Στατιστικές μεταφορών επιβατών

Στοιχεία εξαχθέντα τον Ιούνιο του 2019.

Προγραμματισμένη επικαιροποίηση του άρθρου: Ιανουάριος 2021.

Ενδιαφέροντα σημεία

Περισσότερα από 9,6 δισεκατομμύρια επιβάτες ταξίδεψαν στα εθνικά σιδηροδρομικά δίκτυα στην ΕΕ.

Οι αεροπορικές μεταφορές επιβατών ξεπέρασαν το 1 δισεκατομμύριο επιβάτες για πρώτη φορά το 2017 σε επίπεδο ΕΕ.

Επιβάτες πλοίων που επιβιβάστηκαν και αποβιβάστηκαν σε όλα τα λιμάνια, ΕΕ-28, 2002-2017

Αυτό το άρθρο παρέχει λεπτομέρειες σχετικά με την παρούσα κατάσταση και τις πρόσφατες εξελίξεις για τις στατιστικές μεταφορών επιβατών εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), με βάση τα πλέον πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία. Παρουσιάζει πληροφορίες για τις μεταφορές επιβατών με μια ποικιλία τρόπων μεταφορών, όπως οι οδικές, οι σιδηροδρομικές, οι αεροπορικές και οι θαλάσσιες μεταφορές. Μεταξύ αυτών, ο κυριότερος τρόπος μεταφοράς επιβατών είναι το επιβατικό αυτοκίνητο, προτίμηση που βασίζεται στην επιθυμία για μεγαλύτερη κινητικότητα και ευελιξία. Ωστόσο, ο υψηλός βαθμός εξάρτησης από το επιβατικό αυτοκίνητο ως μέσο μεταφοράς σε όλη την ΕΕ έχει συμβάλει στην αύξηση της συμφόρησης και της ρύπανσης σε πολλές αστικές περιοχές και σε πολλές κύριες οδικές αρτηρίες.

Πλήρες άρθρο

Κατανομή των τρόπων μεταφοράς των επιβατών εσωτερικών μεταφορών

Το Σχήμα 1 δείχνει ότι τα επιβατικά αυτοκίνητα αντιστοιχούσαν στο 82,9 % των εσωτερικών μεταφορών επιβατών στην ΕΕ το 2016, με τα υπεραστικά λεωφορεία, τα αστικά λεωφορεία και τα τρόλεϊ (9,4 %) και τις επιβατικές αμαξοστοιχίες (7,7 %) να αντιστοιχούν αμφότερα σε λιγότερο από το ένα δέκατο όλης της κυκλοφορίας (όπως μετρήθηκε από τον αριθμό των εσωτερικών επιβατοχιλιομέτρων (pkm) που διανύθηκαν με κάθε τρόπο μεταφοράς).

Σχήμα 1: Κατανομή τρόπων μεταφοράς των εσωτερικών μεταφορών επιβατών, 2016
(ποσοστό συμμετοχής εκφραζόμενο σε επιβατοχιλιόμετρα)
Πηγή: Eurostat (tran_hv_psmod)

Το επιβατικό αυτοκίνητο ήταν μακράν ο σημαντικότερος τρόπος μεταφοράς επιβατών σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Στη Λιθουανία και την Πορτογαλία τα επιβατικά αυτοκίνητα αντιστοιχούσαν περίπου στο 90 % όλων των μεταφορών επιβατών το 2016. Η Σλοβακία, η Τσεχία και η Ουγγαρία ήταν τα μόνα κράτη μέλη της ΕΕ στα οποία το μερίδιο των επιβατικών αυτοκινήτων ήταν χαμηλότερο από τα τρία τέταρτα. Για την Ουγγαρία, αυτό αντικατοπτρίστηκε στο υψηλότερο ποσοστό υπεραστικών λεωφορείων και αστικών λεωφορείων (21,7 %) μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ. Ακόμη υψηλότερο ποσοστό αναφέρθηκε για την υποψήφια χώρα Τουρκία (28,5 %). Το χαμηλότερο ποσοστό για τα υπεραστικά λεωφορεία, τα αστικά λεωφορεία και τα τρόλεϊ σημειώθηκε στις Κάτω Χώρες (3,0 %).

Τα κράτη μέλη της ΕΕ με το υψηλότερο ποσοστό σιδηροδρομικών μεταφορών επιβατών ήταν η Αυστρία (12,1 %) και οι Κάτω Χώρες (11,0 %). Ωστόσο, αυτό το ποσοστό ήταν πολύ χαμηλότερο από εκείνο της χώρας της ΕΖΕΣ Ελβετίας, όπου τα τρένα πραγματοποίησαν το 19,8 % όλων των μεταφορών επιβατών το 2016. Ταυτόχρονα, το μερίδιό τους ήταν 2,0 % στην Εσθονία και τη Σλοβενία και μικρότερο στην Ελλάδα και τη Λιθουανία, καθώς και στη Βόρεια Μακεδονία και την Τουρκία.

