Archive:Στατιστικές τουρισμού

Στοιχεία Δεκεμβρίου του 2018.

Προγραμματισμένη επικαιροποίηση του άρθρου: Μάΐος 2020.

Highlights

Το 2017 περισσότερο από το ήμισυ (58 %) του συνόλου των διανυκτερεύσεων μη μόνιμων κατοίκων στην ΕΕ ήταν διανυκτερεύσεις στην Ισπανία, στο Ηνωμένο Βασίλειο, στην Ιταλία και στη Γαλλία.

Το 2017 η Ισπανία ήταν ο συνηθέστερος τουριστικός προορισμός στην ΕΕ για τα άτομα που ταξιδεύουν εκτός της χώρας τους, με 306 εκατομμύρια διανυκτερεύσεις σε τουριστικά καταλύματα ή 20 % του συνόλου της ΕΕ.

Το 62 % των μόνιμων κατοίκων της ΕΕ πραγματοποίησαν τουλάχιστον ένα ιδιωτικό ταξίδι το 2017.

Τουριστικοί προορισμοί — διανυκτερεύσεις σε τουριστικά καταλύματα, 2017

Το σύνολο για την Ευρωπαϊκή Ένωση ανέρχεται σε 1 497,8 εκατ. = 1,4978 δισ. ευρώ.
Ηνωμένο Βασίλειο, Ιρλανδία, Ελβετία, Νορβηγία, Ισλανδία, Μαυροβούνιο, Σερβία και Κοσσυφοπέδιο (¹): εκτίμηση βάσει μηνιαίων στοιχείων.
(¹) Η ονομασία αυτή δεν προδικάζει τις θέσεις ως προς το καθεστώς και είναι σύμφωνη με την απόφαση 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και τη γνωμοδότηση του Διεθνούς Δικαστηρίου για τη διακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου.

Το παρόν άρθρο παρέχει πληροφορίες για πρόσφατες στατιστικές σχετικά με τον τουρισμό στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Ο τουρισμός διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ΕΕ λόγω του οικονομικού του δυναμικού και του δυναμικού δημιουργίας θέσεων απασχόλησης, καθώς και λόγω των κοινωνικών και περιβαλλοντικών συνεπειών του. Οι στατιστικές τουρισμού δεν χρησιμοποιούνται μόνο για την παρακολούθηση των πολιτικών της ΕΕ για τον τουρισμό, αλλά και της περιφερειακής πολιτικής της και της πολιτικής της για την αειφόρο ανάπτυξη.

Το 2015 μία στις δέκα επιχειρήσεις στη μη χρηματοοικονομική επιχειρηματική οικονομία της Ευρώπης ανήκαν στον τουριστικό κλάδο. Αυτά τα 2,4 εκατομμύρια επιχειρήσεις απασχολούσαν κατ’ εκτίμηση 12,7 εκατομμύρια άτομα. Οι επιχειρήσεις σε κλάδους με δραστηριότητες σχετικές με τον τουρισμό αντιστοιχούσαν στο 9,2 % των απασχολουμένων σε ολόκληρη τη μη χρηματοοικονομική επιχειρηματική οικονομία και στο 21,5 % των απασχολουμένων στον τομέα των υπηρεσιών. Το μερίδιο του τουριστικού κλάδου στον συνολικό κύκλο εργασιών και στην προστιθέμενη αξία σε τιμές κόστους συντελεστών παραγωγής ήταν σχετικά χαμηλότερο, καθώς ο τουριστικός κλάδος αντιπροσώπευε το 3,8 % του κύκλου εργασιών και το 5,7 % της προστιθέμενης αξίας στη μη χρηματοοικονομική επιχειρηματική οικονομία.

