Στατιστικές μεταφορών επιβατών

Στοιχεία εξαχθέντα τον Ιούλιο του 2020.

Προγραμματισμένη επικαιροποίηση άρθρου: Νοέμβριος 2021.

This Statistics Explained article has been archived on 21 July 2021.

Ενδιαφέροντα σημεία

Tweet

Το 2018 8 δισεκατομμύρια επιβάτες ταξίδεψαν στα εθνικά σιδηροδρομικά δίκτυα στην ΕΕ-27.

Tweet

Το 2018 σχεδόν 1 δισεκατομμύριο επιβάτες ταξίδεψαν μέσω των αερολιμένων της ΕΕ-27.

Αεροπορικές μεταφορές επιβατών εκτός της ΕΕ-27, ΕΕ-27, 2018
Πηγή: Eurostat (avia_paexcc)

Αυτό το άρθρο παρέχει λεπτομέρειες σχετικά με την παρούσα κατάσταση και τις πρόσφατες εξελίξεις για τις στατιστικές μεταφορών επιβατών εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ-27), με βάση τα πλέον πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία. Παρουσιάζει πληροφορίες για τις μεταφορές επιβατών με μια ποικιλία τρόπων μεταφορών, όπως οι οδικές, οι σιδηροδρομικές, οι αεροπορικές και οι θαλάσσιες μεταφορές. Μεταξύ αυτών, ο κυριότερος τρόπος μεταφοράς επιβατών είναι το επιβατικό αυτοκίνητο, προτίμηση που βασίζεται στην επιθυμία για μεγαλύτερη κινητικότητα και ευελιξία. Ωστόσο, ο υψηλός βαθμός εξάρτησης από το επιβατικό αυτοκίνητο ως μέσο μεταφοράς στην ΕΕ-27 έχει συμβάλει στην αύξηση της συμφόρησης και της ρύπανσης σε πολλές αστικές περιοχές και σε πολλές κύριες οδικές αρτηρίες.

Πλήρες άρθρο

Κατανομή των τρόπων μεταφοράς των επιβατών εσωτερικών μεταφορών

Το Σχήμα 1 δείχνει ότι τα επιβατικά αυτοκίνητα αντιστοιχούσαν στο 82,9 % των εσωτερικών μεταφορών επιβατών στην ΕΕ-27 το 2017, με τα υπεραστικά λεωφορεία, τα αστικά λεωφορεία και τα τρόλεϊ (9,4 %) και τις επιβατικές αμαξοστοιχίες (7,8 %) να αντιστοιχούν αμφότερα σε λιγότερο από το ένα δέκατο όλης της κυκλοφορίας (όπως μετρήθηκε σε επιβατοχιλιόμετρα).

Σχήμα 1: Κατανομή τρόπων μεταφοράς των εσωτερικών μεταφορών επιβατών, 2017
(ποσοστό εκφραζόμενο σε επιβατοχιλιόμετρα)
Πηγή: Eurostat (tran_hv_psmod)

Το επιβατικό αυτοκίνητο ήταν μακράν ο επικρατέστερος τρόπος μεταφοράς επιβατών σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ-27. Στη Λιθουανία τα επιβατικά αυτοκίνητα αντιστοιχούσαν στο 91 % όλων των μεταφορών επιβατών το 2017. Η Σλοβακία, η Τσεχία και η Ουγγαρία ήταν τα μόνα κράτη μέλη της ΕΕ-27 στα οποία τα ποσοστά των επιβατικών αυτοκινήτων ήταν χαμηλότερο από τα τρία τέταρτα. Για την Ουγγαρία, αυτό αντικατοπτρίστηκε στο υψηλότερο ποσοστό υπεραστικών λεωφορείων και αστικών λεωφορείων (21,1 %) μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ-27. Ακόμα υψηλότερο ποσοστό αναφέρθηκε για τις υποψήφιες χώρες Τουρκία (28,2 %) και Βόρεια Μακεδονία (22,2 %). Το χαμηλότερο ποσοστό για τα υπεραστικά λεωφορεία, τα αστικά λεωφορεία και τα τρόλεϊ σημειώθηκε στις Κάτω Χώρες (2,9 %). Τα κράτη μέλη της ΕΕ-27 με το υψηλότερο ποσοστό σιδηροδρομικών μεταφορών επιβατών ήταν η Αυστρία (11,9 %) και οι Κάτω Χώρες (11,4 %). Ωστόσο, αυτό το ποσοστό ήταν πολύ χαμηλότερο από εκείνο της χώρας της ΕΖΕΣ Ελβετίας, όπου τα τρένα πραγματοποίησαν το 19,7 % όλων των μεταφορών επιβατών το 2017. Ταυτόχρονα, το ποσοστό τους ήταν μικρότερο από 2,0 % στη Σλοβενία, τη Λιθουανία και την Ελλάδα, καθώς και στις υποψήφιες χώρες Βόρεια Μακεδονία και Τουρκία.

