Archive:Στατιστικά στοιχεία για την εκπαίδευση και την κατάρτιση σε περιφερειακό επίπεδο

Δεδομένα του Μαρτίου 2014. Πιο πρόσφατα δεδομένα: Περαιτέρω πληροφορίες της Eurostat, Βασικοί πίνακες και Βάση δεδομένων. Προγραμματιζόμενη επικαιροποίηση του άρθρου: Ιούνιος 2015.

Tο άρθρο αυτό αποτελεί τμήμα του set of statistical articles (στα αγγλικά) με βάση τη δημοσίευση Περιφερειακή Επετηρίδα τηςEurostat. Παρουσιάζει μια επιλογή των στατιστικών στοιχείων για την εκπαίδευση και την κατάρτιση σε περιφερειακό επίπεδο, τα οποία είναι διαθέσιμα στη Eurostat. Η εκπαίδευση, η επαγγελματική εκπαίδευση και γενικότερα η διά βίου μάθηση διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στις οικονομικές και κοινωνικές στρατηγικές της Eυρωπαϊκής Ένωσης (EΕ).

Κύρια στατιστικά στοιχεία

Τα αριθμητικά στοιχεία για την EΕ-28 το 2011 δείχνουν ότι υπήρχαν περίπου 93,7 εκατ. σπουδαστές εγγεγραμμένοι στα κανονικά εκπαιδευτικά συστήματα, τα οποία καλύπτουν όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης από την πρωτοβάθμια έως τις μεταπτυχιακές σπουδές• υπήρχαν επιπλέον 15,4 παιδιά εγγεγραμμένα στην προσχολική εκπαίδευση.

Η Eurostat συγκεντρώνει και δημοσιεύει στατιστικά στοιχεία για την εκπαίδευση και την κατάρτιση για τις περιφέρειες της ΕΕ, για τα επιμέρους κράτη μέλη της ΕΕ, καθώς και για την EΕ-28 συνολικά• επιπροσθέτως, ένα υποσύνολο πληροφοριών είναι διαθέσιμο για την EΖΕΣ και για τις υποψήφιες χώρες. Τα εν λόγω στατιστικά στοιχεία είναι κατά κανόνα διαθέσιμα για τις περιφέρειες του NUTS 2 και το άρθρο αυτό παρουσιάζει δεδομένα σχετικά με τη συμμετοχή στην εκπαίδευση και ταάτομα που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση, τους εγγεγραμμένους και την ολοκλήρωση των σπουδών, καθώς και τη διά βίου μάθηση. Τα στατιστικά στοιχεία για τα ποσοστά συμμετοχής των παιδιών ηλικίας τεσσάρων ετών στην εκπαίδευση και για τον αριθμό των φοιτητών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι διαθέσιμα μόνο σε εθνικό επίπεδο για την Κροατία, ενώ οι δείκτες αυτοί παρουσιάζονται για τις περιφέρειες του NUTS 1 στη Γερμανία και στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Συμμετοχή των παιδιών ηλικίας τεσσάρων ετών στην εκπαίδευση

Χάρτης 1: Ποσοστά συμμετοχής των παιδιών ηλικίας τεσσάρων ετών στην προσχολική και στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση(
(επίπεδα ISCED 0 και 1), κατά περιφέρειες του NUTS 2, 2012 (1)
(ποσοστό των παιδιών ηλικίας τεσσάρων ετών) - Πηγή: Eurostat (educ_regind)

Η νόμιμη ηλικία για την έναρξη εκπαίδευσης διαφέρει μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ: στο Λουξεμβούργο και στη Βόρεια Ιρλανδία (Ηνωμένο Βασίλειο) η υποχρεωτική εκπαίδευση αρχίζει στην ηλικία των τεσσάρων ετών, ενώ σε άλλες περιφέρειες της ΕΕ αρχίζει στην ηλικία μεταξύ πέντε και επτά ετών• η εγγραφή στην προσχολική εκπαίδευση είναι γενικά εθελοντική στα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ. Η στρατηγική «Ευρώπη 2020» τονίζει την αύξηση των ποσοστών συμμετοχής των μικρών παιδιών στο πλαίσιο της προετοιμασίας για την έναρξη της υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Ένας από τους βασικούς στόχους της είναι να αυξηθεί το ποσοστό των παιδιών που συμμετέχουν στην προσχολική εκπαίδευση σε τουλάχιστον 95 % μέχρι το έτος 2020.

Το ποσοστό των παιδιών ηλικίας τεσσάρων ετών που ήταν στην προσχολική ή στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση σε όλη την ΕΕ-28 το 2012 ήταν 91,7 %. Τα ποσοστά συμμετοχής των παιδιών ηλικίας τεσσάρων ετών στην προσχολική ή την πρωτοβάθμια εκπαίδευση ήταν γενικά υψηλά και έφθαναν ή υπερέβαιναν το 95,0 % στη Γερμανία, την Ιταλία, την Ιρλανδία, τη Δανία, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ισπανία, τις Κάτω Χώρες, τη Γαλλία και τη Μάλτα• υπερέβαιναν επίσης το 95,0 % στην Ισλανδία και τη Νορβηγία (μεταξύ των χωρών της ΕΖΕΣ). Αντίθετα, η Ελλάδα, η Κροατία, η Φινλανδία και η Πολωνία ανέφεραν ότι ένα ποσοστό μικρότερο του 70,0 % των παιδιών ηλικίας τεσσάρων ετών ήταν εγγεγραμμένο στην προσχολική ή στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση το 2012• σχετικά χαμηλότερα ποσοστά καταγράφηκαν και στις χώρες της ΕΖΕΣ Λιχτενστάιν και Ελβετία (σε αμφότερες, μικρότερα του 60,0 %), ενώ τα ποσοστά ήταν ακόμη χαμηλότερα στις υποψήφιες χώρες Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (24,5 %) και Τουρκία (19,2 %).

Σχεδόν όλα τα παιδιά ηλικίας τεσσάρων ετών σε πολλές περιφέρειες της Γαλλίας, της Ισπανίας, των Κάτω Χωρών και του Ηνωμένου Βασιλείου συμμετείχαν στην προσχολική ή στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση

Στις περιφέρειες της ΕΕ, ο Χάρτης 1 δείχνει ότι περισσότερες από το ένα τέταρτο (26,8 %) των 224 περιοχών του NUTS 2 για τις οποίες υπάρχουν πληροφορίες για το 2012 ανέφεραν ότι τουλάχιστον το 99,0 % των παιδιών τους ηλικίας τεσσάρων ετών συμμετείχαν στην προσχολική ή στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Από αυτές τις 60 περιφέρειες, πάνω από τα τρία τέταρτα βρίσκονται σε μόλις τέσσερα κράτη μέλη της ΕΕ, και συγκεκριμένα: στη Γαλλία (16 περιφέρειες), στην Ισπανία (11 περιφέρειες), στο Ηνωμένο Βασίλειο (11 περιφέρειες του NUTS 1) και στις Κάτω Χώρες (οκτώ περιφέρειες). Το Βέλγιο (πέντε περιφέρειες) και η Ιταλία (τέσσερις περιφέρειες) ήταν τα μόνα άλλα κράτη μέλη στα οποία καταγράφηκαν ποσοστά συμμετοχής τουλάχιστον 99,0 % για περισσότερες από μία περιφέρειες• η Mάλτα είχε επίσης ποσοστό μεγαλύτερο του 99,0 % (παρόλο που καλύπτεται από μία μόνο περιφέρεια στο παρόν επίπεδο λεπτομέρειας) και οι τέσσερις εναπομένουσες περιφέρειες ήταν η Burgenland στην Αυστρία, η ιρλανδική περιφέρεια Southern and Eastern, η Alentejo στην Πορτογαλία και η Midtjylland στη Δανία.

Η Αθήνα είχε το χαμηλότερο ποσοστό συμμετοχής των παιδιών ηλικίας τεσσάρων ετών στην προσχολική ή στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση

Υπήρχαν19 περιφέρειες του NUTS 2 στην ΕΕ-28 στις οποίες λιγότερο από το 65,0 % των παιδιών ηλικίας τεσσάρων ετών συμμετείχαν στην προσχολική ή στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση το 2012. Tο χαμηλότερο ποσοστό συμμετοχής καταγράφηκε στην περιφέρεια της ελληνικής πρωτεύουσας Αττική (30,8 %), ενώ, γενικότερα, στις περιφέρειες της Ελλάδας, της Πολωνίας και της Φινλανδίας, καθώς και στην Κροατία (για την οποία υπάρχουν μόνο εθνικά στοιχεία) υπήρχε τάση καταγραφής μερικών από τα χαμηλότερα ποσοστά συμμετοχής μεταξύ των παιδιών ηλικίας τεσσάρων ετών.

Εστίαση στις περιφέρειες:

Aττική (EL30), Ελλάδα

Εθνικό και Καποδιστρικό Πανεπιστήμιο, Αθήνα
Οι πιο πρόσφατοι περιφερειακοί δείκτες το 2012 στην περιφέρεια της ελληνικής πρωτεύουσας Αττική έδειξαν μια αποκλίνουσα πορεία. Η Αττική ήταν η μοναδική ελληνική περιφέρεια στην οποία λιγότερα από τα μισά παιδιά ηλικίας τεσσάρων ετών συμμετείχαν στην προσχολική και στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Το ποσοστό συμμετοχής των παιδιών ηλικίας τεσσάρων ετών ήταν 30,8 %, το οποίο αντιστοιχεί, κατά προσέγγιση, με το ένα τρίτο του μέσου όρου της ΕE-28 (91,7 %).
Αντίθετα, το ποσοστό των φοιτητών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (που σχετίζεται με τον τοπικό πληθυσμό ηλικίας 20–24 ετών) ήταν 121,8 % στην Αττική, σχεδόν το διπλάσιο από τον μέσο όρο της ΕΕ-28 (64,1 %).
© Φωτογραφία: A.Savin

Είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι σε ορισμένες περιοχές της πρωτεύουσας καταγράφηκαν ποσοστά συμμετοχής των παιδιών ηλικίας τεσσάρων ετών στην προσχολική ή την πρωτοβάθμια εκπαίδευση που ήταν χαμηλότερα από τα αντίστοιχα των εθνικών μέσων όρων. Αυτό ήταν ιδιαίτερα εμφανές στην Ελλάδα, στην Ισπανία και στην Πορτογαλία και, σε μικρότερο βαθμό, στη Γερμανία, στην Ιταλία, στην Ουγγαρία και στην Αυστρία. Σε αντίθεση με το μεγαλύτερο μέρος του Ηνωμένου Βασιλείου, τα ποσοστά συμμετοχής στη Σκωτία ήταν ιδιαίτερα χαμηλά• πρέπει να σημειωθεί ότι το Κοινοβούλιο της Σκωτίας έχει αυτονομία όσον αφορά την εκπαιδευτική πολιτική και ότι το εκπαιδευτικό σύστημα της Σκωτίας είναι σαφώς διαφορετικό από το υπόλοιπο του Ηνωμένου Βασιλείου.

Άτομα που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση

Οι νέοι ηλικίας 15 έως 17 ετών έρχονται συχνά αντιμέτωποι με την επιλογή της παραμονής στην εκπαίδευση, της μετάβασης στην κατάρτιση ή της αναζήτησης εργασίας. Η υποχρεωτική εκπαίδευση πλήρους φοίτησης διαρκεί, κατά μέσο όρο, 9 ή 10 έτη στα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ και κατά κανόνα ολοκληρώνεται στο τέλος της κατώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Η περίοδος αυτή είναι κάπως μεγαλύτερη στη Λετονία, στη Μάλτα και στα περισσότερα μέρη του Ηνωμένου Βασιλείου (11 έτη), στο Λουξεμβούργο, στην Πορτογαλία και στη Βόρεια Ιρλανδία (12 έτη), στην Ουγγαρία και στις Κάτω Χώρες (13 έτη).

