Archive:Statystyki dotyczące migracji i populacji migrantów

Dane pobrano z bazy w maju 2020 r.

Planowana aktualizacja artykułu: Lipiec 2021 r.

This Statistics Explained article has been archived on 2 April 2021.

Highlights

W 2018 r. do UE-27 przybyło 2,4 mln imigrantów z państw spoza UE-27.

Na dzień 1 stycznia 2019 r. 21,8 mln (4,9 %) z 446,8 mln osób mieszkających w UE-27 nie było obywatelami UE-27.

W 2018 r. państwa członkowskie UE-27 nadały obywatelstwo 672 tys. osób

Imigranci, 2018 r.

W poniższym artykule przedstawiono statystykiUnii Europejskiej (UE) dotyczącemigracji międzynarodowej (przepływów migracyjnych), liczby obywateli icudzoziemców w liczbie ludności ogółem („stany”) oraz dane na temat nabycia obywatelstwa. Na migrację wpływają łącznie czynniki gospodarcze, środowiskowe, polityczne i społeczne w państwie pochodzenia migranta (czynniki wypychające) lub w państwie docelowym (czynniki przyciągające). W ujęciu historycznym przyjmuje się, że względnie korzystna sytuacja gospodarcza i stabilność polityczna UE stanowiły istotny czynnik przyciągający dla imigrantów.

W państwach docelowych migrację międzynarodową można wykorzystywać jako narzędzie uzupełniania określonych niedoborów narynku pracy. Sama migracja jednak prawie na pewno nie odwróci obecnej tendencji starzenia się społeczeństwa, obserwowanej w wielu częściach UE.

Full article

Przepływy migracyjne: w 2018 r. imigracja do UE-27 z państw trzecich wyniosła 2,4 mln osób

W 2018 r. łącznie 3,9 mln osóbimigrowało do jednego zpaństw członkowskich UE-27, natomiast co najmniej 2,6 mlnemigrantów opuściło jakieś państwo członkowskie UE-27. Te ogólne dane nie odzwierciedlają jednak przepływów migracyjnych do/z UE-27 jako całości, gdyż obejmują one również przepływy między poszczególnymi państwami członkowskimi UE-27. Według szacunków w 2018 r. 2,4 mln osób imigrowało do UE-27 z państw spoza UE-27, zaś około 1,1 mln osób wyemigrowało z UE-27 do państwa spoza UE-27 – zob. wykres 1. Ponadto 1,4 mln osób uprzednio mieszkających w jednym z państw członkowskich UE-27 przeniosło się do innego państwa członkowskiego.

Wykres 1: Imigranci spoza UE-27 oraz emigranci do państw nienależących do UE-27, UE-27, 2013–2018
(w mln)
Źródło: Eurostat (migr_imm12prv) i (migr_emi5nxt)

Niemcy: największa liczba imigrantów i emigrantów

W 2018 r. największą liczbę imigrantów ogółem przyjęły Niemcy (893,9 tys.), a następnie Hiszpania (643,7 tys.), Francja (386,9 tys.) i Włochy (332,3 tys.). Niemcy zgłosiły też największą liczbę emigrantów w 2018 r. (540,4 tys.), przed Hiszpanią (309,5 tys.), Francją (341,4 tys.), Rumunią (231,7 tys.) i Polską (189,8 tys.). W 2018 r. ogółem w 22 państwach członkowskich UE-27 odnotowano wyższy poziom imigracji niż emigracji, ale w Bułgarii, Chorwacji, na Łotwie, Litwie i w Rumunii liczba emigrantów przekroczyła liczbę imigrantów.

Tablica 1: Imigracja według obywatelstwa, 2018 r.
Źródło: Eurostat (migr_imm1ctz)

W ujęciu względnym, tj. w stosunku do liczby ludności, najwyższy wskaźnik imigracji w 2018 r. odnotowały Malta (55 imigrantów na 1 000 osób) oraz Luksemburg (41 imigrantów na 1 000 osób) — zob. wykres 2. Jeżeli chodzi o emigrację, najwyższe wskaźniki w 2018 r. zgłosiły: Luksemburg (23 emigrantów na 1 000 mieszkańców), Malta (19 emigrantów na 1 000 mieszkańców), Cypr (18 emigrantów na 1 000 mieszkańców) oraz Rumunia (12 emigrantów na 1 000 mieszkańców).

Wykres 2: Imigranci, 2018 r.
(na 1 000 mieszkańców)
Źródło: Eurostat (migr_imm1ctz) i (migr_pop1ctz)

Najwyższy odsetek imigrantów krajowych odnotowano w Rumunii, najniższy – w Luksemburgu

W 2018 r. proporcjonalny udział krajowych imigrantów (imigrantów posiadających obywatelstwo państwa członkowskiego UE-27, do którego migrują) w łącznej liczbie imigrantów był najwyższy w Rumunii (82 % wszystkich imigrantów), na Słowacji (60 %), Litwie (57 %), w Polsce (55 %) i Bułgarii (55 %). Były to jedyne państwa członkowskie UE-27, w których krajowi imigranci stanowili ponad połowę wszystkich imigrantów — zob. wykres 3. W odróżnieniu od tych państw w Luksemburgu krajowi imigranci stanowili nie więcej niż 5 % imigracji ogółem w 2018 r.

