-saħħa kollha
• ir-rwol tal-UE li tmexxi bl-eżempju
• l-intenzjoni tal-UE li twettaq ir-riżultati għal dik l-istrateġija
• il-promozzjoni tad-drittijiet tal-persuni b’diżabbiltà b’mod globali

Inizjattivi ewlenin

1. AccessibleEU: bażi ta’ għarfien li tipprovdi informazzjoni u prattiki tajbin dwar l-aċċessibbiltà fis-setturi kollha (sa tmiem l-2022)
2. Karta Ewropea tad-Diżabbiltà: il-Kummissjoni Ewropea se tipproponi Karta Ewropea tad-Diżabbiltà li tkun tapplika għall-pajjiżi kollha tal-UE. Il-Karta se tagħmilha aktar faċli għall-persuni b’diżabbiltà biex jiksbu l-appoġġ xieraq meta jivvjaġġaw jew jiċċaqilqu lejn pajjiż ieħor fl-Unjoni Ewropea. (sal-aħħar tal-2023)
3. Gwida li tirrakkomanda titjib dwar l-għajxien indipendenti u l-inklużjoni fil-komunità. Dan se jikkontribwixxi biex il-persuni b’diżabbiltà jkunu jistgħu jgħixu f’akkomodazzjoni aċċessibbli u appoġġjata fil-komunità jew ikomplu jgħixu d-dar (2023).
4. Qafas għas-servizzi soċjali ta’ eċċellenza għall-persuni b’diżabbiltà (2024)
5. Pakkett biex jittejbu l-eżiti tas-suq tax-xogħol ta’ persuni b’diżabbiltà (li għandu jitnieda fit-tieni nofs tal-2022)
6. Pjattaforma tad-Diżabbiltà: Il-Pjattaforma tad-Diżabbiltà tlaqqa’ flimkien l-awtoritajiet nazzjonali responsabbli għall-implimentazzjoni tal-Konvenzjoni, l-organizzazzjonijiet tal-persuni b’diżabbiltà u l-Kummissjoni. Hi tappoġġja l-implimentazzjoni tal-istrateġija u ssaħħaħ il-kooperazzjoni u l-iskambju dwar l-implimentazzjoni tal-Konvenzjoni.
7. Strateġija mġedda tar-riżorsi umani għall-Kummissjoni Ewropea, inklużi azzjonijiet għall-promozzjoni tad-diversità u l-inklużjoni tal-persuni b’diżabbiltà.

Twettiq tal-Istrateġija: ħidma mill-qrib mal-pajjiżi tal-UE

Il-Kummissjoni se tappoġġja lill-Istati Membri fit-tfassil tal-istrateġiji nazzjonali u l-pjanijiet ta’ azzjoni tagħhom biex ikomplu jimplimentaw il-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar id-Drittijiet tal-Persuni b’Diżabbiltà u l-leġiżlazzjoni tal-UE f’dan il-qasam.

Il-Kummissjoni Ewropea tappella lill-Istati Membri biex jikkontribwixxu għal din l-Istrateġija ġdida u msaħħa bħala l-qafas għall-azzjonijiet tal-UE u għall-implimentazzjoni tal-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar id-Drittijiet tal-Persuni b’Diżabbiltà.