Το Δίκτυο Μεταφοράς Playful Paradigm επικεντρώθηκε στη χρήση των παιχνιδιών και των χώρων παιχνιδιού ώστε οι φορείς της πόλης να συμμετέχουν στην ανάπτυξη της πόλης. Η όλη ιδέα, πέρα του ότι προάγει την κοινωνική ένταξη, τη διαγενεακή και πολιτισμική διαμεσολάβηση και τους υγιεινούς τρόπους ζωής, δίνει επίσης ώθηση στην περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση, στο «placemaking» και στην οικονομική ευημερία. Η πόλη Udine, στα βορειοανατολικά της Ιταλίας –η οποία άρχισε να ενσωματώνει το παιχνίδι στην αστική πολιτικής της, στις αρχές του 2000– ήταν επικεφαλής αυτού του έργου. Συμμετείχαν επτά ακόμη πόλεις από όλην την Ευρώπη.
- 04 September 2021
«Οι δραστηριότητες παιχνιδιού είναι πολύ δυνατά εργαλεία, όταν χρησιμοποιούνται για τις πόλεις. Τα παιχνίδια μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να δουλέψουμε σε φτωχές γειτονιές με την τοπική κοινότητα ή στα σχολεία με τους μαθητές. Μπορούν να αποτελέσουν έναυσμα για τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών, επειδή μπορούν να κάνουν τους πολίτες και τις τοπικές οργανώσεις να εμπλέκονται στα κοινά.
Οι πόλεις Klaipėda στη Λιθουανία, Λάρισα στην Ελλάδα, Katowice στην Πολωνία, Cork στην Ιρλανδία, Esplugues de Llobregat στην Ισπανία, Novigrad-Cittanova στην Κροατία και Viana do Castelo στην Πορτογαλία προσχώρησαν στο Δίκτυο Μεταφοράς URBACT προκειμένου να ανακαλύψουν πρακτικές για να τις υιοθετήσουν στις δικές τους πόλεις.
Μετά από αρκετές συναντήσεις με σκοπό τη μεταφορά του παραδείγματος, επισκέψεις μελέτης και άλλες δραστηριότητες, οι πόλεις-εταίροι αντέγραψαν και επινόησαν νέες πρωτοβουλίες βασισμένες στο παιχνίδι καθώς και ανέπτυξαν πόρους, όπως μια εργαλειοθήκη για τα σχολειά και έναν οδηγό για δημόσιες συμβάσεις σχετικές με το παιχνίδι. Στην Ευρωπαϊκή εβδομάδα περιφερειών και πόλεων, η οποία πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2020, οι συμμετέχοντες στο έργο παρουσίασαν την ιδέα των εταίρων να δημιουργηθεί ο θεσμός μιας «Ευρωπαϊκής Πρωτεύουσας Παιχνιδιού».
Οικοδομώντας βάσει της εικοσαετούς εμπειρίας του Udine
Στην Ιταλία, η σημασία των παιχνιδιών έχει κατοχυρωθεί στην εθνική νομοθεσία ήδη από το 2000. Ο νόμος 328/2000, La legge di riforma dei Servizi Sociali - Dal centralismo sociale al federalismo solidale (Ο νόμος περί μεταρρύθμισης των κοινωνικών υπηρεσιών - Από τον κοινωνικό συγκεντρωτισμό στη φεντεραλιστική αλληλεγγύη) εισήγαγε την έννοια τού «ludobus», μιας παιχνιδοθήκης για τους κατοίκους της πόλης.
Ο δήμος της πόλης Udine διαπίστωσε ότι αυτή η υποδομή αρκούσε από μόνη της για να αξιοποιούν οι δημότες το πλήρες δυναμικό του παιχνιδιού. Δημιούργησε ένα «Γραφείο παιχνιδιού» για τον συντονισμό των δραστηριοτήτων του ludobus και της παιχνιδοθήκης, προώθησε τη διαρκή «εκπαίδευση στο παιχνίδι» για τα σχολεία και άλλους θεσμούς, οργάνωσε εκδηλώσεις βασισμένες στο παιχνίδι, και, γενικώς, προήγαγε την ανάπτυξη πρωτοβουλιών βασισμένων στο παιχνίδι.