Full article

Κλίνες στην ΕΕ των 28: Στις πρώτες θέσεις η Γαλλία και η Ιταλία

Το 2017 το ένα τρίτο του συνόλου των κλινών στην ΕΕ των 28 ήταν συγκεντρωμένες στη Γαλλία και στην Ιταλία

Εκτιμάται ότι υπήρχαν κατά τι περισσότερα από 656 χιλιάδες τουριστικά καταλύματα που δραστηριοποιούνταν εντός της ΕΕ των 28 το 2017 και ότι όλα μαζί διέθεταν πάνω από 31,5 εκατομμύρια κλίνες (βλ. πίνακα 1). Σχεδόν το ένα τρίτο (32,0 %) του συνόλου των κλινών στην ΕΕ των 28 ήταν συγκεντρωμένες σε δύο μόνο από τα κράτη μέλη της ΕΕ, και συγκεκριμένα στη Γαλλία (5,1 εκατομμύρια κλίνες) και στην Ιταλία (5,0 εκατομμύρια κλίνες), και ακολουθούσαν το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ισπανία και η Γερμανία.

Πίνακας 1: Τουριστικά καταλύματα, 2017
Πηγή: Eurostat (tour_cap_nat) και (tour_occ_ninat)

Διανυκτερεύσεις μη μόνιμων κατοίκων στην ΕΕ των 28: Στην κορυφή βρίσκεται η Ισπανία

Περισσότερο από το ήμισυ (57,6 %) του συνόλου των διανυκτερεύσεων μη μόνιμων κατοίκων στην ΕΕ των 28 ήταν διανυκτερεύσεις στην Ισπανία, στο Ηνωμένο Βασίλειο, στην Ιταλία και στη Γαλλία.

Κατά τα τελευταία έτη, ο αριθμός των διανυκτερεύσεων σε τουριστικά καταλύματα παρουσίασε γενικά ανοδική τάση (βλ. γράφημα 1). Ωστόσο, σημειώθηκε μια σύντομης διάρκειας ύφεση στον αριθμό των διανυκτερεύσεων σε τουριστικά καταλύματα το 2008 και το 2009 λόγω της χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης: ο αριθμός των τουριστικών διανυκτερεύσεων στην ΕΕ των 28 μειώθηκε κατά 0,2 % το 2008 και κατά 2,8 % επιπλέον το 2009. Το 2010, ωστόσο, ο αριθμός των διανυκτερεύσεων άρχισε να ανακάμπτει και, το 2017, έφτασε στο υψηλότερο επίπεδό του, δηλαδή στα 3,1 δισεκατομμύρια διανυκτερεύσεις, σημειώνοντας αύξηση κατά 5,2 % σε σύγκριση με το 2016.

Γράφημα 1: Τάσεις στις διανυκτερεύσεις σε τουριστικά καταλύματα στην ΕΕ των 28, EΕ-28, 2005-2017
(δείκτης 2005=100)
Πηγή: Eurostat (tour_occ_ninat)

Το 2017 η Ισπανία ήταν ο συνηθέστερος τουριστικός προορισμός στην ΕΕ για τους μη μόνιμους κατοίκους (άτομα που ταξιδεύουν εκτός της χώρας τους), με 306 εκατομμύρια διανυκτερεύσεις σε τουριστικά καταλύματα ή 20,0 % του συνόλου της ΕΕ των 28 (βλ. γράφημα 2 και γράφημα 3). Περισσότερες από τις 7 στις 10 από τις εν λόγω 306 εκατομμύρια διανυκτερεύσεις στην Ισπανία ήταν συγκεντρωμένες σε τρεις περιφέρειες: Canarias (Κανάριοι Νήσοι), Illes Balears (Βαλεαρίδες Νήσοι) καιCataluña (Καταλονία), (βλ. επίσης άρθρο "Στατιστικές τουρισμού σε περιφερειακό επίπεδο").

