Założeniem Sieci Transferu Playful Paradigm jest wykorzystywanie gier i przestrzeni do zabaw w celu angażowania zainteresowanych stron w rozwój obszarów miejskich. Koncepcja ta nie tylko promuje włączenie społeczne, mediację międzypokoleniową i kulturową oraz zdrowy styl życia, ale także sprzyja rozwojowi świadomości ekologicznej, idei tworzenia wspólnej przestrzeni i dobrobytowi gospodarczemu. Projektem kierowało miasto Udine położone w północno-wschodnich Włoszech, które zaczęło wdrażać rozwiązania oparte na zabawie do swojej polityki miejskiej już na początku lat 2000, a zaangażowało się także siedem innych europejskich miast.
- 04 September 2021
Działania poprzez zabawę dają duże możliwości w miastach. Gry mogą być wykorzystywane w pracy z uczniami szkół lub ze społecznościami z ubogich dzielnic. Mogą one inicjować uczestnictwo społeczeństwa obywatelskiego, angażować mieszkańców i lokalne stowarzyszenia.
Do Sieci Transferu URBACT dołączyły Kłajpeda (Litwa), Katowice, Cork (Irlandia), Esplugues de Llobregat (Hiszpania), Novigrad (Chorwacja) i Viana do Castelo (Portugalia), aby rozpoznać praktyki, które mogłyby wdrożyć u siebie.
Po odbyciu serii spotkań i wizyt studyjnych oraz realizacji innych działań partnerzy projektu zaplanowali nowe inicjatywy oparte na zabawie oraz opracowali przewodnik dotyczący związanych z nimi zamówień publicznych i materiały dla szkół. Podczas Europejskiego Tygodnia Regionów i Miast w październiku 2020 roku uczestnicy projektu zaprezentowali swój pomysł utworzenia „Europejskiej Stolicy Zabawy”.
Owoc 20-letniej pracy miasta Udine
We Włoszech znaczenie gier zostało uznane w prawie krajowym już w 2000 roku. Ustawa 328/2000, La legge di riforma dei Servizi Sociali - Dal centralismo sociale al federalismo solidale (Ustawa o reformie usług społecznych – od centralizmu społecznego do federalizmu solidarnościowego), wprowadziła inicjatywę „ludobus” – mobilną bibliotekę gier dla mieszkańców miast.
Władze gminy Udine uznały, że sama infrastruktura nie wystarczy, aby w pełni wykorzystać potencjał zabawy, dlatego ustanowiły także „urząd ds. gier”, który zajmuje się koordynacją ludobusa i biblioteki zabawek, wspieraniem realizowanych obecnie działań w zakresie edukacji poprzez zabawę w szkołach i innych instytucjach, organizacją wydarzeń opartych na zabawie i ogólnym promowaniem wdrażania inicjatyw opartych na zabawie na szeroką skalę.
Kalendarz wydarzeń w Udine wypełniony jest działaniami opartymi na zabawie i gamifikacji, a podejście władz miasta stało się inspiracją dla wielu oddolnych inicjatyw.
Idąc za przykładem Udine, z pomocą sieci Playful Paradigm, miasta partnerskie rozpoznały i opracowały inicjatywy oparte na zabawie, które wpisują się w konkretne lokalne konteksty.
W irlandzkim mieście Cork zespół projektu uruchomił Forum Zabawy wspierające współpracę lokalnych zainteresowanych stron i opracował działania zorientowane na tworzenie wspólnej przestrzeni, takie jak eliminacja ruchu pojazdów z kluczowych obszarów w mieście i udostępnianie ich dla inicjatyw opartych na zabawie. Wśród pozostałych działań znalazły się także: obóz letni „Zabawki świata” w Larisie (Grecja), opracowane przez uczniów szkół gry o przyrodzie i zrównoważonym rozwoju w Esplugues de Llobregat (Hiszpania) oraz gra miejska polegająca na poszukiwaniu skarbu w Katowicach (Polska).
Wspólna wizja Europejskiego Miasta Zabawy
Podczas Europejskiego Tygodnia Regionów i Miast, który odbył się online w październiku 2020 roku, uczestnicy projektu zorganizowali „laboratorium partycypacyjne”, aby zaprezentować swój pomysł utworzenia „Europejskiej Stolicy Zabawy”. W tym celu uczestnicy przedstawili oparty na trzech filarach manifest definiujący Miasto Zabawy.
Pierwszy z nich, „Zabawa na rzecz ekologii”, obejmuje działania zorientowane na promowanie zrównoważonego rozwoju i zdrowego stylu życia. Drugi, „Zabawa na rzecz włączenia społecznego”, skupia się na opartej na zabawie integracji osób marginalizowanych i znajdujących się w potrzebie. Z kolei ostatni, „Zabawa na rzecz tworzenia wspólnej przestrzeni”, określa narzędzia partycypacyjne wspierające planowanie miejskie oraz udostępniające place i ulice dla inicjatyw opartych na zabawie.
Projekt był realizowany w ramach URBACT – programu europejskiej współpracy terytorialnej, którego celem jest promowanie zrównoważonego i zintegrowanego rozwoju obszarów miejskich w całej Europie. Program wykorzystuje zasoby i know-how do wzmacniania zdolności miast w zakresie udoskonalania swoich strategii w czterech obszarach: zarządzanie, środowisko, integracja i gospodarka.
Łączna wartość inwestycji i dofinansowania UE
Łączna wartość inwestycji w projekt „Playful Paradigm” wyniosła 598 830 EUR, przy czym wkład unijnego Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego o wartości 457 752 EUR został wniesiony za pośrednictwem programu operacyjnego „URBACT” na okres programowania 2014–2020.