Επιβάτες σιδηροδρομικών μεταφορών

Όσον αφορά τις σιδηροδρομικές μεταφορές, 8 δισεκατομμύρια επιβάτες ταξίδεψαν στα εθνικά σιδηροδρομικά δίκτυα στην ΕΕ το 2018 (Πίνακας 1). Πρέπει να σημειωθεί ότι οι διεθνείς μεταφορές αντιπροσώπευαν λιγότερο από το 8 % των συνολικών σιδηροδρομικών μεταφορών επιβατών για όλες τις χώρες εκτός από το Λουξεμβούργο, όπου αντιπροσώπευαν το 26 %. Συνολικά, 19 από τα κράτη μέλη της ΕΕ-27 ανέφεραν αυξήσεις —και τρία ανέφεραν μειώσεις— του συνολικού αριθμού των επιβατών που μεταφέρθηκαν μεταξύ 2017 και 2018 (η Κύπρος και η Μάλτα δεν διαθέτουν σιδηροδρόμους, ενώ για το Βέλγιο, την Ουγγαρία και τις Κάτω Χώρες τα στοιχεία είναι εμπιστευτικά). Οι μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφηκαν στη Λιθουανία (+11,7 %), την Ελλάδα (+9,4 %), τη Σουηδία (+7,3 %) και την Αυστρία (+7,1 %). Η υποψήφια χώρα Τουρκία σημείωσε επίσης σημαντική αύξηση (+17,8 %). Αντιθέτως, η μεταφορά επιβατών μειώθηκε κατά 3,9 % στη Ρουμανία και κατά 2,4 % στη Γαλλία.

Πίνακας 1: Σιδηροδρομικές μεταφορές επιβατών ανά είδος μεταφοράς, 2017-2018
(χιλιάδες επιβάτες)
Πηγή: Eurostat (rail_pa_typepas) και (rail_pa_quarta)

Όσον αφορά την εξέλιξη των διεθνών μεταφορών μεταξύ 2017 και 2018, η μεγαλύτερη αύξηση αναφέρθηκε από τη Λιθουανία (+11,5 %), ακολουθούμενη από την Ελλάδα (+9,4 %), τη Σουηδία (+8,1 %) και την Αυστρία (+7,1 %), ενώ η Ρουμανία ανέφερε τη μεγαλύτερη μείωση με -3,9 %.

Προκειμένου να συγκριθεί η σχετική σημασία των σιδηροδρομικών μεταφορών μεταξύ των χωρών, τα στοιχεία μπορούν να κανονικοποιηθούν εκφράζοντας την κίνηση επιβατών σε σχέση με τον πληθυσμό (Σχήμα 2). Τα ταξίδια στα εθνικά σιδηροδρομικά δίκτυα στην Αυστρία, τη Σουηδία, τη Γαλλία και τη Γερμανία αντιστοιχούσαν κατά μέσο όρο σε περισσότερα από 1 000 επιβατοχιλιόμετρα ανά κάτοικο το 2018, αριθμός πολύ χαμηλότερος από το επίπεδο που καταγράφηκε στην Ελβετία (2 133 επιβατοχιλιόμετρα ανά κάτοικο). Αντιθέτως, μεταξύ των εν λόγω 22 κρατών μελών της ΕΕ-27 που διαθέτουν σιδηροδρόμους και για τα οποία υπάρχουν στοιχεία, οι χαμηλότερες μέσες αποστάσεις που διανύθηκαν στα εθνικά σιδηροδρομικά δίκτυα το 2018 καταγράφηκαν στην Ελλάδα (103 επιβατοχιλιόμετρα ανά κάτοικο) και τη Λιθουανία (121 επιβατοχιλιόμετρα ανά κάτοικο), ενώ τα επίπεδα στις υποψήφιες χώρες Τουρκία (68 επιβατοχιλιόμετρα ανά κάτοικο) και Βόρεια Μακεδονία (30 επιβατοχιλιόμετρα ανά κάτοικο) ήταν ακόμη χαμηλότερα.