Το 12,7 % περίπου των ατόμων ηλικίας 18-24 ετών στην ΕΕ δεν ήταν εγγεγραμμένα σε εκπαίδευση ή κατάρτιση στις αρχές του 2012

Ο δείκτης για τα άτομα που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση δείχνει το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 18-24 ετών που έχουν ολοκληρώσει μόνο την κατώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και δεν συμμετέχουν σε περαιτέρω εκπαίδευση ή κατάρτιση (πριν από την έρευνα βάσει της οποίας συλλέγονται τα δεδομένα).

Η στρατηγική «Ευρώπη 2020» έχει θέσει ως στόχο τη μείωση του ποσοστού των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση κάτω από το 10 % έως το 2020. Το 2012, το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 18-24 ετών στην ΕΕ- 28 που είχαν ταξινομηθεί ως άτομα που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση ήταν 12,7 %• υπήρχε κάπως υψηλότερο ποσοστό (14,4 %) αρρένων που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο και χαμηλότερο συγκριτικά ποσοστό θηλέων που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο (10,9 %).

Τα χαμηλότερα ποσοστά των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση καταγράφονται στην Ανατολική Ευρώπη

Ο Χάρτης 2 δείχνει ότι το ποσοστό των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση είχε σημαντικές διακυμάνσεις στην ΕΕ-28 το 2012• σημειωτέον ότι η κάλυψη αυτού του δείκτη έχει βελτιωθεί σημαντικά κατά το τελευταίο έτος και στο εξής είναι δυνατό να παρουσιάζονται πληροφορίες για τις περιφέρειες του NUTS 2. Η Πράγα, η περιφέρεια της πρωτεύουσας της Τσεχικής Δημοκρατίας, είχε το χαμηλότερο ποσοστό ατόμων ηλικίας 18-24 ετών που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση το 2012, με 2,4 %. Στην ΕΕ-28 υπήρχαν 13 περιφέρειες του NUTS 2 όπου το ποσοστό των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση ήταν κάτω από το 5,0 %. Όλες σχεδόν οι περιοχές αυτές βρίσκονταν στην Ανατολική Ευρώπη, με τέσσερις περιφέρειες (συμπεριλαμβανομένης της Πράγας) από την Τσεχική Δημοκρατία, τρεις από την Πολωνία, δύο περιφέρειες της Κροατίας, καθώς και μία περιφέρεια από τη Βουλγαρία, τη Σλοβενία και τη Σλοβακία, αντίστοιχα. Η μόνη περιφέρεια από χώρες εκτός της Ανατολικής Ευρώπης με ποσοστό χαμηλότερο του 5,0 % ήταν η αυστριακή περιφέρεια της Στυρίας (που καλύπτει το νοτιοανατολικό τμήμα της χώρας και συνορεύει με τη Σλοβενία).

Χάρτης 2: Άτομα που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση, κατά περιφέρειες του NUTS 2, 2012 (1)
(ποσοστό των ατόμων ηλικίας 18-24 ετών) - Πηγή: Eurostat (edat_lfse_16)

Σχεδόν δύο από κάθε πέντε περιφέρειες της ΕΕ το 2012 είχαν ποσοστό μικρότερο του 10 % του πληθυσμού τους ηλικίας 18-24 ετών ταξινομημένο ως άτομα που εγκατέλειψαν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση

Από τις 264 περιφέρειες του NUTS 2 για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία σε όλη την ΕΕ-28 υπήρχαν, το 2012, 104 περιφέρειες στις οποίες λιγότερο από το 10,0 % του πληθυσμού ηλικίας 18-24 ετών ταξινομήθηκε στην κατηγορία των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση (οι δύο πρώτες αποχρώσεις στον χάρτη 2). Οι εν λόγω περιοχές ήταν σχετικά εξαπλωμένες σε ολόκληρη την ΕΕ, με εξαίρεση τη Νότια Ευρώπη, όπου μόνο σε τρεις περιφέρειες καταγράφηκαν ποσοστά κάτω του 10,0 % - όλες στην Ελλάδα. Το χαμηλότερο ποσοστό ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση έτεινε να συγκεντρώνεται σε μια περιοχή που ξεκινά από τη Σκανδιναβία, περνά από τη Λιθουανία και την Πολωνία και στη συνέχεια ακολουθεί δύο κατευθύνσεις, δυτικά προς τη Γερμανία και τις χώρες της Μπενελούξ, και νότια προς την Τσεχική Δημοκρατία, τη Σλοβακία, την Ουγγαρία, την Αυστρία, τη Σλοβενία και την Κροατία.

Στα γεωγραφικά άκρα συχνά καταγράφονται ορισμένα από τα υψηλότερα ποσοστά ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση

Στο άλλο άκρο του φάσματος, τα υψηλότερα ποσοστά των ατόμων ηλικίας 18-24 ετών τα οποία το 2012 είχαν ταξινομηθεί ως άτομα που εγκατέλειψαν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση, καταγράφηκαν στις αυτόνομες πόλεις και νησιά της Ισπανίας και της Πορτογαλίας. Οι εν λόγω εξόχως απόκεντρες περιοχές μπορεί να έχουν, τουλάχιστον εν μέρει, το χαρακτηριστικό ότι δεν προσφέρουν ευρεία επιλογή ευκαιριών για περαιτέρω εκπαίδευση και κατάρτιση, γεγονός που μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα τη μετατόπιση των σπουδαστών προκειμένου να ακολουθήσουν τον προσανατολισμό που έχουν επιλέξει.

Υπήρχαν 35 περιφέρειες του NUTS 2 σε ολόκληρη την ΕΕ το 2012, στις οποίες το 20 % ή περισσότερο του πληθυσμού ηλικίας 18-24 ετών είχαν ταξινομηθεί ως άτομα που εγκατέλειψαν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση. Οι περιοχές αυτές βρίσκονται κυρίως στη Νότια Ευρώπη (26 περιφέρειες) και ήταν συγκεντρωμένες στην Ισπανία και στην Πορτογαλία — όλες οι περιφέρειες στις δύο αυτές χώρες είχαν ποσοστά μεγαλύτερα του 20,0 %, με εξαίρεση τέσσερις περιφέρειες της βόρειας Ισπανίας και δύο περιφέρειες της κεντρικής Πορτογαλίας. Το ποσοστό των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο ήταν επίσης μεγαλύτερο του 20,0 % σε τέσσερις περιφέρειες στα άκρα της Ιταλίας (συμπεριλαμβανομένων της Σαρδηνίας και της Σικελίας), οι ελληνικές βορειοανατολικές περιφέρειες της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης, και η Μάλτα (η οποία καλύπτεται από μία μόνο περιφέρεια στο παρόν επίπεδο λεπτομέρειας). Εκτός της Νότιας Ευρώπης, περισσότερο από το ένα πέμπτο του πληθυσμού ηλικίας 18-24 ετών ταξινομήθηκε στην κατηγορία των ατόμων που εγκατέλειψαν πρόωρα το σχολείο σε τέσσερις κατά κύριο λόγο αγροτικές, αραιοκατοικημένες περιοχές του Ηνωμένου Βασιλείου [οι δύο εκ των οποίων βρίσκονται στα σύνορα της χώρας — Κορνουάλη και νησιά Scilly, και οι περιφέρειες Highlands and Islands (Σκωτία)], καθώς και δύο περιφέρειες της Βουλγαρίας και δύο της Ρουμανίας.

Σε εθνικό επίπεδο, στις περιφέρειες της πρωτεύουσας του Βελγίου και της Αυστρίας καταγράφηκαν τα υψηλότερα ποσοστά ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση

Έκπληξη ενδεχομένως προκαλεί το γεγονός ότι η μοναδική άλλη περιφέρεια όπου ποσοστό ίσο ή μεγαλύτερο του 20,0 % των ατόμων ηλικίας 18-24 ετών δεν συμμετείχαν στην εκπαίδευση και στην κατάρτιση στις αρχές του 2012 ήταν η περιφέρεια της πρωτεύουσας του Βελγίου• η Région de Bruxelles-Capitale/Brussels Hoofdstedelijk Gewest παρουσίασε το υψηλότερο ποσοστό (20,1 %) ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο από όλες τις περιφέρειες του NUTS 2 του Βελγίου. Αυτό ήταν σε αντίθεση με τη γενικότερη τάση των περιφερειών των πρωτευουσών, όπου συχνά καταγράφονται σχετικά χαμηλά ποσοστά ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση — αντικατοπτρίζοντας, πιθανόν, το ευρύ φάσμα των διαθέσιμων δυνατοτήτων περαιτέρω εκπαίδευσης στις περισσότερες πρωτεύουσες. Το Βέλγιο ήταν ένα από τα δύο κράτη μέλη της ΕΕ για τα οποία υπάρχουν στοιχεία σχετικά με τη χρονική στιγμή κατά την οποία στην περιοχή της πρωτεύουσας καταγράφηκε το υψηλότερο ποσοστό ατόμων που εγκατέλειψαν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση το 2012: το άλλο ήταν η Βιέννη στην Αυστρία, όπου το ποσοστό των ατόμων που εγκατέλειψαν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση ήταν 10,9 % (κάτω από τον μέσο όρο της EΕ-28).

Tο ποσοστό των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση μειώθηκε με τον ταχύτερο ρυθμό στις πορτογαλικές και τις ισπανικές περιφέρειες

Στον Χάρτη 3 παρουσιάζεται η μεταβολή του ποσοστού των ατόμων ηλικίας 18-24 ετών που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση• η σύγκριση βασίζεται γενικά στην τριετή περίοδο από το 2009 έως το 2012. Το ποσοστό των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο στην ΕΕ-28 μειώθηκε στα τρία συναπτά έτη αυτής της περιόδου και υποχώρησε συνολικά κατά 1,5 εκατοστιαίες μονάδες, σε 12,7 % το 2012. Αυτή η καθοδική πορεία που παρατηρήθηκε για το σύνολο της ΕΕ-28 επαναλήφθηκε στα δύο τρίτα των περιοχών του NUTS 2, δεδομένου ότι σημειώθηκε μείωση του ποσοστού των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση σε 176 από τις 263 περιφέρειες για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία (σημειωτέον ότι υπάρχουν ορισμένες αποκλίσεις από την κανονική περίοδο αναφοράς 2009-12, όπως υποδεικνύεται στην υποσημείωση του Χάρτη 3).

Χάρτης 3: Αλλαγή στο ποσοστό των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση, κατά περιοχή του NUTS 2, 2009-12 (1)
(διαφορά σε εκατοστιαίες μονάδες μεταξύ του 2012 και του 2009, % των ατόμων ηλικίας 18-24 ετών) – Πηγή: Eurostat (edat_lfse_16)

Οι μεγαλύτερες μειώσεις στο ποσοστό των ατόμων ηλικίας 18-24 ετών που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση μεταξύ του 2009 και του 2012, καταγράφηκαν στις πορτογαλικές και στις ισπανικές περιφέρειες — όπου καταγράφονταν μερικά από τα υψηλότερα ποσοστά ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο. Η μεγαλύτερη μείωση που σημειώθηκε μεταξύ του 2009 και του 2012 ήταν στην περιφέρεια Norte της Πορτογαλίας, όπου το ποσοστό των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο μειώθηκε κατά 14,3 εκατοστιαίες μονάδες σε 21,3 %. Σε άλλες τρεις πορτογαλικές περιφέρειες (Regiões Autónomas dos Açores και da Madeira και στην ηπειρωτική περιφέρεια Alentejo) και στην ισπανική περιφέρεια των Βαλεαρίδων Νήσων καταγράφηκαν επίσης μειώσεις κατά τουλάχιστον 10,0 εκατοστιαίες μονάδες μεταξύ του 2009 και του 2012, στο ποσοστό των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση.

