Archive:Στατιστικές για τη μετανάστευση και τον μεταναστευτικό πληθυσμό

Στοιχεία εξαχθέντα τον Μάιο του 2020.

Προγραμματισμένη επικαιροποίηση του άρθρου: Ιούλιος 2021.

This Statistics Explained article has been archived on 2 April 2021.

Highlights

2,4 εκατομμύρια μετανάστες εισήλθαν στην ΕΕ-27 από τρίτες χώρες το 2018.

21,8 εκατομμύρια άτομα (4,9 %) από τα 446,8 εκατομμύρια άτομα που ζούσαν στην ΕΕ-27 την 1η Ιανουαρίου 2019 ήταν πολίτες τρίτων χωρών.

Τα κράτη μέλη της ΕΕ-27 χορήγησαν ιθαγένεια σε 672 χιλιάδες άτομα το 2018.

Μετανάστες, 2018

Το άρθρο αυτό παρουσιάζει στατιστικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EΕ) σχετικά με τη διεθνή μετανάστευση (ροές), τον αριθμό των ημεδαπών και των αλλοδαπών πολιτών επί του πληθυσμού («αποθέματα») και στοιχεία σχετικά με την απόκτηση ιθαγένειας. Η μετανάστευση επηρεάζεται από έναν συνδυασμό οικονομικών, περιβαλλοντικών, πολιτικών και κοινωνικών παραγόντων: είτε στη χώρα καταγωγής του μετανάστη (παράγοντες ώθησης) είτε στη χώρα προορισμού (παράγοντες έλξης). Από παλιά θεωρείται ότι η ΕΕ, λόγω της σχετικής οικονομικής ευημερίας και πολιτικής σταθερότητάς της, αποτελεί σημαντικό πόλο έλξης μεταναστών.

Στις χώρες προορισμού, η διεθνής μετανάστευση μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μέσο για την επίλυση ειδικών ελλείψεων στην αγορά εργασίας. Ωστόσο, είναι σχεδόν βέβαιο ότι η μετανάστευση από μόνη της δεν αρκεί για να αντιστρέψει τη συνεχιζόμενη τάση γήρανσης του πληθυσμού που παρατηρείται σε πολλά μέρη της ΕΕ.

Full article

Mεταναστευτικές ροές: Το 2018 μετανάστευσαν 2,4 εκατομμύρια άτομα από τρίτες χώρες προς την ΕΕ-27

Συνολικά 3,9 εκατομμύρια άτομα μετανάστευσαν σε κάποιο από τα κράτη μέλη της EΕ-27 το 2018, ενώ καταγράφηκαν 2,6 εκατομμύρια εξερχόμενοι μετανάστες από τα κράτη μέλη της ΕΕ-27. Ωστόσο, τα συνολικά αυτά στοιχεία δεν αποτυπώνουν τις μεταναστευτικές ροές προς/από την ΕΕ-27 στο σύνολό της, αφού περιλαμβάνουν και τις ροές μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ-27. Το 2018 υπήρχαν περίπου 2.4 εκατομμύρια μετανάστες στην ΕΕ-27 από χώρες εκτός της ΕΕ-27 και περίπου 1.1 εκατομμύρια άνθρωποι μετανάστευσαν από την ΕΕ των 27 σε χώρα εκτός της ΕΕ-27 — βλ. σχήμα 1. Επιπλέον, 1,4 εκατομμύρια άτομα που διέμεναν προηγουμένως σε κράτος μέλος της ΕΕ-27 μετανάστευσαν σε άλλο κράτος μέλος.

Σχήμα 1: Μετανάστες από χώρες εκτός ΕΕ-27 και μετανάστες προς χώρες εκτός EΕ-27, EΕ-27, 2013-2018
(εκατομμύρια)
Πηγή: Eurostat (migr_imm12prv) και (migr_emi5nxt)

Γερμανία: ο μεγαλύτερος αριθμός εισερχόμενων και εξερχόμενων μεταναστών

Το 2018 η Γερμανία κατέγραψε τον μεγαλύτερο αριθμό εισερχόμενων μεταναστών (893,9 χιλιάδες) και ακολούθησαν η Ισπανία (643,7 χιλιάδες), η Γαλλία (386,9 χιλιάδες) και η Ιταλία (332,3 χιλιάδες). Το 2018 η Γερμανία κατέγραψε επίσης τον μεγαλύτερο αριθμό εξερχόμενων μεταναστών (540,4 χιλιάδες), και ακολούθησαν η Ισπανία (309,5 χιλιάδες), η Γαλλία (341,4 χιλιάδες), η Ρουμανία (231,7 χιλιάδες) και η Πολωνία (189,8 χιλιάδες). Συνολικά, το 2018, 22 κράτη μέλη της ΕΕ-27 κατέγραψαν περισσότερους εισερχόμενους μετανάστες απ’ ό,τι εξερχόμενους, κάτι που δεν συνέβη στη Βουλγαρία, στην Κροατία, στη Λετονία, στη Λιθουανία και στη Ρουμανία, όπου οι εξερχόμενοι μετανάστες ήταν περισσότεροι από τους εισερχόμενους.

Πίνακας 1: Μετανάστευση ανά ιθαγένεια, 2018
Πηγή: Eurostat (migr_imm1ctz)

Σε σχέση με το μέγεθος του μόνιμου πληθυσμού, η Μάλτα κατέγραψε το υψηλότερο ποσοστό εισερχόμενης μετανάστευσης το 2018 (55 μετανάστες ανά 1 000 άτομα), ακολουθούμενη από το Λουξεμβούργο (41 μετανάστες ανά 1 000 άτομα) — βλ. σχήμα 1. Για την εξερχόμενη μετανάστευση, τα υψηλότερα ποσοστά το 2018 καταγράφηκαν για το Λουξεμβούργο (23 μετανάστες ανά 1 000 άτομα), τη Μάλτα (19 μετανάστες ανά 1 000 άτομα), την Κύπρο (18 μετανάστες ανά 1 000 άτομα), και τη Ρουμανία (12 μετανάστες ανά 1 000 άτομα).

Σχήμα 2: Μετανάστες, 2018
(ανά 1 000 κατοίκους)
Πηγή: Eurostat (migr_imm1ctz) και (migr_pop1ctz)

Το υψηλότερο ποσοστό ημεδαπών εισερχόμενων μεταναστών καταγράφηκε στη Ρουμανία, το δε χαμηλότερο στο Λουξεμβούργο

Το 2018 το σχετικό ποσοστό των ημεδαπών εισερχόμενων μεταναστών (των μεταναστών που είχαν την ιθαγένεια του κράτους μέλους της ΕΕ-27 προς το οποίο μετανάστευαν), επί του συνολικού αριθμού εισερχόμενων μεταναστών ήταν υψηλότερο στη Ρουμανία (82 % του συνόλου των μεταναστών), στη Σλοβακία (60 %), στη Λιθουανία (57 %), στην Πολωνία (55 %) και στη Βουλγαρία (55 %). Αυτά ήταν τα μόνα κράτη μέλη της ΕΕ-27 όπου η εισερχόμενη μετανάστευση ημεδαπών αναλογούσε σε ποσοστό άνω του 50 % επί του συνολικού αριθμού εισερχόμενων μεταναστών — βλ. σχήμα 3. Αντιθέτως, στο Λουξεμβούργο, η εισερχόμενη μετανάστευση ημεδαπών το 2018 αναλογούσε σε ποσοστό μικρότερο του 5 % της συνολικής εισερχόμενης μετανάστευσης.