Σχήμα 2: Σιδηροδρομικές μεταφορές επιβατών ανά είδος μεταφοράς, 2018
(επιβατοχιλιόμετρα ανά κάτοικο)
Πηγή: Eurostat (rail_pa_typepas) και (demo_gind)

Όσον αφορά τα διεθνή σιδηροδρομικά ταξίδια, τα μόνα κράτη μέλη της ΕΕ-27 που ανέφεραν επίπεδα άνω των 100 επιβατοχιλιομέτρων ανά κάτοικο το 2018 ήταν το Λουξεμβούργο (213 επιβατοχιλιόμετρα ανά κάτοικο), η Τσεχία (160 επιβατοχιλιόμετρα ανά κάτοικο) και η Γαλλία (143 επιβατοχιλιόμετρα ανά κάτοικο)· το επίπεδο αυτό ξεπεράστηκε επίσης στη χώρα της ΕΖΕΣ Ελβετία (128 επιβατοχιλιόμετρα ανά κάτοικο). Τα στοιχεία αυτά μπορεί να απεικονίζουν, μεταξύ άλλων, την εγγύτητα των διεθνών συνόρων, τη σημασία των διασυνοριακών μετακινήσεων εργαζομένων εντός του εργατικού δυναμικού, την πρόσβαση σε σιδηροδρομικές συνδέσεις υψηλής ταχύτητας και το κατά πόσον διέρχονται από συγκεκριμένη χώρα διεθνείς διάδρομοι μεταφορών.

Επιβάτες αεροπορικών μεταφορών

Ο συνολικός αριθμός των επιβατών αεροπορικών μεταφορών που διακινήθηκαν προσέγγισε σχεδόν το 1 δισεκατομμύριο το 2018 σε επίπεδο ΕΕ-27 (Σχήμα 3). Η Γερμανία ήταν το κράτος μέλος της ΕΕ-27 που διακίνησε τον μεγαλύτερο αριθμό επιβατών το 2018 (222 εκατομμύρια επιβάτες), ακολουθούμενη από την Ισπανία (221 εκατομμύρια επιβάτες) και τη Γαλλία (162 εκατομμύρια επιβάτες). Αυτές οι τρεις χώρες μαζί με την Ιταλία αντιπροσώπευαν το 58 % του αθροίσματος όλων των αεροπορικών μεταφορών και των 27 κρατών μελών. (Το ποσοστό αυτό δεν μπορεί να υπολογιστεί με βάση την τιμή της ΕΕ-27, η οποία αποκλείει τη διπλή καταμέτρηση, δηλαδή αποκλείει την καταμέτρηση του ίδιου επιβάτη τόσο κατά την αναχώρηση όσο και κατά την άφιξη σε εθνικές και διεθνείς πτήσεις εντός της ΕΕ-27.) Στην άλλη πλευρά του φάσματος, η Σλοβενία κατέγραψε 1,8 εκατομμύρια επιβάτες.

Το ήμισυ των αεροπορικών μεταφορών επιβατών αφορούσε πτήσεις εκτός της ΕΕ-27 (50 %), ενώ οι εθνικές μεταφορές και οι διεθνείς μεταφορές εντός της ΕΕ-27 αντιπροσώπευαν το 16 % και το 34 % των αεροπορικών μεταφορών επιβατών, αντίστοιχα. Για όλα σχεδόν τα κράτη μέλη της ΕΕ-27 επικρατούν οι διεθνείς μεταφορές εντός της ΕΕ-27, με ποσοστά μεταξύ 37 % για τη Γαλλία και 76 % για το Λουξεμβούργο. Εξαιρούνται η Γαλλία, η Ιρλανδία, η Κύπρος, οι Κάτω Χώρες, η Σλοβακία και η Σλοβενία, οι οποίες έχουν υψηλότερα ποσοστά στις μεταφορές εκτός της ΕΕ-27 σε σύγκριση με τα ποσοστά των διεθνών μεταφορών εντός της ΕΕ-27. Το υψηλότερο ποσοστό μεταφορών εκτός της ΕΕ-27 καταγράφηκε από την Κύπρο (60 %) και το χαμηλότερο από το Λουξεμβούργο (24 %). Για όλες τις χώρες της ΕΕ-27, το ποσοστό των εθνικών μεταφορών ήταν χαμηλότερο τόσο από το ποσοστό των διεθνών μεταφορών εντός της ΕΕ-27 όσο και από το ποσοστό των μεταφορών εκτός της ΕΕ-27. Τα υψηλότερα ποσοστά εθνικών μεταφορών σημειώθηκαν στην Ιταλία (21 %), τη Σουηδία (20 %), τη Γαλλία (19 %), την Ισπανία (18 %) και την Ελλάδα (16 %).

Σχήμα 3: Αεροπορικές μεταφορές επιβατών ανά είδος μεταφοράς, 2018
(εκατομμύρια διακινηθέντων επιβατών)
Πηγή: Eurostat (avia_paoc)

Ο αερολιμένας Paris-Charles de Gaulle ήταν ο πλέον πολυσύχναστος στην ΕΕ-27 όσον αφορά τους επιβάτες που διακινήθηκαν το 2018, με 72 εκατομμύρια αφίξεις και αναχωρήσεις επιβατών (Σχήμα 4). Ο αερολιμένας Paris-Charles de Gaulle παραμένει από το 2002 ο πιο πολυσύχναστος αερολιμένας στην ΕΕ-27. Ακολουθήθηκε από τους αερολιμένες Amsterdam/Schiphol (71 εκατομμύρια) και Frankfurt/Main (69 εκατομμύρια).