Wykres 3: Rozkład imigrantów według obywatelstwa, 2018 r.
(% wszystkich imigrantów)
Źródło: Eurostat (migr_imm2ctz)

Do analizy imigrantów obcego pochodzenia często wykorzystuje się informacje o obywatelstwie. Ze względu na to, że obywatelstwo może się zmienić w ciągu życia danej osoby, warto jednak analizować dane również w podziale według państwa urodzenia. Względny udział imigrantów, którzy urodzili się w kraju, w łącznej liczbie wszystkich imigrantów był najwyższy w Bułgarii i na Litwie (po 51 % wszystkich imigrantów), a w dalszej kolejności w Rumunii (43 %) i Estonii (40 %). Z drugiej strony w Luksemburgu odnotowano stosunkowo niskie odsetki urodzonych w kraju imigrantów – mniej niż 5 % imigracji ogółem w 2018 r.

Tablica 2: Imigracja według państwa urodzenia, 2018 r.
Źródło: Eurostat (migr_imm3ctb)

Poprzednie miejsce zamieszkania: 2,4 mln imigrantów przybyło do UE-27 w 2018 r.

Z analizy według poprzedniego miejsca zamieszkania wynika, że największy odsetek imigrantów przybywających z innego państwa członkowskiego UE-27 odnotowano w Luksemburgu (93 % wszystkich imigrantów w 2018 r.), a następnie na Słowacji (65 %) i w Austrii (62 %). Stosunkowo niskie wskaźniki imigracji z innych państw UE odnotowano natomiast w Hiszpanii (19 % wszystkich imigrantów), oraz we Włoszech i Słowenii (po 20 %) — zob. Tablica 3.

Tablica 3: Imigracja według poprzedniego państwa zamieszkania, 2018 r.
Źródło: Eurostat (migr_imm5prv)

Jeśli chodzi o rozkład według płci, to w 2018 r. wśród osób imigrujących do państw członkowskich UE-27 było nieco więcej mężczyzn niż kobiet (54 % compared with 46 %). Państwem członkowskim, które odnotowało najwyższy odsetek imigrantów płci męskiej, była Chorwacja (75 %); najwyższy odsetek imigrujących kobiet odnotowała natomiast Portugalia (53 %).

Wykres 4: Podział imigrantów według płci, 2018 r.
(% wszystkich imigrantów)
Źródło: Eurostat (migr_imm2ctz)

Połowa wszystkich imigrantów miała mniej niż 29 lat.

Osoby imigrujące do państw członkowskich UE-27 w 2018 r. były średnio dużo młodsze od ludności już zamieszkałej w państwie docelowym. Na dzień 1 stycznia 2019 r. mediana wieku ludności UE-27 wynosiła 43,7 roku, natomiast mediana wieku osób imigrujących do UE-27 w 2018 r. wyniosła 29,2 roku.

Wykres 5: Struktura wiekowa imigrantów w podziale według obywatelstwa, UE, 2018 r.
(w %)
Źródło: Eurostat (migr_imm2ctz)

Populacja migrantów: w dniu 1 stycznia 2019 r. w UE-27 mieszkało 21,8 mln obywateli państw trzecich

Na dzień 1 stycznia 2019 r. liczba osób zamieszkałych w państwach członkowskich UE, lecz posiadających obywatelstwo państwa nienależącego do Unii wyniosła 21,8 mln, co stanowiło 4,9 % ludności UE-27. W dniu 1 stycznia 2019 r. w państwach członkowskich UE-27 mieszkało ponadto 13,3 mln osób posiadających obywatelstwo innego państwa członkowskiego UE-27.

W wartościach bezwzględnych największa liczba cudzoziemców zamieszkałych w państwach członkowskich UE-27 w dniu 1 stycznia 2019 r. mieszkała w Niemczech (10,1 mln osób), Włoszech (5,3 mln), Francji (4,9 mln) i Hiszpanii (4,8 mln). Cudzoziemcy mieszkający w tych czterech państwach członkowskich stanowili w sumie 71 % łącznej liczby cudzoziemców zamieszkałych we wszystkich państwach członkowskich UE-27, przy czym ludność tych samych czterech państw członkowskich to 58 % ogółu ludności UE-27.

Tablica 4: Populacja cudzoziemców według grup obywatelstwa, 1 stycznia 2019 r.
Źródło: Eurostat (migr_pop1ctz)

Cudzoziemcy mieszkający w większości państw członkowskich UE-27 pochodzili z państw nienależących do UE-27.