Σχήμα 3: Κατανομή των εισερχόμενων μεταναστών με βάση την ιθαγένεια, 2018
(% του συνόλου των εισερχόμενων μεταναστών)
Πηγή: Eurostat (migr_imm2ctz)

Οι πληροφορίες σχετικά με την ιθαγένεια έχουν συχνά χρησιμοποιηθεί για τη μελέτη μεταναστών αλλοδαπής προέλευσης. Ωστόσο, δεδομένου ότι η ιθαγένεια μπορεί να αλλάξει κατά τη διάρκεια ζωής ενός ατόμου, είναι επίσης χρήσιμο να παρατίθενται στοιχεία με βάση τη χώρα γέννησης. Το υψηλότερο ποσοστό αυτόχθονων εισερχόμενων μεταναστών επί του συνολικού αριθμού εισερχόμενων μεταναστών καταγράφηκε στη Βουλγαρία και στη Λιθουανία (για αμφότερες 51 % του συνόλου των μεταναστών), ενώ ακολουθούν η Ρουμανία (43 %) και η Εσθονία (40 %). Αντιθέτως, το 2018, το Λουξεμβούργο ανέφερε σχετικά χαμηλά ποσοστά αυτόχθονων εισερχόμενων μεταναστών, μικρότερα από το 5 % της συνολικής μετανάστευσης.

Πίνακας 2: Μετανάστευση κατά χώρα γέννησης, 2018
Πηγή: Eurostat (migr_imm3ctb)

Προηγούμενος τόπος διαμονής: 2,4 εκατομμύρια μετανάστες εισήλθαν στην ΕΕ-27 το 2018

Σύμφωνα με αναλύσεις βάσει του προηγούμενου τόπου διαμονής, το Λουξεμβούργο κατέγραψε το μεγαλύτερο ποσοστό μεταναστών που προέρχονται από άλλο κράτος μέλος της ΕΕ-27 (93 % του συνόλου των μεταναστών της χώρας το 2018), ακολουθούμενο από τη Σλοβακία (65 %) και την Αυστρία (62 %)· σχετικά χαμηλά ποσοστά καταγράφηκαν στην Ισπανία (19 % του συνόλου των μεταναστών), καθώς και στην Ιταλία και τη Σλοβενία (σε αμφότερες 20 %) — βλ. πίνακα 3.

Πίνακας 3: Μετανάστευση κατά προηγούμενη χώρα διαμονής, 2018
Πηγή: Eurostat (migr_imm5prv)

Όσον αφορά την κατά φύλο κατανομή των εισερχόμενων μεταναστών στα κράτη μέλη της ΕΕ-27 το 2018, υπήρχαν ελαφρώς περισσότεροι άνδρες απ’ ό,τι γυναίκες (54 % έναντι 46 %). Το κράτος μέλος που κατέγραψε το υψηλότερο ποσοστό ανδρών εισερχόμενων μεταναστών ήταν η Κροατία (75 %)· αντιθέτως, το μεγαλύτερο ποσοστό γυναικών εισερχόμενων μεταναστών καταγράφηκε στην Πορτογαλία (53 %).

Σχήμα 4: Μετανάστες κατά φύλο, 2018
(% του συνόλου των μεταναστών)
Πηγή: Eurostat (migr_imm2ctz)

Το ήμισυ των εισερχόμενων μεταναστών είχε ηλικία μικρότερη των 29 ετών

Το 2018 οι μετανάστες προς τα κράτη μέλη της ΕΕ-27 ήταν, κατά μέσο όρο, πολύ νεότεροι από τον πληθυσμό που διέμενε ήδη στη χώρα προορισμού τους. Την 1η Ιανουαρίου 2019 η μέση ηλικία του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ-27 ήταν 43,7 έτη, ενώ το 2018 η μέση ηλικία των εισερχόμενων μεταναστών στην ΕΕ-27 ήταν 29,2 έτη.

Σχήμα 5: Ηλικιακή διάρθρωση των μεταναστών κατά ιθαγένεια, ΕΕ, 2018
(%)
Πηγή: Eurostat (migr_imm2ctz)

Μεταναστευτικός πληθυσμός: 21,8 εκατομμύρια πολίτες τρίτων χωρών ζούσαν στην ΕΕ-27 την 1η Ιανουαρίου 2019

Την 1η Ιανουαρίου 2019 ο αριθμός των ατόμων που διέμεναν σε κράτος μέλος της ΕΕ και είχαν ιθαγένεια τρίτης χώρας ανερχόταν σε 21,8 εκατομμύρια, αριθμός που αντιπροσωπεύει το 4,9 % του πληθυσμού της ΕΕ-27. Επιπλέον, την 1η Ιανουαρίου 2019 ζούσαν στα κράτη μέλη της ΕΕ-27 13,3 εκατομμύρια άτομα που είχαν την ιθαγένεια άλλου κράτους μέλους της ΕΕ-27.

Σε απόλυτους όρους, οι μεγαλύτεροι αριθμοί αλλοδαπών που ζούσαν την 1η Ιανουαρίου 2019 στα κράτη μέλη της ΕΕ-27 καταγράφηκαν στη Γερμανία (10,1 εκατομμύρια), στην Ιταλία (5,3 εκατομμύρια), στη Γαλλία (4,9 εκατομμύρια) και στην Ισπανία (4,8 εκατομμύρια). Οι αλλοδαποί σε αυτά τα τέσσερα κράτη μέλη αντιπροσώπευαν συνολικά το 71 % του συνολικού αριθμού αλλοδαπών που ζούσαν σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ-27, ενώ στα ίδια τέσσερα κράτη μέλη αναλογούσε το 58 % του πληθυσμού της ΕΕ-27.

Πίνακας 4: Αλλοδαπός πληθυσμός κατά ομάδα ιθαγένειας, 1η Ιανουαρίου 2019
Πηγή: Eurostat (migr_pop1ctz)

Αλλοδαπός πληθυσμός που αποτελείται από πολίτες τρίτων χωρών στα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ-27

Την 1η Ιανουαρίου 2019 το Βέλγιο, η Ιρλανδία, το Λουξεμβούργο, η Αυστρία και η Σλοβακία ήταν τα κράτη μέλη της ΕΕ-27 όπου οι αλλοδαποί ήταν κυρίως υπήκοοι άλλου κράτους μέλους της ΕΕ-27. Αυτό σημαίνει ότι στα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ-27 η πλειονότητα των αλλοδαπών ήταν πολίτες τρίτων χωρών (βλ. πίνακα 5). Στην περίπτωση της Λετονίας και της Εσθονίας, το ποσοστό των πολιτών από τρίτες χώρες είναι ιδιαίτερα μεγάλο λόγω του υψηλού αριθμού των κατοίκων με καθεστώς μη υπηκόου (κυρίως πολιτών από την πρώην Σοβιετική Ένωση, οι οποίοι διαμένουν μόνιμα στις εν λόγω χώρες, αλλά δεν έχουν αποκτήσει καμία άλλη ιθαγένεια).