Σε ολόκληρη την ΕΕ, οι τέσσερις δημοφιλέστεροι προορισμοί για τους μη μόνιμους κατοίκους ήταν η Ισπανία, το Ηνωμένο Βασίλειο (213 εκατομμύρια διανυκτερεύσεις, εκτίμηση με βάση τα μηνιαία στοιχεία του 2017), η Ιταλία (211 εκατομμύρια διανυκτερεύσεις) και η Γαλλία (133 εκατομμύρια διανυκτερεύσεις), προορισμοί οι οποίοι, μαζί, αντιπροσώπευαν περισσότερο από το ήμισυ (57,6 %) του συνόλου των διανυκτερεύσεων μη μόνιμων κατοίκων στην ΕΕ των 28. Οι λιγότερο συνήθεις προορισμοί ήταν το Λουξεμβούργο και η Λετονία· η επίδραση του μεγέθους των εν λόγω κρατών μελών θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά την ερμηνεία των στοιχείων αυτών.

Γράφημα 2: Τουριστικοί προορισμοί — διανυκτερεύσεις σε τουριστικά καταλύματα, 2017
(εκατομμύρια διανυκτερεύσεις μη μόνιμων κατοίκων στη χώρα)
Πηγή: Eurostat (tour_occ_ninat)

Γράφημα 3: Ποσοστό διανυκτερεύσεων τουριστών που ταξιδεύουν εκτός της χώρας μόνιμης κατοικίας τους σε τουριστικά καταλύματα της ΕΕ των 28, 2017
(% του συνόλου των διανυκτερεύσεων σε τουριστικά καταλύματα της ΕΕ των 28)
Πηγή: Eurostat (tour_occ_ninat)

Ο αριθμός των διανυκτερεύσεων (μόνιμων κατοίκων και μη μόνιμων κατοίκων) μπορεί να εξεταστεί σε σύγκριση με το μέγεθος κάθε χώρας από πλευράς πληθυσμού, ώστε να προκύψει ένας δείκτης τουριστικής έντασης. Το 2017, με τη χρήση αυτού του μέτρου, οι μεσογειακοί προορισμοί της Μάλτας, της Κροατίας και της Κύπρου ήταν οι κορυφαίοι προορισμοί, με περίπου 20 διανυκτερεύσεις ανά κάτοικο (βλ. γράφημα 4), και ακολουθούσαν η Αυστρία (14 διανυκτερεύσεις ανά κάτοικο), η Ελλάδα και η Ισπανία (αμφότερες με 10 διανυκτερεύσεις ανά κάτοικο).

Γράφημα 4: Τουριστική ένταση, 2017
(διανυκτερεύσεις μόνιμων κατοίκων και μη μόνιμων κατοίκων σε τουριστικά καταλύματα ανά κάτοικο)
Πηγή: Eurostat (tour_occ_ninat)

Συμμετοχή στον τουρισμό: Περισσότεροι από εννέα στους δέκα κατοίκους της Φινλανδίας συμμετείχαν σε τουρισμό

Το 62 % των μόνιμων κατοίκων της ΕΕ πραγματοποίησαν τουλάχιστον ένα ιδιωτικό ταξίδι το 2017

Εκτιμάται ότι το 2017 το 62,0 % του πληθυσμού της ΕΕ των 28 ηλικίας 15 ετών και άνω συμμετείχαν σε τουρισμό για προσωπικούς σκοπούς, με άλλα λόγια, πραγματοποίησαν τουλάχιστον ένα τουριστικό ταξίδι για προσωπικούς σκοπούς στη διάρκεια του έτους. Και πάλι μπορούν να παρατηρηθούν μεγάλες διαφορές μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, δεδομένου ότι το ποσοστό συμμετοχής κυμάνθηκε από 26,8 % στη Ρουμανία έως 91,3 % στη Φινλανδία (βλ. γράφημα 5).