Επιβάτες σιδηροδρομικών μεταφορών

Όσον αφορά τις σιδηροδρομικές μεταφορές, περισσότεροι από 9,6 δισεκατομμύρια επιβάτες ταξίδεψαν στα εθνικά σιδηροδρομικά δίκτυα στην ΕΕ το 2017 (Πίνακας 1). Πρέπει να σημειωθεί ότι οι διεθνείς μεταφορές αντιπροσώπευαν λιγότερο από το 8 % των συνολικών μεταφορών για όλες τις χώρες εκτός από το Λουξεμβούργο, όπου αντιπροσώπευαν το 28 %.

Συνολικά, δεκαέξι από τα κράτη μέλη της ΕΕ ανέφεραν αυξήσεις του συνολικού αριθμού διακινηθέντων επιβατών μεταξύ 2016 και 2017. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφηκαν στη Ρουμανία (+14,4 %), τη Σλοβακία (+8,3 %) και την Εσθονία (+7,3 %). Αντιθέτως, η μεταφορά επιβατών μειώθηκε κατά 4,7 % στη Σλοβενία. Εκτός της ΕΕ, το Μαυροβούνιο και η Βόρεια Μακεδονία κατέγραψαν μεγάλη πτώση στις σιδηροδρομικές μεταφορές επιβατών (-27,9 % και -24,5 %).

Πίνακας 1: Σιδηροδρομικές μεταφορές επιβατών ανά είδος μεταφοράς, 2016-2017
(χιλιάδες επιβάτες)
Πηγή: Eurostat (rail_pa_typepas)

Όσον αφορά την εξέλιξη των διεθνών μεταφορών μεταξύ του 2016 και του 2017, οι μεγαλύτερες αυξήσεις αναφέρθηκαν από τη Βουλγαρία (+52,3 %), την Πολωνία (+35,5 %), την Ισπανία (+24,0 %) και τη Φινλανδία (+21,0 %). Αντιθέτως, οι μεγαλύτερες μειώσεις αναφέρθηκαν από την Ιταλία (-10,0 %) ακολουθούμενη από τη Ρουμανία (-7,6 %). Τέλος, όσον αφορά την εξέλιξη των εθνικών μεταφορών, η Ρουμανία κατέγραψε τη μεγαλύτερη αύξηση με +14,5 %, ακολουθούμενη από τη Λιθουανία (+7,7 %), ενώ η Σλοβενία ανέφερε τη μεγαλύτερη μείωση με -4,8 %.

Προκειμένου να συγκριθεί η σχετική σημασία των σιδηροδρομικών μεταφορών μεταξύ των χωρών, τα στοιχεία μπορούν να κανονικοποιηθούν εκφράζοντας την κίνηση επιβατών σε σχέση με τον πληθυσμό (Σχήμα 2). Ο μέσος όρος των ταξιδιών στο εθνικό σιδηροδρομικό δίκτυο στην Αυστρία, τη Γαλλία, τη Σουηδία, τη Γερμανία, τη Δανία και το Ηνωμένο Βασίλειο υπερέβη τα 1 000 επιβατοχιλιόμετρα ανά κάτοικο το 2017· στοιχείο πολύ κατώτερο από το επίπεδο που καταγράφηκε στην Ελβετία (2 211 επιβατοχιλιόμετρα ανά κάτοικο). Αντιθέτως, μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ οι χαμηλότερες μέσες αποστάσεις που διανύθηκαν στα εθνικά σιδηροδρομικά δίκτυα το 2017 καταγράφηκαν στην Ελλάδα (103 επιβατοχιλιόμετρα ανά κάτοικο) και τη Λιθουανία (107 επιβατοχιλιόμετρα ανά κάτοικο), ενώ τα επίπεδα στις υποψήφιες χώρες Τουρκία (56 επιβατοχιλιόμετρα ανά κάτοικο) και Βόρεια Μακεδονία (28 επιβατοχιλιόμετρα ανά κάτοικο) ήταν ακόμη χαμηλότερα.

Σχήμα 2: Σιδηροδρομικές μεταφορές επιβατών ανά είδος μεταφοράς, 2017
(επιβατοχιλιόμετρα ανά κάτοικο)
Πηγή: Eurostat (rail_pa_typepas) και (demo_gind)

Όσον αφορά τα διεθνή σιδηροδρομικά ταξίδια, τα μόνα κράτη μέλη της ΕΕ που ανέφεραν επίπεδα άνω των 100 επιβατοχιλιομέτρων ανά κάτοικο το 2017 ήταν το Λουξεμβούργο (219 επιβατοχιλιόμετρα ανά κάτοικο), η Γαλλία (145 επιβατοχιλιόμετρα ανά κάτοικο) και η Τσεχία (136 επιβατοχιλιόμετρα ανά κάτοικο)· το επίπεδο αυτό ξεπεράστηκε επίσης στη χώρα της ΕΖΕΣ Ελβετία (110 επιβατοχιλιόμετρα ανά κάτοικο). Τα στοιχεία αυτά μπορεί να απεικονίζουν, μεταξύ άλλων, την εγγύτητα των διεθνών συνόρων, τη σημασία των διασυνοριακών μετακινήσεων εργαζομένων εντός του εργατικού δυναμικού, την πρόσβαση σε σιδηροδρομικές συνδέσεις υψηλής ταχύτητας και το κατά πόσον οι διεθνείς διάδρομοι μεταφορών διέρχονται από συγκεκριμένη χώρα.