Σχήμα 6: Ποσοστό αλλοδαπών στον μόνιμο πληθυσμό, 1η Ιανουαρίου 2019
(%)
Πηγή: Eurostat (migr_pop1ctz)

Το υψηλότερο ποσοστό αλλοδαπού πληθυσμού καταγράφηκε στο Λουξεμβούργο, το δε χαμηλότερο στη Ρουμανία

Σε σχετικούς όρους, το κράτος μέλος της ΕΕ-27 με το μεγαλύτερο ποσοστό αλλοδαπών ήταν το Λουξεμβούργο, όπου οι αλλοδαποί αντιστοιχούσαν στο 47 % του συνολικού πληθυσμού. Υψηλό ποσοστό αλλοδαπών πολιτών (10 % ή περισσότερο του μόνιμου πληθυσμού) καταγράφηκε επίσης στην Κύπρο, στη Μάλτα, στην Αυστρία, στην Εσθονία, στη Λετονία, στην Ιρλανδία, στο Βέλγιο, στη Γερμανία και στην Ισπανία. Αντιθέτως, οι αλλοδαποί αντιπροσώπευαν λιγότερο από το 1 % του πληθυσμού στην Πολωνία (0,8 %) και στη Ρουμανία (0,6 %). Το υψηλότερο ποσοστό ετεροχθόνων επί του συνολικού πληθυσμού καταγράφηκε στο Λουξεμβούργο (47 % του μόνιμου πληθυσμού), ενώ ακολουθούν η Κύπρος (21 %) και η Μάλτα (20 %). Αντιθέτως, στην Πολωνία καταγράφηκαν χαμηλά επίπεδα ετεροχθόνων, 2 % του συνολικού πληθυσμού της την 1η Ιανουαρίου 2019, και ακολουθούσαν η Βουλγαρία (2,5 %), η Ρουμανία (3,2 %) και η Σλοβακία (3,6 %).

Πίνακας 5: Ετερόχθων πληθυσμός κατά χώρα γέννησης, 1η Ιανουαρίου 2019
Πηγή: Eurostat (migr_pop3ctb)

Στον πίνακα 6 παρουσιάζονται συνοπτικά οι πέντε κύριες ομάδες αλλοδαπών πολιτών και ετερόχθονων πληθυσμών για τα κράτη μέλη της ΕΕ-27, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις χώρες ΕΖΕΣ (για τα οποία είναι διαθέσιμα λεπτομερή στοιχεία).

Πίνακας 6: Κύριες χώρες ιθαγένειας και γέννησης του αλλοδαπού/ετερόχθονος πληθυσμού, 1η Ιανουαρίου 2019
(σε απόλυτους αριθμούς και ως ποσοστό του συνολικού αλλοδαπού/ετερόχθονος πληθυσμού)
Πηγή: Eurostat (migr_pop1ctz) και (migr_pop3ctb)

Ρουμάνοι, Πολωνοί, Ιταλοί και Πορτογάλοι υπήκοοι ήταν οι τέσσερις κύριες αλλοδαπές ιθαγένειες πολιτών της ΕΕ-27 που ζούσαν σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ-27 το 2019 (Βλ. σχήμα 7).

Σχήμα 7: Αριθμός πολιτών της ΕΕ-27 που έχουν τη συνήθη διαμονή τους στα υπόλοιπα κράτη μέλη της ΕΕ-27 την 1η Ιανουαρίου 2019
(εκατομμύρια)
Πηγή: Eurostat (migr_pop1ctz)

Οι αλλοδαποί πολίτες είναι νεότεροι από τους ημεδαπούς

Από την ανάλυση της ηλικιακής διάρθρωσης του πληθυσμού προκύπτει ότι, για το σύνολο της ΕΕ-27, ο αλλοδαπός πληθυσμός ήταν ηλικιακά νεότερος από τον πληθυσμό των ημεδαπών. Η κατανομή με βάση την ηλικία των αλλοδαπών δείχνει, συγκριτικά προς τους ημεδαπούς, μεγαλύτερα ποσοστά σχετικά νεαρών ενηλίκων σε ηλικία εργασίας. Την 1η Ιανουαρίου 2019 η μέση ηλικία του ημεδαπού πληθυσμού στην ΕΕ-27 ήταν 45 έτη, ενώ η μέση ηλικία των αλλοδαπών που ζούσαν στην ΕΕ-27 ήταν 36 έτη.

Σχήμα 8: Ηλικιακή διάρθρωση των ημεδαπών και αλλοδαπών πληθυσμών, EΕ-27, 1η Ιανουαρίου 2019
(%)
Πηγή: Eurostat (migr_pop2ctz)

Aπόκτηση ιθαγένειας: Τα κράτη μέλη της ΕΕ-27 χορήγησαν ιθαγένεια σε 672 χιλιάδες άτομα το 2018

Η απόκτηση ιθαγένειας μειώθηκε κατά 4 % το 2018

Τα άτομα που απέκτησαν την ιθαγένεια κράτους μέλους της ΕΕ-27 το 2018 ήταν 672,3 χιλιάδες, αριθμός που αντιστοιχεί σε μείωση 4 % σε σχέση με το 2017. Το 2018 ο μεγαλύτερος αριθμός ατόμων που απέκτησαν την ιθαγένεια καταγράφηκε στη Γερμανία: 116,8 χιλιάδες (ή 17 % του συνόλου της ΕΕ-27). Ακολουθούσαν η Ιταλία (112,5 χιλιάδες), η Γαλλία (110,0 χιλιάδες), η Ισπανία (90,8 χιλιάδες) και η Σουηδία (63,8 χιλιάδες).

Σχήμα 9: Αριθμός ατόμων που έχουν αποκτήσει την ιθαγένεια κράτους μέλους της ΕΕ-27, ΕΕ-27, 2009-2018
(χιλιάδες) Πηγή: Eurostat (migr_acq)

Σε απόλυτους όρους, οι μεγαλύτερες μειώσεις σε σύγκριση με το 2017 παρατηρήθηκαν στην Ιταλία, όπου 34 100 περισσότεροι μόνιμοι κάτοικοι έλαβαν την ιταλική ιθαγένεια, ενώ ακολουθούσαν η Ελλάδα (-6 400), η Σουηδία (-5 100), η Δανία (-4 400) και η Γαλλία (-4 300). Αντιθέτως, οι μεγαλύτερες αυξήσεις σε απόλυτους όρους παρατηρήθηκαν στην Ισπανία (24 300 περισσότερα άτομα έλαβαν την ισπανική ιθαγένεια σε σχέση με το 2017), ενώ ακολουθούσαν η Πορτογαλία (+3 300) και το Λουξεμβούργο (+2 000).

