Archive:Dane statystyczne dotyczące społeczeństwa informacyjnego – gospodarstwa domowe i osoby indywidualne
This article is outdated and has been archived on 01/09/2017 - for recent information on this topic see the article Digital economy and society statistics - households and individuals .
- Dane pobrano z bazy w czerwcu 2015 r. Najnowsze dane: Więcej informacji z Eurostatu, główne tabele i baza danych. Planowana aktualizacja artykułu: czerwiec 2017 r.
W poniższym artykule przedstawiono najnowsze dane statystyczne dotyczące różnych aspektów społeczeństwa informacyjnego w Unii Europejskiej (UE), ze szczególnym uwzględnieniem dostępności technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT) i ich wykorzystania przez osoby indywidualne i gospodarstwa domowe. Rozwój społeczeństwa informacyjnego uważany jest za niezbędny dla zaspokojenia społecznych i gospodarczych potrzeb UE.
Technologie informacyjno-komunikacyjne (ICT) na wiele sposobów wpływają na życie codzienne ludzi, zarówno w pracy, jak i w domu, na przykład podczas komunikowania się czy zakupów online. Polityka UE w tej dziedzinie dotyczy różnych zagadnień, od regulacji całych obszarów, takich jak handel elektroniczny, po starania o ochronę prywatności osób fizycznych.
Główne ustalenia statystyczne
Dostęp do internetu
Technologie informacyjno-komunikacyjne upowszechniły się wśród ogółu społeczeństwa, zarówno ze względu na dostępność, jak i koszty. Istotną granicę przekroczono w 2007 r., kiedy to większość (55 %) gospodarstw domowych w UE-28 zadeklarowała, że posiada dostęp do internetu. Odsetek ten stale wzrastał i w 2014 r. osiągnął poziom 81 %, o 2 punkty procentowe wyższy niż w 2013 r.
Szeroko rozpowszechniony i niedrogi dostęp szerokopasmowy to jeden ze sposobów promowania społeczeństwa opartego na wiedzy i informacji. We wszystkich państwach członkowskich zdecydowanie najbardziej rozpowszechnionym środkiem dostępu do internetu było łącze szerokopasmowe; w 2014 r. korzystało z niego 78 % gospodarstw domowych w UE-28, o 36 punkty procentowe więcej niż w 2007 r. – zob. wykres 1.
W 2014 r. najwyższy odsetek (96 %) gospodarstw domowych mających dostęp do internetu odnotowano w Luksemburgu i Niderlandach (zob. wykres 2), ale również w Danii, Finlandii, Szwecji i Zjednoczonym Królestwie co najmniej dziewięć na dziesięć gospodarstw domowych miało dostęp do internetu w 2014 r. Wśród państw członkowskich UE najniższy odsetek gospodarstw domowych z dostępem do internetu odnotowano w Bułgarii (57 %). Równocześnie jednak w Bułgarii zaobserwowano szybki wzrost odsetka gospodarstw domowych mających dostęp do internetu: o 27 punktów procentowych między rokiem 2009 a 2014. Z pozostałych państw członkowskich UE tylko w Grecji odnotowano większy wzrost (28 punktów procentowych); zaś największy w Turcji – o 30 punktów procentowych. Republika Czeska, Rumunia, Estonia, Hiszpania, Węgry i Włochy też odnotowały wzrost o co najmniej 20 punktów procentowych w tym samym okresie. Nie powinno dziwić, że stosunkowo niewielki wzrost odnotowano w kilku państwach członkowskich, w których dostęp do internetu już był bliski maksymalnego poziomu, takich jak Szwecja i Niderlandy; niemniej jednak drugi w kolejności najmniejszy wzrost zgłosiła Litwa (6 punktów procentowych), mimo że stosunkowo niski odsetek litewskich gospodarstw domowych ma dostęp do internetu (66 % w 2014 r.).