Το ποσοστό των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση αυξήθηκε μεταξύ του 2009 και του 2012, περίπου στο ένα τρίτο (83 από τις 263) των περιοχών του NUTS 2 για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία. Οι αυξήσεις αυτές ήταν γενικά συγκρατημένες, καθώς μόνο σε εννέα περιφέρειες το αντίστοιχο ποσοστό των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο αυξήθηκε κατά 4,0 ή περισσότερες εκατοστιαίες μονάδες (όπως φαίνεται από την πιο σκουρόχρωμη σκίαση στον Χάρτη 3). Μεταξύ αυτών βρίσκονταν τρεις περιφέρειες του Ηνωμένου Βασιλείου, συμπεριλαμβανομένης της μοναδικής περιφέρειας στην ΕΕ στην οποία καταγράφηκε διψήφια αύξηση του ποσοστού - η περιφέρεια Highlands and Islands, όπου το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 18-24 ετών που εγκατέλειψαν την εκπαίδευση και την κατάρτιση αυξήθηκε κατά 13,7 εκατοστιαίες μονάδες μεταξύ του 2008 και του 2011. Οι άλλες δύο περιφέρειες από το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν η Κορνουάλη και νησιά Scilly και η East Yorkshire and Northern Lincolnshire, ενώ οι υπόλοιπες έξι περιφέρειες βρίσκονταν στο Βέλγιο (Région de Bruxelles-Capitale/Brussels Hoofdstedelijk Gewest), στη Βουλγαρία, στην Ισπανία, στη Γαλλία, σην Ιταλία και στην Πολωνία.

Η Βουλγαρία ήταν το μόνο κράτος μέλος της ΕΕ, στο οποίο το ποσοστό των ανδρών που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση ήταν χαμηλότερο από το αντίστοιχο ποσοστό των γυναικών

Οι πληροφορίες σχετικά με το ποσοστό των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση μπορούν επίσης να αναλυθούν σε σχέση με τα διαφορετικά ποσοστά μεταξύ ανδρών και γυναικών. Το ποσοστό των γυναικών ηλικίας 18-24 ετών στην ΕΕ-28 που είχαν ταξινομηθεί ως άτομα που εγκατέλειψαν πρόωρα το σχολείο ήταν, κατά μέσο όρο, χαμηλότερο κατά 3,5 εκατοστιαίες μονάδες από το αντίστοιχο ποσοστό για τους άνδρες το 2012. Οι μεγαλύτερες διαφορές μεταξύ των φύλων καταγράφηκαν στη Νότια Ευρώπη, όπου τα ποσοστά των ανδρών ήταν γενικά πολύ υψηλότερα: αυτό ισχύει κυρίως στην Πορτογαλία, στη Μάλτα, στην Κύπρο, στην Ισπανία και στην Ιταλία, αλλά παρατηρήθηκε επίσης στη Λετονία και στην Εσθονία. Αντιθέτως, η Βουλγαρία ήταν το μόνο κράτος μέλος της ΕΕ όπου το ποσοστό των ανδρών που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο ήταν χαμηλότερο από το αντίστοιχο ποσοστό των γυναικών (διαφορά κατά μόλις 0,9 εκατοστιαίες μονάδες το 2012).

Το ποσοστό των ανδρών που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση είναι υψηλότερο από το αντίστοιχο ποσοστό των γυναικών στο 85 % των περιφερειών της ΕΕ

Το σχήμα 1 παρουσιάζει τις περιφέρειες με την περισσότερο άτυπη κατανομή μεταξύ των φύλων: περιλαμβάνει τις 10 περιφέρειες όπου η διαφορά (σε εκατοστιαίες μονάδες) μεταξύ των ποσοστών για τους άνδρες και τις γυναίκες ήταν μεγαλύτερη (αριστερή πλευρά του σχήματος) και τις 10 περιφέρειες όπου η διαφορά μεταξύ των ποσοστών για τις γυναίκες και τους άνδρες ήταν μεγαλύτερη (δεξιά πλευρά του σχήματος). Μόνο 33 από τις 220 περιφέρειες του NUTS 2, ή το 15 % των εν λόγω περιοχών για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, ανέφεραν ότι το ποσοστό των ανδρών που εγκατέλειψαν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση ήταν χαμηλότερο από το αντίστοιχο ποσοστό των γυναικών το 2012. Η μεγαλύτερη διαφορά ήταν στη βουλγαρική περιφέρεια Severozapaden, όπου το ποσοστό για τους άνδρες ήταν κατά 9,4 εκατοστιαίες μονάδες χαμηλότερο απ’ ό, τι για τις γυναίκες.

Σχήμα 1: Άτομα που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση με μη τυπικές ανισότητες μεταξύ των φύλων, επιλεγμένες περιφέρειες του NUTS 2, 2012 (1)
(ποσοστό των ανδρών/γυναικών ηλικίας 18-24 ετών) - Πηγή: Eurostat (edat_lfse_16)

Το υψηλότερο ποσοστό ανδρών που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο καταγράφηκε στην Extremadura

Τα ποσοστά πρόωρης εγκατάλειψης για τους άνδρες ήταν γενικά υψηλότερα από τα αντίστοιχα ποσοστά για τις γυναίκες, και η διαφορά μεταξύ των δύο φύλων αυξήθηκε σε διψήφιο αριθμό σε εννέα περιφέρειες του NUTS 2 το 2012 (όπως φαίνεται στην αριστερή πλευρά του Σχήματος 1). Οι περιφέρειες αυτές χαρακτηρίζονται ως περιοχές με ένα από τα υψηλότερα συνολικά ποσοστά ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση και βρίσκονται αποκλειστικά στη Νότια Ευρώπη, κυρίως στην Ισπανία και την Πορτογαλία. Η μεγαλύτερη διαφορά στα ποσοστά πρόωρης εγκατάλειψης μεταξύ των φύλων καταγράφηκε στην Extremadura (Ισπανία), όπου το ποσοστό των ανδρών που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο ήταν 41,3 %, περίπου κατά 18,8 εκατοστιαίες μονάδες υψηλότερο από το ποσοστό των γυναικών• το ποσοστό των ανδρών που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο στην Extremadura ήταν το υψηλότερο όλων των περιοχών του NUTS 2.

Εκτός από τις δύο απόκεντρες ισπανικές αυτόνομες πόλεις, το υψηλότερο ποσοστό των γυναικών που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση καταγράφηκε στην ισπανική περιφέρεια των Βαλεαρίδων Νήσων (29,6 %). Το συνολικό ποσοστό των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο στις Βαλεαρίδες Νήσους μειώθηκε κατά 10,7 εκατοστιαίες μονάδες μεταξύ του 2009 και του 2012 (η τρίτη μεγαλύτερη μείωση που σημειώθηκε στις περιφέρειες του NUTS 2) — προσεκτικότερη μελέτη αποκαλύπτει ότι ο ρυθμός μείωσης στην περιφέρεια αυτή ήταν σχεδόν τρεις φορές ταχύτερος για τους άνδρες απ’ό,τι για τις γυναίκες.

Φοιτητές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση

Ως τριτοβάθμια εκπαίδευση νοείται το επίπεδο εκπαίδευσης που παρέχεται από πανεπιστήμια, πανεπιστήμια επαγγελματικής κατάρτισης, τεχνολογικά ιδρύματα και λοιπά ιδρύματα που απονέμουν ακαδημαϊκούς τίτλους ή τίτλους ανώτερης επαγγελματικής κατάρτισης. Η πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση προϋποθέτει κατά κανόνα επιτυχή ολοκλήρωση προγράμματος ανώτερης δευτεροβάθμιας και/ή μεταδευτεροβάθμιας μη τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Το 2012 (ακαδημαϊκό έτος 2011/12), ο αριθμός των φοιτητών που είχαν εγγραφεί στην τριτοβάθμια εκπαίδευση στην ΕΕ-28 ανήλθε σε 20,0 εκατομμύρια.

Ο Χάρτης 4 δείχνει τον αριθμό των φοιτητών που έχουν εγγραφεί σε πανεπιστήμιο ή ισοδύναμο εκπαιδευτικό ίδρυμα (τριτοβάθμια εκπαίδευση) σε κάθε περιφέρεια ανάλογα με τον αριθμό των κατοίκων ηλικίας 20 έως 24 ετών στην εν λόγω περιφέρεια: αυτό δίνει μια ιδέα για το πόσο ελκυστική είναι κάθε περιφέρεια για τους φοιτητές της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Ορισμένες περιφέρειες ανέφεραν πολύ υψηλές τιμές (πολύ πάνω από το 100 %), επειδή φιλοξενούν μεγάλα πανεπιστήμια ή άλλα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης• τα υψηλά αυτά ποσοστά αντικατοπτρίζουν το γεγονός ότι οι εν λόγω περιφέρειες προσελκύουν μεγάλο αριθμό σπουδαστών από άλλες περιοχές (ή χώρες). Επιπροσθέτως, με την προώθηση της εκπαίδευσης και της μάθησης για όλα τα μέλη της κοινωνίας (και για τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας), όλο και περισσότερο οι φοιτητές της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης είναι δυνατό να μην ανήκουν στην παραδοσιακή ηλικιακή ομάδα των 20-24 ετών (που χρησιμοποιείται ως παρονομαστής για την αναλογία αυτή).

Χάρτης 4: Συνολικός αριθμός των φοιτητών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση
(επίπεδα 5 και 6 της ISCED), ως ποσοστό του πληθυσμού ηλικίας 20-24 ετών, κατά περιφέρειες του NUTS 2, το 2012 (1)
(%) – Πηγή: Eurostat (educ_regind)

Στο Bratislavský kraj και στην Πράγα, η αναλογία των φοιτητών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης προς τους κατοίκους ηλικίας 20-24 ετών ήταν μεγαλύτερη του 2: 1

Το ακαδημαϊκό έτος 2011/12 υπήρχαν γενικά υψηλά ποσοστά φοιτητών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στη βόρεια Ισπανία, τη βόρεια Ιταλία, τη βόρεια Ελλάδα, καθώς και στη Λιθουανία (μία περιφέρεια στο παρόν επίπεδο NUTS) και στη Φινλανδία — όπως φαίνεται από την πιο σκουρόχρωμη σκίαση στον Χάρτη 4. Ωστόσο, οι περιφέρειες με τη μεγαλύτερη αναλογία φοιτητών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε σχέση με τον αριθμό των κατοίκων ηλικίας 20-24 ετών έτειναν να είναι οι περιφέρειες των πρωτευουσών. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στο Bratislavský kraj (Σλοβακία), στην Πράγα (η Τσεχική Δημοκρατία), όπου η αναλογία των φοιτητών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης κορυφώθηκε με 220,5 % και 214,7 %• αυτές ήταν οι μοναδικές περιφέρειες στις οποίες ο αριθμός των φοιτητών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ήταν υπερδιπλάσιος του αριθμού των κατοίκων ηλικίας 20-24 ετών.