Επιβάτες αεροπορικών μεταφορών

Ο συνολικός αριθμός των επιβατών αεροπορικών μεταφορών που διακινήθηκαν ξεπέρασε το 1 δισεκατομμύριο για πρώτη φορά το 2017, σε επίπεδο ΕΕ (Σχήμα 3). Το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν το κράτος μέλος της ΕΕ που διακίνησε τον μεγαλύτερο αριθμό επιβατών το 2017 (265 εκατομμύρια επιβάτες), ακολουθούμενο από τη Γερμανία (212 εκατομμύρια επιβάτες) και την Ισπανία (210 εκατομμύρια επιβάτες). Οι πέντε πρώτες χώρες αντιπροσώπευαν τα δύο τρίτα των συνολικών αεροπορικών μεταφορών της ΕΕ. Από την άλλη, η Σλοβενία κατέγραψε 1,7 εκατομμύρια επιβάτες.

Σχεδόν το ήμισυ των αεροπορικών μεταφορών επιβατών αφορούσε πτήσεις εντός της ΕΕ (47 %), ενώ οι εθνικές μεταφορές και οι μεταφορές εκτός της ΕΕ αντιπροσώπευαν το 17 % και το 36 % των αεροπορικών μεταφορών επιβατών, αντίστοιχα. Για όλες τις χώρες, οι ενδοενωσιακές μεταφορές κατέχουν δεσπόζουσα θέση, με ποσοστά που κυμαίνονται μεταξύ 45 % για τη Γαλλία και 92 % για τη Μάλτα. Κατά την εξέταση των μεταφορών εκτός της ΕΕ, το υψηλότερο ποσοστό καταγράφηκε από τη Σλοβενία (40 %), ενώ το χαμηλότερο από τη Μάλτα (8 %). Το μερίδιο των εθνικών μεταφορών ήταν υψηλότερο από το μερίδιο των μεταφορών εκτός της ΕΕ μόνο για την Ιταλία (22 %), τη Σουηδία (20 %) και την Ισπανία (17 %).

Σχήμα 3: Αεροπορικές μεταφορές επιβατών ανά είδος μεταφοράς, 2017
(εκατομμύρια διακινηθέντων επιβατών)
Πηγή: Eurostat (avia_paoc)

Ο αερολιμένας Heathrow του Λονδίνου ήταν ο πλέον πολυσύχναστος στην ΕΕ όσον αφορά τους επιβάτες που διακινήθηκαν το 2017, με 78 εκατομμύρια αφίξεις και αναχωρήσεις επιβατών (Σχήμα 4). Το Heathrow παραμένει σταθερά ο πλέον πολυσύχναστος αερολιμένας στην ΕΕ από την έναρξη των χρονολογικών σειρών το 1993. Ακολούθησαν —σε κάποια απόσταση— ο αερολιμένας Charles de Gaulle του Παρισιού (69 εκατομμύρια), ο αερολιμένας Schiphol του Άμστερνταμ (68 εκατομμύρια) και ο αερολιμένας της Φρανκφούρτης (64 εκατομμύρια). Οι εν λόγω αερολιμένες είναι οι τέσσερις μεγαλύτεροι στην ΕΕ από το 2011, όταν ο αερολιμένας Schiphol του Άμστερνταμ μετακινήθηκε από την πέμπτη στην τέταρτη θέση.

Η συντριπτική πλειονότητα των επιβατών που ταξιδεύουν μέσω αυτών των τεσσάρων αερολιμένων με τη μεγαλύτερη κίνηση ταξιδεύουν σε διεθνείς πτήσεις· το χαμηλότερο ποσοστό μεταξύ αυτών καταγράφηκε για τον αερολιμένα της Φρανκφούρτης (88,7 %), ποσοστό που ανήλθε σε 100,0 % για το Schiphol του Άμστερνταμ. Αντιθέτως, οι εθνικές πτήσεις αντιστοιχούσαν στο 28,3 % των 52 εκατομμυρίων επιβατών που διακινήθηκαν μέσω του πέμπτου πιο πολυσύχναστου αερολιμένα της ΕΕ το 2017, του Adolfo Suárez Madrid-Barajas. Επίσης, σημειώθηκαν σχετικά υψηλά ποσοστά επιβατών σε εθνικές πτήσεις από και προς τον αερολιμένα Orly του Παρισιού (44,3 %), τον αερολιμένα Fiumicino της Ρώμης (28,1 %) και τον αερολιμένα της Βαρκελώνης (27,1 %).