Η πόλη Udine διαθέτει πλούσιο ετήσιο πρόγραμμα εκδηλώσεων όπου τα παιχνίδια και οι στρατηγικές «παιχνιδοποίησης» εφαρμόζονται με ουσιαστικό τρόπο στην πράξη, και η προσέγγισή τους έχει αυξήσει τις πρωτοβουλίες των ίδιων των πολιτών.
Οι πόλεις-εταίροι, εμπνευσμένες από το παράδειγμα του Udine, και με τη στήριξη του δικτύου Playful Paradigm, βρήκαν και ανέπτυξαν πρωτοβουλίες βασισμένες στο παιχνίδι που θα ταίριαζαν στα συγκεκριμένα τοπικά περιβάλλοντά τους.
Στο Cork, στην Ιρλανδία, η ομάδα του έργου δημιούργησε ένα Φόρουμ Παιχνιδιού με σκοπό να εμπλέξει τους τοπικούς φορείς με συνεργατικό τρόπο, και ανέπτυξε δραστηριότητες «placemaking», όπως την απομάκρυνση των αυτοκινήτων από σημαντικά σημεία της πόλης ώστε να μείνουν «ανοικτά για παιχνίδι». Άλλα παραδείγματα πρωτοβουλιών περιλαμβάνουν μια καλοκαιρινή κατασκήνωση «Παιχνίδια του κόσμου» στη Λάρισα, στην Ελλάδα· δημιουργία παιχνιδιών για τη φύση και τη βιωσιμότητα από μαθητές του Esplugues de Llobregat, στην Ισπανία· και ένα παιχνίδι κυνήγι θησαυρού στην πόλη Katowice, στην Πολωνία.
Ένα κοινό όραμα για μια Παιχνιδιάρικη Πόλη στην Ευρώπη
Στην Ευρωπαϊκή εβδομάδα περιφερειών και πόλεων, η οποία πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2020, οι πόλεις-εταίροι του Playful Paradigm οργάνωσαν ένα «συμμετοχικό εργαστήριο» για να παρουσιάσουν την ιδέα τους να να δημιουργηθεί ο θεσμός μιας «Ευρωπαϊκής Πρωτεύουσας Παιχνιδιού». Για να δώσουν ώθηση στην πρωτοβουλία, πρότειναν ένα μανιφέστο τριών πυλώνων για το τι σημαίνει να είναι μια πόλη «Παιχνιδιάρικη Πόλη».
Ο πρώτος πυλώνας, «Παιχνίδι για το Πράσινο», συγκέντρωσε δράσεις που αποσκοπούν στην προώθηση της βιωσιμότητας και την καθιέρωση υγιεινών τρόπων ζωής· ο δεύτερος πυλώνας «Παιχνίδι για Κοινωνική Ένταξη», επικεντρώνεται στην ένταξη περιθωριοποιημένων ανθρώπων και όσων βρίσκονται σε ανάγκη, μέσω του παιχνιδιού· ενώ ο τρίτος πυλώνας «Παιχνίδι για το «placemaking», προσδιορίζει συμμετοχικά εργαλεία για τη στήριξη του πολεοδομικού σχεδιασμού και διεκδικεί να μένουν τετράγωνα και δρόμοι ανοικτοί για παιχνίδι.
Το έργο υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του URBACT, του προγράμματος ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας που αποσκοπεί στην προώθηση της βιώσιμης και ολοκληρωμένης αστικής ανάπτυξης σε πόλεις σε όλη την Ευρώπη. Χρησιμοποιεί πόρους και τεχνογνωσία για να ενισχύσει την ικανότητα των πόλεων να προχωρούν σε βελτιώσεις σε τέσσερις τομείς: διακυβέρνηση, περιβάλλον, ένταξη και οικονομία.
Συνολική επένδυση και χρηματοδότηση από την ΕΕ
Η συνολική επένδυση για το έργο «Playful Paradigm» είναι 598 830 EUR, με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης της ΕΕ να συνεισφέρει 457 752 EUR μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «URBACT» για την προγραμματική περίοδο 2014-2020.