Οι περιφέρειες της πρωτεύουσας προσελκύουν τους φοιτητές της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης

Οι περισσότερες (11) από τις 18 περιφέρειες σε όλη την ΕΕ που ανέφεραν περισσότερους σπουδαστές εγγεγραμμένους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση απ’ ό,τι κατοίκους ηλικίας 20-24 ετών το 2012, ήταν περιφέρειες πρωτευουσών: Bratislavský kraj (Σλοβακία), Πράγα (Τσεχική Δημοκρατία), Βιέννη (Αυστρία), Βουκουρέστι - Ilfov (Ρουμανία), Région de Bruxelles-Capitale/Brussels Hoofdstedelijk Gewest (Βέλγιο), Αττική (Ελλάδα), Zahodna Slovenija (Σλοβενία), Mazowieckie (Πολωνία), Comunidad de Madrid (Ισπανία), Közép-Magyarország (Ουγγαρία) και Lazio (Ιταλία). Πέντε από τις επτά υπόλοιπες περιφέρειες που ανέφεραν περισσότερους σπουδαστές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης απ’ ότι κατοίκους ηλικίας 20-24 ετών ήταν στην Ελλάδα (και τέσσερις από αυτές τις καταγραφείσες αναλογίες ήταν υψηλότερες απ’ ό, τι στην Αττική)• οι άλλες δύο περιφέρειες ήταν η La Rioja (Ισπανία) και η Province/Provincie Brabant Wallon (στο Βέλγιο).

Ελλάδα, Γερμανία, Κάτω Χώρες και Σουηδία — τα μόνα κράτη μέλης όπου στην περιφέρεια της πρωτεύουσας δεν καταγράφηκε η υψηλότερη συγκέντρωση φοιτητών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης

Παρά το γεγονός ότι τα ποσοστά τους ήταν κάτω του 100 %, οι περιφέρειες της πρωτεύουσας στη Βουλγαρία, στη Δανία, στην Ιρλανδία, στη Γαλλία, στην Πορτογαλία, στη Φινλανδία και στο Ηνωμένο Βασίλειο (υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία μόνο για τις περιφέρειες του NUTS ) ανέφεραν την υψηλότερη συγκέντρωση φοιτητών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης για κάθε μία από αυτές τις χώρες, σε σχέση με τον πληθυσμό ηλικίας 20-24 ετών.

Ως εκ τούτου, μαζί με την Ελλάδα (βλ. ανωτέρω), τα μόνα πολυπεριφερειακά κράτη μέλη που ανέφεραν ότι η πιο πυκνή συγκέντρωση φοιτητών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε σχέση με τον πληθυσμό ηλικίας 20-24 ετών βρίσκεται εκτός της περιφέρειας της πρωτεύουσας το 2012 ήταν η Γερμανία (υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία μόνο για τις περιφέρειες του NUTS 1), οι Κάτω Χώρες και η Σουηδία• σημειώνεται ότι είναι διαθέσιμα μόνο εθνικά στοιχεία για την Κροατία. Στη Γερμανία, στο Αμβούργο (79,6 %) και στη Βρέμη (74,8 %) καταγράφηκαν υψηλότερα ποσοστά απ’ ό,τι στο Βερολίνο (70,0 %). Στις Κάτω Χώρες, το Groningen (89,5 %) και στην Ουτρέχτη (76,2 %) είχαν την υψηλότερη αναλογία φοιτητών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης προς κατοίκους ηλικίας 20-24 ετών και ήταν οι μόνες περιφέρειες όπου τα ποσοστά υπερέβαιναν τα ποσοστά της περιφέρειας Noord-Holland (69,9 %). Στη Σουηδία, τα υψηλότερα ποσοστά καταγράφηκαν στις περιφέρειες Övre Norrland (94,5 %), Östra Mellansverige (75,5 %) και Sydsverige (72,2 %)• σε κάθε μία από τις εν λόγω περιφέρειες, τα ποσοστά ήταν υψηλότερα από εκείνο της Στοκχόλμης (69,1 %).

Αποφοίτηση τριτοβάθμιας εκπαίδευσης

Οι επόμενοι δύο χάρτες παρέχουν πληροφορίες σχετικά με το ποσοστό του πληθυσμού που έχει ολοκληρώσει την τριτοβάθμια εκπαίδευση — με άλλα λόγια, έχει λάβει πανεπιστημιακό δίπλωμα ή παρόμοιο τίτλο. Ένας από τους στόχους που σχετίζονται με την εκπαίδευση, που εγκρίθηκαν από τη στρατηγική «Ευρώπη 2020» είναι ότι, σε ολόκληρη την ΕΕ, έως το 2020, τουλάχιστον το 40 % των ατόμων ηλικίας 30-34 ετών θα πρέπει να έχουν ολοκληρώσει τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Το 2012, μόλις πάνω από το ένα τρίτο (35,7 %) των ατόμων ηλικίας 30-34 ετών στην ΕΕ-28 είχαν ολοκληρώσει τριτοβάθμια εκπαίδευση. Τα πιο πρόσφατα αυτά στοιχεία υποστηρίζουν την υπόθεση ότι ένα αυξανόμενο ποσοστό του πληθυσμού της ΕΕ σπουδάζει σε υψηλότερο επίπεδο -σύμφωνα με το στόχο του προγράμματος Ευρώπη 2020- δεδομένου ότι, μια δεκαετία πριν (το 2002) το αντίστοιχο ποσοστό ήταν χαμηλότερο κατά 12,2 εκατοστιαίες μονάδες (23,5 %).

Οι αστικές περιοχές προσελκύουν εξαιρετικά εξειδικευμένο προσωπικό

Δεδομένου ότι τα περισσότερα άτομα ηλικίας 30-34 ετών θα έχουν ολοκληρώσει την τριτοβάθμια εκπαίδευσή τους πριν από την ηλικία των 30 ετών, ο δείκτης αυτός μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για να αξιολογηθεί η ελκυστικότητα (ή ελκτική ισχύς) των περιφερειών όσον αφορά τις ευκαιρίες απασχόλησης που ενδεχομένως προσφέρουν στους πτυχιούχους. Συχνά οι μεγάλες εταιρείες επιλέγουν πρωτεύουσες ως τόπο της έδρας τους, είτε για λόγους κύρους, είτε για να επωφελούνται από τις οικονομίες κλίμακας που ενδέχεται να υπάρχουν σε ορισμένες από τις μεγαλύτερες πόλεις της Ευρώπης. Δεδομένου ότι στις πρωτεύουσες υπάρχει, γενικά, προσφορά μεγάλου αριθμού και ευρέος φάσματος θέσεων εργασίας, δεν προκαλεί επομένως έκπληξη το γεγονός ότι πολλές ευρωπαϊκές περιφέρειες πρωτευουσών καταγράφηκε υψηλό ποσοστό του πληθυσμού ηλικίας 30-34 ετών που έχει αποφοιτήσει από την τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Σχεδόν τα τρία τέταρτα των ατόμων ηλικίας 30-34 ετών που ζουν στο κεντρικό Λονδίνο (Inner London) ήταν απόφοιτοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης

Σε 21 περιφέρειες του NUTS 2 στην ΕΕ, πάνω από το ήμισυ του πληθυσμού ηλικίας 30-34 ετών είχε αποφοιτήσει από την τριτοβάθμια εκπαίδευση το 2012 (βλ. Χάρτη 5). Υπήρχε υψηλή συγκέντρωση πτυχιούχων σε εννέα από τις περιφέρειες στο εσωτερικό του Ηνωμένου Βασιλείου• αυτές βρίσκονται κυρίως στη Νότια Αγγλία (γύρω από το Λονδίνο) και στην Ανατολική Σκωτία. Το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 30-34 ετών με τριτοβάθμια εκπαίδευση έφτασε σχεδόν σε τρία στα τέσσερα άτομα (73,1 %) στο Inner London, πολύ περισσότερο από τη δεύτερη κατά σειρά περιοχή — τη Χώρα των Βάσκων (Ισπανία) — όπου το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 61,7 %.

Χάρτης 5: Άτομα ηλικίας 30-34 ετών που είναι απόφοιτοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης
(επίπεδα 5 και 6 της ISCED), κατά περιφέρειες του NUTS 2, το 2012 (1)
(% των ατόμων ηλικίας 30-34 ετών) - Πηγή: Eurostat (edat_lfse_12)

Χάρτης 6: Αλλαγή στην αναλογία των ατόμων ηλικίας 30–34 ετών που είναι απόφοιτοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (επίπεδα 5 και 6 της ISCED), κατά περιφέρειες του NUTS 2, 2009-12 (1)
(διαφορά σε εκατοστιαίες μονάδες μεταξύ του 2012 και του 2009, % των ατόμων ηλικίας 30–34 ετών) - Πηγή: Eurostat (edat_lfse_12)

Οι συνεργατικοί σχηματισμοί οικονομικής δραστηριότητας μπορεί επίσης να προσελκύουν εξαιρετικά εξειδικευμένο προσωπικό

Από τις υπόλοιπες 12 περιφέρειες στις οποίες πάνω από το ήμισυ του πληθυσμού ηλικίας 30-34 ετών το 2012 είχε ολοκληρώσει τριτοβάθμια εκπαίδευση, τρεις περιφέρειες βρίσκονταν στη Βόρεια Ισπανία, συμπεριλαμβανομένης της Χώρας των Βάσκων. Υπήρχαν δύο βελγικές επαρχίες (που περιέβαλλαν την περιφέρεια της πρωτεύουσας) και δύο περιφέρειες της Γαλλίας (η περιφέρεια της πρωτεύουσας Île de France και η Midi-Pyrénées). Τέσσερις από τις άλλες πέντε περιφέρειες περιλάμβαναν πρωτεύουσες — οι περιφέρειες των σκανδιναβικών κρατών μελών και της Ιρλανδίας — ενώ η τελευταία περιφέρεια ήταν η Ουτρέχτη στις Κάτω Χώρες, που θεωρείται η πιο ανταγωνιστική περιοχή στην ΕΕ σύμφωνα με μια μελέτη που εκπονήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (για περισσότερες λεπτομέρειες βλ. αυτό το άρθρο για την Περιφερειακή ανταγωνιστικότητα).

Οι επιχειρήσεις από συναφείς οικονομικές δραστηριότητες συχνά έχουν τάσεις συσσωμάτωσης προκειμένου να αλληλοενισχύονται από τις συνέργειες και τη γειτνίαση με τους πελάτες και τους ανταγωνιστές. Το φαινόμενο αυτό μπορεί να ενισχύσει την εξειδίκευση και να προσελκύσει εξειδικευμένο προσωπικό σε μια περιοχή. Μερικά παραδείγματα είναι οι συνεργατικοί σχηματισμοί έντασης έρευνας που ειδικεύονται στη βιοτεχνολογία, στην ιατρική έρευνα, στις τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών, στην αεροδιαστημική ή στην κατασκευή αυτοκινήτων. Η έλξη των συγκεκριμένων συνεργατικών σχηματισμών μπορεί να μην είναι πάντα προφανής, δεδομένου του σχετικά μεγάλου μεγέθους των περιοχών του NUTS 2• ωστόσο, ένας συνεργατικός σχηματισμός αεροδιαστημικών εταιρειών που βρίσκονται γύρω από την Τουλούζη της Γαλλίας στην περιφέρεια Midi-Pyrénées και ένας συνεργατικός σχηματισμός επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον τομέα του πετρελαίου στη Βορειοανατολική Σκωτία θα έχουν, τουλάχιστον εν μέρει, συμβάλει στην κατάταξη αυτών των περιφερειών μεταξύ των 21 περιφερειών της ΕΕ όπου τουλάχιστον το ήμισυ του πληθυσμού ηλικίας 30-34 ετών είχαν ολοκληρώσει τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Κινητικότητα των πτυχιούχων στην Ανατολική και στη Νότια Ευρώπη;

