Archive:Dane statystyczne dotyczące cen gazu ziemnego

Dane pobrano z bazy w maju 2018 r.

Planowana aktualizacja artykułu: listopad 2018 r.

Highlights

W drugiej połowie 2017 r. ceny energii elektrycznej dla gospodarstw domowych w UE najwyższe były w Szwecji, Danii i Włoszech.

W drugiej połowie 2017 r. ceny energii elektrycznej dla odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi w UE najwyższe były w Finlandii, Szwecji i Francji.

Gas prices for household consumers (taxes included), second half 2017

W niniejszym artykule przeanalizowano zmiany cen gazu ziemnego zarówno dla gospodarstw domowych, jak i dla odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi w Unii Europejskiej (UE); ujęto w nim również dane dotyczące cen pochodzące z Liechtensteinu, byłej jugosłowiańskiej republiki Macedonii, Serbii, Turcji, Bośni i Hercegowiny, Mołdawii i Ukrainy.

Cena energii w UE zależy od różnych uwarunkowań podażowo-popytowych, w tym sytuacji geopolitycznej, krajowego koszyka energetycznego, dywersyfikacji importu, kosztów sieci, kosztów ochrony środowiska, ciężkich warunków pogodowych bądź poziomu akcyzy i opodatkowania. Należy pamiętać, że ceny przedstawione w niniejszym artykule obejmują podatki, opłaty i VAT płacone przez gospodarstwa domowe, jednak nie obejmują podlegających zwrotowi podatków i opłat oraz VAT w przypadku odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi.

Full article

Ceny gazu ziemnego dla gospodarstw domowych

Najwyższe były ceny gazu w Szwecji, Danii i we Włoszech

W tablicy 1 przedstawiono przegląd średnich cen gazu ziemnego w euro za kilowatogodzinę (EUR/kWh) za ostatnie trzy lata (druga połowa każdego roku).

Tablica 1: Ceny gazu ziemnego w drugiej połowie roku, lata 2015–2017
(EUR/kWh)
Źródło: Eurostat (nrg_pc_202) (nrg_pc_203)

W przypadku gospodarstw domowych (zdefiniowanych na potrzeby niniejszego artykułu jako średniej wielkości konsumenci o rocznym zużyciu w przedziale 20 gigadżuli (GJ) < zużycie < 200 GJ) wśród państw członkowskich UE w drugiej połowie 2017 r. najwyższe ceny gazu ziemnego były w Szwecji, Danii i we Włoszech (zob. wykres 1). Najniższe ceny gazu ziemnego odnotowano w Rumunii, na Węgrzech i w Chorwacji. Cena gazu ziemnego dla gospodarstw domowych w Szwecji (0,113 EUR/kWh) była prawie czterokrotnie wyższa od ceny w Rumunii (0,031 EUR/kWh).

Wykres 1: Ceny gazu ziemnego dla gospodarstw domowych w drugiej połowie 2017 r.
(EUR/kWh)
Źródło: Eurostat (nrg_pc_202)

Cena średnia w EU-28 — średnia ważona uwzględniająca najbardziej aktualne dane (z 2016 r.) dotyczące zużycia w gospodarstwach domowych — wyniosła 0,063 EUR/kWh.

Na wykresie 2 przedstawiono zmiany cen gazu ziemnego dla gospodarstw domowych w UE-28 od pierwszej połowy 2008 r. Ogólnie rzecz ujmując, ceny te rosły między pierwszą a drugą połową każdego roku, a następnie ponownie spadały między drugą połową danego roku a pierwszą połową kolejnego roku, przy czym jedynym wyjątkiem był spadek zanotowany między pierwszym a drugim półroczem 2009 r. Ogólny trend cen gazu ziemnego w UE-28 był wzrostowy, z dolnego poziomu 0,052 EUR/kWh w pierwszej połowie 2010 r. do wartości maksymalnej 0,072 EUR/kWh w drugiej połowie 2014 r. Od tego czasu cena maleje.

Wykres 2: Zmiany cen gazu ziemnego dla gospodarstw domowych w UE-28 i w strefie euro w latach 2008–2017
(EUR/kWh)
Źródło: Eurostat (nrg_pc_202)

Waga podatków i opłat różni się znacznie w poszczególnych państwach członkowskich

Na wykresie 3 przedstawiono udział podatków i opłat w całkowitej cenie detalicznej gazu ziemnego dla gospodarstw domowych. Względny udział podatków w cenie w drugiej połowie 2017 r. był najniższy w Zjednoczonym Królestwie (8,6 %), gdzie do ceny bazowej naliczano niską stawkę podatku VAT. Najwyższe podatki pobierano w Danii, gdzie podatki i opłaty stanowiły 55,8 % ostatecznej ceny; udział ten przekroczył połowę również w Niderlandach (51,0 %).