Na dzień 1 stycznia 2019 r. Belgia, Irlandia, Luksemburg, Austria i Słowacja były państwami członkowskimi UE-27, w których większość cudzoziemców stanowili obywatele innych państw UE-27. Oznacza to, że w większości państw członkowskich UE-27 większość cudzoziemców stanowili obywatele państw spoza UE-27 (zob. Tablica 5). W przypadku Łotwy i Estonii odsetek mieszkańców pochodzących z państw trzecich jest szczególnie wysoki ze względu na dużą liczbę uznanych nieobywateli (głównie obywateli byłego Związku Radzieckiego, którzy na stałe mieszkają w tych państwach, lecz nie nabyli żadnego innego obywatelstwa).

Wykres 6: Odsetek cudzoziemców w populacji mieszkańców, 1 stycznia 2019 r.
(w %)
Źródło: Eurostat (migr_pop1ctz)

Najwyższy odsetek cudzoziemców w Luksemburgu, najniższy – w Rumunii

W wartościach względnych państwem członkowskim UE-27 o najwyższym odsetku cudzoziemców był Luksemburg, gdzie stanowili oni 47 % ludności ogółem. Duży odsetek cudzoziemców (co najmniej 10 %) odnotowano również na Cyprze, Malcie, w Austrii, Estonii, na Łotwie, w Irlandii, Belgii, Niemczech i Hiszpanii. Z drugiej strony cudzoziemcy stanowili mniej niż 1 % ludności Polski (0,8 %) i Rumunii (0,6 %). Względny udział mieszkańców urodzonych za granicą w ludności ogółem był najwyższy w Luksemburgu(47 % ogółu mieszkańców), a w dalszej kolejności na Cyprze (21 %) i Malcie (20 %). W odróżnieniu od tych państw Polska zgłosiła niski odsetek mieszkańców urodzonych za granicą – 2 % ogółu ludności na dzień 1 stycznia 2019, podobnie jak Bułgaria (2,5 %), Rumunia (3,2 %) i Słowacja(3,6 %).

Tablica 5: Populacja osób urodzonych za granicą według państwa urodzenia, 1 stycznia 2019 r.
Źródło: Eurostat (migr_pop3ctb)

Table 6 przedstawiono przegląd pięciu najważniejszych grup cudzoziemców i populacji osób urodzonych za granicą dla państw członkowskich UE-27, Zjednoczonego Królestwa i państw EFTA (w zależności od dostępności danych).

Tablica 6: Najważniejsze państwa obywatelstwa i państwa urodzenia populacji cudzoziemców/osób urodzonych za granicą, 1 stycznia 2019 r.
(w liczbach bezwzględnych i jako odsetek populacji cudzoziemców ogółem).
Źródło: Eurostat (migr_pop1ctz) i (migr_pop3ctb)

Obywatele Rumunii, Polski, Włoch i Portugalii stanowili cztery największe grupy obywateli UE-27 mieszkających w innych państwach członkowskich UE-27 w 2019 r. (zob. wykres 7).

Wykres 7: Liczba obywateli UE-27, których zwykłe miejsce zamieszkania znajdowało się na terytorium innego państwa członkowskiego UE-27 w dniu 1 stycznia 2019 r.
(w mln)
Źródło: Eurostat (migr_pop1ctz)

Cudzoziemcy młodsi niż obywatele

Z analizy struktury wiekowej ludności wynika, że w całej UE-27 populacja cudzoziemców była młodsza niż populacja obywateli. Podział cudzoziemców według grup wiekowych wskazuje, że w porównaniu z obywatelami większy odsetek stanowią stosunkowo młode osoby dorosłe w wieku produkcyjnym. Na dzień 1 stycznia 2019 r. mediana wieku rodzimej ludności UE-27 wynosiła 45 lat, natomiast mediana wieku cudzoziemców mieszkających w UE-27 to 36 lat.

Wykres 8: Struktura populacji obywateli i cudzoziemców według wieku, UE-27, 1 stycznia 2019 r.
(w %)
Źródło: Eurostat (migr_pop2ctz)

Nabycie obywatelstwa: W 2018 r. państwa członkowskie UE-27 nadały obywatelstwo 672 tys. osób

Liczba nabytych obywatelstw zmniejszyła się o 4 % w 2018 r.

W 2018 r. liczba osób, które nabyły obywatelstwo państwa członkowskiego UE-27, wyniosła 672,3 tys., co oznacza spadek o 4 % w porównaniu z 2017 r. W 2018 r. najwięcej osób uzyskało obywatelstwo Niemiec – 116,8 tys. (17 % łącznej liczby dla UE-27). W dalszej kolejności najwięcej przypadków nabycia obywatelstwa odnotowano we Włoszech (112,5 tys.), Francji (110,0 tys.), Hiszpanii (90,8 tys.) i Szwecji (63,8 tys.).

Wykres 9: Liczba osób, które uzyskały obywatelstwo państwa członkowskiego UE-27, UE-27, 2009–2018
(w tys.) Źródło: Eurostat (migr_acq)

W ujęciu bezwzględnym największy spadek w porównaniu z 2017 r. zaobserwowano we Włoszech, gdzie o 34 100 mniej osób otrzymało obywatelstwo włoskie, a następnie w Grecji (-6 400), Szwecji (-5 100), Danii (-4 400) i Francji (-4 300). Z drugiej strony największy wzrost w ujęciu bezwzględnym odnotowano w Hiszpanii (o 24 300 więcej osób otrzymało obywatelstwo hiszpańskie niż w 2017 r.), a następnie w Portugalii (+3 300) i Luksemburgu (+2 000).