Με εξαίρεση την Ισπανία, κανένα από τα πολυπεριφερειακά κράτη μέλη της ΕΕ από την Ανατολική και τη Νότια Ευρώπη δεν έχει αναφέρει ότι το ήμισυ ή περισσότερο του πληθυσμού του ηλικίας 30-34 ετών είχαν αποφοιτήσει από τριτοβάθμια εκπαίδευση το 2012. Αυτό θα μπορούσε να προξενήσει κάποια έκπληξη, δεδομένου ότι πολλές περιφέρειες σε αυτούς τους τομείς χαρακτηρίζονται ως περιφέρειες που έχουν περισσότερους φοιτητές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση από κατοίκους ηλικίας 20-24 ετών (όπως φαίνεται στον Χάρτη 3). Αυτή η φαινομενική αντίφαση θα μπορούσε να εξηγηθεί από πολλούς παράγοντες:

τα εκπαιδευτικά συστήματα μπορεί να είναι σχετικά συγκεντρωτικά, με αποτέλεσμα οι κάτοικοι μιας περιφέρειας να σπουδάζουν στην περιφέρεια της πρωτεύουσας πριν επιστρέψουν στον αρχικό τους τόπο κατοικίας προς αναζήτηση εργασίας μετά την αποφοίτησή τους•
οι περιφέρειες αυτές μπορεί να χαρακτηρίζονται από υψηλό βαθμό κινητικότητας των νέων πτυχιούχων, με εξειδικευμένα άτομα που αναζητούν εργασία σε άλλες χώρες — αυτό το μοντέλο θα μπορούσε να είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο στις περιφέρειες που παρουσιάζουν υψηλή ανεργία ή σε περιφέρειες όπου οι μέσοι μισθοί είναι συγκριτικά χαμηλοί•
μια πρόσφατη αύξηση της έναρξης σπουδών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Εκτός από τις νότιες και ανατολικές περιοχές της Ευρώπης, οι περιφέρειες της Γερμανίας και της Αυστρίας ανέφεραν επίσης ένα σχετικά χαμηλό ποσοστό του αντίστοιχου πληθυσμού τους ηλικίας 30-34 ετών που έχουν αποφοιτήσει από την τριτοβάθμια εκπαίδευση το 2012. Αυτό μπορεί, τουλάχιστον εν μέρει, να αποδοθεί στην ιδιαίτερη έμφαση που δίνεται στο θεσμό της μαθητείας σε αυτές τις δύο χώρες, όπου σε πολλές θέσεις εργασίας δεν απαιτείται δίπλωμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, αυτό καθαυτό, αλλά ένα τυπικό επαγγελματικό προσόν. Το υψηλότερο ποσοστό του πληθυσμού ηλικίας 30-34 ετών με τριτοβάθμια εκπαίδευση στη Γερμανία καταγράφηκε στην περιφέρεια Oberbayern (43,6 %), ενώ το υψηλότερο ποσοστό στην Αυστρία καταγράφηκε στην περιφέρεια της πρωτεύουσας Βιέννης (37,8 %).

Σε 19 περιφέρειες στην ΕΕ λιγότερο από το ένα πέμπτο του πληθυσμού ηλικίας 30-34 ετών κατείχε τίτλο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης

Πολλές από τις περιφέρειες στις οποίες το ποσοστό αποφοίτησης από την τριτοβάθμια εκπαίδευση μεταξύ των ατόμων ηλικίας 30-34 ετών ήταν σχετικά χαμηλό, χαρακτηρίζονταν ως περιοχές όπου οι δραστηριότητες του πρωτογενούς τομέα ή η βαριά βιομηχανία (για παράδειγμα γεωργία, εξορυκτικές βιομηχανίες ή σιδηρουργία και χαλυβουργία), έχουν παραδοσιακά διαδραματίσει σημαντικό ρόλο για τον οικονομικό ιστό μιας περιοχής. Το 2012 υπήρχαν σε όλη την ΕΕ 19 περιφέρειες του NUTS 2 στις οποίες λιγότερα από ένα στα πέντε άτομα ηλικίας 30-34 ετών είχαν αποφοιτήσει από την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Έξι από αυτές βρίσκονταν στη Ρουμανία, πέντε στη (Νότια) Ιταλία, δύο στη Βουλγαρία, δύο στην Ελλάδα και μόνο από μία περιφέρεια στην Τσεχική Δημοκρατία, στη Σλοβακία, στην Ουγγαρία και στην Αυστρία. Είχαν χαρακτηριστεί ως περιφέρειες χαμηλής οικονομικής ανάπτυξης, στο βαθμό που σε 15 από αυτές, ο μέσος όρος του κατά κεφαλή ΑΕγχΠ ήταν μικρότερος από το 75 % του μέσου όρου της ΕΕ-28 το 2011• Σε καθεμία από τις υπόλοιπες τέσσερις περιφέρειες, το ποσοστό του ΑΕγχΠ ανά κάτοικο ήταν επίσης χαμηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ- 28.

Σχεδόν τέσσερις στις πέντε περιφέρειες στην ΕΕ ανέφεραν ότι το ποσοστό του πληθυσμού τους ηλικίας 30-34 ετών με δίπλωμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αυξήθηκε μεταξύ του 2009 και του 2012

Ο Χάρτης 6 παρουσιάζει πληροφορίες σχετικά με την αλλαγή στα επίπεδα αποφοίτησης από την τριτοβάθμια εκπαίδευση εντός της ίδιας ηλικιακής ομάδας (άτομα ηλικίας 30-34 ετών), με βάση την ανάλυση των διαφορών μεταξύ του 2009 και του 2012. Σε όλη την ΕΕ-28, το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 30-34 ετών με τριτοβάθμια εκπαίδευση αυξήθηκε κατά 3,6 εκατοστιαίες μονάδες, φτάνοντας στο 35,7 %• εάν αυτό το ποσοστό αλλαγής διατηρηθεί, τότε ο στόχος της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» -τουλάχιστον το 40 % των κατοίκων της ΕΕ ηλικίας 30-34 ετών να έχει αποφοιτήσει από την τριτοβάθμια εκπαίδευση- θα έχει επιτευχθεί πριν από το 2020.

Η συντριπτική πλειονότητα των περιφερειών στην ΕΕ ακολούθησε παρόμοια πορεία, καθώς το ποσοστό του πληθυσμού ηλικίας 30-34 ετών με δίπλωμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αυξήθηκε σε 205 από τις 263 περιφέρειες του NUTS 2 για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία. Η ταχύτερη αύξηση του ποσοστού των κατοίκων ηλικίας 30-34 ετών με δίπλωμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ήταν στην ελληνική περιφέρεια των νησιών του Νότιου Αιγαίου, όπου το ποσοστό αυξήθηκε κατά 17,1 εκατοστιαίες μονάδες μεταξύ του 2009 και του 2012. Εκτός από την περιφέρεια Νότιου Αιγαίου, υπήρχαν 17 άλλες περιφέρειες της ΕΕ στις οποίες σημειώθηκαν αυξήσεις κατά διψήφιες εκατοστιαίες μονάδες, συμπεριλαμβανομένων επτά περιφερειών στο Ηνωμένο Βασίλειο, τριών περιφερειών στην Πολωνία, δύο περιφερειών στην Τσεχική Δημοκρατία, δύο στη Γαλλία, καθώς και από μία περιφέρεια στην Πορτογαλία, στη Σλοβακία και στη Σλοβενία. Οι περισσότερες περιφέρειες με ταχεία ανάπτυξη της αποφοίτησης από την τριτοβάθμια εκπαίδευση στο Ηνωμένο Βασίλειο χαρακτηρίζονταν ως περιοχές στις οποίες το επίπεδο αποφοίτησης ήταν ήδη υψηλό. Εκτός από το Ηνωμένο Βασίλειο, το επίπεδο αποφοίτησης από την τριτοβάθμια εκπαίδευση βρισκόταν πλησιέστερα προς τον μέσο όρο της ΕΕ-28 στις περισσότερες άλλες περιοχές στις οποίες αναφέρθηκαν ραγδαίες αυξήσεις.

Tο ποσοστό του πληθυσμού ηλικίας 30-34 ετών με τριτοβάθμια εκπαίδευση μειώθηκε στις κατ’ εξοχήν αγροτικές περιοχές ή στα πρώην βιομηχανικά κέντρα

Αντίθετα, υπήρχαν 57 περιφέρειες του NUTS 2 στις οποίες το ποσοστό των κατοίκων ηλικίας 30-34 ετών που έχουν αποφοιτήσει από την τριτοβάθμια εκπαίδευση μειώθηκε κατά την περίοδο 2009-2012 (στο Αννόβερο της Γερμανίας δεν αναφέρθηκε καμία αλλαγή). Οι μειώσεις αυτές μπορεί να οφείλονται στη μετακίνηση νέων πτυχιούχων σε άλλη περιοχή (ενδεχομένως σε αναζήτηση εργασίας), ή στο ότι οι νέοι δεν επιστρέφουν στην περιοχή καταγωγής τους μετά την αποφοίτηση (αλλά επιλέγουν να εγκατασταθούν σε άλλη περιοχή), ή απλώς σε χαμηλότερα ποσοστά αποφοίτησης. Πολλές από τις περιφέρειες στις οποίες σημειώθηκε μείωση στο ποσοστό των ατόμων ηλικίας 30-34 ετών με τριτοβάθμια εκπαίδευση ήταν κατ’ εξοχήν αγροτικές περιοχές ή περιοχές που στο παρελθόν ήταν ειδικευμένες σε ένα φάσμα παραδοσιακών, βαριών βιομηχανιών. Η μείωση στο επίπεδο αποφοίτησης από την τριτοβάθμια εκπαίδευση ήταν μεγαλύτερη στις αγροτικές περιφέρειες της Γαλλίας Basse-Normandie και Auvergne, στην περιοχή της επαρχίας Zeeland στις Κάτω Χώρες, καθώς και στην ευρεία μητροπολιτική περιφέρεια Merseyside στο Ηνωμένο Βασίλειο• αυτές ήταν οι μόνες περιφέρειες της ΕΕ στις οποίες το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 30-34 ετών με δίπλωμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης μειώθηκε κατά περισσότερο από 10,0 εκατοστιαίες μονάδες μεταξύ του 2009 και του 2012.

Δια βίου μάθηση

Χάρτης 7: Συμμετοχή των ενηλίκων ηλικίας 25-64 ετών στην εκπαίδευση και την κατάρτιση, κατά περιφέρειες του NUTS 2, 2012 (1)
(ποσοστό των ατόμων ηλικίας 25-64 ετών) - Πηγή: Eurostat (trng_lfse_04)

Το στρατηγικό πλαίσιο για την ευρωπαϊκή συνεργασία στην εκπαίδευση και την κατάρτιση έχει σκοπό να υποστηρίξει τα κράτη μέλη της ΕΕ για την ανάπτυξη των συστημάτων τους εκπαίδευσης και κατάρτισης, συμπεριλαμβανομένης της παροχής πρωτοβουλιών διά βίου μάθησης, οι οποίες παρέχουν σε όλα τα μέλη της κοινωνίας τα μέσα για να αξιοποιήσουν τις δυνατότητές τους. Το πλαίσιο αυτό θέτει ένα σημείο αναφοράς, σύμφωνα με το οποίο έως το 2020, κατά μέσο όρο τουλάχιστον το 15 % των ενηλίκων ηλικίας 25-64 ετών θα πρέπει να συμμετάσχουν σε διά βίου μάθηση.

Το 9,0 % του πληθυσμού της ΕΕ ηλικίας 25-64 ετών συμμετείχε σε πρόγραμμα εκπαίδευσης ή κατάρτισης το 2012

Σε αντίθεση με την ανάλυση των επιπέδων αποφοίτησης από την τριτοβάθμια εκπαίδευση, όπου οι περιφέρειες με τα υψηλότερα ποσοστά χαρακτηρίζονται συχνά ως περιφέρειες πρωτευουσών ή άλλες πυκνοκατοικημένες περιοχές, η συμμετοχή στην εκπαίδευση και την κατάρτιση ήταν κατανεμημένη αρκετά ομοιόμορφα στα επιμέρους κράτη μέλη της ΕΕ, γεγονός που υποδηλώνει ότι ο δείκτης αυτός συνδέεται στενά με τις εθνικές πολιτικές, τη νοοτροπία των εργαζομένων και των εργοδοτών.