Wykres 3 wskazuje, że poziom dochodów może wpływać na dostęp do internetu w gospodarstwach domowych. W UE-28 odsetek gospodarstw domowych posiadających dostęp do internetu w 2014 r. wynosił 60 % wśród gospodarstw domowych z pierwszego kwartyla dochodów (25 % gospodarstw domowych o najniższych dochodach), był odpowiednio wyższy dla drugiego i trzeciego kwartyla i sięgał 97 % wśród gospodarstw domowych z czwartego kwartyla (25 % gospodarstw domowych o najwyższych dochodach). Tę prawidłowość zaobserwowano w każdym państwie członkowskim UE: najniższy wskaźnik dostępu do internetu odnotowywano dla pierwszego kwartyla dochodów, wyższy dla każdego kolejnego kwartyla, a najwyższy dla czwartego kwartyla dochodów. Jak można się spodziewać, państwa członkowskie charakteryzujące się wysokim ogólnym wskaźnikiem dostępu do internetu, takie jak Niderlandy i Luksemburg, odnotowały stosunkowo niewielkie różnice w dostępie do internetu między poszczególnymi kwartylami dochodów. Na ogół większe różnice zaobserwowano natomiast w tych państwach członkowskich, w których ogólny poziom dostępu do internetu był niższy, a więc przede wszystkim w południowych i wschodnich państwach członkowskich UE oraz w państwach bałtyckich.
W przypadku gospodarstw domowych z czwartego kwartyla dochodów różnice między państwami członkowskimi UE pod względem odsetka gospodarstw domowych z dostępem do internetu były stosunkowo niewielkie, od 93 % w Bułgarii do 100 % w Luksemburgu, poniżej tego przedziału znalazły się tylko Włochy (90 %; dane za 2013 r.) i Rumunia (85 %). Jeśli chodzi o gospodarstwa domowe z pierwszego kwartyla dochodów różnice między państwami członkowskimi UE pod względem wskaźnika dostępu do internetu były już znacznie większe i sięgały od 29 % w Rumunii i na Litwie do 89 % w Luksemburgu i Niderlandach, przy czym poniżej tego przedziału znalazła się tylko Bułgaria (15 %).
Korzystanie z internetu
Na początku 2014 r. nieco ponad trzy czwarte (78 %) wszystkich mieszkańców UE-28 w wieku od 16 do 74 lat korzystało z internetu (co najmniej raz w ciągu trzech miesięcy poprzedzających badanie). W Danii, Luksemburgu, Niderlandach, Szwecji, Finlandii i Zjednoczonym Królestwie co najmniej dziewięć na dziesięć osób korzystało z internetu. Dla porównania w Portugalii, Grecji, Włoszech, Bułgarii i Rumunii z internetu korzystało mniej niż dwie trzecie wszystkich osób w wieku od 16 do 74 lat.
Odsetek ludności UE-28, która nigdy nie korzystała z internetu, wyniósł w 2014 r. 18 %, o 2 punkty procentowe mniej niż rok wcześniej i dużo mniej niż w 2009 r., kiedy było to 30 %. W agendzie cyfrowej wyznaczono cel, zgodnie z którym do 2015 r. odsetek mieszkańców UE-28, którzy nigdy nie używali internetu, powinien spaść do poziomu nieprzekraczającego 15 %.
W 2014 r. prawie dwie trzecie (65 %) respondentów korzystało z internetu codziennie – zob. wykres 4 – zaś 10 % co najmniej raz w tygodniu (lecz nie codziennie). Z tego wynika, że 75 % osób było regularnymi (co najmniej raz w tygodniu) użytkownikami internetu, co oznacza, że z rocznym wyprzedzeniem udało się osiągnąć docelowy poziom 75 % określony w agendzie cyfrowej (na 2015 r.). Z analizy użytkowników internetu w UE wynika, że odsetek korzystających z internetu codziennie sięgał od 60 % w Rumunii i 76 % w Republice Czeskiej i Polsce do 90 % w Niderlandach, Luksemburgu (92 %) i we Włoszech (94 %). Także Norwegia (93 %) i Islandia (95 %) zgłosiły wysokie odsetki użytkowników korzystających z internetu codziennie.