Πίνακας 7: Απόκτηση ιθαγένειας ανά ομάδα προηγούμενης ιθαγένειας, 2018
Πηγή: Eurostat (migr_acq)

Περίπου 566,1 χιλιάδες πολίτες τρίτων χωρών που διαμένουν σε κράτος μέλος της ΕΕ-27 απέκτησαν την ιθαγένεια της ΕΕ-27 το 2018, αριθμός που αντιστοιχεί σε μείωση κατά 5 % σε σχέση με το 2017. Ως εκ τούτου, οι πολίτες τρίτων χωρών αναλογούσαν στο 84 % όλων των ατόμων που απέκτησαν την ιθαγένεια κράτους μέλους της ΕΕ-27 το 2018. Αυτοί οι νέοι πολίτες της ΕΕ-27 προέρχονταν κυρίως από την Αφρική (28 % του συνολικού αριθμού ατόμων που απέκτησαν την ιθαγένεια κράτους μέλους), από χώρες της Ευρώπης που δεν είναι μέλη της ΕΕ-27 (25 %), από την Ασία (16 %) και από τη Βόρεια και Νότια Αμερική (14 %). Οι πολίτες κρατών μελών της ΕΕ-27 που απέκτησαν την ιθαγένεια άλλου κράτους μέλους της ΕΕ-27 ανέρχονταν σε 89,6 χιλιάδες άτομα, αριθμός που αντιστοιχεί στο 13 % του συνόλου. Σε απόλυτους όρους, οι κυριότερες ομάδες πολιτών της ΕΕ-27 που απέκτησαν την ιθαγένεια άλλου κράτους μέλους της ΕΕ-27 ήταν Ρουμάνοι που έγιναν υπήκοοι της Ιταλίας (6,5 χιλιάδες άτομα) και της Γερμανίας (4,3 χιλιάδες άτομα), περίπου το ήμισυ των αποκτήσεων ιθαγένειας από Πολωνούς που έγιναν πολίτες της Γερμανίας (6,2 χιλιάδες άτομα) και το ήμισυ των Ιταλών που έγιναν πολίτες της Γερμανίας (4,0 χιλιάδες άτομα).

Στο Λουξεμβούργο και στην Ουγγαρία οι περισσότερες περιπτώσεις απόκτησης ιθαγένειας αφορούν υπηκόους άλλου κράτους μέλους της ΕΕ-27. Στην περίπτωση του Λουξεμβούργου, οι Πορτογάλοι πολίτες αντιπροσώπευαν το μεγαλύτερο ποσοστό, ακολουθούμενοι από τους Γάλλους, τους Ιταλούς και τους Βέλγους πολίτες, ενώ στην περίπτωση της Ουγγαρίας οι υπήκοοι χωρών της ΕΕ-27 που απέκτησαν την ιθαγένεια ήταν σχεδόν αποκλειστικά Ρουμάνοι.

Όπως τα προηγούμενα έτη, η μεγαλύτερη ομάδα νέων υπηκόων στα κράτη μέλη της ΕΕ-27 το 2018 ήταν πολίτες του Μαρόκου (67,2 χιλιάδες, που αντιστοιχούν στο 10 % όλων των περιπτώσεων απόκτησης ιθαγένειας), ακολουθούμενοι από πολίτες της Αλβανίας (47,4 χιλιάδες, ή 7,1 %), Τούρκους (28,4 χιλιάδες, ή 4,2 %) και Βραζιλιάνους (23,1 χιλιάδες, ή 3,4 %). Σε σύγκριση με το 2017, ο αριθμός των Μαροκινών πολιτών που απέκτησαν την ιθαγένεια κράτους μέλους της ΕΕ-27 μειώθηκε κατά 2 %. Η πλειονότητα των Μαροκινών απέκτησαν τη νέα τους ιθαγένεια στην Ισπανία (38 %), στην Ιταλία (23 %) ή στη Γαλλία (23 %), ενώ οι περισσότεροι Αλβανοί απέκτησαν ελληνική ιθαγένεια (51 %) ή ιταλική ιθαγένεια (46 %). Η πλειονότητα των Τούρκων (59 %) απέκτησε γερμανική ιθαγένεια, ενώ το ήμισυ περίπου των Βραζιλιάνων απέκτησε ιταλική ιθαγένεια (46 %).

Τα υψηλότερα ποσοστά πολιτογράφησης καταγράφηκαν στη Σουηδία και στη Ρουμανία

Ένας δείκτης που χρησιμοποιείται συνήθως είναι το «ποσοστό πολιτογράφησης», το οποίο ορίζεται ως ο λόγος του συνολικού αριθμού των ιθαγενειών που χορηγήθηκαν προς το απόθεμα των αλλοδαπών κατοίκων στην αρχή του έτους. Το κράτος μέλος της ΕΕ-27 με το υψηλότερο ποσοστό πολιτογράφησης το 2018 ήταν η Σουηδία (7,2 περιπτώσεις ανά 100 αλλοδαπούς κατοίκους), ακολουθούμενη από τη Ρουμανία και την Πορτογαλία (με 5,6 και 5,1 περιπτώσεις ανά 100 αλλοδαπούς κατοίκους αντιστοίχως).

Σχήμα 10: Ποσοστό πολιτογράφησης (απόκτηση ιθαγένειας ανά 100 αλλοδαπούς κατοίκους), 2018
Πηγή: Eurostat (migr_acq)και (migr_pop1ctz)

Βασικά στοιχεία για τους πίνακες και τα γραφήματα

Στατιστικές για τη μετανάστευση και τον μεταναστευτικό πληθυσμό: πίνακες και σχήματα

Πηγές δεδομένων

Η μέτρηση της εξερχόμενης μετανάστευσης είναι ιδιαίτερα δύσκολη. Είναι πιο δύσκολο να παρακολουθούνται τα άτομα που εγκαταλείπουν μια χώρα από εκείνα που φθάνουν, επειδή πολύ συχνά για έναν μετανάστη είναι πολύ πιο σημαντικό να επικοινωνήσει με τις αρχές της χώρας υποδοχής για τη μετανάστευσή του, παρά με τις αρχές της χώρας από την οποία αποχωρεί. Αυτό συνέβη σε πολλές χώρες, όπως επιβεβαιώθηκε από μια συγκριτική ανάλυση των στοιχείων που υπέβαλαν τα κράτη μέλη της ΕΕ-27 το 2018 όσον αφορά την εισερχόμενη και την εξερχόμενη μετανάστευση (συγκριτικές στατιστικές) — κατά συνέπεια, το παρόν άρθρο επικεντρώνεται στα στοιχεία για την εισερχόμενη μετανάστευση.