Ο Χάρτης 7 παρουσιάζει πληροφορίες σχετικά με το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 25-64 ετών που συμμετείχαν σε προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης το 2012• οι στατιστικές αυτές αφορούν τα άτομα που ανέφεραν ότι, κατά τη διάρκεια περιόδου τεσσάρων εβδομάδων πριν από την έρευνα από την οποία συγκεντρώθηκαν τα δεδομένα, είχαν παρακολουθήσει κάποια μορφή εκπαίδευσης ή κατάρτισης. Οι πληροφορίες που συλλέγονται αφορούν το σύνολο της εκπαίδευσης και κατάρτισης, ανεξαρτήτως του αν σχετίζονται με την τρέχουσα ή την πιθανή μελλοντική θέση εργασίας των ερωτηθέντων. Το 2012 το συνολικό ποσοστό του πληθυσμού της ΕΕ-28 ηλικίας 25-64 ετών που είχε παρακολουθήσει κάποια μορφή εκπαίδευσης ή κατάρτισης ήταν 9,0 %.

Οι περιφέρειες της Δανίας ανέφεραν τα υψηλότερα ποσοστά συμμετοχής στην εκπαίδευση και την κατάρτιση

Υπήρχαν 18 περιφέρειες του NUTS 2 στην ΕΕ (από τις συνολικά 266 περιφέρειες για τις οποίες διατίθενται στοιχεία), στις οποίες το 20,0 % ή περισσότερο του πληθυσμού ηλικίας 25-64 ετών είχε συμμετάσχει σε προγράμματα εκπαίδευσης ή κατάρτισης το 2012. Τέσσερις από τις πέντε περιφέρειες του NUTS 2 στη Δανία κατέλαβαν την κορυφή της κατάταξης, ενώ η πέμπτη περιφέρεια είχε το όγδοο υψηλότερο ποσοστό συμμετοχής. Το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 25-64 ετών που συμμετείχαν σε προγράμματα εκπαίδευσης ή κατάρτισης στις περιφέρειες της Δανίας κυμαινόταν από 27,8 έως 35,4 %, ενώ το υψηλότερο ποσοστό συμμετοχής καταγράφηκε στην περιφέρεια της πρωτεύουσας Hovedstaden. Παράλληλα με τις περιφέρειες της Δανίας, υπήρξε επίσης ισχυρή τάση συμμετοχής σε προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης στα γειτονικά σκανδιναβικά κράτη μέλη Φινλανδία και Σουηδία, χώρες στις οποίες βρίσκονται οι άλλες 13 περιφέρειες όπου τουλάχιστον το ένα πέμπτο του πληθυσμού ηλικίας 25-64 ετών είχε συμμετάσχει σε πρόγραμμα εκπαίδευσης ή κατάρτισης το 2012. Τα αμέσως υψηλότερα ποσοστά συμμετοχής — ακριβώς κάτω από το επίπεδο του 20 % — καταγράφηκαν κυρίως στις Κάτω Χώρες και στο Ηνωμένο Βασίλειο (μολονότι τα ποσοστά ήταν χαμηλότερα στη Βόρεια Ιρλανδία), καθώς και στη Βιέννη (Αυστρία) και στη Zahodna Slovenija (Σλοβενία).

Υπήρχαν 58 περιφέρειες της ΕΕ-28 όπου λιγότερο από το 5,0 % του πληθυσμού ηλικίας 25-64 ετών συμμετείχε σε πρόγραμμα εκπαίδευσης και κατάρτισης το 2012. Οι περιφέρειες αυτές βρίσκονται κυρίως στη Βουλγαρία, στην Ελλάδα, στην Κροατία, στην Ουγγαρία και στη Ρουμανία — όλες οι περιφέρειες σε αυτές τις χώρες είχαν ποσοστά χαμηλότερα του 5,0 % — επίσης, όλες οι περιφέρειες στη Σλοβακία εκτός από την περιφέρεια της πρωτεύουσας Bratislavský kraj και όλες εκτός από τρεις από τις περιφέρειες της Πολωνίας ανέφεραν ότι λιγότερο από το 5,0 % όλων των ατόμων ηλικίας 25-64 ετών συμμετείχαν σε προγράμματα εκπαίδευσης ή κατάρτισης. Το χαμηλότερο επίπεδο συμμετοχής (0,9 %) καταγράφηκε στη βουλγαρική περιφέρεια Severen tsentralen.

Εστίαση στις περιφέρειες:

Hovedstaden (DK01), Δανία

Πανεπιστήμιο ΙΤ της Κοπεγχάγης
Η περιφέρεια της πρωτεύουσας της Δανίας ήταν η περιοχή της ΕΕ-28 με το υψηλότερο ποσοστό συμμετοχής του πληθυσμού (ηλικίας 25-64 ετών) σε προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης (35,4 % το 2012)• το ποσοστό αυτό ήταν σχεδόν τέσσερις φορές υψηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ-28 (9,0 %).
Οι υπόλοιπες τέσσερις περιφέρειες του NUTS 2 στη Δανία είχαν επίσης πολύ υψηλά επίπεδα συμμετοχής στη διά βίου μάθηση, δεδομένου ότι εμφανίζονται μεταξύ των κορυφαίων 10 περιφερειών της ΕΕ για τον συγκεκριμένο δείκτη.
© Φωτογραφία: Πανεπιστήμιο ΙΤ της Κοπεγχάγης

Πηγές και διαθεσιμότητα δεδομένων

Δεδομένου ότι η δομή των εκπαιδευτικών συστημάτων διαφέρει από χώρα σε χώρα, προϋπόθεση για τη συγκρισιμότητα των στοιχείων είναι η ύπαρξη πλαισίου για τη συγκέντρωση, την επεξεργασία και την παρουσίαση περιφερειακών, εθνικών και διεθνών στατιστικών στοιχείων και δεικτών για την εκπαίδευση. Η διεθνής πρότυπη ταξινόμηση της εκπαίδευσης (ISCED) παρέχει τη βάση για τη συλλογή στοιχείων σχετικά με την εκπαίδευση. Η ΙSCED ταξινομεί όλα τα εκπαιδευτικά προγράμματα κατά τομέα εκπαίδευσης και εκπαιδευτικό επίπεδο και παρουσιάζει τυποποιημένες έννοιες και ορισμούς. Η ISCED-97 είναι η έκδοση του 1997 η οποία χρησιμοποιείται για τα στατιστικά στοιχεία που παρουσιάζονται στο παρόν άρθρο. Πλήρης περιγραφή διατίθεται στον ιστότοπο του Ινστιτούτου Στατιστικής (UIS) της Οργάνωσης για την Εκπαίδευση, την Επιστήμη και τον Πολιτισμό των Ηνωμένων Εθνών (UNESCO). Η ISCED-97 διακρίνει επτά εκπαιδευτικές βαθμίδες:

προσχολική εκπαίδευση (επίπεδο 0)•
πρωτοβάθμια εκπαίδευση (επίπεδο 1)•
κατώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (επίπεδο 2) και ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (επίπεδο 3)•
μεταδευτεροβάθμια εκπαίδευση μη τριτοβάθμιου επιπέδου (επίπεδο 4)•
τριτοβάθμια εκπαίδευση (πρώτο επίπεδο) (επίπεδο 5) και τριτοβάθμια εκπαίδευση (δεύτερο επίπεδο) (επίπεδο 6).

Η επανεξέταση της ISCED ξεκίνησε το 2009 και η αναθεωρημένη ταξινόμηση (ISCED 2011) εγκρίθηκε από τη γενική διάσκεψη της UNESCO τον Νοέμβριο του 2011. Οι πρώτες στατιστικές που θα βασίζονται στην ISCED 2011 αναμένεται να δημοσιευθούν το 2015.

Ένα σημαντικό μέρος των ευρωπαϊκών στατιστικών για την εκπαίδευση συλλέγονται στο πλαίσιο μιας άσκησης με από κοινού διαχείριση, η οποία περιλαμβάνει το Ινστιτούτο Στατιστικής της UNESCO (UNESCO-UIS), τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) και τη Eurostat• συχνά αναφέρεται ως άσκηση συλλογής στοιχείων UOE.

Διοικητικά δεδομένα συλλέγονται σε ετήσια βάση και αναφέρονται σε ακαδημαϊκά έτη — για παράδειγμα, τα δεδομένα για την περίοδο 2012 καλύπτουν το ακαδημαϊκό έτος 2011/12.

Οι στατιστικές σχετικά με τα άτομα που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση, καθώς και για την αποφοίτηση από την τριτοβάθμια εκπαίδευση, συλλέγονται μέσω της έρευνας για το εργατικό δυναμικό της ΕΕ, που είναι μια άλλη σημαντική πηγή για τις ευρωπαϊκές στατιστικές εκπαίδευσης.

Οι στατιστικές σχετικά με το ποσοστό των τετράχρονων παιδιών που είναι εγγεγραμμένα σε ιδρύματα προσχολικής και πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης καλύπτουν τα ιδρύματα που παρέχουν φροντίδα εκπαιδευτικού περιεχομένου σε μικρά παιδιά. Τα εν λόγω ιδρύματα πρέπει να διαθέτουν προσωπικό με ειδικά προσόντα στον τομέα της εκπαίδευσης. Ως εκ τούτου, εξαιρούνται οι βρεφονηπιακοί σταθμοί, οι παιδικοί σταθμοί και τα κέντρα δημιουργικής απασχόλησης παιδιών όπου το προσωπικό δεν υποχρεούται να κατέχει δίπλωμα εκπαιδευτικού.

Ο δείκτης για άτομα που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση παρουσιάζει το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 18-24 ετών που έχουν ολοκληρώσει το πολύ την κατώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (επίπεδα ISCED 0, 1, 2, ή 3γ) και δεν συμμετέχουν σε περαιτέρω εκπαίδευση και κατάρτιση.

Τα στατιστικά στοιχεία για τις εγγραφές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση αναφέρονται στα άτομα που συμμετέχουν σε εκπαιδευτικά προγράμματα των επιπέδων 5 ή 6 της ISCED&nbsp•. Τα προγράμματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στο επίπεδο 5 της ISCED μπορεί να έχουν ακαδημαϊκό προσανατολισμό (κυρίως θεωρητικά) ή επαγγελματικό προσανατολισμό (τα τελευταία είναι συνήθως μικρότερης διάρκειας προγράμματα με άμεσο στόχο την προετοιμασία των φοιτητών για την αγορά εργασίας). Τα προγράμματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της δεύτερης βαθμίδας (επίπεδο 6 της ISECD ) αφορούν σπουδές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που οδηγούν στην απόκτηση τίτλου προηγμένων ερευνητικών σπουδών (διδακτορικό δίπλωμα). Πρέπει να σημειωθεί ότι ο Χάρτης 4 συνδυάζει δύο διακριτές έννοιες, δηλαδή έναν αριθμητή με βάση τον αριθμό των φοιτητών που καταγράφονται με βάση το εκπαιδευτικό ίδρυμα στο οποίο είναι εγγεγραμμένοι και έναν παρονομαστή με βάση τα στατιστικά στοιχεία για τον πληθυσμό που καταγράφονται με βάση την κατοικία. Ως αποτέλεσμα, η περιφέρεια σπουδών δεν ανταποκρίνεται πάντα στην περιφέρεια κατοικίας. Επιπλέον, στους αριθμούς των φοιτητών μπορεί να συμπεριλαμβάνονται επίσης άτομα που δεν είναι εγγεγραμμένα στο μητρώο πληθυσμού (π.χ. προσωρινοί αλλοδαποί φοιτητές). Επομένως, δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο μια περιφέρεια να αναφέρει ποσοστά φοιτητών που φοιτούν σε ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, τα οποία να υπερβαίνουν το 100 % του πληθυσμού (μιας συγκεκριμένης ηλικιακής ομάδας), ιδίως όταν υπάρχουν υψηλά ποσοστά κινητικότητας των φοιτητών.