Wykres 3: Odsetek podatków i opłat płaconych przez gospodarstwa domowe za gaz ziemny w drugiej połowie 2017 r.
(%)
Źródło: Eurostat (nrg_pc_202)

Największy wzrost cen gazu dla gospodarstw domowych nastąpił w Estonii, Bułgarii i Danii

Na wykresie 4 przedstawiono zmianę cen gazu ziemnego dla gospodarstw domowych; ceny te obejmują wszystkie podatki i VAT, w walutach krajowych w okresie od drugiej połowy 2016 r. do drugiej połowy 2017 r. Ceny spadły w analizowanym okresie w 12 z 24 państw członkowskich UE, dla których dostępne są dane, przy czym Cypr, Malta i Finlandia nie przekazują informacji o tych cenach, a Grecja traktuje swoje ceny jako poufne. W Słowenii i w Niemczech ceny gazu spadły odpowiednio aż o 5,5 % i 5,1 %. W 11 państwach członkowskich ceny gazu ziemnego dla gospodarstw domowych wzrosły w okresie od drugiej połowy 2016 r. do drugiej połowy 2017 r., przy czym największy wzrost nastąpił w Estonii (26 %), Bułgarii (21 %) i Danii (18 %).

Wykres 4: Zmiana cen gazu ziemnego dla gospodarstw domowych w porównaniu z poprzednim rokiem, tym samym półroczem, drugą połową 2017 r.
(%)
Źródło: Eurostat (nrg_pc_202)

Ceny gazu ziemnego dla odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi

Ceny gazu dla odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi były najwyższe w Finlandii i Szwecji

W przypadku odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi (zdefiniowanych na potrzeby niniejszego artykułu jako średniej wielkości konsumenci o rocznym zużyciu w przedziale 10 000 GJ < zużycie < 100 000 GJ) wśród państw członkowskich UE w drugiej połowie 2017 r. najwyższe ceny gazu ziemnego były w Finlandii (0,053 EUR/kWh), Szwecji (0,047 EUR/kWh) i we Francji (0,035 EUR/kWh); najniższe ceny były w Zjednoczonym Królestwie (0,022 EUR/kWh) — zob. wykres 5.

Cena średnia w UE-28 — średnia ważona uwzględniająca najbardziej aktualne dane (z 2016 r.) dotyczące zużycia przez odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi — wyniosła 0,028 EUR/kWh.

Wykres 5: Ceny gazu ziemnego dla odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi w drugiej połowie 2017 r.
(EUR/kWh)
Źródło: Eurostat (nrg_pc_203)

Na wykresie 6 przedstawiono zmiany cen gazu ziemnego dla odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi w UE-28 od pierwszej połowy 2008 r. Ceny te nie wykazywały tych samych śródrocznych zmian, które odnotowano w przypadku gospodarstw domowych (zob. wykres 2). Cena gazu dla odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi, po spadku do 0,030 EUR/kWh w drugiej połowie 2009 r., rosła we wszystkich półroczach i osiągnęła najwyższy poziom w wysokości 0,041 EUR/kWh w pierwszej połowie 2013 r. Następnie spadała ona we wszystkich półroczach i osiągnęła poziom 0,028 EUR/kWh w drugiej połowie 2017 r.

Wykres 6: Zmiany cen gazu ziemnego dla odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi w UE-28 i w strefie euro w latach 2008–2017
(EUR/kWh)
Źródło: Eurostat (nrg_pc_203)

Na wykresie 7 przedstawiono udział podatków i opłat, których odbiorcy niebędący gospodarstwami domowymi nie mogą odzyskać, w całkowitej cenie gazu ziemnego. W przypadku odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi względny udział podatków w cenie w drugiej połowie 2017 r. był najniższy w Luksemburgu (1,3 %). Najwyższe odsetki podatków odnotowano w Rumunii (33 %), Finlandii (31 %) i Danii (28 %).

Wykres 7: Odsetek nieodzyskiwalnych podatków i opłat płaconych przez odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi za gaz ziemny w drugiej połowie 2017 r.
(%)
Źródło: Eurostat (nrg_pc_203)

Zmiany cen gazu ziemnego dla odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi

Na wykresie 8 przedstawiono zmianę cen gazu ziemnego dla odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi, w tym wszystkie nieodzyskiwalne podatki i opłaty, w walutach krajowych w okresie od drugiej połowy 2016 r. do drugiej połowy 2017 r. Ceny te spadły w tym okresie w 15 z 25 państw członkowskich UE, dla których dostępne są dane, przy czym Cypr i Malta nie przekazują informacji o cenach gazu ziemnego dla odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi, a Grecja traktuje swoje dane jako poufne. Największe spadki cen odnotowano w Belgii i na Węgrzech (w obu przypadkach 11 %). Ceny gazu ziemnego dla odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi wzrosły natomiast znacznie na Litwie (35 %), w Bułgarii (31 %), Szwecji (22 %) i Finlandii (21 %).