Η Eurostat παράγει στατιστικές για ένα φάσμα θεμάτων που σχετίζονται με τις διεθνείς μεταναστευτικές ροές, τα αποθέματα πληθυσμού αλλοδαπών και την απόκτηση ιθαγένειας. Τα στοιχεία συλλέγονται σε ετήσια βάση και υποβάλλονται στην Eurostat από τις εθνικές στατιστικές αρχές των κρατών μελών της ΕΕ-27.

Νομικές πηγές

Από το 2008 η συγκέντρωση των στοιχείων σχετικά με τη μετανάστευση και τη διεθνή προστασία βασίζεται στον κανονισμό 862/2007, ενώ η ανάλυση και η σύνθεση των ομάδων χωρών της ΕΕ, της ΕΖΕΣ και των υποψήφιων χωρών την 1η Ιανουαρίου του έτους αναφοράς παρέχονται στον εκτελεστικό κανονισμό 351/2010. Ο κανονισμός αυτός καθορίζει ένα βασικό σύνολο στατιστικών για τις διεθνείς μεταναστευτικές ροές, τα αποθέματα αλλοδαπού πληθυσμού, την απόκτηση ιθαγένειας, τις άδειες διαμονής, το άσυλο και τα μέτρα για την καταπολέμηση της παράνομης εισόδου και παραμονής. Παρόλο που τα κράτη μέλη της ΕΕ μπορούν να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν οποιεσδήποτε πηγές δεδομένων θεωρούν κατάλληλες με βάση την εθνική διαθεσιμότητα και πρακτική, οι στατιστικές που συλλέγονται σύμφωνα με τον εν λόγω κανονισμό πρέπει να βασίζονται σε κοινούς ορισμούς και έννοιες. Τα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ βασίζουν τις στατιστικές τους σε πηγές διοικητικών δεδομένων όπως τα μητρώα πληθυσμού, τα μητρώα αλλοδαπών, τα μητρώα αδειών διαμονής ή εργασίας, τα μητρώα ασφάλισης υγείας και τα φορολογικά μητρώα. Ορισμένες χώρες χρησιμοποιούν στατιστικές αντιπαραβολής, δειγματοληπτικές έρευνες ή μεθόδους εκτιμήσεων για την παραγωγή στατιστικών σχετικά με τη μετανάστευση. Η εφαρμογή του κανονισμού αναμένεται να οδηγήσει σε μεγαλύτερη διαθεσιμότητα και συγκρισιμότητα των στατιστικών σχετικά με τη μετανάστευση.

Όπως ορίζεται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 στοιχεία α), β) και γ) του κανονισμού 862/2007, οι εισερχόμενοι μετανάστες που διαμένουν (ή που αναμένεται να διαμένουν) στην επικράτεια ενός κράτους μέλους της ΕΕ για περίοδο τουλάχιστον 12 μηνών καταγράφονται, όπως ακριβώς και οι εξερχόμενοι μετανάστες που ζουν στο εξωτερικό για περισσότερο από 12 μήνες. Ως εκ τούτου, τα στοιχεία που συλλέγει η Eurostat αφορούν τη μετανάστευση για περίοδο 12 μηνών ή περισσότερο: κατά συνέπεια, στους μετανάστες περιλαμβάνονται τα άτομα που έχουν μεταναστεύσει για περίοδο ενός έτους ή περισσότερο, καθώς και τα άτομα που έχουν μεταναστεύσει σε μόνιμη βάση. Τα στοιχεία σχετικά με την απόκτηση ιθαγένειας συλλέγονται από την Eurostat δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 3 παράγραφος 1 στοιχείο δ) του κανονισμού 862/2007, το οποίο ορίζει ότι: «Τα κράτη μέλη παρέχουν στην Επιτροπή (Eurostat) στατιστικά στοιχεία σχετικά με τον αριθμό (…) των προσώπων που έχουν τη συνήθη διαμονή τους στην επικράτεια του κράτους μέλους και έχουν αποκτήσει κατά τη διάρκεια του έτους αναφοράς την υπηκοότητα του κράτους μέλους (…) κατά (…) την προηγούμενη υπηκοότητα των συγκεκριμένων προσώπων και κατά το αν τα πρόσωπα ήταν προηγουμένως απάτριδες».

Ορισμοί

Τα συγκεντρωτικά στοιχεία για την ΕΕ-27 όσον αφορά τα δεδομένα απόκτησης ιθαγένειας για το 2012, το 2011 και το 2010 περιλαμβάνουν ρουμανικά στοιχεία για το 2009.

Τα δεδομένα για την απόκτηση ιθαγένειας στρογγυλοποιούνται στο πλησιέστερο πολλαπλάσιο του 5 για τη Γερμανία σε προσωρινή βάση για το 2018.

Για τα έτη 2017 και 2018 η Ρουμανία δεν διαθέτει ατομικά δεδομένα σχετικά με την προηγούμενη ιθαγένεια.

Τα συγκεντρωτικά στοιχεία της ΕΕ-27 για τη μετανάστευση ανά χώρα προηγούμενης διαμονής για την περίοδο 2013-2018 περιλαμβάνουν το Ηνωμένο Βασίλειο στη σύνθεση της ΕΕ, διότι δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία της ΕΕ-27 για την Κύπρο.

Τα συγκεντρωτικά στοιχεία της ΕΕ-27 για τον πληθυσμό ανά δεδομένα ιθαγένειας από την 1η Ιανουαρίου 2019 περιλαμβάνουν το Ηνωμένο Βασίλειο στη σύνθεση της ΕΕ, διότι δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία της ΕΕ-27 για την Κύπρο και τη Μάλτα.

Ηλικία:

Σε σχέση με τους ορισμούς ηλικίας για τις μεταναστευτικές ροές, σημειώνεται ότι τα στοιχεία για το 2018 αφορούν την ηλικία που ο απαντήσας έχει συμπληρώσει ή πρόκειται να συμπληρώσει στο τέλος του έτους αναφοράς, για όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ-27 με εξαίρεση την Ιρλανδία, την Ελλάδα, την Αυστρία, τη Μάλτα, τη Ρουμανία και τη Σλοβενία. Στις χώρες αυτές, καθώς και στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα στοιχεία αφορούν την ηλικία που έχει συμπληρώσει ή πρόκειται να συμπληρώσει ο απαντήσας στα γενέθλιά του. Σε σχέση με τους ορισμούς ηλικίας για τις αποκτήσεις ιθαγένειας, σημειώνεται ότι τα στοιχεία για το 2018 αφορούν την ηλικία που ο απαντήσας έχει συμπληρώσει ή πρόκειται να συμπληρώσει στο τέλος του έτους αναφοράς, για όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ-27 με εξαίρεση τη Γερμανία, την Ελλάδα, την Ιρλανδία, την Αυστρία, τη Λιθουανία, τη Μάλτα, τη Ρουμανία και τη Σλοβενία. Στις χώρες αυτές, καθώς και στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα στοιχεία αφορούν την ηλικία που έχει συμπληρώσει ή πρόκειται να συμπληρώσει ο απαντήσας στα γενέθλιά του.