Ως εκπαιδευτικό επίτευγμα νοείται το ποσοστό των ατόμων δεδομένης ηλικιακής ομάδας που έχουν επιτύχει σε δεδομένο εκπαιδευτικό επίπεδο. Η ηλικιακή ομάδα 30-34 ετών χρησιμοποιείται για το ποσοστό αποφοίτησης από την τριτοβάθμια εκπαίδευση, επειδή αυτό αναφέρεται γενικά στο πρώτο πενταετές διάστημα κατά το οποίο οι περισσότεροι φοιτητές έχουν ήδη ολοκληρώσει τις σπουδές τους.

Η διά βίου μάθηση καλύπτει την απόκτηση γνώσεων για προσωπικούς ή επαγγελματικούς λόγους, με συνολικό στόχο τη βελτίωση των γνώσεων, των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων. Τα στατιστικά στοιχεία για τη διά βίου μάθηση αφορούν τα άτομα ηλικίας 25-64 ετών που αναφέρουν ότι έχουν παρακολουθήσει προγράμματα εκπαίδευσης ή κατάρτισης τις τέσσερις εβδομάδες που προηγούνται της έρευνας για το εργατικό δυναμικό• τα αριθμητικά αυτά στοιχεία διαιρούνται δια του συνολικού πληθυσμού της ίδιας ηλικιακής ομάδας. Οι πληροφορίες που συλλέγονται αφορούν το σύνολο της εκπαίδευσης ή κατάρτισης, ανεξαρτήτως του εάν σχετίζονται με την τρέχουσα ή πιθανή μελλοντική θέση εργασίας των ερωτηθέντων.

Πλαίσιο

Κάθε κράτος μέλος της ΕΕ είναι κατά κύριο λόγο αρμόδιο για τα δικά του συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης και για το περιεχόμενο των προγραμμάτων διδασκαλίας του (προγράμματα σπουδών). Η ΕΕ στηρίζει τις εθνικές δράσεις και βοηθά τα κράτη μέλη της να αντιμετωπίζουν τις κοινές προκλήσεις μέσω της λεγόμενης ανοικτής μεθόδου συντονισμού: η ΕΕ παρέχει πολιτικό φόρουμ για τη συζήτηση θεμάτων επικαιρότητας (για παράδειγμα, η γήρανση του πληθυσμού, το έλλειμμα δεξιοτήτων ή ο παγκόσμιος ανταγωνισμός), το οποίο επιτρέπει στα κράτη μέλη να ανταλλάσσουν βέλτιστες πρακτικές και να μοιράζονται το βάρος της συγκέντρωσης πληροφοριών.

Eυκαιρίες εκπαίδευσης για όλους

Από τη νηπιακή ηλικία …

Τον Φεβρουάριο του 2011, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση με τίτλο «Προσχολική εκπαίδευση και φροντίδα: παροχή σε όλα τα παιδιά μας του καλύτερου δυνατού ξεκινήματος για τον κόσμο του αύριο» [COM(2011) 66]. Στην ανακοίνωση αυτή σημειωνόταν ότι η προσχολική εκπαίδευση και φροντίδα αποτελεί βασικό θεμέλιο για την επιτυχή διά βίου μάθηση, την κοινωνική ένταξη, την προσωπική εξέλιξη και τη μεταγενέστερη απασχολησιμότητα, καθώς και ότι είναι ιδιαίτερα επωφελής για τους μειονεκτούντες και μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να ξεφύγουν από τη φτώχεια και τις δυσλειτουργικές οικογένειες.

… στα άτομα που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο …

Περίπου ένα στα επτά παιδιά εγκαταλείπουν πρόωρα τα συστήματα εκπαίδευσης ή κατάρτισης και το γεγονός αυτό έχει δυνητικές συνέπειες στα άτομα, στην κοινωνία και στις οικονομίες. Τον Ιανουάριο του 2011 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση με τίτλο «Αντιμετώπιση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου: Μια βασική συμβολή στην ατζέντα «Ευρώπη 2020»» [COM(2011) 18]. Στην ανακοίνωση αυτή περιέγραφε τους λόγους για τους οποίους οι μαθητές αποφασίζουν να εγκαταλείψουν πρόωρα το σχολείο και παρείχε μια γενική επισκόπηση των υφιστάμενων και προγραμματισμένων μέτρων για την αντιμετώπιση του προβλήματος σε ολόκληρη την ΕΕ.

… μέχρι τους φοιτητές μεγαλύτερης ηλικίας

Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι δαπανούν πολύ περισσότερο χρόνο στην εκπαίδευση από τον ελάχιστο νόμιμα απαιτούμενο. Αυτό αντικατοπτρίζει την επιλογή τους να εγγραφούν στην ανώτερη εκπαίδευση, καθώς και την ευρύτερη συμμετοχή τους σε πρωτοβουλίες διά βίου μάθησης, όπως οι μεγαλύτερης ηλικίας (ενήλικες) φοιτητές που επιστρέφουν στην εκπαίδευση, συχνά με σκοπό την εκ νέου κατάρτιση ή την απόκτηση των κατάλληλων εφοδίων για μια αλλαγή σταδιοδρομίας. Οι ευκαιρίες που προσφέρει η ΕΕ στους πολίτες της να ζουν, να σπουδάζουν και να εργάζονται σε άλλες χώρες μπορούν να πραγματοποιήσουν μείζονα συμβολή στη διαπολιτισμική κατανόηση και στην προσωπική εξέλιξη, που με τη σειρά τους μπορούν να βοηθήσουν στην αξιοποίηση του πλήρους οικονομικού δυναμικού της ΕΕ.

Eκπαίδευση: κεντρικός πυλώνας της στρατηγικής Ευρώπη 2020

Η εκπαίδευση αποτελεί έναν από τους πέντε πυλώνες που βρίσκονται στο επίκεντρο της αναπτυξιακής στρατηγικής Ευρώπη 2020. Δύο δείκτες που παρουσιάζονται στο παρόν άρθρο σε περιφερειακό επίπεδο, αποτελούν σημεία αναφοράς που χρησιμοποιούνται για την παρακολούθηση της προόδου που σημείωσε η ΕΕ σε μια έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς οικονομία. Οι δείκτες αυτοί έχουν καθοριστεί σε επίπεδο ΕΕ και προβλέπουν ότι:

το ποσοστό των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα το σύστημα εκπαίδευσης και κατάρτισης θα πρέπει να είναι χαμηλότερο του 10 % έως το 2020• και
τουλάχιστον το 40 % των ατόμων ηλικίας 30-34 ετών θα πρέπει να έχουν ολοκληρώσει τριτοβάθμια ή ισοδύναμη εκπαίδευση έως το 2020.

Επισημαίνεται ότι, ενώ αμφότεροι οι στόχοι αυτοί τέθηκαν για το σύνολο της ΕΕ, δεν αφορούν συγκεκριμένα το εθνικό ή το περιφερειακό επίπεδο. Πράγματι, κάθε σημείο αναφοράς της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» έχει μεταφραστεί σε εθνικούς (και ορισμένες φορές περιφερειακούς) στόχους, οι οποίοι αντανακλούν τις διαφορετικές καταστάσεις και συνθήκες κάθε κράτους μέλους. Όσον αφορά το ποσοστό των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο, οι εθνικοί στόχοι κυμαίνονται από το χαμηλό ποσοστό του μόλις 4,5 % για την Πολωνία μέχρι και το 16 % για την Ιταλία.

Η πρωτοβουλία Νεολαία σε κίνηση είναι μία από τις επτά εμβληματικές πρωτοβουλίες της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Είναι μια ολοκληρωμένη δέσμη πολιτικών πρωτοβουλιών για την εκπαίδευση και την απασχόληση των νέων, η οποία δρομολογήθηκε το 2010. Έχει ως στόχο να βελτιώσει την εκπαίδευση και τις προοπτικές απασχόλησης των νέων σε ολόκληρη την ΕΕ, να μειώσει την υψηλή ανεργία των νέων και να αυξήσει το ποσοστό απασχόλησης των νέων με τους εξής τρόπους:

καθιστώντας την εκπαίδευση και την κατάρτιση πιο κατάλληλες για τις ανάγκες των νέων•
ενθαρρύνοντας περισσότερους νέους να επωφεληθούν από τις υποτροφίες που χορηγεί η ΕΕ για σπουδές ή κατάρτιση σε άλλη χώρα•
ενθαρρύνοντας τις χώρες της ΕΕ να λάβουν μέτρα για να απλοποιήσουν τη μετάβαση από την εκπαίδευση στην εργασία.

Για περισσότερες πληροφορίες: Europe 2020

Eκπαίδευση και κατάρτιση 2020 (EΚ 2020)

Το στρατηγικό πλαίσιο για την ευρωπαϊκή συνεργασία στην εκπαίδευση και την κατάρτιση (γνωστό ως ΕΚ 2020) εγκρίθηκε στα τέλη Μαΐου 2009 και καθόρισε τέσσερις στρατηγικούς στόχους για την εκπαίδευση και την κατάρτιση στην ΕΕ:

υλοποίηση της διά βίου μάθησης και της κινητικότητας•
βελτίωση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας της εκπαίδευσης και της κατάρτισης•
προαγωγή της ισοτιμίας, της κοινωνικής συνοχής και της ενεργού συμμετοχής στα κοινά• και
ενίσχυση της δημιουργικότητας και της καινοτομίας σε όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης και κατάρτισης.

Erasmus+: το πρόγραμμα της ΕΕ για την εκπαίδευση, την κατάρτιση, τη νεολαία και τον αθλητισμό έως το τέλος της παρούσας δεκαετίας

To Erasmus+ είναι ένα πρόγραμμα της ΕΕ το οποίο είναι σχεδιασμένο για την ενίσχυση των δεξιοτήτων και της απασχολησιμότητας, καθώς και τον εκσυγχρονισμό της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της εργασίας των νέων• το πρόγραμμα στηρίζει επίσης τον αθλητισμό (τοπικές δράσεις και διασυνοριακά προβλήματα, όπως οι προσυνεννοημένοι αγώνες ή ο ρατσισμός). Έχει σχεδιαστεί για να παρέχει μια νέα προσέγγιση για την ανάπτυξη ενός σύγχρονου και δυναμικού εκπαιδευτικού τομέα που προωθεί τη συνεργασία μεταξύ της τυπικής, της άτυπης και της μη τυπικής μάθησης, καθώς και συμπράξεις μεταξύ της εκπαίδευσης και του κόσμου της εργασίας. Το πρόγραμμα Erasmus + θα λειτουργήσει για επτά χρόνια (2014-20) με προϋπολογισμό 14,7 δισ. ευρώ. Αυτά θα κατανεμηθούν μεταξύ των ακόλουθων προγραμμάτων:

εκπαίδευση και κατάρτιση (77,5 %)•
νεολαία (10 %)•
χορήγηση φοιτητικών δανείων (3,5 %)•
εθνικοί φορείς (3,4 %)•
διοικητικό κόστος (1,9 %)•
Jean Monnet (1,9 %) — ένα πρόγραμμα που στοχεύει στην τόνωση της διδασκαλίας, της έρευνας και του προβληματισμού στον τομέα των σπουδών ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης σε ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης•
αθλητισμός (1,8 %).