Wykres 8: Zmiana cen gazu ziemnego dla odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi w porównaniu z poprzednim rokiem, tym samym półroczem, drugą połową 2017 r.
(%)
Źródło: Eurostat (nrg_pc_203)

Dane źródłowe tablic i wykresów (MS Excel)

Natural gas price statistics tables and graphs (w jęz. angielskim)

Źródła danych

Zdefiniowanie gospodarstw domowych

W całym niniejszym artykule odniesienia do gospodarstw domowych dotyczą średniego standardowego zakresu konsumpcji przez gospodarstwa domowe o rocznym zużyciu gazu ziemnego (uwzględniono jedynie gaz dostarczany gazociągami) w przedziale od 5 555 kWh do 55 555 kWh (od 20 gigadżuli (GJ) do 200 GJ). Wszystkie dane liczbowe są cenami konsumpcyjnymi, które obejmują podatki, opłaty i VAT. Cypr i Malta nie zgłaszają cen gazu ziemnego, a Finlandia nie zgłasza cen gazu ziemnego dla gospodarstw domowych. Grecja uznaje swoje dane za poufne.

Należy zauważyć, że porównanie cen między 2016 r. a 2017 r. odbywa się według cen w walutach krajowych w celu wykluczenia wpływu zmian kursów wymiany walut krajowych na euro w przypadku tych państw członkowskich UE i państw trzecich, które nie wprowadziły euro.

Zdefiniowanie innych odbiorców niż gospodarstwa domowe

W całym niniejszym artykule odniesienia do odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi dotyczą średniego standardowego zakresu zużycia przez odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi o rocznym zużyciu gazu ziemnego w przedziale od 2 778 do 27 778 GWh (10 000 – 100 000 GJ). Ceny podano według ceny bazowej gazu ziemnego obejmującej wszystkie nieodzyskiwalne podatki i opłaty.

Cypr i Malta nie przekazują informacji o cenach gazu ziemnego dla odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi. Z przedmiotowych danych wyłączono ilości gazu ziemnego zużywane w procesach chemicznych bądź do produkcji energii elektrycznej lub kogeneracji.

Kontekst

Cena i niezawodność dostaw energii są kluczowymi elementami krajowej strategii dostaw energii. Ceny gazu mają szczególne znaczenie dla międzynarodowej konkurencyjności, ponieważ gaz może stanowić znaczną część całkowitych kosztów energii dla przedsiębiorstw przemysłowych i usługowych. W przeciwieństwie do ceny innych paliw kopalnych, które są zwykle przedmiotem obrotu na rynkach światowych po stosunkowo jednolitych cenach, w państwach członkowskich UE istnieje szeroki przedział cen gazu ziemnego.

Kwestie te zostały poruszone w komunikacie Komisji Europejskiej „Jak przeciwdziałać negatywnym skutkom wyższych cen ropy naftowej?” (COM(2008) 384), w którym wezwano UE do bardziej efektywnego wykorzystania energii i mniejszego uzależnienia od paliw kopalnych, w szczególności poprzez zastosowanie podejścia przedstawionego w pakiecie w zakresie zmian klimatycznych i energii odnawialnej.

UE działa na rzecz liberalizacji rynków energii elektrycznej i gazu od drugiej połowy lat 1990-tych. Na mocy dyrektyw przyjętych w 2003 r. ustanowiono wspólne przepisy dotyczące rynków wewnętrznych energii elektrycznej i gazu ziemnego. Ustalono terminy otwarcia rynków i umożliwienia klientom wyboru dostawcy: począwszy od dnia 1 lipca 2004 r. dla odbiorców gospodarczych oraz od dnia 1 lipca 2007 r. dla wszystkich odbiorców (w tym gospodarstw domowych). Niektóre państwa członkowskie UE uprzedziły proces liberalizacji, podczas gdy inne przyjmowały niezbędne środki znacznie wolniej. W istocie na wielu rynkach energii elektrycznej i gazu ziemnego nadal utrzymują się znaczne bariery wejścia na rynek, co widać po liczbie rynków, które nadal są zdominowane przez (prawie) monopolistycznych dostawców. W lipcu 2009 r. Parlament Europejski i Rada przyjęły trzeci pakiet wniosków ustawodawczych mający na celu zapewnienie rzeczywistego i skutecznego wyboru dostawców, a także zapewnienie korzyści dla klientów. Uważa się, że zwiększona przejrzystość cen gazu i energii elektrycznej powinna przyczyniać się do promowania uczciwej konkurencji poprzez zachęcanie konsumentów do wyboru między różnymi źródłami energii (ropą naftową, węglem, gazem ziemnym oraz odnawialnymi źródłami energii) oraz różnymi dostawcami. Możliwe jest zwiększenie przejrzystości cen energii poprzez jak najszersze publikowanie i rozpowszechnianie cen i polityk cenowych.

