Inwestycje w ramach polityki spójności w zakresie transportu kolejowego
- 12 Mar 2021
Od wielu lat w ramach polityki spójności inwestuje się środki w unijne projekty kolejowe. Promowanie zrównoważonego transportu oraz usuwanie wąskich gardeł w kluczowych infrastrukturach transportowych jest jednym z 11 celów tematycznych polityki spójności na lata 2014–2020. Będzie też częścią jednego z pięciu celów polityki w nowej polityce spójności (2021–2027).
Co ważne, polityka spójności ma na celu zwiększanie spójności poprzez poprawę dostępności wszystkich regionów, w tym poprzez wspieranie rozwoju ogólnoeuropejskiej sieci transportowej – TEN-T (Sieć transeuropejska), w szczególności w regionach pozostających w tyle pod względem dofinansowania infrastruktury.
W tych ramach Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) oraz Fundusz Spójności zapewniają znaczące wsparcie inwestycjom kolejowym w sieci kolejowej TEN-T oraz połączeniom z tą siecią. Unijne wsparcie obejmuje eliminowanie istniejących dysproporcji w zakresie połączeń, jak również unikanie przyszłych dysproporcji w zakresie zrównoważonej i inteligentnej transformacji sieci transportowej. Polityka spójności wspiera także wdrażanie rozwiązań kolejowych na potrzeby zrównoważonej i inteligentnej mobilności regionalnej i lokalnej (kolej lekka, metro, tramwaj – dowiedz się więcej na temat ekologicznego transportu miejskiego).
Jednakże rola polityki spójności nie ogranicza się do samego finansowania. Jest ona uwzględniona w podejściu opartym na partnerstwie i stymuluje dobrą współpracę oraz koordynację pomiędzy szczeblem unijnym, krajowym, regionalnym i lokalnym. Zapewnia również platformę do skutecznej współpracy transgranicznej pomiędzy regionami (Interreg) i gwarantuje, że projekty z dziedziny transportu są włączane do wieloletnich i międzysektorowych strategii inwestycyjnych.
Śledzenie unijnych inwestycji kolejowych
W odniesieniu do okresu programu przypadającego na lata 2014–2020 większość inwestycji kolejowych bazuje na Funduszu Spójności. Plan polega na przeznaczeniu około 18 miliardów euro na projekty związane z koleją realizowane w całej UE. Stanowi to ponad jedną czwartą (27,1 % w 2019 r.) wszystkich inwestycji związanych z polityką spójności w sektorze transportu.
Do monitorowania inwestycji kolejowych w okresie 2014–2020 wykorzystuje się dwa wspólne wskaźniki: kilometry przebudowanych torów oraz kilometry nowych torów. Przebudowa torów jest bez wątpienia najważniejszą kwestią powiązaną z modernizacją istniejących już połączeń kolejowych. Budowa nowych połączeń kolejowych to raczej wyjątek niż reguła.
Oprócz tych wspólnych wskaźników w programach wykorzystuje się określone krajowe/regionalne wskaźniki pozwalające na śledzenie wyników powiązanych z innymi pracami kolejowymi, takimi jak inwestycje w tabor kolejowy, stacje i dworce, magazyny oraz Europejski system zarządzania ruchem kolejowym (ERTMS). Nie jest łatwo łączyć wskaźniki typowe dla danych programów, jako że mają one odmienne definicje, niemniej jednak mogą mimo wszystko przyczynić się do pozyskania informacji na temat ważnych inwestycji.
Przykłady najnowszych projektów
Linia kolei dużej prędkości między Antequerą a Grenadą (ukończona)
W ramach dużego projektu wspieranego przez EFRR powstaje ostatni odcinek platformy potrzebny do ukończenia linii kolejowej pomiędzy miastami Antequera i Grenada na południu Hiszpanii. Projekt obejmuje dostarczenie rozmaitych materiałów, montaż torów, elektryfikację oraz instalacje sygnalizacyjne i telekomunikacyjne. Więcej informacji https://youtu.be/lU0rleEVAR8
Modernizacje ważnej rumuńskiej infrastruktury kolejowej (w trakcie)
Unijny Fundusz Spójności finansuje modernizację 141-kilometrowego dwutorowego odcinka szlaku kolejowego przebiegającego przez Rumunię, od granicy z Węgrami w Curtici do Konstancy nad Morzem Czarnym. Odcinek ten, zlokalizowany w zachodniej części kraju, ciągnie się od 614. kilometra linii kolejowej do miasta Simeria. Modernizacje i dostosowanie krzywizn umożliwi zwiększenie maksymalnej prędkości pociągów do 160 km/h, przy czym średnia prędkość pociągów długodystansowych będzie bliska tej właśnie wartości. Zakończenie modernizacji zaplanowano na 2023 rok. Więcej informacji