Η συντριπτική πλειονότητα των επιβατών που διακινήθηκαν μέσω αυτών των τριών πιο πολυσύχναστων αερολιμένων ήταν σε διεθνείς πτήσεις· μεταξύ αυτών, το χαμηλότερο ποσοστό καταγράφηκε για τον αερολιμένα Frankfurt/Main (89 %), ποσοστό που ανέρχεται σε σχεδόν 100 % για το Amsterdam/Schiphol. Αντιθέτως, οι εθνικές πτήσεις αντιστοιχούσαν στο 28 % των 56 εκατομμυρίων επιβατών που διακινήθηκαν μέσω του τέταρτου πιο πολυσύχναστου επιβατικού αερολιμένα της ΕΕ-27 το 2018, του Adolfo Suárez Madrid-Barajas. Επίσης, σημειώθηκαν σχετικά υψηλά ποσοστά επιβατών σε εθνικές πτήσεις από και προς τον αερολιμένα Paris-Orly (43 %), τον αερολιμένα Barcelona/El Prat και τον αερολιμένα Roma Fiumicino (αμφότεροι περίπου 27 %).

Σχήμα 4: Κορυφαίοι 15 αερολιμένες στην ΕΕ-27, 2018
(εκατομμύρια διακινηθέντων επιβατών)
Πηγή: Eurostat (avia_paoa)

Στον χάρτη 1 παρουσιάζονται ορισμένα στοιχεία των αεροπορικών μεταφορών επιβατών εκτός της ΕΕ-27. Η κύρια περιφέρεια-εταίρος ήταν μακράν η «Λοιπή Ευρώπη (εκτός ΕΕ-27)», που αντιπροσώπευε το 60 % των αεροπορικών μεταφορών επιβατών εκτός της ΕΕ-27. Με αύξηση κατά 18,6 % μεταξύ 2017 και 2018, η «Ινδική υποήπειρος» είναι η περιφέρεια-εταίρος με τη μεγαλύτερη αύξηση στη μεταφορά επιβατών για την ΕΕ-27, ακολουθούμενη από τη «Βόρεια Αφρική» (+17,5 %) και τις «ασιατικές δημοκρατίες της πρώην ΕΣΣΔ» (+15,1 %). Οι αεροπορικές μεταφορές επιβατών εκτός της ΕΕ-27 αυξήθηκαν για όλες τις περιοχές του κόσμου, με εξαίρεση την «Κεντρική Αμερική και Καραϊβική» (-0,6 %).

Χάρτης 1: Αεροπορικές μεταφορές επιβατών εκτός της ΕΕ-27, ΕΕ-27, 2018
Πηγή: Eurostat (avia_paexcc)

Επιβάτες θαλάσσιων μεταφορών

Όσον αφορά τις θαλάσσιες μεταφορές, ο συνολικός αριθμός επιβατών που επιβιβάζονται και αποβιβάζονται σε λιμένες της ΕΕ-27 εκτιμάται σε περίπου 410 εκατομμύρια το 2018, δηλαδή αυξημένος κατά 5,6 % σε σχέση με το προηγούμενο έτος (Πίνακας 2). Σε αντίθεση με τις διακινήσεις εμπορευμάτων, όπου γενικά το 60 % των εμπορευμάτων εκφορτώθηκαν και το 40 % φορτώθηκαν στους λιμένες της ΕΕ-27, η διαφορά μεταξύ του αριθμού των επιβατών που αποβιβάστηκαν («προς το εσωτερικό») και επιβιβάστηκαν («προς το εξωτερικό») σε λιμένες της ΕΕ-27 είναι γενικά μικρή. Αυτό αντικατοπτρίζει το γεγονός ότι οι θαλάσσιες μεταφορές επιβατών στην Ευρώπη πραγματοποιούνται κυρίως από εθνικές υπηρεσίες πορθμείων ή υπηρεσίες πορθμείων εντός της ΕΕ-27, με τους ίδιους επιβάτες να καταμετρώνται δύο φορές στο πλαίσιο των στατιστικών λιμενικής διακίνησης (μία φορά όταν επιβιβάζονται στο πορθμείο σε έναν λιμένα της ΕΕ-27 και μία φορά όταν αποβιβάζονται από το ίδιο πορθμείο σε άλλο λιμένα της ΕΕ-27).