Γράφημα 5: Ποσοστό του πληθυσμού που συμμετέχει σε τουρισμό, 2017
(% του πληθυσμού ηλικίας 15 ετών και άνω)
Πηγή: Eurostat (tour_dem_tttot)

Τουριστικά ταξίδια: Οι μόνιμοι κάτοικοι του Λουξεμβούργου, του Βελγίου, της Μάλτας, της Σλοβενίας και της Κύπρου έκαναν περισσότερα ταξίδια στο εξωτερικό παρά στο εσωτερικό των χωρών τους

Σχεδόν τρία στα τέσσερα ταξίδια των κατοίκων της ΕΕ ήταν στο εσωτερικό των χωρών τους

Οι μόνιμοι κάτοικοι (ηλικίας 15 ετών και άνω) της ΕΕ των 28 πραγματοποίησαν κατ’ εκτίμηση 1,3 δισεκατομμύρια τουριστικά ταξίδια το 2017, για προσωπικούς ή επαγγελματικούς σκοπούς. Τα μισά από αυτά (50,2 % του συνόλου) ήταν σύντομα ταξίδια, από μία έως τρεις διανυκτερεύσεις (βλ. πίνακα 2), ενώ σχεδόν τα τρία τέταρτα (73,3 %) του συνόλου των ταξιδιών που πραγματοποιήθηκαν είχαν εγχώριους προορισμούς και τα υπόλοιπα στο εξωτερικό.

Πίνακας 2: Τουριστικά ταξίδια μόνιμων κατοίκων (ηλικίας 15 ετών και άνω), 2017
Πηγή: Eurostat (tour_dem_tttot) και (tour_dem_totot)

Σε ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ περισσότερο από το ήμισυ του συνολικού αριθμού των τουριστικών ταξιδιών το 2017 πραγματοποιήθηκαν σε προορισμούς στο εξωτερικό· πρόκειται για το Λουξεμβούργο, το Βέλγιο, τη Μάλτα, τη Σλοβενία και την Κύπρο. Ωστόσο, λιγότερα από το 10 % των ταξιδιών μόνιμων κατοίκων της Ρουμανίας, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας πραγματοποιήθηκαν στο εξωτερικό. Τα στοιχεία αυτά φαίνεται να επηρεάζονται τόσο από το μέγεθος των κρατών μελών όσο και από τη γεωγραφική τους θέση (οι μικρότερες και πιο βόρειες χώρες έτειναν να αναφέρουν ισχυρότερη ροπή των κατοίκων τους προς τα ταξίδια στο εξωτερικό).

Οι μόνιμοι κάτοικοι της ΕΕ έδειξαν προτίμηση στα ταξίδια κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, αφού σχεδόν ένα στα τέσσερα ταξίδια έγιναν τον Ιούλιο ή τον Αύγουστο (βλ. επίσης άρθρο "Εποχικότητα της τουριστικής ζήτησης").

Διανυκτερεύσεις στο εξωτερικό μόνιμων κατοίκων της ΕΕ των 28: Πρώτο είναι το Λουξεμβούργο σε διανυκτερεύσεις ανά κάτοικο

Οι μόνιμοι κάτοικοι της Γερμανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου πραγματοποίησαν σχεδόν το ήμισυ του συνόλου των διανυκτερεύσεων που πραγματοποιήθηκαν στο εξωτερικό το 2017 από μόνιμους κατοίκους της ΕΕ των 28.

Οι μόνιμοι κάτοικοι της ΕΕ των 28 πραγματοποίησαν κατ’ εκτίμηση 2,8 δισεκατομμύρια διανυκτερεύσεις σε τουριστικά ταξίδια στο εξωτερικό το 2017 (βλ. γράφημα 6). Οι μόνιμοι κάτοικοι της Γερμανίας πραγματοποίησαν 798 εκατομμύρια διανυκτερεύσεις το 2017 σε ταξίδια εκτός Γερμανίας, ενώ οι μόνιμοι κάτοικοι του Ηνωμένου Βασιλείου πραγματοποίησαν 564 εκατομμύρια διανυκτερεύσεις στο εξωτερικό (στοιχεία ΗΒ για το 2013)· οι μόνιμοι κάτοικοι των εν λόγω δύο κρατών μελών της ΕΕ αντιπροσώπευαν σχεδόν το ήμισυ (48,7 %) του συνολικού αριθμού διανυκτερεύσεων που πραγματοποιήθηκαν στο εξωτερικό από μόνιμους κατοίκους της ΕΕ των 28.