Το πρόγραμμα Erasmus+ συνδέεται στενά με τους στόχους πολιτικής που περιγράφονται στο ΕΚ 2020 και στις πρωτοβουλίες της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Αναμένεται να προσφέρει ευκαιρίες συμμετοχής σε περισσότερα από τέσσερα εκατομμύρια Ευρωπαίους και περίπου 125 000 διαφορετικά εκπαιδευτικά ιδρύματα, με αποτέλεσμα:

δυο εκατομμύρια φοιτητές της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης να πραγματοποιήσουν σπουδές και κατάρτιση στο εξωτερικό•
650 000 φοιτητές επαγγελματικής εκπαίδευσης να πραγματοποιήσουν μέρος της εκπαίδευσης και της κατάρτισής τους στο εξωτερικό•
500 000 νέοι να μπορέσουν να ασχοληθούν με τον εθελοντισμό στο εξωτερικό και να συμμετάσχουν σε ανταλλαγές νέων•
200 000 μεταπτυχιακοί φοιτητές να επωφεληθούν από ένα νέο πρόγραμμα εγγυήσεων δανείων και από πάνω από 25 000 υποτροφίες για κοινά μεταπτυχιακά προγράμματα•
800 000 ομιλητές, εκπαιδευτικοί, επιμορφωτές, εκπαιδευτικό προσωπικό και νεαροί εργαζόμενοι να είναι σε θέση να διδάξουν ή να επιμορφωθούν στο εξωτερικό.

Για την επίτευξη των εν λόγω στόχων, το ΕΤ 2020 ορίζει σειρά κριτηρίων αναφοράς που υπόκεινται σε τακτική στατιστική παρακολούθηση και υποβολή εκθέσεων, συμπεριλαμβανομένων των ακόλουθων στόχων που πρέπει να επιτευχθούν έως το 2020:

τουλάχιστον το 95 % των παιδιών από την ηλικία των 4 ετών έως την ηλικία έναρξης της υποχρεωτικής πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης θα πρέπει να συμμετέχουν σε προσχολική εκπαίδευση•
το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 15 ετών με ανεπάρκειες στην ανάγνωση, στα μαθηματικά και στις θετικές επιστήμες θα πρέπει να είναι μικρότερο από 15 %•
το ποσοστό των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα τα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης θα πρέπει να είναι μικρότερο από 10 %•
το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 30-34 ετών που έχουν ολοκληρώσει τριτοβάθμια εκπαίδευση θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 40 %•
κατά μέσο όρο, τουλάχιστον το 15 % των ενηλίκων 25-64 ετών θα πρέπει να συμμετέχουν σε διά βίου μάθηση.

Δύο επιπλέον κριτήρια αναφοράς για τη μαθησιακή κινητικότητα (που πρέπει επίσης να επιτευχθούν μέχρι το 2020) εγκρίθηκαν τον Νοέμβριο του 2011, ενώ ένα περαιτέρω κριτήριο αναφοράς για την απασχολησιμότητα προστέθηκε τον Μάιο του 2012, σύμφωνα με το οποίο:

κατά μέσο όρο, το 20 % τουλάχιστον των αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης θα πρέπει να έχει πραγματοποιήσει μια περίοδο σπουδών ή κατάρτισης σχετικά με την τριτοβάθμια εκπαίδευση (συμπεριλαμβανομένης της πρακτικής άσκησης) στο εξωτερικό, η οποία θα πρέπει να αντιπροσωπεύει τουλάχιστον 15 μονάδες του Ευρωπαϊκού συστήματος μεταφοράς και συσσώρευσης ακαδημαϊκών μονάδων (ECTS) ή να είχε διάρκεια τριών τουλάχιστον μηνών•
κατά μέσο όρο, το 6 % τουλάχιστον των ατόμων ηλικίας 18-34 ετών με τίτλο αρχικής επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης θα πρέπει να έχει πραγματοποιήσει μια περίοδο σπουδών ή κατάρτισης σχετικά με την αρχική επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση (ΕΕΚ) (συμπεριλαμβανομένης της πρακτικής άσκησης) στο εξωτερικό, η οποία θα πρέπει να είχε διάρκεια δύο τουλάχιστον εβδομάδων•
το ποσοστό των εργαζόμενων αποφοίτων (20-34 ετών) που βρίσκονται εκτός εκπαίδευσης και κατάρτισης για διάστημα όχι μεγαλύτερο των τριών ετών πριν από το έτος αναφοράς θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 82 %.

Το 2013, η Γενική Διεύθυνση Εκπαίδευσης και Πολιτισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εξέδωσε Έκθεση Παρακολούθησης της Εκπαίδευσης και της Κατάρτισης, 2013 (η δεύτερη έκδοση της συγκεκριμένης ετήσιας δημοσίευσης). Παρέχει μια ανάλυση της προόδου που σημειώθηκε για την επίτευξη του πρωταρχικού στόχου για την πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου και την τριτοβάθμια εκπαίδευση, όπως ορίζεται στη στρατηγική «Ευρώπη 2020». Παρόλο που η έκθεση θεώρησε ότι το πρώτο σκέλος του στόχου ήταν εφικτό, δηλαδή ότι το ποσοστό των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο θα πρέπει να μειωθεί σε επίπεδο κάτω του 10 % έως το 2020, επιβεβαίωσε ότι περίπου 5,5 εκατομμύρια σπουδαστές στην ΕΕ εξακολουθούν να εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο. Δεύτερον, στην έκθεση διαπιστώθηκε ότι η ΕΕ «πραγματοποιεί ικανοποιητική πρόοδο προς την επίτευξη του στόχου για την αύξηση του ποσοστού φοίτησης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση στο 40 %» (και πάλι έως το 2020). Η έκθεση διαπίστωσε επίσης ότι, λόγω των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης της ΕΕ βρίσκονται αντιμέτωποι με την πρόκληση ως αποτέλεσμα της εξυγίανσης των δημοσίων οικονομικών και των επιπέδων ανεργίας των νέων, ενώ υπογραμμίζει την ανάγκη στενότερης σύνδεσης του κόσμου της εργασίας και της εκπαίδευσης.

Eκπαίδευση και κατάρτιση — χρηματοδότηση της πολιτικής συνοχής

Οι περιφερειακές πρωτοβουλίες πολιτικής στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης επικεντρώνονται στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων, οι οποίες θεωρούνται ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης και της κοινωνικής της συνοχής. Οι δράσεις προτεραιότητας στον τομέα του ανθρώπινου κεφαλαίου χρηματοδοτούνται σε μεγάλο βαθμό μέσω του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείο (ΕΚΤ), ενώ το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) υποστηρίζει επενδύσεις στην εκπαιδευτική υποδομή.

Το ΕΚΤ χρηματοδοτεί περιφερειακές πρωτοβουλίες που αποσκοπούν να εξασφαλίσουν ότι οι νέοι θα ολοκληρώσουν την εκπαίδευσή τους και θα αποκτήσουν τις δεξιότητες που θα τους προσφέρουν περισσότερες δυνατότητες απασχόλησης -με τη μείωση των ποσοστών πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου, την ενθάρρυνση των νέων να παραμείνουν στο σχολείο και την εξασφάλιση ευρύτερης πρόσβασης στην εκπαίδευση (για παράδειγμα, των ατόμων που προέρχονται από μειονεκτούσες ομάδες και μειονότητες), μέσω της βελτίωσης των ευκαιριών επαγγελματικής και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Δεδομένου ότι το ποσοστό των θέσεων εργασίας υψηλής εξειδίκευσης στην οικονομία της ΕΕ αναμένεται να αυξηθεί, θα υπάρχει ολοένα μεγαλύτερη ανάγκη για άτομα με τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Το ΕΚΤ χρηματοδοτεί προγράμματα στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και υποστηρίζει εταιρικές σχέσεις με τη βιομηχανία, με στόχο τη δημιουργία καλύτερων δεσμών μεταξύ παρόχων κατάρτισης και επιχειρήσεων, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται ότι οι δεξιότητες που διδάσκονται είναι εκείνες που ζητούν οι επιχειρήσεις, μέσω της προώθησης μιας νοοτροπίας κατάρτισης και της δια βίου μάθησης που αναμένεται να αποφέρει οφέλη τόσο για τους εργαζομένους όσο και για τους εργοδότες, με την παροχή βοήθειας ώστε τα άτομα να σημειώσουν πρόοδο στη σταδιοδρομία τους, να προετοιμαστούν για την αλλαγή εργασίας και να επιστρέψουν στο εργατικό δυναμικό, εάν δεν εργάζονται.

Η εκπαίδευση και η κατάρτιση αναγνωρίζονται ως σημαντικά πλεονεκτήματα για την περιφερειακή ανάπτυξη και είναι επιλέξιμες για χρηματοδότηση στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής, κυρίως μέσω του ΕΚΤ και του ΕΤΠΑ. Οι επενδύσεις της ΕΕ μέσω των κονδυλίων της πολιτικής συνοχής για το ανθρώπινο κεφάλαιο, την εκπαίδευση και την κατάρτιση αποτιμήθηκαν σε 33 383 εκατ. ευρώ κατά την περίοδο 2007-13, ποσό το οποίο αποτελούσε το 9,7 % του συνολικού προϋπολογισμού για την πολιτική συνοχής της ΕΕ κατά την περίοδο αυτή. Το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης διατέθηκε σε προγράμματα κατάρτισης και εκπαίδευσης, καθότι για τις δράσεις αυτές διατέθηκαν 3,6 φορές περισσότεροι πόροι χρηματοδότησης απ’ ό,τι για την ανάπτυξη των εκπαιδευτικών υποδομών.

Για περισσότερες πληροφορίες: Πολιτική συνοχής για την εκπαίδευση και την κατάρτιση

Βλέπε επίσης

Education and training introduced (στα αγγλικά)
Educational expenditure statistics (στα αγγλικά)
Tertiary education statistics (στα αγγλικά)

Περαιτέρω πληροφορίες της Eurostat

Εκδόσεις

Eurostat regional yearbook 2013 — Chapter 4 (στα αγγλικά)
Eurostat regional yearbook 2012 — Chapter 4 (στα αγγλικά)
Key data on education in Europe — 2012 edition (στα αγγλικά)
The European higher education area in 2012: Bologna process — Implementation report (στα αγγλικά)
Trends in European education during the last decade — Statistics in focus 54/2011 (στα αγγλικά)

Βασικοί πίνακες

Regional statistics (t_reg), see (στα αγγλικά):

Regional education statistics (t_reg_educ)

Education and training (t_edtr), see (στα αγγλικά):

Education (t_educ)

EU region (t_educ_regio)

Educational attainment, outcomes and returns of education (t_edat)

Tertiary educational attainment, age group 30-34 by sex and NUTS 1 regions (tgs00105)

Early leavers from education and training by sex and NUTS 1 regions (tgs00106)

Βάση δεδομένων

Regional statistics (reg), see (στα αγγλικά):

Regional education statistics (reg_educ)

Education and training (edtr), see (στα αγγλικά):

Education (educ)

EU region (educ_regio)

Educational attainment and outcomes of education (edat)

Educational attainment level: main indicators (edatm)

Population by educational attainment level - regional data (edatm2)

Ειδική ενότητα

Education and training (στα αγγλικά)
Regions and cities (στα αγγλικά)

Μεθοδολογία / Mεταδεδομένα

Regional education statistics (ESMS metadata file — reg_educ_esms) (στα αγγλικά)

Πηγή δεδομένων για τα σχήματα και τους χάρτες (MS Excel)

Education at regional level (στα αγγλικά)

Eξωτερικοί σύνδεσμοι