Σχήμα 4: Κορυφαία 15 αεροδρόμια στην ΕΕ-28, 2017
(εκατομμύρια επιβάτες που διακινήθηκαν)
Πηγή: Eurostat (avia_paoa)

Στον χάρτη 1 παρουσιάζονται ορισμένα στοιχεία των αεροπορικών μεταφορών επιβατών εκτός της ΕΕ. Με αύξηση κατά 38 % μεταξύ του 2016 και του 2017, οι «ασιατικές δημοκρατίες της πρώην ΕΣΣΔ» είναι η περιφέρεια-εταίρος με τη μεγαλύτερη αύξηση στη μεταφορά επιβατών από την ΕΕ. Η μεγαλύτερη και συνεχής μείωση της Αυστραλίας –4,1 % θα μπορούσε να συνδεθεί εν μέρει με την αύξηση στην Εγγύς και Μέση Ανατολή (+9,8 %) — περισσότεροι επιβάτες που πραγματοποιούν πτήσεις προς την Αυστραλία με ανταπόκριση σε αερολιμένες της Εγγύς και Μέσης Ανατολής. Η Βόρεια Αφρική κατέγραψε επίσης σημαντική αύξηση έπειτα από αρκετά έτη μείωσης +19,5 %.

Χάρτης 1: Αεροπορικές μεταφορές επιβατών εκτός της ΕΕ-28, ΕΕ-28, 2017
Πηγή: Eurostat (avia_paexcc)

Επιβάτες θαλάσσιων μεταφορών

Όσον αφορά τις θαλάσσιες μεταφορές, ο συνολικός αριθμός επιβατών που επιβιβάζονται και αποβιβάζονται σε λιμένες της ΕΕ εκτιμάται σε περίπου 415 εκατομμύρια το 2017, δηλαδή αυξημένος κατά 4,6 % σε σχέση με το προηγούμενο έτος (Σχήμα 5). Σε αντίθεση με τις διακινήσεις εμπορευμάτων, όπου γενικά το 60 % των εμπορευμάτων εκφορτώθηκαν και το 40 % φορτώθηκαν στους λιμένες της ΕΕ, η διαφορά μεταξύ του αριθμού των επιβατών που αποβιβάστηκαν («προς το εσωτερικό») και επιβιβάστηκαν («προς το εξωτερικό») σε λιμένες της ΕΕ είναι γενικά μικρή. Αυτό αντικατοπτρίζει το γεγονός ότι οι θαλάσσιες μεταφορές επιβατών στην Ευρώπη πραγματοποιούνται κυρίως από εθνικές ή ενδοενωσιακές υπηρεσίες πορθμείων, με τους ίδιους επιβάτες να υπολογίζονται δύο φορές στο πλαίσιο των στατιστικών λιμενικής διακίνησης (μία φορά όταν επιβιβάζονται στο πορθμείο σε έναν λιμένα της ΕΕ και μία φορά όταν αποβιβάζονται από το ίδιο πορθμείο σε άλλο λιμένα της ΕΕ).

Σχήμα 5: Επιβάτες θαλάσσιων μεταφορών που επιβιβάστηκαν και αποβιβάστηκαν σε όλους τους λιμένες, ΕΕ-28, 2002-2017
(εκατομμύρια)
Πηγή: Eurostat (mar_mp_aa_cph)

Με σχεδόν 74 εκατομμύρια και 70 εκατομμύρια επιβάτες θαλάσσιων μεταφορών, αντιστοίχως, οι ιταλικοί και οι ελληνικοί λιμένες διεκπεραίωσαν συνδυασμένο μερίδιο 35 % του συνολικού αριθμού επιβατών που επιβιβάστηκαν και αποβιβάστηκαν σε λιμένες της ΕΕ το 2017. Κατά συνέπεια, η Ιταλία και η Ελλάδα παρέμειναν οι κύριες χώρες όσον αφορά τις θαλάσσιες μεταφορές επιβατών της ΕΕ. Και οι δύο χώρες καταγράφουν σημαντικές αυξήσεις στους επιβάτες που επιβιβάστηκαν και αποβιβάστηκαν σε σύγκριση με το 2016 (+9,8 % και +7,3 %, αντίστοιχα). Τις δύο κορυφαίες χώρες ακολούθησε η Δανία, με σχεδόν 43 εκατομμύρια επιβάτες που επιβιβάστηκαν και αποβιβάστηκαν το 2017, αύξηση κατά 3,1 % σε σχέση με το 2016.

Σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, οι μεγαλύτερες σχετικές αυξήσεις στις θαλάσσιες μεταφορές επιβατών καταγράφηκαν από τη Λετονία (+37,5 %), τη Σλοβενία (+33,0 %), τη Ρουμανία (+25,0 % από χαμηλή βάση), την Κύπρο (+22,8 %) και το Βέλγιο (+13,7 %), καθώς και την Ισλανδία (+68,4 %), το 2017. Αντίθετα, μόνο πέντε χώρες ανέφεραν μείωση το 2017 σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Οι μεγαλύτερες σχετικές μειώσεις καταγράφηκαν στη Βουλγαρία (-28,0 %, από χαμηλή βάση).

Πίνακας 2: Επιβάτες θαλάσσιων μεταφορών που επιβιβάστηκαν και αποβιβάστηκαν σε όλους τους λιμένες, 2014-2017
(χιλιάδες)
Πηγή: Eurostat (mar_mp_aa) και (mar_mp_aa_cphd)

Αν και οι επιβάτες των κρουαζιερόπλοιων αντιπροσώπευαν μόνο το 3,4 % του συνολικού αριθμού επιβατών που επιβιβάστηκαν και αποβιβάστηκαν στους λιμένες της ΕΕ το 2017, οι επιβάτες αυτοί διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στους λιμένες και στις χώρες στις οποίες επικεντρώνεται η κίνηση κρουαζιερόπλοιων. Περίπου το 80 % του συνολικού αριθμού των επιβατών κρουαζιέρας που επιβιβάστηκαν και αποβιβάστηκαν σε ευρωπαϊκούς λιμένες το 2017, το έπραξε στους λιμένες μιας από τις τέσσερις χώρες Ιταλία, Ισπανία, Γερμανία και Ηνωμένο Βασίλειο. Στους αριθμούς αυτούς δεν περιλαμβάνονται επιβάτες κρουαζιέρας που πραγματοποίησαν ημερήσιες εκδρομές στους λιμένες της ΕΕ.

Πηγή στοιχείων για τους πίνακες και τα γραφήματα

Στατιστικές μεταφορών επιβατών: πίνακες και σχήματα (Στα Αγγλικά)

Πηγές στοιχείων

Η πλειονότητα των στατιστικών των εσωτερικών μεταφορών επιβατών βασίζονται σε μετακινήσεις οχημάτων σε καθεμία από τις χώρες που υποβάλλουν στοιχεία, ανεξάρτητα από την εθνικότητα του οχήματος ή του σκάφους που εμπλέκεται («αρχή της εδαφικότητας»). Για τον λόγο αυτό, η μονάδα των επιβατοχιλιομέτρων (pkm, που αντιστοιχεί σε έναν επιβάτη που διανύει απόσταση ενός χιλιομέτρου) θεωρείται κατά κανόνα πιο αξιόπιστη μονάδα μέτρησης, καθώς ο αριθμός των επιβατών συνεπάγεται μεγαλύτερο κίνδυνο διπλού υπολογισμού, ιδίως για τις διεθνείς μεταφορές. Η μεθοδολογία που χρησιμοποιείται σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ δεν είναι εναρμονισμένη για τις οδικές μεταφορές επιβατών.

Η κατανομή των τρόπων μεταφοράς των χερσαίων μεταφορών επιβατών προσδιορίζει τις μεταφορές ανά επιβατικό αυτοκίνητο, υπεραστικό λεωφορείο, λεωφορείο και τρόλεϊ, και τρένο· αφορά γενικά τις μετακινήσεις εντός της εθνικής επικράτειας, ανεξάρτητα από την εθνικότητα του οχήματος. Η κατανομή των τρόπων μεταφοράς των μεταφορών επιβατών ορίζεται ως το μερίδιο κάθε τρόπου μεταφοράς (σε ποσοστό) και βασίζεται σε στοιχεία εκφραζόμενα σε επιβατοχιλιόμετρα. Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου, το γενικό σύνολο για τις εσωτερικές μεταφορές επιβατών δεν περιλαμβάνει τις εσωτερικές αεροπορικές και υδάτινες μεταφορές (εσωτερική αεροπορία και θαλάσσιες μεταφορές).

Το επίπεδο των εσωτερικών μεταφορών επιβατών (σε επιβατοχιλιόμετρα) μπορεί επίσης να εκφραστεί σε σχέση με το ΑΕΠ· στο πλαίσιο αυτού του άρθρου, ο δείκτης παρουσιάζεται με βάση το ΑΕΠ σε σταθερές τιμές για το έτος αναφοράς 2005. Ο δείκτης αυτός δίνει πληροφορίες για τη σχέση μεταξύ της επιβατικής ζήτησης και του μεγέθους της οικονομίας και επιτρέπει την παρακολούθηση της εξέλιξης της ζήτησης μεταφορών επιβατών σε σχέση με την οικονομική ανάπτυξη.