Με 85,4 εκατομμύρια και 72,5 εκατομμύρια επιβάτες θαλάσσιων μεταφορών, αντιστοίχως, οι ιταλικοί και οι ελληνικοί λιμένες αντιπροσώπευαν συνδυασμένο ποσοστό 38,5 % του συνολικού αριθμού επιβατών που επιβιβάστηκαν και αποβιβάστηκαν σε λιμένες της ΕΕ-27 το 2018. Κατά συνέπεια, η Ιταλία και η Ελλάδα παρέμειναν οι κύριες χώρες όσον αφορά τις θαλάσσιες μεταφορές επιβατών της ΕΕ-27. Η Ιταλία κατέγραψε σημαντική αύξηση των επιβατών που επιβιβάστηκαν και αποβιβάστηκαν σε σύγκριση με το 2017 (+15,6 %). Τις δύο κορυφαίες χώρες ακολούθησε η Δανία, με 43,8 εκατομμύρια επιβάτες που επιβιβάστηκαν και αποβιβάστηκαν το 2018, σημειώνοντας αύξηση κατά 2,2 % σε σχέση με το 2017.

Πίνακας 2: Επιβάτες θαλάσσιων μεταφορών που επιβιβάστηκαν και αποβιβάστηκαν σε όλους τους λιμένες, 2015-2018
(χιλιάδες)
Πηγή: Eurostat (mar_mp_aa) και (mar_mp_aa_cphd)

Το 2018, σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, οι μεγαλύτερες σχετικές αυξήσεις στις θαλάσσιες μεταφορές επιβατών καταγράφηκαν από τη Βουλγαρία (+ 20,9 % από χαμηλή βάση), την Ισπανία (+16,8 %) και την Ιταλία (+15,6 %). Αντίθετα, οι μεγαλύτερες σχετικές μειώσεις καταγράφηκαν στη Ρουμανία (κανένας επιβάτης δεν μεταφέρθηκε το 2018), την Κύπρο (-60,9 %, από χαμηλή βάση), τη Σλοβενία (-21,1 %, από χαμηλή βάση) και το Βέλγιο (-11,3 %).

Αν και οι επιβάτες των κρουαζιερόπλοιων αντιπροσώπευαν μόνο το 3,3 % του συνολικού αριθμού επιβατών που επιβιβάστηκαν και αποβιβάστηκαν στους λιμένες της ΕΕ-27 το 2018, οι επιβάτες αυτοί διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στους λιμένες και στις χώρες στις οποίες επικεντρώνεται η κίνηση κρουαζιερόπλοιων. Περίπου το 78 % του συνολικού αριθμού των επιβατών κρουαζιερόπλοιων που επιβιβάστηκαν και αποβιβάστηκαν σε λιμένες της ΕΕ-27 το 2018 το έπραξε στους λιμένες μιας από τις τρεις χώρες Ιταλία, Ισπανία και Γερμανία. Στους αριθμούς αυτούς δεν περιλαμβάνονται επιβάτες κρουαζιερόπλοιων που πραγματοποίησαν ημερήσιες εκδρομές στους λιμένες της ΕΕ-27.

Πηγή στοιχείων για τους πίνακες και τα γραφήματα

• Στατιστικές μεταφορών επιβατών: πίνακες και σχήματα (στα αγγλικά)

Πηγές στοιχείων

Η πλειονότητα των στατιστικών των εσωτερικών μεταφορών επιβατών βασίζονται σε μετακινήσεις οχημάτων σε καθεμία από τις χώρες που υποβάλλουν στοιχεία, ανεξάρτητα από την εθνικότητα του οχήματος ή του σκάφους που εμπλέκεται («αρχή της εδαφικότητας»). Για τον λόγο αυτό, η μονάδα των επιβατοχιλιομέτρων (pkm, που αντιστοιχεί σε έναν επιβάτη που διανύει απόσταση ενός χιλιομέτρου) θεωρείται κατά κανόνα πιο αξιόπιστη μονάδα μέτρησης, καθώς ο αριθμός των επιβατών συνεπάγεται μεγαλύτερο κίνδυνο διπλής καταμέτρησης, ιδίως για τις διεθνείς μεταφορές. Η μεθοδολογία που χρησιμοποιείται σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ δεν είναι εναρμονισμένη για τις οδικές μεταφορές επιβατών.

Η κατανομή των τρόπων μεταφοράς των εσωτερικών μεταφορών επιβατών προσδιορίζει τις μεταφορές ανά επιβατικό αυτοκίνητο, υπεραστικό λεωφορείο, αστικό λεωφορείο και τρόλεϊ, και τρένο· αφορά γενικά τις μετακινήσεις εντός της εθνικής επικράτειας, ανεξάρτητα από την εθνικότητα του οχήματος. Η κατανομή των τρόπων μεταφοράς των μεταφορών επιβατών ορίζεται ως το ποσοστό κάθε τρόπου μεταφοράς (σε ποσοστό) και βασίζεται σε στοιχεία εκφραζόμενα σε επιβατοχιλιόμετρα. Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου, το γενικό σύνολο για τις εσωτερικές μεταφορές επιβατών δεν περιλαμβάνει τις εσωτερικές αεροπορικές και υδάτινες μεταφορές (εσωτερική αεροπορία και θαλάσσιες μεταφορές).