Γράφημα 6: Ποσοστό διανυκτερεύσεων των Ευρωπαίων σε διακοπές στο εξωτερικό, κατά χώρα μόνιμης κατοικίας του τουρίστα, 2017
(% διανυκτερεύσεων μόνιμων κατοίκων της ΕΕ των 28 στο εξωτερικό)
Πηγή: Eurostat (tour_dem_tntot)

Αν ληφθεί υπόψη το μέγεθος μιας χώρας από πλευράς πληθυσμού, το Λουξεμβούργο ήταν το κράτος μέλος του οποίου οι μόνιμοι κάτοικοι πραγματοποίησαν τις περισσότερες διανυκτερεύσεις στο εξωτερικό ανά κάτοικο (26,1 διανυκτερεύσεις κατά μέσο όρο το 2017) και ακολούθησαν η Σουηδία (21,4 διανυκτερεύσεις) και η Κύπρος (19,9 διανυκτερεύσεις). Στο άλλο άκρο του φάσματος, οι μόνιμοι κάτοικοι της Ρουμανίας, της Ελλάδας και της Βουλγαρίας πραγματοποίησαν κατά μέσο όρο το 2017 λιγότερο από μία διανυκτέρευση στο εξωτερικό (βλ. γράφημα 7).

Γράφημα 7: Χώρα καταγωγής για τα τουριστικά ταξίδια στο εξωτερικό, 2017
(μέσος όρος διανυκτερεύσεων στο εξωτερικό ανά κάτοικο ηλικίας 15 ετών και άνω)
Πηγή: Eurostat (tour_dem_tntot) και (demo_pjanbroad)

Τουριστική δαπάνη: η μεγαλύτερη τουριστική δαπάνη πραγματοποιείται από τους μόνιμους κατοίκους της Γερμανίας

Οι Γερμανοί ξόδεψαν τα περισσότερα χρήματα στην ΕΕ σε διεθνή ταξίδια, συνολικά 78,8 δισ. ευρώ το 2017

Η οικονομική σημασία του διεθνούς τουρισμού μπορεί να μετρηθεί με το ποσοστό των διεθνών εσόδων από ταξίδια σε σχέση με το ΑΕΠ· τα στοιχεία αυτά προέρχονται από τις στατιστικές ισοζυγίου πληρωμών και περιλαμβάνουν τα επαγγελματικά ταξίδια, καθώς και τα ταξίδια αναψυχής. Το 2017, στα κράτη μέλη της ΕΕ, η αναλογία εσόδων από ταξίδια προς το ΑΕΠ ήταν υψηλότερη στην Κροατία (19,3 %), στην Κύπρο (14,1 %) και στη Μάλτα (13,7 %), επιβεβαιώνοντας τη σημασία του τουρισμού για τις χώρες αυτές (βλ. πίνακα 3). Σε απόλυτες τιμές, τα υψηλότερα έσοδα από διεθνή ταξίδια το 2017 σημειώθηκαν στην Ισπανία (60,3 δισ. ευρώ), στη Γαλλία (53,7 δισ. ευρώ), και στο Ηνωμένο Βασίλειο (45,3 δισ. ευρώ), ενώ ακολούθησαν η Ιταλία (39,2 δισ.ευρώ) και η Γερμανία (35,3 δισ.ευρώ).