Κράτη μέλη και χώρες ΕΖΕΣ με βάση τη συμπερίληψη/εξαίρεση αιτούντων άσυλο και προσφύγων στα στοιχεία σχετικά με τον πληθυσμό που διαβιβάζονται στη Eurostat στο πλαίσιο της συλλογής ενοποιημένων δημογραφικών στοιχείων για το έτος αναφοράς 2018

Πληθυσμός την 1.1.2019	Συμπεριλαμβάνεται	Εξαιρείται
Αιτούντες άσυλο που έχουν τη συνήθη διαμονή τους για τουλάχιστον 12 μήνες	Βέλγιο, Γερμανία, Εσθονία, Ιρλανδία, Ελλάδα, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Κύπρος, Λουξεμβούργο, Κάτω Χώρες, Αυστρία, Πορτογαλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Νορβηγία, Ελβετία	Βουλγαρία, Τσεχία, Δανία, Κροατία, Λετονία, Λιθουανία, Ουγγαρία, Μάλτα, Πολωνία, Ρουμανία, Σλοβενία, Σλοβακία, Φινλανδία, Σουηδία, Ισλανδία, Λιχτενστάιν
Πρόσφυγες που έχουν τη συνήθη διαμονή τους για τουλάχιστον 12 μήνες	Βέλγιο, Βουλγαρία, Τσεχία, Δανία, Γερμανία, Εσθονία, Ιρλανδία, Ελλάδα, Ισπανία, Γαλλία, Κροατία, Ιταλία, Κύπρος, Λετονία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Ουγγαρία, Μάλτα, Κάτω Χώρες, Αυστρία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβενία, Σλοβακία, Φινλανδία, Σουηδία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ισλανδία, Λιχτενστάιν, Νορβηγία, Ελβετία

Σημείωση: Νορβηγία (δεν συμπεριλαμβάνονται οι αιτούντες άσυλο και οι πρόσφυγες χωρίς άδεια διαμονής)

Κράτη μέλη και χώρες ΕΖΕΣ με βάση τη συμπερίληψη/εξαίρεση αιτούντων άσυλο και προσφύγων στα στοιχεία σχετικά με τη μετανάστευση που διαβιβάζονται στη Eurostat στο πλαίσιο της συλλογής ενοποιημένων δημογραφικών στοιχείων για το έτος αναφοράς 2018

Μετανάστευση για το 2018	Συμπεριλαμβάνεται	Εξαιρείται
Αιτούντες άσυλο που έχουν τη συνήθη διαμονή τους για τουλάχιστον 12 μήνες	Βέλγιο, Γερμανία, Εσθονία, Ελλάδα, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Κύπρος, Λουξεμβούργο, Κάτω Χώρες, Αυστρία, Πορτογαλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ελβετία, Νορβηγία	Βουλγαρία, Τσεχία, Δανία, Ιρλανδία, Κροατία, Λετονία, Λιθουανία, Ουγγαρία, Μάλτα, Πολωνία, Ρουμανία, Σλοβενία, Σλοβακία, Φινλανδία, Σουηδία, Ισλανδία, Λιχτενστάιν
Πρόσφυγες που έχουν τη συνήθη διαμονή τους για τουλάχιστον 12 μήνες	Βέλγιο, Βουλγαρία, Τσεχία, Δανία, Γερμανία, Εσθονία, Ιρλανδία, Ελλάδα, Ισπανία, Γαλλία, Κροατία, Ιταλία, Κύπρος, Λετονία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Ουγγαρία, Μάλτα, Κάτω Χώρες, Αυστρία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβενία, Σλοβακία, Φινλανδία, Σουηδία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ισλανδία, Λιχτενστάιν, Νορβηγία, Ελβετία

Σημείωση: Νορβηγία (δεν συμπεριλαμβάνονται οι αιτούντες άσυλο και οι πρόσφυγες χωρίς άδεια διαμονής)· Ιρλανδία (δεν συμπεριλαμβάνονται οι πρόσφυγες που δεν κατοικούν σε ιδιωτικό νοικοκυριό)

Πρόσφυγας: Ο όρος δεν αναφέρεται μόνο σε άτομα στα οποία έχει χορηγηθεί καθεστώς πρόσφυγα (όπως ορίζεται στο άρθρο 2 στοιχείο ε) της οδηγίας 2011/95/ΕΚ κατά την έννοια του άρθρου 1 της σύμβασης της Γενεύης σχετικά με το καθεστώς των προσφύγων της 28ης Ιουλίου 1951, όπως τροποποιήθηκε από το πρωτόκολλο της Νέας Υόρκης της 31ης Ιανουαρίου 1967) αλλά και σε άτομα στα οποία έχει παρασχεθεί επικουρική προστασία (όπως ορίζεται στο άρθρο 2 στοιχείο ζ) της οδηγίας 2011/95/EΚ) καθώς και σε άτομα που καλύπτονται από απόφαση χορήγησης έγκρισης παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο που διέπει τη διεθνή προστασία.

Aιτών άσυλο: Οι αιτήσεις ασύλου που υποβάλλονται για πρώτη φορά αφορούν συγκεκριμένη χώρα και δεν υπόκεινται σε χρονικά όρια. Ως εκ τούτου, ένας αιτών άσυλο μπορεί να υποβάλει αίτηση για πρώτη φορά σε συγκεκριμένη χώρα και, στη συνέχεια, να υποβάλει αίτηση ξανά για πρώτη φορά σε άλλη χώρα. Σε περίπτωση που ένας αιτών άσυλο υποβάλει εκ νέου αίτηση στην ίδια χώρα μετά από οποιοδήποτε χρονικό διάστημα, δεν θεωρείται ξανά ως αιτών άσυλο για πρώτη φορά.

Ποσοστό πολιτογράφησης: Ο όρος «ποσοστό πολιτογράφησης» πρέπει να χρησιμοποιείται με προσοχή, επειδή ο αριθμητής περιλαμβάνει όλους τους τρόπους απόκτησης και όχι μόνο την πολιτογράφηση επιλέξιμων διαμενόντων αλλοδαπών, ενώ ο παρονομαστής περιλαμβάνει όλους τους αλλοδαπούς και όχι τους αλλοδαπούς που είναι επιλέξιμοι για πολιτογράφηση.

Πλαίσιο

Οι πολίτες των κρατών μελών της ΕΕ έχουν το δικαίωμα της ελεύθερης διακίνησης και ελεύθερης κυκλοφορίας εντός των εσωτερικών συνόρων της Ένωσης. Οι πολιτικές μετανάστευσης στην ΕΕ σχετικά με τους πολίτες τρίτων χωρών ασχολούνται όλο και περισσότερο με την προσέλκυση ενός συγκεκριμένου προφίλ μεταναστών, που πολλές φορές υπαγορεύεται από την ανάγκη να καλυφθούν ορισμένες ελλείψεις σε συγκεκριμένες δεξιότητες. Η επιλογή μπορεί να γίνεται με βάση την άριστη γνώση της γλώσσας, την επαγγελματική πείρα, την εκπαίδευση και την ηλικία. Εναλλακτικά, η επιλογή μπορεί να γίνεται από τους ίδιους τους εργοδότες, ώστε οι μετανάστες να έχουν ήδη θέση εργασίας μόλις φθάνουν στη χώρα προορισμού τους.