Επιβάτες σιδηροδρομικών μεταφορών

Επιβάτης σιδηροδρόμου είναι κάθε άτομο, εκτός από τα μέλη του πληρώματος, που ταξιδεύει με σιδηροδρομικό όχημα. Τα στοιχεία σιδηροδρομικών μεταφορών επιβατών δεν αφορούν τη Μάλτα και την Κύπρο (ή την Ισλανδία), διότι οι εν λόγω χώρες δεν διαθέτουν σιδηροδρόμους. Οι ετήσιες στατιστικές επιβατών για τις εθνικές και διεθνείς σιδηροδρομικές μεταφορές εν γένει καλύπτουν μόνο τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις σιδηροδρομικών μεταφορών, μολονότι ορισμένες χώρες χρησιμοποιούν λεπτομερείς εκθέσεις για όλους τους σιδηροδρομικούς φορείς.

Επιβάτες αεροπορικών μεταφορών

Οι στατιστικές για τις αεροπορικές μεταφορές αφορούν εθνικές και διεθνείς μεταφορές, όπως μετρώνται με βάση τον αριθμό των διακινηθέντων επιβατών· συλλέγονται πληροφορίες για τις αφίξεις και τις αναχωρήσεις. Ως επιβάτες αεροπορικών μεταφορών νοούνται όλοι οι επιβάτες μιας συγκεκριμένης πτήσης που καταμετρώνται μόνο μία φορά και όχι κατ’ επανάληψη σε κάθε επιμέρους σκέλος αυτής της πτήσης. Οι επιβάτες των αεροπορικών μεταφορών περιλαμβάνουν τόσο τους επιβάτες που αποφέρουν όσο και εκείνους που δεν αποφέρουν έσοδα των οποίων τα ταξίδια έχουν ως αφετηρία ή προορισμό τον αερολιμένα αναφοράς, καθώς και τους επιβάτες που ταξιδεύουν με ανταπόκριση και επιβιβάζονται ή αποβιβάζονται στον αερολιμένα αναφοράς· εξαιρούνται οι άμεσα διερχόμενοι επιβάτες. Οι στατιστικές αεροπορικών μεταφορών συλλέγονται σε μηνιαία, τριμηνιαία και ετήσια βάση, παρά το γεγονός ότι μόνο η τελευταία παρουσιάζεται στο παρόν άρθρο. Τα στατιστικά στοιχεία των αεροπορικών μεταφορών επιβατών περιλαμβάνουν επίσης τον αριθμό εμπορικών επιβατικών πτήσεων, καθώς και πληροφορίες που αφορούν μεμονωμένα δρομολόγια και τον αριθμό των διαθέσιμων θέσεων. Ετήσια στοιχεία είναι διαθέσιμα για τα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ από το 2003 και εξής.

Επιβάτες θαλάσσιων μεταφορών

Τα στοιχεία των θαλάσσιων μεταφορών είναι σε γενικές γραμμές διαθέσιμα από το 2001 και εξής, παρόλο που ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ παρέχουν στοιχεία από το 1997. Δεν έχουν διαβιβαστεί στατιστικές θαλάσσιων μεταφορών από την Τσεχία, το Λουξεμβούργο, την Ουγγαρία, την Αυστρία ή τη Σλοβακία, δεδομένου ότι πρόκειται για περίκλειστες χώρες χωρίς θαλάσσια κυκλοφορία· το ίδιο ισχύει για το Λιχτενστάιν και την Ελβετία.

Ως επιβάτης θαλάσσιων μεταφορών νοείται κάθε πρόσωπο που πραγματοποιεί θαλάσσιο ταξίδι σε εμπορικό πλοίο· δεν θεωρούνται επιβάτες το προσωπικό υπηρεσίας ούτε τα μέλη του πληρώματος που ταξιδεύουν χωρίς να πληρώνουν εισιτήριο ενώ δεν βρίσκονται σε υπηρεσία. Εξαιρούνται επίσης τα βρέφη που δεν ταξιδεύουν σε δική τους θέση. Όταν υποβάλλουν στοιχεία τόσο ο λιμένας επιβίβασης όσο και ο λιμένας αποβίβασης, ενδέχεται να προκύψει διπλή καταμέτρηση· αυτό είναι αρκετά συνηθισμένο για τις θαλάσσιες μεταφορές επιβατών, που κατά κανόνα συνιστούν δραστηριότητα σχετικά μικρής απόστασης.