Πίνακας 3: Έσοδα και οι δαπάνες ταξιδιών στο ισοζύγιο πληρωμών, 2012-2017
Πηγή: Eurostat (bop_c6_q), (bop_eu6_q) και (nama_10_gdp)

Στη Γερμανία σημειώθηκε το υψηλότερο επίπεδο δαπανών για τον διεθνή τουρισμό, συνολικού ύψους 78,8 δισ. ευρώ το 2017, και ακολούθησαν το Ηνωμένο Βασίλειο (63,2 δισ. ευρώ) και η Γαλλία (36,7 δισ. ευρώ).

Η Ισπανία ήταν το κράτος μέλος της ΕΕ με το υψηλότερο επίπεδο καθαρών εσόδων από ταξίδια το 2017 (40,6 δισ. ευρώ), ενώ στη Γερμανία σημειώθηκε το μεγαλύτερο έλλειμμα (-43,6 δισ. ευρώ).

Πηγή στοιχείων για πίνακες και γραφήματα

Στατιστικές τουρισμού: πίνακες και γραφήματα (στα αγγλικά)

Πηγές δεδομένων

Ο τουρισμός, σε στατιστικό πλαίσιο, αναφέρεται στη δραστηριότητα επισκεπτών οι οποίοι ταξιδεύουν σε έναν προορισμό έξω από το σύνηθες περιβάλλον τους για λιγότερο από ένα έτος. Μπορεί να είναι για οποιονδήποτε κύριο σκοπό, μεταξύ άλλων, για επιχειρηματική δραστηριότητα, αναψυχή ή άλλους προσωπικούς λόγους πλην της απασχόλησης από μόνιμο κάτοικο, νοικοκυριό ή επιχείρηση στον τόπο επίσκεψης.

Τον Ιούλιο του 2011 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξέδωσαν τον νέο κανονισμό 692/2011 σχετικά με τις ευρωπαϊκές στατιστικές στον τομέα του τουρισμού και την κατάργηση της οδηγίας 95/57/ΕΚ του Συμβουλίου· ο κανονισμός άρχισε να ισχύει το 2012 και απαιτεί από τα κράτη μέλη να υποβάλλουν τακτικά ένα σύνολο συγκρίσιμων στατιστικών τουρισμού.

Οι στατιστικές τουρισμού στην ΕΕ έχουν δύο κύριες συνιστώσες: τις στατιστικές σχετικά με τη δυναμικότητα και την πληρότητα των ομαδικών τουριστικών καταλυμάτων, αφενός, και τις στατιστικές σχετικά με την τουριστική ζήτηση, αφετέρου. Στα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ οι πρώτες καταρτίζονται βάσει ερωτηματολογίων που συμπληρώνουν τα καταλύματα στο πλαίσιο σχετικών ερευνών, ενώ οι δεύτερες καταρτίζονται κυρίως βάσει ερευνών ταξιδιωτών στα σημεία διέλευσης των συνόρων ή βάσει ερευνών για τα νοικοκυριά.

Οι στατιστικές σχετικά με τη δυναμικότητα των ομαδικών τουριστικών καταλυμάτων περιλαμβάνουν τον αριθμό καταλυμάτων, τον αριθμό δωματίων και τον αριθμό κλινών. Οι στατιστικές αυτές διατίθενται ανά τύπο καταλύματος ή ανά περιφέρεια και καταρτίζονται σε ετήσια βάση. Οι στατιστικές σχετικά με την πληρότητα των ομαδικών τουριστικών καταλυμάτων αναφέρονται στον αριθμό αφίξεων (στα καταλύματα) και στον αριθμό διανυκτερεύσεων μόνιμων κατοίκων και μη μόνιμων κατοίκων, ανά τύπο καταλύματος ή ανά περιφέρεια· διατίθενται στατιστικές σειρές σε ετήσια και μηνιαία βάση. Επιπλέον, καταρτίζονται στατιστικές σχετικά με τη χρήση των δωματίων και των κλινών (ποσοστά πληρότητας).