Tablica 7: Nabycie obywatelstwa w podziale na grupy według poprzedniego obywatelstwa, 2018 r.
Źródło: Eurostat (migr_acq)

W 2018 r. łącznie 566,1 tys. obywateli państw spoza UE, zamieszkałych w jednym z państw członkowskich UE-27, nabyło obywatelstwo UE-27 – o 5 % mniej niż w 2017 r. Obywatele państw trzecich stanowili więc 84 % wszystkich osób, które nabyły obywatelstwo państwa członkowskiego UE-27 w 2018 r. Ci nowi obywatele UE-27 pochodzili głównie z Afryki (28 % wszystkich osób, które nabyły obywatelstwo), Europy poza UE-27 (25 %), Azji (16 %) oraz Ameryki Północnej i Południowej (14 %). Liczba obywateli państw członkowskich UE-27, którzy nabyli obywatelstwo innego państwa członkowskiego UE-27, wyniosła 89,6 tys.; stanowili oni 13 % wszystkich osób, które uzyskały unijne obywatelstwo. W wartościach bezwzględnych najliczniejszą grupą obywateli UE-27, którzy nabyli obywatelstwo innego państwa członkowskiego UE-27, byli Rumuni, którzy stali się obywatelami Włoch (6,5 tys. osób) i Niemiec (4,3 tys.). Około połowa Polaków, którzy nabyli obywatelstwo innego kraju UE, stała się obywatelami Niemiec (6,2 tys.), podobnie jak połowa Włochów również nabyła obywatelstwo Niemiec (4,0 tys.).

W Luksemburgu i na Węgrzech większość osób nabywających obywatelstwo stanowili obywatele innego państwa członkowskiego UE-27. W przypadku Luksemburga największy odsetek nabywających obywatelstwo stanowili Portugalczycy, a następnie Francuzi, Włosi i Belgowie, natomiast w przypadku Węgier obywatelami UE-27 nabywającymi obywatelstwo tego kraju byli prawie wyłącznie Rumuni.

Podobnie jak w poprzednich latach, w 2018 r. największą grupę nowych obywateli państw członkowskich UE-27 stanowili obywatele Maroka (67,2 tys., czyli 10 % wszystkich przypadków przyznania obywatelstwa), a następnie obywatele Albanii (47,4 tys., czyli 7,1 %), Turcji (28,4 tys., czyli 4,2 %), oraz Brazylii (23,1 tys., czyli 3,4 %). W porównaniu z 2017 r. liczba Marokańczyków, którzy nabyli obywatelstwo państwa członkowskiego UE-27, zmalała o 2 %. Najwięcej Marokańczyków nabyło obywatelstwo Hiszpanii (38 %), Włoch (23 %) i Francji (23 %), natomiast większość Albańczyków otrzymała obywatelstwo Grecji (51 %) lub Włoch (46 %). Większość Turków (59 %) stała się obywatelami Niemiec, zaś około połowa Brazylijczyków otrzymała obywatelstwo włoskie (46 %).

Najwyższy wskaźnik naturalizacji w Szwecji i Rumunii

Jednym z powszechnie używanych wskaźników jest „wskaźnik naturalizacji”, który definiuje się w tym przypadku jako stosunek całkowitej liczby osób, którym nadano obywatelstwo, do liczby cudzoziemców mieszkających w danym kraju na początku danego roku. Państwem członkowskim UE-27 o najwyższym wskaźniku naturalizacji w 2018 r. była Szwecja (7,2 przypadków na 100 zamieszkałych cudzoziemców), a następnie Rumunia (5,6) i Portugalia (5,1).

Wykres 10: Wskaźnik naturalizacji (nabycie obywatelstwa na 100 zamieszkałych cudzoziemców), 2018 r.
Źródło: Eurostat (migr_acq)i (migr_pop1ctz)

Dane źródłowe tablic i wykresów

Statystyki dotyczące migracji i populacji migrantów: tablice i wykresy

Źródła danych

Zjawisko emigracji jest szczególnie trudne do zmierzenia. Trudniej jest monitorować liczbę osób opuszczających kraj niż do niego przybywających, ponieważ dla migrantów bardzo często dużo ważniejszy jest kontakt w sprawie migracji z organami państwa przyjmującego niż państwa, z którego wyjechali. Analiza obejmująca porównanie danych z państw członkowskich UE-27 na temat imigracji i emigracji w 2018 r. (statystyka lustrzana) potwierdza, że dotyczy to wielu państw – w rezultacie niniejszy artykuł koncentruje się na danych dotyczących imigracji.