Na wykresie 5 przedstawiono korzystanie z internetu w sposób mobilny, a więc poza domem czy pracą, z użyciem komputera przenośnego lub urządzenia trzymanego w dłoni i połączenia mobilnego lub bezprzewodowego. Porównano dane za 2012 r., kiedy 36 % osób w wieku od 16 do 74 lat w UE-28 korzystało z internetu za pomocą urządzenia mobilnego, z danymi za 2014 r., kiedy odsetek ten wzrósł do 51 %. Najczęściej używanymi urządzeniami mobilnymi do połączeń z internetem były telefony komórkowe lub smartfony, laptopy, notebooki, netbooki lub tablety. W Szwecji, Danii i Zjednoczonym Królestwie odnotowano najwyższy odsetek użytkowników mobilnego internetu w 2014 r.: około trzy czwarte osób w wieku od 16 do 74 lat korzystało z internetu w ten właśnie sposób. Dla porównania w Bułgarii, Rumunii i we Włoszech tylko jedna czwarta respondentów korzystała z internetu poza domem lub pracą.
Jednym z najpopularniejszych działań w internecie w UE-28 w 2014 r. było uczestnictwo w sieciach społecznościowych. Prawie połowa (46 %) osób w wieku od 16 do 74 lat używała internetu w tym celu, na przykład korzystając z Facebooka lub Twittera.
Co najmniej 60 % mieszkańców Danii, Szwecji, Węgier, Luksemburga i Zjednoczonego Królestwa korzystało z portali społecznościowych; podobnie było w Islandii i Norwegii. W Niderlandach odsetek ten był tylko nieznacznie niższy (59 %). Z drugiej strony, w czterech państwach członkowskich UE – Francji, Polsce, Włoszech i Rumunii – mniej niż 40 % osób uczestniczyło w sieciach społecznościowych; tak było również w Turcji.
Korzystanie z przetwarzania w chmurze do przechowywania i udostępniania plików
Usługi oparte na technologii przetwarzania w chmurze umożliwiają użytkownikom przechowywanie plików lub korzystanie z programów na serwerze uruchamianych przez internet. Usługi przetwarzania w chmurze są stosunkowo nowym zjawiskiem w porównaniu z aplikacjami internetowymi do korzystania z sieci społecznościowych, słuchania muzyki lub oglądania filmów. Jednym z głównych wyzwań związanych z mierzeniem wykorzystania usług w chmurze jest wyraźne odróżnienie ich od innych usług internetowych. Na wykresie 7 pokazano dwa wskaźniki dotyczące wykorzystania usług w chmurze do przechowywania plików i ich udostępniania. W 2014 r. co piąta osoba (21 %) w wieku od 16 do 74 lat w UE-28 przechowywała pliki w pamięci internetowej, innymi słowy korzystała z usług w chmurze. W Niderlandach, Szwecji, Luksemburgu, Zjednoczonym Królestwie i Danii ponad jedna trzecia respondentów używała pamięci internetowej do przechowywania plików, natomiast na Litwie, w Polsce i Rumunii z tego rodzaju usługi korzystała mniej niż jedna dziesiąta osób.