Εκτός από τις πολιτικές που ενθαρρύνουν την πρόσληψη εργατικού δυναμικού, η πολιτική για την εισερχόμενη μετανάστευση εστιάζεται συχνά σε δύο τομείς: στην πρόληψη της αυθαίρετης μετανάστευσης και της παράνομης απασχόλησης μεταναστών που δεν έχουν άδεια εργασίας, καθώς και στην προώθηση της ένταξης των μεταναστών στην κοινωνία. Στην ΕΕ έχουν κινητοποιηθεί σημαντικοί πόροι για την καταπολέμηση των δικτύων παράνομης διακίνησης ανθρώπων.

Στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αρμόδια για την ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική είναι η Γενική Διεύθυνση Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων. Το 2005 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε νέο δημόσιο διάλογο για την ανάγκη θέσπισης μιας κοινής σειράς κανόνων για την είσοδο των οικονομικών μεταναστών μέσω Πράσινης Βίβλου για μια κοινοτική προσέγγιση της διαχείρισης της οικονομικής μετανάστευσης [COM(2004) 811 τελικό] που οδήγησε στη θέσπιση σχεδίου πολιτικής για τη νόμιμη μετανάστευση [COM(2005) 669 τελικό] στα τέλη του 2005. Τον Ιούλιο του 2006 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση για τις προτεραιότητες πολιτικής για την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης υπηκόων τρίτων χωρών [COM(2006) 402 τελικό], με σκοπό την εξεύρεση ισορροπίας μεταξύ της ασφάλειας και των βασικών δικαιωμάτων των φυσικών προσώπων σε όλα τα στάδια της παράνομης μετανάστευσης. Τον Σεπτέμβριο του 2007 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε τηντρίτη ετήσια έκθεσή της για τη μετανάστευση και την ένταξη [COM(2007) 512 τελικό]. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε ανακοίνωσή της που εκδόθηκε τον Οκτώβριο του 2008, τόνισε τη σημασία της ενίσχυσης της παγκόσμιας προσέγγισης της μετανάστευσης: βελτίωση του συντονισμού, της συνοχής και των συνεργειών [COM(2008) 611 τελικό] ως πτυχής της εξωτερικής και της αναπτυξιακής πολιτικής. Το πρόγραμμα της Στοκχόλμης, που θεσπίστηκε από τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ τον Δεκέμβριο του 2009, διαμόρφωσε ένα πλαίσιο και μια σειρά αρχών για την χάραξη ευρωπαϊκών πολιτικών σε θέματα δικαιοσύνης και εσωτερικών υποθέσεων για την περίοδο 2010 έως 2014· τα θέματα που αφορούν τη μετανάστευση συνιστούν κομβικό μέρος αυτού του προγράμματος. Προκειμένου να υλοποιηθούν οι αλλαγές που έχουν συμφωνηθεί, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2010 ενέκρινε σχέδιο δράσης για την εφαρμογή του προγράμματος της Στοκχόλμης – Για ένα χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης στην υπηρεσία των πολιτών της Ευρώπης [COM(2010) 171 τελικό].

Τον Μάιο του 2013 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε την «έκθεση 2013 για την ιθαγένεια της ΕΕ» [COM(2013) 269 final]. Στην έκθεση σημειώνεται ότι η ιθαγένεια της ΕΕ παρέχει νέα δικαιώματα και νέες ευκαιρίες. Η ελεύθερη κυκλοφορία και διαβίωση στο εσωτερικό της ΕΕ συνιστά το δικαίωμα που συνδέεται στενότερα με την ιθαγένεια της ΕΕ. Με βάση τη σύγχρονη τεχνολογία και με δεδομένο το γεγονός ότι σήμερα τα ταξίδια είναι ευκολότερα, η ελεύθερη κυκλοφορία επιτρέπει στους Ευρωπαίους να διευρύνουν τους ορίζοντές τους πέρα από τα εθνικά σύνορα, να αφήνουν τη χώρα τους για μικρότερα ή μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα, να κυκλοφορούν μεταξύ των χωρών της ΕΕ για λόγους εργασίας, σπουδών και κατάρτισης, να ταξιδεύουν για επαγγελματικούς λόγους ή για λόγους αναψυχής ή για να κάνουν διασυνοριακές αγορές. Η ελεύθερη κυκλοφορία αυξάνει δυνητικά τις κοινωνικές και πολιτισμικές αλληλεπιδράσεις εντός της ΕΕ και δημιουργεί στενότερους δεσμούς μεταξύ των πολιτών της ΕΕ. Επιπλέον, μπορεί να αποφέρει αμοιβαία οικονομικά οφέλη στις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που παραμένουν στη χώρα τους, αφού τα εσωτερικά εμπόδια αίρονται συστηματικά.

Στις 13 Μαΐου 2015 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε Ευρωπαϊκό πρόγραμμα δράσης για τη μετανάστευση [COM(2015) 240 final] (στα αγγλικά), στο οποίο περιγράφονται τα άμεσα μέτρα που θα ληφθούν προκειμένου να αντιμετωπιστεί η κρίση που επικρατεί στη Μεσόγειο, καθώς και τα βήματα που πρέπει να γίνουν τα επόμενα χρόνια για την καλύτερη διαχείριση όλων των πτυχών της μετανάστευσης.

Τον Aπρίλιο του 2017 δημοσιεύτηκε η ετήσια έκθεση για τη μετανάστευση και το άσυλο (2016) του ευρωπαϊκού δικτύου μετανάστευσης. Η έκθεση παρέχει επισκόπηση των κυριότερων νομικών και πολιτικών εξελίξεων που συντελούνται σε ολόκληρη την ΕΕ και εντός των συμμετεχουσών χωρών. Πρόκειται για ένα συγκεφαλαιωτικό έγγραφο, το οποίο καλύπτει όλες τις πτυχές της πολιτικής μετανάστευσης και ασύλου της γενικής διεύθυνσης Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων και των οργανισμών της ΕΕ.

Στις 15 Νοεμβρίου 2017 το επικαιροποιημένο ευρωπαϊκό πρόγραμμα δράσης για τη μετανάστευση επικεντρώθηκε στην προσφυγική κρίση, την κοινή πολιτική θεωρήσεων και το Σένγκεν. Τα θέματα περιλάμβαναν τις επανεγκαταστάσεις και τις μετεγκαταστάσεις, τη χρηματοδοτική στήριξη προς την Ελλάδα και την Ιταλία, καθώς και τις εγκαταστάσεις για τους πρόσφυγες. Μεταξύ των στόχων ήταν η παροχή στους πρόσφυγες της δυνατότητας να φτάσουν στην Ευρώπη μέσω νόμιμων και ασφαλών οδών, διασφαλίζοντας ότι η ευθύνη της μετεγκατάστασης μοιράζεται δίκαια μεταξύ των κρατών μελών, ενσωματώνοντας τους μετανάστες σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.