Eurostat tworzy statystyki dotyczące wielu kwestii związanych z międzynarodowymi przepływami migracyjnymi, liczebnością populacji cudzoziemców i nabyciem obywatelstwa. Dane są gromadzone w trybie rocznym i przekazywane Eurostatowi przez krajowe urzędy statystyczne państw członkowskich UE-27.

Źródła prawne

Począwszy od 2008 r. podstawą prawną gromadzenia danych dotyczących migracji, obywatelstwa i azylu jest rozporządzenie 862/2007, natomiast analizę i skład grup państw UE, EFTA i krajów kandydujących na dzień 1 stycznia roku referencyjnego określono w rozporządzeniu wykonawczym 351/2010. W rozporządzeniu tym zdefiniowano podstawowy zbiór danych statystycznych dotyczących międzynarodowych przepływów migracyjnych, liczebności populacji cudzoziemców, nabycia obywatelstwa, zezwoleń na pobyt, azylu oraz środków zapobiegania nielegalnemu wjazdowi i pobytowi. Państwa członkowskie UE mogą wprawdzie nadal wykorzystywać wszelkie stosowne źródła danych zgodnie z krajową dostępnością i praktyką, jednak statystyki opracowywane na podstawie rozporządzenia muszą się opierać na wspólnych definicjach i pojęciach. Większość państw członkowskich UE opracowuje statystyki na podstawie źródeł danych administracyjnych, takich jak rejestry ludności, rejestry cudzoziemców, rejestry zezwoleń na pobyt lub pracę, rejestry ubezpieczeń zdrowotnych i rejestry podatkowe. W celu tworzenia statystyk migracji niektóre państwa stosują statystyki lustrzane, badania reprezentacyjne lub metody szacowania. Oczekuje się, że wdrożenie rozporządzenia doprowadzi do większej dostępności i porównywalności statystyk dotyczących migracji.

Zgodnie z art. 2.1 lit. a), b) i c) rozporządzenia nr 862/2007 imigranci, którzy zamieszkują (lub przewiduje się, że będą zamieszkiwać) na terytorium danego państwa członkowskiego przez okres co najmniej 12 miesięcy, są wliczani do tych statystyk, podobnie jak emigranci mieszkający za granicą dłużej niż 12 miesięcy. Z tego względu dane gromadzone przez Eurostat dotyczą migracji obejmującej okres co najmniej 12 miesięcy: do migrantów zalicza się zatem osoby, które wyjechały na okres co najmniej jednego roku, jak również osoby, które wyemigrowały na stałe. Dane dotyczące nabycia obywatelstwa są gromadzone przez Eurostat na podstawie art. 3.1 lit. d) rozporządzenia nr 862/2007, które stanowi, że: „Państwa członkowskie dostarczają Komisji (Eurostat) statystyki dotyczące liczby: [...] osób, które posiadają miejsce zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego które nabyły w trakcie roku referencyjnego obywatelstwo państwa członkowskiego [...], zdezagregowane według [...] wcześniejszego obywatelstwa osób, których dotyczą, i według tego, czy osoba ta była wcześniej bezpaństwowcem”.

Definicje

Dane zagregowane UE-27 dotyczące nabycia obywatelstwa za lata 2010, 2011 i 2012 uwzględniają dane dotyczące Rumunii za 2009 r.

Tymczasowo dane dotyczące nabycia obywatelstwa za 2018 r. w przypadku Niemiec są zaokrąglone do najbliższej wielokrotności liczby 5.

Dane dotyczące nabycia obywatelstwa w podziale według poprzedniego obywatelstwa nie są dostępne w przypadku Rumunii za lata 2017 i 2018.

Dane zagregowane UE-27 dotyczące imigracji w podziale według poprzedniego państwa zamieszkania za 2013–2018 obejmują Wielką Brytanię jako część UE, ponieważ dane UE-27 nie są dostępne w przypadku Cypru.

Dane zagregowane UE-27 dotyczące ludności w podziale według obywatelstwa na dzień 1 stycznia 2019 r. obejmują Wielką Brytanię jako część UE, ponieważ dane UE-27 nie są dostępne w przypadku Cypru i Malty.

Wiek:

Jeżeli chodzi o definicje wieku osób uczestniczących w przepływach migracyjnych, należy zwrócić uwagę, że dane za 2018 r. dotyczą wieku osiągniętego przez respondentów lub ich wieku pod koniec roku referencyjnego w przypadku wszystkich państw członkowskich UE-27, z wyjątkiem Irlandii, Grecji, Austrii, Malty, Rumunii i Słowenii. W państwach tych dane dotyczą wieku ukończonego przez respondentów lub wieku w dniu ostatnich urodzin. Jeżeli chodzi o definicje wieku osób nabywających obywatelstwo, należy zwrócić uwagę, że dane za 2018 r. dotyczą wieku osiągniętego przez respondentów lub ich wieku pod koniec roku referencyjnego w przypadku wszystkich państw członkowskich UE-27, z wyjątkiem Niemiec, Grecji, Irlandii, Austrii, Litwy, Malty, Rumunii i Słowenii. W państwach tych dane dotyczą wieku ukończonego przez respondentów lub wieku w dniu ostatnich urodzin.