Επιβάτες σιδηροδρομικών μεταφορών

Επιβάτης σιδηροδρόμου είναι κάθε άτομο, εκτός από τα μέλη του πληρώματος, που ταξιδεύει με σιδηροδρομικό όχημα. Τα στοιχεία σιδηροδρομικών μεταφορών επιβατών δεν αφορούν τη Μάλτα και την Κύπρο (ή την Ισλανδία), διότι οι εν λόγω χώρες δεν διαθέτουν σιδηροδρόμους. Οι ετήσιες στατιστικές επιβατών για τις εθνικές και διεθνείς σιδηροδρομικές μεταφορές εν γένει καλύπτουν μόνο τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις σιδηροδρομικών μεταφορών, μολονότι ορισμένες χώρες χρησιμοποιούν λεπτομερείς εκθέσεις για όλους τους σιδηροδρομικούς φορείς.

Επιβάτες αεροπορικών μεταφορών

Οι στατιστικές για τις αεροπορικές μεταφορές αφορούν εθνικές και διεθνείς μεταφορές, όπως μετρούνται με βάση τον αριθμό των διακινούμενων επιβατών· συλλέγονται πληροφορίες για τις αφίξεις και τις αναχωρήσεις. Ως επιβάτες αεροπορικών μεταφορών νοούνται όλοι οι επιβάτες μίας συγκεκριμένης πτήσης που υπολογίζονται μόνο μία φορά και όχι κατ’ επανάληψη σε κάθε επιμέρους σκέλος αυτής της πτήσης. Οι επιβάτες των αεροπορικών μεταφορών περιλαμβάνουν τόσο τους επιβάτες που αποφέρουν όσο και εκείνους που δεν αποφέρουν έσοδα των οποίων τα ταξίδια έχουν ως αφετηρία ή προορισμό τον αερολιμένα αναφοράς, καθώς και τους επιβάτες που ταξιδεύουν με ανταπόκριση και επιβιβάζονται ή αποβιβάζονται στον αερολιμένα αναφοράς· εξαιρούνται οι άμεσα διερχόμενοι επιβάτες. Οι στατιστικές αεροπορικών μεταφορών συλλέγονται σε μηνιαία, τριμηνιαία και ετήσια βάση, παρά το γεγονός ότι μόνο η τελευταία παρουσιάζεται στο παρόν άρθρο. Τα στατιστικά στοιχεία των αεροπορικών μεταφορών επιβατών περιλαμβάνουν επίσης τον αριθμό εμπορικών επιβατικών πτήσεων, καθώς και πληροφορίες που αφορούν μεμονωμένα δρομολόγια και τον αριθμό των διαθέσιμων θέσεων. Ετήσια στοιχεία είναι διαθέσιμα για τα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ από το 2003 και εξής.

Επιβάτες θαλάσσιων μεταφορών

Τα στοιχεία των θαλάσσιων μεταφορών είναι σε γενικές γραμμές διαθέσιμα από το 2001 και εξής, παρόλο που ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ παρέχουν στοιχεία από το 1997. Δεν έχουν διαβιβαστεί στατιστικές θαλάσσιων μεταφορών από την Τσεχία, το Λουξεμβούργο, την Ουγγαρία, την Αυστρία ή τη Σλοβακία, δεδομένου ότι πρόκειται για περίκλειστες χώρες χωρίς θαλάσσια κυκλοφορία· το ίδιο ισχύει για το Λιχτενστάιν και την Ελβετία.

Ως επιβάτης θαλάσσιων μεταφορών νοείται κάθε πρόσωπο που πραγματοποιεί θαλάσσιο ταξίδι σε εμπορικό πλοίο· δεν θεωρούνται επιβάτες το προσωπικό των υπηρεσιών ούτε τα μέλη του πληρώματος που ταξιδεύουν χωρίς να πληρώνουν εισιτήριο ενώ δεν βρίσκονται σε υπηρεσία. Εξαιρούνται επίσης τα βρέφη που δεν ταξιδεύουν σε δική τους θέση. Όταν υποβάλλουν στοιχεία τόσο ο λιμένας επιβίβασης όσο και ο λιμένας αποβίβασης, ενδέχεται να προκύψει διπλός υπολογισμός· αυτό είναι αρκετά συνηθισμένο για τις θαλάσσιες μεταφορές επιβατών, που κατά κανόνα συνιστούν δραστηριότητα σχετικά μικρής απόστασης.

Πλαίσιο

Η πολιτική μεταφορών της ΕΕ έχει ως στόχο να διασφαλίσει ότι οι επιβάτες επωφελούνται από τα ίδια βασικά πρότυπα μεταχείρισης, οπουδήποτε και αν ταξιδεύουν στο εσωτερικό της ΕΕ. Οι επιβάτες διαθέτουν ήδη ευρύ φάσμα δικαιωμάτων που καλύπτουν διάφορους τομείς, όπως: πληροφορίες σχετικά με το ταξίδι τους· κρατήσεις και τιμές εισιτηρίων· ζημίες των αποσκευών τους· καθυστερήσεις και ματαιώσεις· ή δυσκολίες που προκύπτουν σε οργανωμένα ταξίδια. Με αυτό το πνεύμα, η ΕΕ νομοθετεί για την προστασία των δικαιωμάτων των επιβατών στους διάφορους τρόπους μεταφοράς:

