Archive:Dane statystyczne dotyczące cen energii elektryczne
Dane pobrano z bazy w listopadzie 2019 r.
Planowana aktualizacja artykułu: styczeń 2021 r.
Highlights
W pierwszej połowie 2019 r. ceny energii elektrycznej dla gospodarstw domowych w UE najwyższe były w Niemczech (0,31 EUR/kWh), a najniższe w Bułgarii (0,10 EUR/kWh).
W pierwszej połowie 2019 r. ceny energii elektrycznej w UE dla odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi w najwyższe były we Włoszech (0,17 EUR/kWh), a najniższe w Danii (0,07 EUR/kWh).
Ceny energii elektrycznej (z uwzględnieniem podatków) dla gospodarstw domowych, pierwsza połowa 2019 r.
W niniejszym artykule przeanalizowano zmiany cen energii elektrycznej zarówno dla gospodarstw domowych, jak i dla odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi w Unii Europejskiej (UE). Ujęto w nim również dane dotyczące cen pochodzące z Islandii, Liechtensteinu, Norwegii, Albanii, Macedonii Północnej, Czarnogóry, Serbii, Turcji, Bośni i Hercegowiny, Kosowa [1], Mołdawii, Ukrainy i Gruzji.
Cena energii w UE zależy od różnych uwarunkowań podażowo-popytowych, w tym sytuacji geopolitycznej, krajowego koszyka energetycznego, dywersyfikacji importu, kosztów sieci, kosztów ochrony środowiska, ciężkich warunków pogodowych bądź poziomu akcyzy i opodatkowania. Należy pamiętać, że ceny przedstawione w niniejszym artykule obejmują podatki, opłaty i VAT płacone przez gospodarstwa domowe, jednak nie obejmują podlegających zwrotowi podatków i opłat oraz VAT w przypadku odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi.
Full article
Ceny energii elektrycznej dla gospodarstw domowych
Najwyższe ceny energii elektrycznej odnotowano w Niemczech i Danii
W tabeli 1 przedstawiono przegląd średnich cen energii elektrycznej w euro za kilowatogodzinę (EUR/kWh) za ostatnie trzy lata (uwzględniono pierwszą połowę każdego roku, aby uniknąć efektu sezonowości).
.png)
(EUR/kWh)
Źródło: Eurostat (nrg_pc_204) oraz (nrg_pc_205)
W przypadku gospodarstw domowych (zdefiniowanych na potrzeby niniejszego artykułu jako średniej wielkości konsumenci o rocznym zużyciu w przedziale 2 500 kWh < zużycie < 5 000 kWh) wśród państw członkowskich UE w pierwszej połowie 2019 r. najwyższe ceny energii elektrycznej były w Niemczech (0,3088 EUR/kWh), Danii (0,2984 EUR/kWh) i Belgii (0,2839 EUR/kWh); zob. wykres 1. Najniższe ceny energii elektrycznej odnotowano w Bułgarii (0,0997 EUR/kWh), na Węgrzech (0,1120 EUR/kWh) i na Litwie (0,1255 EUR/kWh). Cena energii elektrycznej dla gospodarstw domowych w Niemczech była ponad trzykrotnie wyższa od ceny w Bułgarii.
F1.png)
(EUR/kWh)
Źródło: Eurostat (nrg_pc_204)
Cena średnia w UE-28 w pierwszym półroczu 2019 r. — średnia ważona uwzględniająca najbardziej aktualne dane (z 2017 r.) dotyczące zużycia energii elektrycznej przez gospodarstwa domowe — wyniosła 0,2159 EUR/kWh.
Na wykresie 2 przedstawiono zmiany cen energii elektrycznej dla gospodarstw domowych w UE-28 i strefie euro od pierwszej połowy 2008 r. W ciągu ostatniej dekady koszt sprzedaży i dostaw energii oraz stawki sieciowej (ceny bez podatków) utrzymywał się na stałym poziomie. Jego wysokość spadła z 0,1149 EUR/kWh w pierwszej połowie 2008 r. do 0,1411 EUR/kWh w drugiej połowie 2014 r. i wynosi obecnie 0,1356 EUR/kWh. Obciążenie podatkowe stale jednak rosło: z 27 % w 2008 r. do 37 % w 2019 r.
.png)
(EUR/kWh)
Źródło: Eurostat (nrg_pc_204)
Obciążenie podatkami i opłatami różni się znacznie w poszczególnych państwach członkowskich
Na wykresie 3 przedstawiono udział podatków i opłat w całkowitej cenie detalicznej energii elektrycznej dla gospodarstw domowych. Względny udział podatków w pierwszej połowie 2019 r. był najniższy na Malcie (5,9 %), gdzie do ceny bazowej dolicza się niską stawkę podatku VAT, a gospodarstwom domowym nie nalicza się żadnych innych podatków. Najwyższe podatki pobierano w Danii, gdzie podatki i opłaty stanowiły 63,7 % ostatecznej ceny.
