Beginners: bevolking
Belangrijkste punten
Dit artikel is een deel van Statistieken voor beginners, een rubriek in Statistics Explained waarin statistische indicatoren en concepten op een eenvoudige manier worden uitgelegd om de wereld van statistieken een beetje gemakkelijker te maken zowel voor studenten als voor alle personen die geïnteresseerd zijn in statistieken.
Waarom is er informatie nodig over het aantal personen dat in een land, regio of stad leeft? Regeringen bijvoorbeeld moeten weten hoeveel inwoners er momenteel in het land wonen en hoeveel het er zullen zijn in de toekomst. Hierdoor kunnen ze plannen en betere beslissingen nemen over de bouw van scholen, hospitalen, wegen, etc. Regeringen moeten ook weten hoe oud de bevolking is en zal zijn de komende jaren om pensioenen, gezondheidszorg etc. te plannen.
Volledig artikel
Hoe wordt de bevolking in een land of een bepaald gebied berekend?
De bevolking van een bepaald gebied wordt gedefinieerd als het aantal personen dat normaal in dat gebied leeft, gemeten op 1 januari in een bepaald jaar. De bron kan de meest recente volkstelling zijn (bij een volkstelling wordt de bevolking geteld). Aangezien een telling normaal om de 10 jaar wordt uitgevoerd, moet er een jaarlijkse aanpassing gedaan worden om het bevolkingsaantal te krijgen voor een specifiek jaar. Deze aanpassing bestaat uit de natuurlijke loop van de bevolking en het netto migratiesaldo. De natuurlijke loop van de bevolking wordt berekend als geboortes min sterftes en het netto migratiesaldo is het aantal immigranten (bevolking die naar een land verhuist) min het aantal emigranten (bevolking die uit een land verhuist) - zie verder voor enkele voorbeelden. In sommige landen worden in de plaats bevolkingsregisters gebruikt.
Voorbeeld
In de EU werd de bevolking op 1 januari 2016 op 510 miljoen geschat in vergelijking met 508 miljoen op 1 januari 2015. Dit betekent dat de bevolking met 2 miljoen personen groeide tijdens het jaar 2015. Was dit te wijten aan de natuurlijke loop van de bevolking of aan het netto migratiesaldo? Aangezien er 5,1 miljoen baby's werden geboren en 5,2 miljoen personen stierven, was er een negatieve natuurlijke loop van de bevolking (-0,1 miljoen). Het netto migratiesaldo was bijgevolg de reden voor de stijging.
Welke andere belangrijke indicatoren over de bevolking worden gebruikt?
Hier volgen enkele voorbeelden:
Het vruchtbaarheidscijfer is het gemiddelde aantal kinderen dat levend geboren wordt bij een vrouw waarbij er rekening gehouden wordt met de huidige vruchtbaarheidscijfers. De definitie van een geboorte is de start van een leven wanneer een kind uit het lichaam van zijn moeder komt. Het brutogeboortecijfer wordt gedefinieerd als het aantal geboortes tijdens het jaar gedeeld door de bevolking in dat jaar; de waarde wordt uitgedrukt per 1 000 personen.
Voorbeeld
In 2014 werden er 5,1 miljoen kinderen geboren in de EU, wat overeenkomt met een brutogeboortecijfer van 10,1 geboortes per 1 000 personen. Dit cijfer is gedaald: hij bedroeg 10,6 in 2000, 12,8 in 1985 en 16,4 in 1970. Van de EU-lidstaten rapporteerde Frankrijk het hoogste vruchtbaarheidscijfer in 2014, met 2,01 levendgeborenen per vrouw en het laagste vruchtbaarheidscijfer werd opgetekend in Portugal (1,23 levendgeborenen per vrouw).
Hoe lang wordt een persoon verwacht te leven? Dit wordt gemeten met de indicator levensverwachting. Het kan uitgedrukt worden als de levensverwachting bij de geboorte. Dit is het aantal jaren dat een pasgeboren baby verwacht wordt te leven. De berekening van de levensverwachting houdt rekening met de huidige overlijdensomstandigheden. Dit resulteert in hoe waarschijnlijk het is om op elke leeftijd te overlijden. De levensverwachting wordt normaal berekend voor de totale bevolking en ook apart voor vrouwen en mannen. De levensverwachting voor vrouwen is in het algemeen hoger dan voor mannen.
Voorbeeld
De laatste 50 jaar steeg de levensverwachting bij de geboorte met ongeveer 10 jaar voor zowel mannen als vrouwen in de EU. Dit betekent dat er van een baby geboren in 2014 verwacht wordt dat hij 80,9 jaar zal leven en dat vrouwelijke baby's 83,6 jaar zullen leven en mannelijke baby's 78,1 jaar. Rond 1960 bedroeg dit ongeveer 10 jaar minder.
Het brutosterftecijfer wordt gedefinieerd als het aantal overlijdens tijdens een jaar gedeeld door de bevolking in dat jaar; de waarde wordt uitgedrukt per 1000 personen. Kindersterfte is het overlijden van een kind dat jonger is dan één jaar. De kindersterfte wordt gedefinieerd als het aantal overlijdens van kinderen jonger dan één jaar tijdens een jaar gedeeld door het aantal levendgeborenen in dat jaar; de waarde wordt uitgedrukt per 1000 levendgeborenen.
Voorbeeld
In 2014 stierven ongeveer 4,9 miljoen personen in de EU, wat overeenkomt met een brutosterftecijfer van 9,7 per 1000 personen. Deze graad bleef min of meer hetzelfde tijdens de laatste 40 jaar, met een piek in 1993 met 5,0 miljoen overlijdens, wat overeenkomt met een brutosterftecijfer van 10,5 per duizend personen.
Bevolkingspiramide
Een bevolkingspiramide is een grafische voorstelling die helpt om het aantal personen te visualiseren per leeftijdsgroep voor een bepaald jaar; het kan er zo uitzien:
Bevolkingspiramiden, EU, 2001 en 2015
(van de totale bevolking)
Bron: Eurostat (demo_pjangroup)
Zie de animatie hierboven en de tekst hieronder voor een verklaring
De oudste leeftijdsgroep bevindt zich bovenaan, de jongste onderaan; mannen staan gewoonlijk aan de linkerkant, vrouwen aan de rechterkant. In de illustratie hierboven worden 2001 (omlijnd) en 2015 (effen gekleurd) vergeleken. We kunnen vaststellen dat in 2015 de leeftijdsgroep met het hoogste aandeel van de bevolking de groep was van 45-49, terwijl in 2011 het de leeftijdsgroepen 30-34 en 35-39 waren. Van de vorm van de piramide kunnen we afleiden dat de bevolking ouder wordt, terwijl de jongere leeftijdsgroepen dalen en de oudere stijgen. Dit kan ook geïllustreerd worden door de mediane leeftijd van de bevolking: in 2015 bedroeg dit 42,4 jaar terwijl dit in 2001 38,3 jaar was.
Rechtstreekse toegang tot
Glossarium Statistics Explained:
- Vruchtbaarheid
- Natuurlijk bevolkingsverloop
- Geboorte
- Bruto geboortecijfer
- Levensverwachting
- Sterfgeval
- Bruto sterftecijfer
- Kindersterftecijfer
- Migratie
- Population pyramid (Alleen in het Engels beschikbaar)
- EU lidstaten
(Alleen in het Engels beschikbaar)
- Video INE Spain Life expectancy
- Video INE Spain Population pyramid
- Video INE Spain Net migration