Κανονισμός 261/2004 για τη θέσπιση κοινών κανόνων αποζημίωσης των επιβατών αεροπορικών μεταφορών και παροχής βοήθειας σε αυτούς σε περίπτωση άρνησης επιβίβασης και ματαίωσης ή μεγάλης καθυστέρησης της πτήσης· τον Μάρτιο του 2013 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε μια αναθεώρηση του εν λόγω κανονισμού [COM(2013) 130 final], με σκοπό να αποσαφηνιστούν οι γκρίζες περιοχές, να οριστούν νέα δικαιώματα (για παράδειγμα, όσον αφορά τον επαναπρογραμματισμό), να ενισχυθεί η εποπτεία των αερομεταφορέων και να επέλθει εξισορρόπηση των οικονομικών βαρών·
Κανονισμός 1371/2007 σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των επιβατών σιδηροδρομικών γραμμών·
Κανονισμός 181/2011 για τα δικαιώματα των επιβατών αστικών λεωφορείων και πούλμαν
Κανονισμός 1177/2010 για τα δικαιώματα των επιβατών στις θαλάσσιες και εσωτερικές πλωτές μεταφορές.

Συγκεκριμένες διατάξεις έχουν επίσης αναπτυχθεί προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι επιβάτες με μειωμένη κινητικότητα λαμβάνουν τις απαραίτητες διευκολύνσεις και δεν τους απαγορεύεται η επιβίβαση άδικα.

Τον Δεκέμβριο του 2011 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε «Ευρωπαϊκό όραμα για τους επιβάτες: ανακοίνωση για τα δικαιώματα των επιβατών σε όλους τους τρόπους μεταφοράς» (COM(2011) 898 τελικό). Με αυτή την ανακοίνωση αναγνωρίστηκε το έργο που έχει επιτελεστεί για τη θέσπιση μέτρων προστασίας των επιβατών σε όλους τους τρόπους μεταφοράς, αλλά σημειώθηκε ότι δεν έχει ακόμα υλοποιηθεί πλήρως ολόκληρη η δέσμη των δικαιωμάτων. Η ανακοίνωση έχει ως στόχο να ενοποιήσει τις υπάρχουσες εργασίες και να οδηγήσει σε πιο συνεκτική, αποτελεσματική και εναρμονισμένη εφαρμογή των δικαιωμάτων παράλληλα με την καλύτερη κατανόηση από πλευράς επιβατών.

Τον Μάρτιο του 2011 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε λευκή βίβλο, με τίτλο «Χάρτης πορείας για έναν Ενιαίο Ευρωπαϊκό Χώρο Μεταφορών – Για ένα ανταγωνιστικό και ενεργειακά αποδοτικό σύστημα μεταφορών» (COM(2011) 144 τελικό). Η εν λόγω συνολική στρατηγική περιλαμβάνει έναν χάρτη πορείας με 40 συγκεκριμένες πρωτοβουλίες με σκοπό τη δημιουργία ενός ανταγωνιστικού συστήματος μεταφορών κατά τη διάρκεια περιόδου 10 ετών που στοχεύει στην αύξηση της κινητικότητας, την άρση των σημαντικών εμποδίων σε βασικούς τομείς και την ώθηση της ανάπτυξης και της απασχόλησης.

Περισσότερες λεπτομέρειες όσον αφορά τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις πρωτοβουλίες της πολιτικής μεταφορών παρέχονται σε εισαγωγικό άρθρο για τις μεταφορές στην ΕΕ.

Άμεση πρόσβαση σε

Άλλα άρθρα

Πίνακες

Βάση δεδομένων

Θεματική ενότητα

Δημοσιεύσεις

Μεθοδολογία

Νομοθεσία

Απεικονίσεις

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Air transport statistics (Στα Αγγλικά)
Freight transport statistics (Στα Αγγλικά)
Freight transport statistics — modal split (Στα Αγγλικά)

Δείκτες για την ενέργεια, τις μεταφορές και το περιβάλλον — Έκδοση 2018 (Στα Αγγλικά)

Μεταφορές, βλέπε (Στα Αγγλικά):

Μεταφορές, όγκος και κατανομή των τρόπων μεταφοράς (t_tran_hv)

Όγκος μεταφορών επιβατών σε σχέση με το ΑΕΠ (tsdtr240)

Κατανομή των τρόπων μεταφοράς επιβατών (tsdtr210)

Σιδηροδρομικές μεταφορές (t_rail)

Σιδηροδρομικές μεταφορές επιβατών (ttr00015)

Αεροπορικές μεταφορές (t_avia)

Αεροπορικές μεταφορές επιβατών (ttr00012)

Μεταφορές, βλέπε (Στα Αγγλικά):