Direct access to

Inne artykuły

Dane statystyczne dotyczące cen energii elektrycznej
Energy price statistics — background (w jęz. angielskim)
Produkcja i import energii

Główne tabele

Energy (t_nrg), zob.:

Energy Statistics - prices (t_nrg_price) (w jęz. angielskim)

Gas prices by type of user (ten00118)

Baza danych

Energy (nrg), zob.

Energy Statistics - prices of natural gas and electricity (nrg_price) (w jęz. angielskim)

Energy statistics - natural gas and electricity prices (from 2007 onwards) (nrg_pc) (w jęz. angielskim)

Energy statistics - natural gas and electricity prices (until 2007) (nrg_pc_h) (w jęz. angielskim)

Sekcja specjalna

Energy (w jęz. angielskim)

Metodologia

Ze względu na zmianę metodyki począwszy od 2007 r. nastąpiła przerwa w szeregu czasowym, stąd dostępny jest jedynie stosunkowo krótki szereg czasowy. Jednak nawet w tych krótkich ramach czasowych ceny gazu ziemnego ulegały znacznym wahaniom.

W 2016 r. weszło w życie rozporządzenie (UE) 2016/1952, w którym określono obowiązek gromadzenia i rozpowszechniania cen gazu ziemnego dla gospodarstw domowych i odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi. Do stycznia 2017 r. organy sprawozdawcze dobrowolnie przedstawiły dane dotyczące cen w sektorze gospodarstw domowych. Do 2016 r. domena odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi definiowana była jako konsumenci przemysłowi, ale organy sprawozdawcze miały możliwość włączenia innych odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi. Wraz z wprowadzeniem rozporządzenia (UE) 2016/1952 definicja została zmieniona z odbiorców przemysłowych na odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi, co miało na celu stworzenie jednej metodyki dla wszystkich państw składających sprawozdania.

Taryfy gazu ziemnego czy też systemy ustalania cen różnią się w zależności od dostawcy. Mogą one wynikać z wynegocjowanych umów, szczególnie w przypadku dużych odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi. W przypadku mniejszych odbiorców są one zazwyczaj ustalane w zależności od ilości zużywanego gazu przy uwzględnieniu kilku innych czynników. Większość taryf obejmuje również pewną formę opłaty stałej. Dlatego też nie ma jednej ceny gazu ziemnego. W celu porównania cen w czasie i między państwami członkowskimi UE w niniejszym artykule przedstawiono informacje dotyczące zakresów zużycia dla gospodarstw domowych oraz dla odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi. ‎Łącznie wyróżnia się trzy różne rodzaje gospodarstw domowych, dla których ceny gazu ziemnego są gromadzone według różnych rocznych zakresów zużycia. Wśród odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi ceny gazu ziemnego są gromadzone w sumie dla sześciu różnych rodzajów użytkowników.

Gromadzone ceny obejmują ceny średnie w okresie sześciu miesięcy (półrocza lub semestru) od stycznia do czerwca (pierwsze półrocze lub semestr 1) oraz od lipca do grudnia (drugie półrocze lub semestr 2) każdego roku. Ceny obejmują cenę bazową za gaz ziemny, opłaty za przesył i dystrybucję, wynajem mierników i inne usługi. Ceny gazu ziemnego dla gospodarstw domowych przedstawiono z uwzględnieniem podatków, opłat, opłat niebędących podatkami, należności i podatku od wartości dodanej (VAT), ponieważ takie ujęcie odzwierciedla cenę końcową płaconą przez gospodarstwa domowe. Ponieważ odbiorcy niebędący gospodarstwami domowymi zazwyczaj mogą odzyskać podatek VAT i niektóre inne podatki, ceny dla przedsiębiorstw są podawane bez VAT i innych podlegających zwrotowi podatków/opłat/należności. Jednostką cen gazu ziemnego jest euro za kilowatogodzinę (EUR/kWh).

Energy statistics — Gas prices for domestic and industrial consumers (ESMS metadata file — nrg_pc_202_esms) (w jęz. angielskim)

Linki zewnętrzne

Eurogas — dane statystyczne (w. jęz. angielskim)
Europejski Portal nt. Energii (w. jęz. angielskim)
Komisja Europejska — energia (w. jęz. angielskim)

Weekly oil bulletin (weekly pump prices) (w. jęz. angielskim)
Single market progress report for gas and electricity (w. jęz. angielskim)

Międzynarodowa Agencja Energetyczna (MAE) — dane statystyczne dotyczące cen i podatków (w. jęz. angielskim)