Τα στατιστικά στοιχεία σχετικά με την τουριστική ζήτηση συλλέγονται σε σχέση με τον αριθμό των τουριστικών ταξιδιών που πραγματοποιήθηκαν (και τον αριθμό των διανυκτερεύσεων στα εν λόγω ταξίδια), ανά:

χώρα προορισμού·
σκοπό·
διάρκεια παραμονής·
τύπο καταλύματος·
μήνα αναχώρησης·
τρόπο μεταφοράς·
δαπάνη.

Τα στοιχεία αναλύονται επίσης βάσει των κοινωνικοδημογραφικών χαρακτηριστικών των τουριστών ανά:

φύλο·
ηλικιακή ομάδα·
μορφωτικό επίπεδο (προαιρετικό)·
εισόδημα νοικοκυριού (προαιρετικό)·
καθεστώς δραστηριότητας (προαιρετικό).

Ως το 2013, οι στατιστικές τουρισμού περιορίζονταν σε επισκέψεις με τουλάχιστον μία διανυκτέρευση· από το έτος αναφοράς 2014, οι μονοήμερες επισκέψεις στο εξωτερικό καλύπτονται επίσης από τις επίσημες ευρωπαϊκές στατιστικές. Τα στοιχεία αυτά θα αναλυθούν σύντομα σε ένα νέο άρθρο στο Statistics explained.

Για τη μελέτη του τουρισμού μπορούν να χρησιμοποιηθούν στοιχεία από διάφορες άλλες επίσημες πηγές. Τα εν λόγω στατιστικά στοιχεία περιλαμβάνουν:

τις στατιστικές διάρθρωσης των επιχειρήσεων (ΣΔΕ) και τις βραχυπρόθεσμες επιχειρηματικές στατιστικές (ΒΕΣ), οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιούνται για την παροχή πρόσθετων πληροφοριών σχετικά με τις τουριστικές ροές και την οικονομική απόδοση ορισμένων τομέων που σχετίζονται με τον τουρισμό·
τα στοιχεία σχετικά με την απασχόληση στον τομέα των τουριστικών καταλυμάτων από την έρευνα εργατικού δυναμικού (ΕΕΔ), που αναλύονται κατά χρόνο εργασίας (πλήρης/μερική απασχόληση), εργασιακό καθεστώς, ηλικία, μορφωτικό επίπεδο, φύλο, μονιμότητα και αρχαιότητα στην εργασία στον ίδιο εργοδότη (ετήσια και τριμηνιαία στοιχεία)·
τα στοιχεία σχετικά με τα έσοδα και τις δαπάνες ατομικών ταξιδιών από το ισοζύγιο πληρωμών·
τις στατιστικές μεταφορών (π.χ. αεροπορικές μεταφορές επιβατών).

Πλαίσιο

Σύμφωνα με τη δημοσίευση του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού των Ηνωμένων Εθνών (UNWTO) με τίτλο «Tourism highlights» (στα αγγλικά), η ΕΕ είναι ένας από τους κυριότερους τουριστικούς προορισμούς, καθώς πέντε από τα κράτη μέλη της συγκαταλέγονται στους 10 δημοφιλέστερους προορισμούς στον κόσμο. Ο τουρισμός έχει το δυναμικό να συμβάλει στην ανάπτυξη της απασχόλησης και της οικονομίας, καθώς και στην ανάπτυξη των αγροτικών, περιφερειακών ή λιγότερο ανεπτυγμένων περιοχών. Τα χαρακτηριστικά αυτά ενισχύουν τη ζήτηση για αξιόπιστες και εναρμονισμένες στατιστικές στον τομέα αυτόν, καθώς και στο ευρύτερο πλαίσιο των τομέων της περιφερειακής πολιτικής και της πολιτικής για την αειφόρο ανάπτυξη.