Στοιχεία για τις πολυτροπικές μεταφορές (tran)

Μεταφορές, όγκος και κατανομή των τρόπων μεταφοράς (tran_hv)

Όγκος μεταφορών επιβατών σε σχέση με το ΑΕΠ (tran_hv_pstra)

Κατανομή των τρόπων μεταφοράς επιβατών (tran_hv_psmod)

Σιδηροδρομικές μεταφορές (rail)

Μέτρηση σιδηροδρομικών μεταφορών - επιβάτες (rail_pa)

Οδικές μεταφορές (road)

Μέτρηση οδικών μεταφορών - επιβάτες (road_pa)

Θαλάσσιες μεταφορές (mar)

Θαλάσσιες μεταφορές - επιβάτες - αναλυτικά ετήσια και τριμηνιαία αποτελέσματα (mar_pa)

Αεροπορικές μεταφορές (avia)

Μέτρηση αεροπορικών μεταφορών - επιβάτες (avia_pa)

Μεταφορές (Στα Αγγλικά)

Εγχειρίδια αναφοράς

Εγχειρίδιο αναφοράς για τις στατιστικές σιδηροδρομικών μεταφορών, έκδοση 10.1 — Ιανουάριος 2019 (Στα Αγγλικά)
Εγχειρίδιο αναφοράς για τις στατιστικές αεροπορικών μεταφορών, έκδοση 14 — Σεπτέμβριος 2017 (Στα Αγγλικά)
Εγχειρίδιο αναφοράς για τις στατιστικές θαλάσσιων μεταφορών, έκδοση 4.0 — Νοέμβριος 2017 (Στα Αγγλικά)
Γλωσσάριο με εικόνες για τις στατιστικές των μεταφορών, 4η έκδοση, 2010 (Στα Αγγλικά)

Μεθοδολογικές σημειώσεις

Μεθοδολογικές σημειώσεις σχετικά με τις στατιστικές θαλάσσιων μεταφορών (Στα Αγγλικά)

Αρχεία μεταδεδομένων ESMS

Θαλάσσιες μεταφορές (αρχείο μεταδεδομένων ESMS — mar_esms) (Στα Αγγλικά)
Κατανομή των τρόπων μεταφοράς επιβατών (αρχείο μεταδεδομένων ESMS — tran_hv_psmod_esms) (Στα Αγγλικά)
Αεροπορικές μεταφορές επιβατών και εμπορευμάτων / Στοιχεία κίνησης / Αεροπορικές μεταφορές σε περιφερειακό επίπεδο (αρχείο μεταδεδομένων ESMS — avia_pa_esms) (Στα Αγγλικά)
Μέτρηση σιδηροδρομικών μεταφορών (αρχείο μεταδεδομένων ESMS — rail_pa_esms) (Στα Αγγλικά)
Στατιστικές περιφερειακών μεταφορών (αρχείο μεταδεδομένων ESMS — reg_tran_esms) (Στα Αγγλικά)
Όγκος μεταφορών επιβατών σε σχέση με το ΑΕΠ (αρχείο μεταδεδομένων ESMS — tran_hv_pstra_esms) (Στα Αγγλικά)

Κανονισμός 261/2004 για τη θέσπιση κοινών κανόνων αποζημίωσης των επιβατών αεροπορικών μεταφορών και παροχής βοήθειας σε αυτούς σε περίπτωση άρνησης επιβίβασης και ματαίωσης ή μεγάλης καθυστέρησης της πτήσης· τον Μάρτιο του 2013 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε μια αναθεώρηση του εν λόγω κανονισμού [COM(2013) 130 final], με σκοπό να αποσαφηνιστούν οι γκρίζες περιοχές, να οριστούν νέα δικαιώματα (για παράδειγμα, όσον αφορά τον επαναπρογραμματισμό), να ενισχυθεί η εποπτεία των αερομεταφορέων και να επέλθει εξισορρόπηση των οικονομικών βαρών·
Κανονισμός 1371/2007 σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των επιβατών σιδηροδρομικών γραμμών·
Κανονισμός 181/2011 για τα δικαιώματα των επιβατών αστικών λεωφορείων και πούλμαν
Κανονισμός 1177/2010 για τα δικαιώματα των επιβατών στις θαλάσσιες και εσωτερικές πλωτές μεταφορές.

Eurocontrol — Ενιαίος Ευρωπαϊκός Ουρανός (Στα Αγγλικά)
Ευρωπαϊκή Επιτροπή Γενική Διεύθυνση Κινητικότητας και Μεταφορών (DG MOVE) (Στα Αγγλικά)
Διεθνές Φόρουμ Μεταφορών — ITF (πρώην Ευρωπαϊκή Διάσκεψη Υπουργών Μεταφορών — ΕΔΥΜ) (Στα Αγγλικά)
Οικονομική Eπιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για την Ευρώπη (ΟΕΕ/HE) — Στατιστικές μεταφορών (Στα Αγγλικά)