Państwa członkowskie i kraje EFTA w podziale według uwzględnienia/wykluczenia osób ubiegających się o azyl i uchodźców w danych dotyczących ludności, przekazywanych do Eurostatu w ramach ujednoliconego gromadzenia danych demograficznych za rok referencyjny 2018

Populacja na dzień 1.1.2018	Osoby uwzględnione	Osoby wykluczone
Osoby ubiegające się o azyl zamieszkałe w kraju przez co najmniej 12 miesięcy	Belgia, Niemcy, Estonia, Irlandia, Grecja, Hiszpania, Francja, Włochy, Cypr, Luksemburg, Holandia, Austria, Portugalia, Wielka Brytania, Norwegia, Szwajcaria	Bułgaria, Czechy, Dania, Chorwacja, Łotwa, Litwa, Węgry, Malta, Polska, Rumunia, Słowenia, Słowacja, Finlandia, Szwecja, Islandia, Liechtenstein
Uchodźcy zamieszkali w kraju przez co najmniej 12 miesięcy	Belgia, Bułgaria, Czechy, Dania, Niemcy, Estonia, Irlandia, Grecja, Hiszpania, Francja, Chorwacja, Włochy, Cypr, Łotwa, Litwa, Luksemburg, Węgry, Malta, Holandia, Austria, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowenia, Słowacja, Finlandia, Szwecja, Wielka Brytania, Islandia, Liechtenstein, Norwegia, Szwajcaria

Uwaga: Norwegia (osoby ubiegające się o azyl i uchodźcy bez zezwolenia na pobyt nie są uwzględnieni)

Państwa członkowskie i kraje EFTA w podziale według uwzględnienia/wykluczenia osób ubiegających się o azyl i uchodźców w danych dotyczących migracji, przekazywanych do Eurostatu w ramach ujednoliconego gromadzenia danych demograficznych za rok referencyjny 2018

Migracja za rok 2018	osoby uwzględnione	wykluczone
Osoby ubiegające się o azyl zamieszkałe w kraju przez co najmniej 12 miesięcy	Belgia, Niemcy, Estonia, Grecja, Hiszpania, Francja, Włochy, Cypr, Luksemburg, Holandia, Austria, Portugalia, Wielka Brytania, Szwajcaria, Norwegia	Bułgaria, Czechy, Dania, Irlandia, Chorwacja, Łotwa, Litwa, Węgry, Malta, Polska, Rumunia, Słowenia, Słowacja, Finlandia, Szwecja, Islandia, Liechtenstein
Uchodźcy zamieszkali w kraju przez co najmniej 12 miesięcy	Belgia, Bułgaria, Czechy, Dania, Niemcy, Estonia, Irlandia, Grecja, Hiszpania, Francja, Chorwacja, Włochy, Cypr, Łotwa, Litwa, Luksemburg, Węgry, Malta, Holandia, Austria, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowenia, Słowacja, Finlandia, Szwecja, Wielka Brytania, Islandia, Liechtenstein, Norwegia, Szwajcaria

Uwaga: Norwegia (osoby ubiegające się o azyl i uchodźcy bez zezwolenia na pobyt nie są uwzględnieni) Irlandia (uchodźcy, którzy nie mieszkają w prywatnym gospodarstwie domowym nie są uwzględnieni)

Uchodźca: termin ten nie odnosi się wyłącznie do osób, którym przyznano status uchodźcy (zgodnie z definicją zawartą w art. 2 lit. e) dyrektywy 2011/95/WE w rozumieniu art. 1 Konwencji genewskiej dotyczącego statusu uchodźców z dnia 28 lipca 1951 r., zmienionego Protokołem nowojorskim z dnia 31 stycznia 1967 r.), ale również do osób, którym przyznano ochronę uzupełniającą (zgodnie z definicją zawartą w art. 2 lit. g) dyrektywy 2011/95/WE), i osób objętych decyzją o udzieleniu zezwolenia na pobyt ze względów humanitarnych, zgodnie z krajowymi przepisami dotyczącymi ochrony międzynarodowej.

Osoba ubiegające się o azyl: wnioski o azyl złożone przez osoby, które ubiegają się o azyl po raz pierwszy, są specyficzne dla poszczególnych państw i bezterminowe. W związku z tym osoba ubiegająca się o azyl może złożyć wniosek po raz pierwszy w danym kraju, a następnie ponownie, jako osoba ubiegająca się po raz pierwszy, w jakimkolwiek innym państwie. Jeżeli osoba ubiegająca się o azyl ponownie złoży po jakimś czasie wniosek w tym samym państwie, nie jest już wtedy uważana za osobę ubiegającą się o azyl po raz pierwszy.

Wskaźnik naturalizacji: termin „wskaźnik naturalizacji” należy traktować z ostrożnością, ponieważ licznik obejmuje wszystkie sposoby nabycia obywatelstwa, nie tylko naturalizację kwalifikujących się do tego zamieszkałych cudzoziemców, zaś mianownik obejmuje wszystkich cudzoziemców, a nie cudzoziemców kwalifikujących się do naturalizacji.

