Βιομηχανία και επιχειρηματικότητα
Άμυνα και ασφάλεια
Προς μια ανταγωνιστικότερη και αποτελεσματικότερη ευρωπαϊκή άμυνα και ασφάλεια
Εδώ και πολλά χρόνια, η ασφάλεια της Ευρώπης έχει ανατεθεί σε μεγάλο βαθμό στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά η κατάσταση αυτή μεταβάλλεται με ταχείς ρυθμούς. Η Ευρώπη πρέπει τώρα να αναλάβει μεγαλύτερη ευθύνη για την άμυνά της. Με δεδομένο ότι οι κρατικοί προϋπολογισμοί συρρικνώνονται, ο μόνος ενδεδειγμένος τρόπος είναι να αυξηθεί η συνεργασία των χωρών της ΕΕ.
Τα περιθώρια βελτίωσης είναι τεράστια. Σήμερα, οι συνεργατικές συμβάσεις για στρατιωτικές προμήθειες στην Ευρώπη αντιπροσωπεύουν μόνο το 25 % του συνόλου των συμβάσεων προμηθειών του τομέα της άμυνας. Το υπόλοιπο 75 % των συμβάσεων συνάπτεται σε εθνικό επίπεδο, οδηγώντας συχνά σε επικαλύψεις και σε ασύμβατα συστήματα. Ο κατακερματισμός αυτός εμποδίζει την επίτευξη οικονομιών κλίμακας, καταπνίγει την καινοτομία και τελικά οδηγεί σε κατασπατάληση πόρων.
Για παράδειγμα, η ΕΕ εξακολουθεί να έχει 11 προμηθευτές φρεγατών τη στιγμή που οι ΗΠΑ έχουν μόνον 1. Στις χώρες της ΕΕ συνολικά υπάρχουν 17 γραμμές παραγωγής αρμάτων μάχης, ενώ στις ΗΠΑ μόνο 2. Ακόμη και στον κλάδο της αεροναυτικής που είναι ο πλέον ενοποιημένος, η Ευρώπη εξακολουθεί να σπαταλά πολύτιμους πόρους για την κατασκευή τριών διαφορετικών τύπων προηγμένων καταδιωκτικών. Παράλληλα με τις επικαλύψεις εξοπλισμού, η Ευρώπη υστερεί σε άλλες κύριες τεχνολογικές εφαρμογές, όπως τα αεροσκάφη χωρίς χειριστή.
Η συνεργασία και η ενοποίηση των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων είναι οι σημαντικότερες λύσεις σε αυτά τα προβλήματα. Και οι δύο είναι σε εξέλιξη, αλλά με αργούς ρυθμούς. Για να επιταχύνει τη διαδικασία, η Επιτροπή δημοσίευσε τον Ιούλιο 2013 ένα πρόγραμμα δράσης όπου προτείνει απλά μέτρα για να ανοίξουν περαιτέρω οι εθνικές αγορές και να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα των αμυντικών βιομηχανιών της ΕΕ σε παγκόσμια κλίμακα.
Για να επιτευχθεί αυτό, απαιτείται όχι μόνο ενοποίηση αλλά και μεγαλύτερη τυποποίηση και κοινή πιστοποίηση. Εκτιμάται ότι η έλλειψη κοινής πιστοποίησης για τα πυρομαχικά εδάφους στοιχίζει στην Ευρώπη 1,5 δισ. ευρώ ετησίως (από τα 7,5 δισ. ευρώ που δαπανώνται συνολικά για πυρομαχικά ετησίως στην ΕΕ). Ωστόσο, καταβάλλουμε προσπάθειες για να καταλήξουμε σε μια κοινή προσέγγιση όσον αφορά την πιστοποίηση. Προωθούμε επίσης τη θέσπιση κοινών προτύπων σε όλες τις χώρες ΕΕ, καθώς και ενός σχεδίου για την ανάπτυξη υβριδικών προτύπων της ΕΕ για προϊόντα «διπλής χρήσης», δηλαδή προϊόντα που μπορούν να έχουν τόσο στρατιωτικές όσο και πολιτικές εφαρμογές.
Παρόλο που οι προϋπολογισμοί για στρατιωτικές δαπάνες έχουν συρρικνωθεί σημαντικά, η Ευρώπη εξακολουθεί να κατέχει υψηλή θέση παγκοσμίως όσον αφορά τέτοιες δαπάνες. Το 2011, οι αμυντικές της δαπάνες ήταν υψηλότερες από της Ρωσίας, της Ιαπωνίας και της Κίνας μαζί. Με ετήσιους προϋπολογισμούς της τάξης των 194 δισ. ευρώ για τον τομέα της άμυνας, η ΕΕ μπορεί να παίξει στρατηγικό ρόλο στη διεθνή σκηνή, σε συμφωνία με τις δηλωμένες αξίες της. Για να γίνει αυτό, πρέπει να επενδυθούν με καλύτερο τρόπο οι πόροι και να κατευθύνονται όλο και περισσότερο από τις δαπάνες προσωπικού (που παραμένουν οι σημαντικότερες αν και μειώνονται σταθερά) σε δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη, οι οποίες δυστυχώς μειώθηκαν κατά 14 % το διάστημα 2005 - 2010.
Η τάση αυτή πρέπει να αντιστραφεί, καθώς η Ε&Α είναι καθοριστικής σημασίας για την ανάπτυξη μελλοντικών ικανοτήτων, έχει σημαντικό έμμεσο αντίκτυπο σε άλλους τομείς - όπως η ηλεκτρονική, η διαστημική και η πολιτική αεροπορία - και παράλληλα δημιουργεί οικονομική ανάπτυξη και χιλιάδες θέσεις εργασίας υψηλής ειδίκευσης. Οι ΗΠΑ, πρωτοπόρος παγκοσμίως στην καινοτομία, δαπανά επτά φορές περισσότερα για την αμυντική Ε&Α απ’ ό, τι το σύνολο των 27 χωρών της ΕΕ. Καλούμε τις χώρες της ΕΕ να πράξουν το ίδιο και να στηρίξουν την προσπάθεια αυτή μέσω των δαπανών της ΕΕ για Ε&Α στον τομέα των τεχνολογιών διπλής χρήσης.
Περισσότερα 