W porównaniu z innymi sposobami udostępniania plików elektronicznych pamięć internetowa była rzadziej używana – wynika z bardziej szczegółowej analizy (zob. artykuł na temat internetu i usług przetwarzania w chmurze). Podczas gdy 15 % mieszkańców UE-28 używało pamięci internetowej do udostępniania plików w 2014 r., znacznie większa grupa korzystała z aplikacji e-mailowych (44 %), nośników USB, DVD lub Bluetooth (30 %) bądź własnych stron internetowych i portali społecznościowych (28 %). Większość użytkowników chmury doceniało łatwość dostępu do plików z różnych urządzeń lub lokalizacji. Znaczna część społeczeństwa jednak nie jest jeszcze świadoma istnienia usług w chmurze, mimo że korzysta internetu. Wśród tych użytkowników internetu, którzy byli świadomi takiej możliwości, obawy związane z bezpieczeństwem i prywatnością były głównym czynnikiem zniechęcającym ich do korzystania z takich usług.
Zamawianie towarów i usług
Zwiększył się odsetek osób w wieku od 16 do 74 lat w UE-28 zamawiających towary lub usługi przez internet do prywatnego użytku i w 2014 r. wyniósł 50 %, o 6 punktów procentowych więcej niż w 2012 r. (zob. wykres 8). W związku z tym cel agendy cyfrowej, aby do 2015 r. odsetek osób dokonujących zakupów przez internet wzrósł do 50 %, został osiągnięty z rocznym wyprzedzeniem. W Zjednoczonym Królestwie, Danii, Szwecji, Luksemburgu, Niderlandach, Niemczech i Finlandii ponad dwie trzecie osób zamawiało towary lub usługi przez internet, natomiast we Włoszech i w Bułgarii postępowała tak zaledwie jedna piąta respondentów, a w Rumunii – w przybliżeniu jedna dziesiąta. Wyrażony w punktach procentowych największy wzrost w okresie między rokiem 2012 a 2014 zaobserwowano w Estonii, gdzie odsetek kupujących w internecie wzrósł o 26 punktów procentowych z 23 % w 2012 r. do 49 % w 2014 r. Wśród państw członkowskich UE drugi w kolejności wzrost odnotowano w Republice Czeskiej (o 11 punktów procentowych); zaś poza UE w Islandii wskaźnik ten wzrósł o 12 punktów procentowych.
Źródła i dostępność danych
Szybki rozwój technologiczny w obszarach związanych z internetem i inne nowe aplikacje ICT są wyzwaniem dla statystyki. W efekcie w tej dziedzinie nastąpił znaczący rozwój i narzędzia statystyczne zostały odpowiednio dostosowane w sposób umożliwiający zaspokojenie nowych potrzeb w zakresie danych. Statystyki z tej dziedziny corocznie poddaje się ponownej ocenie w celu zaspokojenia potrzeb użytkowników i uwzględnienia szybkiego tempa zmian technologicznych.
To podejście znajduje odzwierciedlenie w prowadzonym przez Eurostat badaniu wykorzystania ICT w gospodarstwach domowych i przez osoby indywidualne. Ten coroczny sondaż służy monitorowaniu zjawisk związanych z ICT, zarówno przez obserwację zmian podstawowych zmiennych w czasie, jak i przez bardziej dogłębną analizę innych aspektów w określonym momencie. Początkowo badanie to skupiało się na kwestiach dostępu i jakości połączeń, później jego zakres poszerzono o różnorodne zagadnienia (np. administrację elektroniczną i handel elektroniczny) oraz o analizę społeczno-gospodarczą (jak zróżnicowanie regionalne, specyfika płci, różnice pod względem wieku, wykształcenia i zatrudnienia. Dostosowuje się również zakres badania w odniesieniu do różnych technologii, uwzględniając nowe grupy produktów i sposoby dostarczania technologii komunikacyjnych użytkownikom końcowym.
Zakres i definicje
Badanie gospodarstw domowych obejmuje gospodarstwa domowe, do których należy co najmniej jedna osoba z grupy wiekowej 16–74 lata. Dostęp do internetu w gospodarstwach domowych to wskaźnik odnoszący się do odsetka gospodarstw domowych posiadających dostęp do internetu, dzięki któremu każda osoba w gospodarstwie domowym może korzystać z internetu w domu, jeśli takie jest jej życzenie, choćby w celu wysyłania wiadomości e-mail.
