Mechanizm sprawiedliwej transformacji ustanowiono jako część Europejskiego Zielonego Ładu, aby nie pozostawić żadnej osoby ani żadnego regionu w tyle w procesie transformacji w kierunku gospodarki neutralnej dla klimatu. Obejmuje on Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji (FST), który w latach 2021–2027 zainwestuje 17,5 mld euro na obszarach, na które transformacja w kierunku gospodarki neutralnej dla klimatu będzie miała największy wpływ.
Rozporządzenie w sprawie FST weszło w życie w dniu 1 lipca 2021 r. Państwa członkowskie przygotowują już swoje terytorialne plany sprawiedliwej transformacji i powiązane programy polityki spójności w oparciu o załącznik D do dotyczącego ich sprawozdania krajowego przedstawionego w lutym 2020 r. w ramach europejskiego semestru.
W niniejszym dokumencie służby Komisji wyrażają jedynie swoją opinię i nie stanowi on zobowiązania dla Komisji Europejskiej. Do dokonywania obowiązującej wykładni przepisów UE upoważniony jest wyłącznie Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.