Kontekst

Obywatele państw członkowskich UE mają swobodę podróżowania i przemieszczania się w obrębie granic wewnętrznych UE. W UE polityka dotycząca migracji w odniesieniu do obywateli państw nieczłonkowskich w coraz większym stopniu skupia się na przyciąganiu migrantów o odpowiednim profilu, co często jest próbą łagodzenia niedoborów pracowników o określonych umiejętnościach. Kryteriami selekcji mogą być biegłość językowa, doświadczenie zawodowe, wykształcenie i wiek. Ewentualnie wyboru mogą dokonywać pracodawcy, tak aby migranci po przybyciu mieli już zapewnioną pracę.

Oprócz strategii mających na celu wspieranie rekrutacji pracowników, polityka dotycząca migracji często koncentruje się na dwóch obszarach: zapobieganiu nielegalnej migracji i nielegalnemu zatrudnianiu migrantów nieposiadających zezwoleń na pracę oraz promowaniu integracji imigrantów ze społeczeństwem. W UE zmobilizowano znaczne zasoby w celu zwalczania sieci przemytu i handlu ludźmi.

W Komisji Europejskiej odpowiedzialna za europejską politykę migracyjną jest Dyrekcja Generalna ds. Migracji i Spraw Wewnętrznych. W 2005 r. Komisja opublikowała zieloną księgę w sprawie podejścia UE do zarządzania migracją ekonomiczną (COM(2004) 811 final), wznawiając tym samym debatę dotyczącą potrzeby wprowadzenia wspólnych przepisów w zakresie przyjmowania migrantów zarobkowych, co doprowadziło do przyjęcia z końcem 2005 r. planu polityki w dziedzinie legalnej migracji (COM(2005) 669 final). W lipcu 2006 r. Komisja przyjęła komunikat w sprawie priorytetów politycznych w walce z nielegalną imigracją obywateli państw trzecich (COM(2006) 402 final), którego celem jest zapewnienie równowagi między bezpieczeństwem a podstawowymi prawami jednostki na wszystkich etapach zwalczania nielegalnej imigracji. We wrześniu 2007 r. Komisja przedstawiła swoje trzecie roczne sprawozdanie na temat migracji i integracji (COM(2007) 512 final). W komunikacie Komisji Europejskiej z października 2008 r. podkreślono znaczeniewzmocnienia globalnego podejścia do kwestii migracji: zwiększenia koordynacji, spójności i efektu synergii (COM(2008) 611 final) jako aspektu polityki zewnętrznej i polityki rozwoju. Wprogramie sztokholmskim, przyjętym w grudniu 2009 r. przez szefów państw i rządów UE, określono ramy i szereg zasad dotyczących bieżącego kształtowania europejskiej polityki w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych w latach 2010–2014. Kwestie związane z migracją są zasadniczą częścią tego programu. Aby wprowadzić w życie uzgodnione zmiany, Komisja Europejska uchwaliła w 2010 r. Plan działań służący realizacji programu sztokholmskiego – Przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości dla europejskich obywateli (COM(2010) 171 final).

W maju 2013 r. Komisja opublikowała sprawozdanie na temat obywatelstwa UE, 2013 r. (COM(2013) 269 final). W sprawozdaniu tym zwrócono uwagę, że obywatelstwo UE daje nowe prawa i możliwości. Przenoszenie się i swoboda wyboru miejsca zamieszkania w obrębie UE to prawo najściślej kojarzone z obywatelstwem Unii. Uwzględniając nowoczesne technologie i większą łatwość podróżowania, swoboda przemieszczania się umożliwia Europejczykom poszerzanie horyzontów poza granice krajowe, opuszczanie własnego kraju na krótsze lub dłuższe okresy, podróżowanie z jednego państwa UE do drugiego, aby pracować, uczyć się bądź szkolić, a także wyjazdy w celach służbowych, na wypoczynek bądź zakupy za granicą. Swobodny przepływ ludzi stwarza możliwości większych interakcji społecznych i kulturowych w UE oraz zacieśnienie stosunków między obywatelami Unii. Ponadto może generować wzajemne korzyści gospodarcze dla przedsiębiorstw i konsumentów, w tym tych, którzy pozostają w kraju, ponieważ stopniowo usuwane są też przeszkody wewnętrzne.

W dniu 13 maja 2015 r. Komisja Europejska przedstawiła Europejski program w zakresie migracji (COM(2015) 240 final), w którym nakreśliła bezpośrednie środki, jakie zostaną podjęte w odpowiedzi na sytuację kryzysową w regionie Morza Śródziemnego, jak również działania, które mają zostać podjęte w nadchodzących latach w celu lepszego zarządzania migracją we wszystkich jej aspektach .

