HomeDe EU is niet alleen wereldwijd actief om haar waarden te promoten en haar belangen te behartigen, maar is ook de grootste handelspartner van en hulpverlener voor ontwikkelingslanden. Het Verdrag van Lissabon geeft Europa een duidelijke stem in haar buitenlandse betrekkingen.
Om de vrijheid, veiligheid en welvaart in Europa te bewaren, moet Europa zijn rol als speler op het wereldtoneel optimaal benutten. In de geglobaliseerde wereld kan geen enkel land zaken als energieschaarste, klimaatverandering, duurzame ontwikkeling, concurrentievermogen en terrorisme in zijn eentje aanpakken. Hiervoor zijn oplossingen nodig die de EU-landen alleen gezamenlijk kunnen vinden.
Het Verdrag van Lissabon bevat twee belangrijke institutionele vernieuwingen met grote gevolgen voor het buitenlands beleid van de EU: er is nu een "permanente" voorzitter van de Europese Raad, steeds voor tweeëneenhalf jaar, en er is een hoge vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid (die ook vice-voorzitter van de Europese Commissie wordt) om te waken over de samenhang in het buitenlands optreden van de EU. Dankzij het Verdrag van Lissabon kan de EU over de hele wereld doeltreffender en gecoördineerder optreden. Verschillende aspecten van het buitenlands beleid van de EU worden gebundeld: diplomatie, veiligheid, handel, ontwikkeling, humanitaire hulp en internationale onderhandelingen. Daardoor krijgt de EU een duidelijkere stem in de betrekkingen met partnerlanden en organisaties over de hele wereld.
Het optreden van de EU krijgt ook meer impact door een nieuwe Europese dienst voor extern optreden, die de hoge vertegenwoordiger moet bijstaan met de middelen die de instellingen en landen van de EU te bieden hebben.
Het Verdrag geeft de EU voor het eerst een eigen rechtspersoonlijkheid om internationale overeenkomsten te ondertekenen en toe te treden tot internationale organisaties. Zo kan de EU met één stem spreken en als één entiteit handelen.
Het Verdrag van Lissabon onderstreept de beginselen waarnaar de EU altijd heeft gehandeld: democratie, de rechtsstaat, mensenrechten en de fundamentele vrijheden, eerbiediging van de menselijke waardigheid en gelijkheid en solidariteit. Voor het eerst is er nu een specifieke rechtsgrond voor humanitaire hulp en de mogelijkheid om een Europees vrijwilligerskorps voor humanitaire hulp op te richten.
Het nieuwe Verdrag bepaalt dus de rol van de EU in de wereld, maar zorgt ook voor een gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid, onmisbaar in een gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid. Met een "solidariteitsclausule" maken de EU-landen duidelijk dat zij de handen ineen zullen slaan als een van hen wordt getroffen door terroristisch geweld.