Użytkowników internetu definiuje się jako wszystkie osoby fizyczne w wieku od 16 do 74 lat, które korzystały z internetu w ciągu trzech miesięcy poprzedzających badanie. Regularni użytkownicy internetu to osoby, które korzystały z internetu średnio co najmniej raz w tygodniu w ciągu trzech miesięcy poprzedzających badanie.
Okresem odniesienia dla tego badania był pierwszy kwartał 2014 r. i w większości państw badanie przeprowadzono w drugim kwartale. W badaniu z 2014 r. zawarto specjalny moduł poświęcony przetwarzaniu w chmurze, zaś w badaniu z 2012 r. – moduł dotyczący korzystania z mobilnego internetu.
Technologie łączy stałych używane najczęściej w celu uzyskania dostępu do internetu dzieli się na szerokopasmowe i dostęp za pośrednictwem dial-up przez zwykłą linię telefoniczną lub ISDN. Technologie szerokopasmowe obejmują cyfrowe linie abonenckie (DSL) i umożliwiają przesyłanie danych z dużą prędkością. Łącza szerokopasmowe definiuje się jako mające przepustowość wyższą niż ISDN, a więc równą co najmniej 144 kbit/s. Popularnymi urządzeniami do łączenia się z internetem w domu są komputery stacjonarne i przenośne.
Korzystanie z mobilnego internetu oznacza korzystanie z internetu poza domem i miejscem pracy przy użyciu komputerów przenośnych lub urządzeń trzymanych w dłoni, za pośrednictwem sieci telefonii komórkowej lub sieci bezprzewodowej (wi-fi).
Usługi przetwarzania w chmurze oferują pamięć internetową do przechowywania plików z dodatkową możliwością udostępniania lub edytowania zapisanych plików lub bez takiej możliwości. W badaniu wykorzystania ICT w gospodarstwach domowych i przez osoby indywidualne uwzględniono zagadnienie wykorzystania usług w chmurze do celów prywatnych.
Zamawianie towarów i usług przez osoby fizyczne odnosi się do 12 miesięcy poprzedzających badanie i obejmuje potwierdzone rezerwacje zakwaterowania lub podróży, dokonywanie inwestycji finansowych, zakup usług telekomunikacyjnych, gier wideo lub programów komputerowych, a także usługi informacyjne w internecie, za które płaci się bezpośrednio. Nie uwzględnia się towarów i usług pozyskanych bezpłatnie za pośrednictwem internetu. Nie uwzględnia się też zamówień dokonanych za pośrednictwem wiadomości e-mail, sms-ów lub mms-ów.
Kontekst
Technologie szerokopasmowe uważa się za ważne przy mierzeniu stopnia dostępu do internetu i korzystania z niego, gdyż oferują one użytkownikom możliwość szybkiego przesyłania dużych ilości danych bez przerw w transmisji. Rozpowszechnienie dostępu szerokopasmowego uważa się za kluczowy wskaźnik w ramach kształtowania polityki w dziedzinie ICT. Sądzi się, że ma on podstawowe znaczenie dla rozwoju zaawansowanych usług w internecie, takich jak e-biznes, administracja elektroniczna czy e-uczenie się. Cyfrowe linie abonenckie (DSL) to nadal główna forma dostarczania technologii szerokopasmowych, aczkolwiek coraz częściej stosuje się rozwiązania alternatywne, takie jak sieci kablowe, satelity, światłowody i bezprzewodowe pętle lokalne.