Sprawozdanie roczneEuropejskiej Sieci Migracyjnej na temat imigracji i azylu za 2016 r. zostało opublikowane w kwietniu 2017 r. Zawiera ono przegląd najważniejszych działań prawnych i politycznych podejmowanych na poziomie całej UE oraz w obrębie uczestniczących państw. Jest to kompleksowy dokument obejmujący wszystkie aspekty polityki migracyjnej i azylowej prowadzonej przez Dyrekcję Generalną ds. Migracji i Spraw Wewnętrznych oraz agencje UE.

W dniu 15 listopada 2017 r. opublikowano zaktualizowany Europejski program w zakresie migracji, który skupia się na kryzysie uchodźczym, wspólnej polityce wizowej i strefie Schengen. Poruszane w nim kwestie obejmują: przesiedlenia i relokacje, wsparcie finansowe dla Grecji i Włoch oraz placówki dla uchodźców. Do celów programu należy umożliwienie uchodźcom dotarcia do Europy w legalny i bezpieczny sposób, zapewnienie, by odpowiedzialność za relokację była dzielona równomiernie między państwa członkowskie, oraz integracja migrantów na poziomach lokalnym i regionalnym.

W dniu 4 grudnia 2018 r. Komisja opublikowała sprawozdanie z postępów we wdrażaniu Europejskiego programu w zakresie migracji, w którym opisano postępy i braki w realizacji programu. W dokumencie tym skupiono się na analizie nowych przyczyn migracji, takich jak zmiana klimatu oraz czynniki demograficzne i ekonomiczne, i potwierdzono, że za presją migracyjną w Europie stoją przyczyny strukturalne, a więc tym istotniejsze jest zajęcie się tą kwestią w sposób efektywny i jednolity. W dniu 16 października 2019 r. Komisja opublikowała sprawozdanie z wdrażania Europejskiego programu w zakresie migracji, w którym skupiono się na najważniejszych działaniach koniecznych zwłaszcza na szlakach śródziemnomorskich, a także na działaniach w celu konsolidacji unijnych instrumentów w obszarze migracji, granic i azylu.

Do najważniejszych tekstów prawnych w zakresie imigracji zalicza się m.in.:

art. 20 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej prawo Unii dotyczące obywateli UE;
art. 21 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej dotyczący obywateli UE;
art. 79 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej dotyczący odpraw granicznych, azylu i imigracji dla obywateli państw trzecich;
dyrektywę 2003/09/WE w sprawie warunków przyjmowania osób ubiegających się o azyl;
dyrektywę 2003/86/WE w sprawie prawa do łączenia rodzin;
dyrektywę 2003/109/WE dotyczącą statusu obywateli państw trzecich będących rezydentami długoterminowymi;
dyrektywę 2003/110/WE w sprawie pomocy w przypadkach tranzytu do celów deportacji drogą powietrzną;
dyrektywę 2004/38/WE w sprawie prawa obywateli Unii i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państw członkowskich;
dyrektywę 2004/81/WE w sprawie ofiar handlu ludźmi;
dyrektywę 2004/82/WE w sprawie zobowiązania przewoźników do przekazywania danych pasażerów;
dyrektywę 2004/83/WE w sprawie kwalifikacji;
dyrektywę 2004/114/WE w sprawie przyjmowania studentów;
dyrektywę 2005/71/WE w sprawie ułatwiania przyjmowania badaczy do UE;
dyrektywę 2008/115/WE w sprawie powrotów nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich;
dyrektywę 2009/50/WE w sprawie przyjmowania wysoko wykwalifikowanych migrantów;
dyrektywę 2009/52/WE w sprawie kar wobec pracodawców;
dyrektywę 2011/95/WE w sprawie norm dotyczących kwalifikowania obywateli państw trzecich lub bezpaństwowców jako beneficjentów ochrony międzynarodowej, jednolitego statusu uchodźców lub osób kwalifikujących się do otrzymania ochrony uzupełniającej oraz zakresu udzielanej ochrony;
dyrektywę 2011/98/UE w sprawie procedury jednego wniosku o jedno zezwolenie dla obywateli państw trzecich na pobyt i pracę na terytorium państwa członkowskiego oraz w sprawie wspólnego zbioru praw dla pracowników z państw trzecich przebywających legalnie w państwie członkowskim;
dyrektywę 2013/32/UE w sprawie wspólnych procedur udzielania i cofania ochrony międzynarodowej;
dyrektywę 2013/33/UE w sprawie ustanowienia norm dotyczących przyjmowania wnioskodawców ubiegających się o ochronę międzynarodową;
dyrektywę 2014/36/UE w sprawie pracowników sezonowych;
dyrektywę 2014/54/UE w sprawie swobodnego przepływu pracowników;
dyrektywę 2014/66/UE w sprawie przeniesień wewnątrz przedsiębiorstwa.
dyrektywę 2014/67/UE w sprawie pracowników sezonowych;
dyrektywę 2016/801/UE dotyczącą studentów i badaczy.

Dokumenty ustawodawcze – Europejski program w zakresie migracji

Materiały prasowe – Europejski program w zakresie migracji