Πλαίσιο

Η πολιτική μεταφορών της ΕΕ έχει ως στόχο να διασφαλίσει ότι οι επιβάτες επωφελούνται από τα ίδια βασικά πρότυπα μεταχείρισης, οπουδήποτε και αν ταξιδεύουν στο εσωτερικό της ΕΕ. Οι επιβάτες διαθέτουν ήδη ένα φάσμα δικαιωμάτων που καλύπτουν διάφορους τομείς, όπως: πληροφορίες σχετικά με το ταξίδι τους· κρατήσεις και τιμές εισιτηρίων· ζημίες των αποσκευών τους· καθυστερήσεις και ματαιώσεις· ή δυσκολίες που προκύπτουν σε οργανωμένα ταξίδια. Με αυτό το πνεύμα, η ΕΕ νομοθετεί για την προστασία των δικαιωμάτων των επιβατών στους διάφορους τρόπους μεταφοράς:

• Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 261/2004 για τη θέσπιση κοινών κανόνων αποζημίωσης των επιβατών αεροπορικών μεταφορών και παροχής βοήθειας σε αυτούς σε περίπτωση άρνησης επιβίβασης και ματαίωσης ή μεγάλης καθυστέρησης της πτήσης (η σύνοψή του είναι επίσης διαθέσιμη). Τον Μάρτιο του 2013 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε αναθεώρηση του εν λόγω κανονισμού [COM(2013) 130 final], με σκοπό να αποσαφηνιστούν οι γκρίζες ζώνες, να οριστούν νέα δικαιώματα (για παράδειγμα, όσον αφορά τον επαναπρογραμματισμό), να ενισχυθεί η εποπτεία των αερομεταφορέων και να επέλθει εξισορρόπηση των οικονομικών βαρών·
• Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1371/2007 σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των επιβατών σιδηροδρομικών γραμμών (η σύνοψή του είναι επίσης διαθέσιμη)
• Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 181/2011 για τα δικαιώματα των επιβατών αστικών λεωφορείων και πούλμαν (η σύνοψή του είναι επίσης διαθέσιμη)·
• Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1177/2010 για τα δικαιώματα των επιβατών στις θαλάσσιες και εσωτερικές πλωτές μεταφορές (η σύνοψή του είναι επίσης διαθέσιμη).

Έχουν επίσης αναπτυχθεί συγκεκριμένες διατάξεις προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι επιβάτες με μειωμένη κινητικότητα λαμβάνουν τις απαραίτητες διευκολύνσεις και δεν τους απαγορεύεται άδικα η επιβίβαση. Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1107/2006 προβλέπει τα «δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία και των ατόμων με μειωμένη κινητικότητα όταν ταξιδεύουν αεροπορικώς».

Τον Δεκέμβριο του 2011 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε «Ευρωπαϊκό όραμα για τους επιβάτες: Ανακοίνωση για τα δικαιώματα των επιβατών σε όλους τους τρόπους μεταφοράς» [COM(2011) 898 τελικό]. Με αυτή την ανακοίνωση αναγνωρίστηκε το έργο που έχει επιτελεστεί για τη θέσπιση μέτρων προστασίας των επιβατών σε όλους τους τρόπους μεταφοράς, αλλά σημειώθηκε ότι δεν έχει ακόμα υλοποιηθεί πλήρως ολόκληρη η δέσμη των δικαιωμάτων. Η ανακοίνωση έχει ως στόχο να ενοποιήσει τις υπάρχουσες εργασίες και να οδηγήσει σε πιο συνεκτική, αποτελεσματική και εναρμονισμένη εφαρμογή των δικαιωμάτων παράλληλα με την καλύτερη κατανόηση από πλευράς επιβατών.

Τον Μάρτιο του 2011 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε λευκή βίβλο, με τίτλο «Χάρτης πορείας για έναν Ενιαίο Ευρωπαϊκό Χώρο Μεταφορών – Για ένα ανταγωνιστικό και ενεργειακά αποδοτικό σύστημα μεταφορών» [COM(2011) 144 τελικό]. Η εν λόγω συνολική στρατηγική περιλαμβάνει έναν χάρτη πορείας με 40 συγκεκριμένες πρωτοβουλίες με σκοπό τη δημιουργία ενός ανταγωνιστικού συστήματος μεταφορών κατά τη διάρκεια περιόδου 10 ετών που στοχεύει στην αύξηση της κινητικότητας, την άρση των σημαντικών εμποδίων σε βασικούς τομείς και την ώθηση της ανάπτυξης και της απασχόλησης.

Περισσότερες λεπτομέρειες όσον αφορά τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις πρωτοβουλίες της πολιτικής μεταφορών παρέχονται σε εισαγωγικό άρθρο για τις μεταφορές στην ΕΕ.