W maju 2010 r. Komisja Europejska przyjęła komunikat dotyczący Europejskiej agendy cyfrowej (COM(2010) 245 final), strategii zakładającej stworzenie do 2020 r. dobrze prosperującej gospodarki cyfrowej. Europejska agenda cyfrowa to jedna z siedmiu inicjatyw przewodnich strategii „Europa 2020” na rzecz inteligentnego, trwałego wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu. Określono w niej politykę i działania zmierzające do maksymalizacji korzyści wynikających z ery cyfrowej dla wszystkich sektorów społeczeństwa i gospodarki. W agendzie skupiono się na siedmiu obszarach priorytetowych, którymi są: stworzenie jednolitego rynku cyfrowego, wzmocnienie interoperacyjności, zwiększenie zaufania do internetu i poprawa jego bezpieczeństwa, zapewnienie dostępu do znacznie szybszego internetu, wzrost nakładów na badania naukowe i rozwój, podnoszenie poziomu umiejętności cyfrowych i e-integracji oraz wykorzystanie ICT w celu sprostania wyzwaniom, takim jak zmiana klimatu czy starzenie się społeczeństwa.
W 2012 r. Komisja Europejska przyjęła komunikat zatytułowany „Wykorzystanie potencjału chmury obliczeniowej w Europie” (COM(2012) 529). Umożliwienie i ułatwienie szybszego wykorzystania technologii przetwarzania w chmurze we wszystkich sektorach gospodarki leży w szerzej pojętym interesie politycznym UE. Przetwarzanie w chmurze jest jedną ze strategicznych technologii cyfrowych uważanych za istotny czynnik napędzający wydajność i lepsze usługi.
W maju 2015 r. Komisja Europejska przyjęła Strategię jednolitego rynku cyfrowego dla Europy (COM(2015) 192), która jest jednym z jej priorytetów. Strategia ta obejmuje trzy obszary:
- wspieranie lepszego dostępu do towarów i usług w internecie w całej Europie;
- stworzenie optymalnych warunków dla rozwoju sieci i usług cyfrowych;
- dopilnowanie, aby europejska gospodarka i przemysł w pełni wykorzystały możliwości gospodarki cyfrowej jako potencjalnego czynnika napędzającego wzrost.
Zobacz także
- High-tech statistics - economic data (w jęz. angielskim)
- High-tech statistics - employment (w jęz. angielskim)
- Information society statistics - enterprises (w jęz. angielskim)
- Digital economy and digital society statistics at regional level (w jęz. angielskim)
- Innovation statistics (w jęz. angielskim)
- Internet and cloud services - statistics on the use by individuals (w jęz. angielskim)
- Internet use statistics - individuals (w jęz. angielskim)
Więcej informacji z Eurostatu
Publikacje
- Science, technology and innovation in Europe — 2013 edition — Pocketbook (w jęz. angielskim)
- Science, technology and innovation in Europe — 2008 edition — Statistical book (w jęz. angielskim)
- Press releases and other publications (w jęz. angielskim)
Główne tabele
- Information society statistics (t_isoc) (w jęz. angielskim), zob.:
- Policy indicators (t_isoc_pi)
- Computers and the Internet in households and enterprises (t_isoc_ci)
- E-commerce by individuals and enterprises (t_isoc_ec)
- E-skills of individuals and ICT competence in enterprises (t_isoc_sk)
- Regional Information society statistics (t_isoc_reg)
Baza danych
- Information society statistics (isoc) (w jęz. angielskim), zob.:
- Policy indicators (isoc_pi)
- Computers and the Internet in households and enterprises (isoc_ci)
- E-commerce by individuals and enterprises (isoc_ec)
- E-skills of individuals and ICT competence in enterprises (isoc_sk)
- Regional Information society statistics by NUTS regions (isoc_reg)
Sekcja specjalna
- Information society (w jęz. angielskim)
Metodyka / Metadane
- ICT usage in households and by individuals (ESMS metadata file — isoc_i) (w jęz. angielskim)
Dane źródłowe tablic i wykresów (MS Excel)
- Information society - households and individuals: tables and figures (w jęz. angielskim)
Linki zewnętrzne
- OECD — Internet (w jęz. angielskim)