Στις 4 Δεκεμβρίου 2018 η Επιτροπή δημοσίευσε έκθεση προόδου σχετικά με την εφαρμογή του ευρωπαϊκού προγράμματος δράσης για τη μετανάστευση, όπου εξετάζεται η πρόοδος που σημειώθηκε και οι ελλείψεις στην εφαρμογή του ευρωπαϊκού προγράμματος δράσης για τη μετανάστευση. Εστιάζοντας στον τρόπο με τον οποίο η κλιματική αλλαγή, η δημογραφία και οικονομικοί παράγοντες δημιουργούν νέους λόγους που ωθούν τους ανθρώπους να μεταναστεύσουν, η έκθεση επιβεβαίωσε ότι οι παράγοντες που ευθύνονται για τη μεταναστευτική πίεση στην Ευρώπη είναι διαρθρωτικοί, καθιστώντας έτσι ακόμη πιο αναγκαία την αποτελεσματική και ενιαία αντιμετώπιση του προβλήματος. Στις 16 Οκτωβρίου 2019 η Επιτροπή δημοσίευσε [1] έκθεση σχετικά με την εφαρμογή του ευρωπαϊκού προγράμματος δράσης για τη μετανάστευση, που επικεντρώνεται στην απαιτούμενη ανάληψη δράσης, ειδικότερα στις μεσογειακές διαδρομές, καθώς και στις εργασίες για την εδραίωση της εργαλειοθήκης της ΕΕ για τη μετανάστευση, τα σύνορα και το άσυλο.

Ορισμένα από τα σημαντικότερα νομοθετικά κείμενα που έχουν εκδοθεί στον τομέα της εισερχόμενης μετανάστευσης είναι τα εξής:

άρθρο 20 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενωσιακή νομοθεσία για τους πολίτες της ΕΕ·
άρθρο 21 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τους πολίτες της ΕΕ·
άρθρο 79 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τους συνοριακούς ελέγχους, το άσυλο και τη μετανάστευση υπηκόων τρίτων χωρών·
Οδηγία 2003/09/EΚ σχετικά με τις ελάχιστες απαιτήσεις για την υποδοχή των αιτούντων άσυλο στα κράτη μέλη·
Οδηγία 2003/86/EΚ σχετικά με το δικαίωμα οικογενειακής επανένωσης·
Οδηγία 2003/109/EΚ σχετικά με το καθεστώς υπηκόων τρίτων χωρών οι οποίοι είναι επί μακρόν διαμένοντες·
Οδηγία 2003/110/EΚ όσον αφορά τη συνδρομή κατά τη διέλευση σε περίπτωση απομάκρυνσης διά της αεροπορικής οδού·
Οδηγία 2004/38/EΚ σχετικά με το δικαίωμα των πολιτών της Ένωσης και των μελών των οικογενειών τους να κυκλοφορούν και να διαμένουν ελεύθερα στην επικράτεια των κρατών μελών·
Oδηγία 2004/81/EΚ για τα θύματα εμπορίας ανθρώπων·
Οδηγία 2004/82/EΚ σχετικά με την υποχρέωση των μεταφορέων να κοινοποιούν τα στοιχεία των επιβατών·
Oδηγία 2004/83/EΚ για θέσπιση ελάχιστων απαιτήσεων για την αναγνώριση και το καθεστώς των υπηκόων τρίτων χωρών ή των απάτριδων ως προσφύγων ή ως προσώπων που χρήζουν διεθνούς προστασίας για άλλους λόγους·
Οδηγία 2004/114/EΚ σχετικά με τις προϋποθέσεις εισδοχής υπηκόων τρίτων χωρών με σκοπό τις σπουδές, την ανταλλαγή μαθητών, την άμισθη πρακτική άσκηση ή την εθελοντική υπηρεσία·
Oδηγία 2005/71/EΚ σχετικά με ειδική διαδικασία εισδοχής υπηκόων τρίτων χωρών για σκοπούς επιστημονικής έρευνας·
Οδηγία 2008/115/EΚ σχετικά με την επιστροφή των παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών·
Οδηγία 2009/50/EΚ σχετικά με τις προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής υπηκόων τρίτων χωρών με σκοπό την απασχόληση υψηλής ειδίκευσης.
Oδηγία 2009/52/EΚ σχετικά με την επιβολή ελάχιστων προτύπων όσον αφορά τις κυρώσεις και τα μέτρα κατά των εργοδοτών που απασχολούν παράνομα διαμένοντες υπηκόους τρίτων χωρών·
Οδηγία 2011/95/EΚ σχετικά με τις απαιτήσεις για την αναγνώριση των υπηκόων τρίτων χωρών ή των απάτριδων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας, για ένα ενιαίο καθεστώς για τους πρόσφυγες που δικαιούνται επικουρική προστασία και για το περιεχόμενο της παρεχόμενης προστασίας·
Οδηγία 2011/98/EΕ σχετικά με ενιαία διαδικασία υποβολής αίτησης για τη χορήγηση στους υπηκόους τρίτων χωρών ενιαίας άδειας διαμονής και εργασίας στην επικράτεια κράτους μέλους και σχετικά με κοινό σύνολο δικαιωμάτων για τους εργαζομένους από τρίτες χώρες που διαμένουν νομίμως σε κράτος μέλος·
Οδηγία 2013/32/EΕ σχετικά με κοινές διαδικασίες για τη χορήγηση και ανάκληση του καθεστώτος διεθνούς προστασίας·
Οδηγία 2013/33/EΕ σχετικά με τις απαιτήσεις για την υποδοχή των αιτούντων διεθνή προστασία·
Οδηγία 2014/36/EΕ σχετικά με τους εποχιακούς εργαζομένους·
Οδηγία 2014/54/EΕ περί μέτρων που διευκολύνουν την άσκηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων στο πλαίσιο της ελεύθερης κυκλοφορίας των εργαζομένων·
Οδηγία 2014/66/EΕ σχετικά με τις προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής υπηκόων τρίτων χωρών στο πλαίσιο ενδοεταιρικής μετάθεσης·
Οδηγία 2014/67/EΕ σχετικά με την απόσπαση εργαζομένων·
Οδηγία 2016/801/ΕΕ σχετικά με τις προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής υπηκόων τρίτων χωρών με σκοπό την έρευνα, τις σπουδές, την πρακτική άσκηση, την εθελοντική υπηρεσία, τις ανταλλαγές μαθητών ή τα εκπαιδευτικά προγράμματα και την απασχόληση των εσωτερικών άμισθων βοηθών (au pair)·

Νομοθετικά έγγραφα - European Agenda on Migration (στα αγγλικά)

Δημοσιεύσεις στον Τύπο - European Agenda on Migration (στα αγγλικά)