Άμεση πρόσβαση σε

Άλλα άρθρα

Πίνακες

Βάση δεδομένων

Θεματική ενότητα

Δημοσιεύσεις

Μεθοδολογία

Νομοθεσία

Απεικονίσεις

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Air transport statistics (στα αγγλικά)
• Freight transport statistics (στα αγγλικά)
• Freight transport statistics — modal split (στα αγγλικά)

• Δείκτες για την ενέργεια, τις μεταφορές και το περιβάλλον — Έκδοση 2019 (στα αγγλικά)

• Μεταφορές, βλέπε (στα αγγλικά):

Μεταφορές, όγκος και κατανομή των τρόπων μεταφοράς (t_tran_hv)

Όγκος μεταφορών επιβατών σε σχέση με το ΑΕΠ (tsdtr240)

Κατανομή των τρόπων μεταφοράς επιβατών (tsdtr210)

Σιδηροδρομικές μεταφορές (t_rail)

Σιδηροδρομικές μεταφορές επιβατών (ttr00015)

Αεροπορικές μεταφορές (t_avia)

Αεροπορικές μεταφορές επιβατών (ttr00012)

• Μεταφορές, βλέπε (στα αγγλικά):

Στοιχεία για τις πολυτροπικές μεταφορές (tran)

Μεταφορές, όγκος και κατανομή των τρόπων μεταφοράς (tran_hv)

Όγκος μεταφορών επιβατών σε σχέση με το ΑΕΠ (tran_hv_pstra)

Κατανομή των τρόπων μεταφοράς επιβατών (tran_hv_psmod)

Σιδηροδρομικές μεταφορές (rail)

Μέτρηση σιδηροδρομικών μεταφορών - επιβάτες (rail_pa)

Οδικές μεταφορές (road)

Μέτρηση οδικών μεταφορών - επιβάτες (road_pa)

Θαλάσσιες μεταφορές (mar)

Θαλάσσιες μεταφορές - επιβάτες - αναλυτικά ετήσια και τριμηνιαία αποτελέσματα (mar_pa)

Αεροπορικές μεταφορές (avia)

Μέτρηση αεροπορικών μεταφορών - επιβάτες (avia_pa)

<dedicatedsection>

• Μεταφορές (στα αγγλικά)

<dedicatedsection>

Εγχειρίδια αναφοράς

• Εγχειρίδιο αναφοράς για τις στατιστικές σιδηροδρομικών μεταφορών, έκδοση 10.1 — Ιανουάριος 2019 (στα αγγλικά)
• Εγχειρίδιο αναφοράς για τις στατιστικές αεροπορικών μεταφορών, έκδοση 14 — Σεπτέμβριος 2017 (στα αγγλικά)
• Εγχειρίδιο αναφοράς για τις στατιστικές θαλάσσιων μεταφορών, έκδοση 4.1 — Νοέμβριος 2017 (στα αγγλικά)
• Γλωσσάριο με εικόνες για τις στατιστικές των μεταφορών, 5η έκδοση, 2019 (στα αγγλικά)

Μεθοδολογικές σημειώσεις

• Μεθοδολογικές σημειώσεις σχετικά με τις στατιστικές θαλάσσιων μεταφορών (στα αγγλικά)

Αρχεία μεταδεδομένων ESMS

• Θαλάσσιες μεταφορές (αρχείο μεταδεδομένων ESMS — mar_esms) (στα αγγλικά)
• Κατανομή των τρόπων μεταφοράς επιβατών (αρχείο μεταδεδομένων ESMS — tran_hv_psmod_esms) (στα αγγλικά)
• Αεροπορικές μεταφορές επιβατών και εμπορευμάτων / Στοιχεία κίνησης / Αεροπορικές μεταφορές σε περιφερειακό επίπεδο (αρχείο μεταδεδομένων ESMS — avia_pa_esms) (στα αγγλικά)
• Μέτρηση σιδηροδρομικών μεταφορών (αρχείο μεταδεδομένων ESMS — rail_pa_esms) (στα αγγλικά)
• Στατιστικές περιφερειακών μεταφορών (αρχείο μεταδεδομένων ESMS — reg_tran_esms) (στα αγγλικά)
• Όγκος μεταφορών επιβατών σε σχέση με το ΑΕΠ (αρχείο μεταδεδομένων ESMS — tran_hv_pstra_esms) (στα αγγλικά)

• Eurocontrol — Ενιαίος Ευρωπαϊκός Ουρανός (στα αγγλικά)
• Ευρωπαϊκή Επιτροπή Γενική Διεύθυνση Κινητικότητας και Μεταφορών (DG MOVE) (στα αγγλικά)
• Διεθνές Φόρουμ Μεταφορών — ITF (πρώην Ευρωπαϊκή Διάσκεψη Υπουργών Μεταφορών - ΕΔΥΜ) (στα αγγλικά)
• Οικονομική Eπιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για την Ευρώπη (ΟΕΕ/HE) — Στατιστικές μεταφορών (στα αγγλικά)