Ο τουρισμός μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη των ευρωπαϊκών περιφερειών. Οι υποδομές που δημιουργούνται για τουριστικούς σκοπούς συμβάλλουν στην τοπική ανάπτυξη, ενώ οι θέσεις εργασίας που δημιουργούνται ή διατηρούνται μπορούν να βοηθήσουν να αντισταθμιστεί η βιομηχανική ή η αγροτική παρακμή. Ο βιώσιμος τουρισμός επιτρέπει τη διατήρηση και την αναβάθμιση της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς, από τις τέχνες έως την τοπική γαστρονομία και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας.

Το 2006 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση με τίτλο «Η ανανεωμένη πολιτική της ΕΕ για τον τουρισμό - Για μια ισχυρότερη σύμπραξη υπέρ του ευρωπαϊκού τουρισμού» [COM(2006) 134 τελικό]. Η ανακοίνωση αυτή εξέταζε ένα φάσμα προκλήσεων που θα διαμορφώσουν τον τουρισμό τα προσεχή έτη, συμπεριλαμβανομένων της γήρανσης του πληθυσμού της Ευρώπης, της αύξησης του εξωτερικού ανταγωνισμού, της ζήτησης των καταναλωτών για πιο εξειδικευμένο τουρισμό, καθώς και της ανάγκης για ανάπτυξη πιο βιώσιμων και φιλικών προς το περιβάλλον πρακτικών στον τομέα του τουρισμού. Υποστήριζε ότι η ανταγωνιστικότερη τουριστική προσφορά και οι βιώσιμοι προορισμοί θα συμβάλουν στη μεγαλύτερη ικανοποίηση των τουριστών και θα διασφαλίσουν τη θέση της Ευρώπης ως κορυφαίου τουριστικού προορισμού παγκοσμίως. Τον Οκτώβριο του 2007 ακολούθησε νέα ανακοίνωση με τίτλο «Ατζέντα για έναν αειφόρο και ανταγωνιστικό ευρωπαϊκό τουρισμό» [COM(2007) 621 τελικό], η οποία πρότεινε δράσεις για την αειφόρο διαχείριση των τόπων προορισμού, την ενσωμάτωση της μέριμνας για αειφορία από τις επιχειρήσεις, τέλος, τη συνειδητοποίηση της αειφορίας από τους τουρίστες.

Η Συνθήκη της Λισαβόνας αναγνώρισε τη σημασία του τουρισμού — περιγράφοντας συγκεκριμένη αρμοδιότητα για την ΕΕ στον εν λόγω τομέα και παρέχοντας τη δυνατότητα λήψης αποφάσεων με ειδική πλειοψηφία. Ένα άρθρο της Συνθήκης προβλέπει ότι η ΕΕ «συμπληρώνει τη δράση των κρατών μελών στον τομέα του τουρισμού, ιδίως με την προαγωγή της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων της Ένωσης στον τομέα αυτό». Τον Ιούνιο του 2010 εκδόθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωση με τίτλο «Η Ευρώπη, ο πρώτος τουριστικός προορισμός στον κόσμο — ένα νέο πλαίσιο πολιτικής για τον ευρωπαϊκό τουρισμό» [COM(2010) 352 τελικό]. Η ανακοίνωση αυτή επιδιώκει να προωθήσει μια συντονισμένη προσέγγιση των πρωτοβουλιών που συνδέονται με τον τουρισμό και καθόρισε ένα νέο πλαίσιο για τη λήψη μέτρων με σκοπό την αύξηση της ανταγωνιστικότητας του τουρισμού και της ικανότητάς του για αειφόρο ανάπτυξη. Πρότεινε πολλές ευρωπαϊκές ή πολυεθνικές πρωτοβουλίες —συμπεριλαμβανομένης της ενοποίησης της κοινωνικοοικονομικής βάσης γνώσεων για τον τουρισμό— με σκοπό την επίτευξη αυτών των στόχων.