.png)
(%)
Źródło: Eurostat (nrg_pc_204)
Największy spadek cen energii elektrycznej odnotowano w Danii, Portugalii i Polsce
Na wykresie 4 przedstawiono zmianę cen energii elektrycznej dla gospodarstw domowych, z uwzględnieniem wszystkich podatków i VAT, w walutach krajowych w okresie od pierwszej połowy 2018 r. do pierwszej połowy 2019 r. Ceny te spadły w analizowanym okresie w czterech państwach członkowskich UE. Najwyższy wzrost cen odnotowano w Niderlandach (20,3 %), a najbardziej wyraźny spadek cen energii elektrycznej nastąpił w Danii (-4,3 %).
(%)
Źródło: Eurostat (nrg_pc_204)
Ceny energii elektrycznej dla odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi
Najwyższe ceny energii elektrycznej odnotowano we Włoszech i na Cyprze
W przypadku odbiorców innych niż gospodarstwa domowe (zdefiniowanych na potrzeby niniejszego artykułu jako średniej wielkości odbiorcy o rocznym zużyciu w przedziale 500 MWh < zużycie < 2 000 MWh) wśród państw członkowskich UE w pierwszej połowie 2019 r. najwyższe ceny energii elektrycznej były we Włoszech i na Cyprze (zob. wykres 5). Cena średnia w UE-28 w pierwszym półroczu 2019 r. — średnia ważona uwzględniająca najbardziej aktualne dane (z 2017 r.) dotyczące zużycia przez odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi — wyniosła 0,1251 EUR/kWh.
.png)
(EUR/kWh)
Źródło: Eurostat (nrg_pc_205)
Na wykresie 6 przedstawiono zmiany cen energii elektrycznej dla odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi w UE-28 od pierwszej połowy 2008 r. Koszt sprzedaży i dostaw energii oraz stawki sieciowej (ceny bez podatków) najpierw wzrósł, z 0,0846 EUR/kWh w pierwszej połowie 2008 r. do 0,0959 EUR/kWh w pierwszej połowie 2012 r., a obecnie wynosi 0,0875 EUR/kWh. Obciążenie podatkowe rosło jednak stale: z 13 % w 2008 r. do 30 % w 2019 r.
.png)
(EUR/kWh)
Źródło: Eurostat (nrg_pc_205)
Odsetek niepodlegających zwrotowi podatków i opłat w cenach energii elektrycznej
Na wykresie 7 przedstawiono udział niepodlegających zwrotowi podatków i opłat w całkowitej cenie energii elektrycznej dla odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi. W pierwszej połowie 2019 r. najwyższy odsetek podatków pobierano w Niemczech, gdzie niepodlegające zwrotowi podatki i opłaty stanowiły 45,1 % całkowitej ceny.
F7.png)
(%)
Źródło: Eurostat (nrg_pc_205)
Zmiany cen energii elektrycznej dla odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi
Na wykresie 8 przedstawiono zmianę cen energii elektrycznej dla odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi, w tym wszystkie niepodlegające zwrotowi podatki i opłaty, w walutach krajowych w okresie od pierwszej połowy 2018 r. do pierwszej połowy 2019 r. Ceny te spadły w analizowanym okresie tylko w jednym państwie członkowskim UE – w Danii, o 12,2 %. Najwyższy wzrost cen odnotowano w Rumunii (19,2 %), natomiast w Danii nastąpił spadek cen energii elektrycznej dla odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi o 12,2 %.
(%)
Źródło: Eurostat (nrg_pc_205)
Dane źródłowe tabel i wykresów
Electricity price statistics tables and graphs (w jęz. angielskim)
Źródła danych
Zdefiniowanie gospodarstw domowych
W całym niniejszym artykule odniesienia do gospodarstw domowych dotyczą średniego standardowego zakresu konsumpcji przez gospodarstwa domowe o rocznym zużyciu energii elektrycznej w przedziale od 2 500 do 5 000 kWh. Wszystkie dane liczbowe są cenami konsumpcyjnymi, które obejmują podatki, opłaty i VAT.
Należy zauważyć, że porównanie cen między 2018 r. a 2019 r. odbywa się według cen w walutach krajowych w celu wykluczenia wpływu zmian kursów wymiany walut krajowych na euro w przypadku państw członkowskich UE i państw trzecich, które nie wprowadziły euro.
Zdefiniowanie innych odbiorców niż gospodarstwa domowe
W całym niniejszym artykule odniesienia do odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi dotyczą średniego standardowego zakresu zużycia dla odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi o rocznym zużyciu energii elektrycznej w przedziale od 500 do 2 000 MWh. W niniejszym artykule ceny podano według ceny bazowej produkcji energii elektrycznej i kosztów sieci, z uwzględnieniem wszystkich niepodlegających zwrotowi podatków i opłat.
Metodyka
Ze względu na zmianę metodyki począwszy od 2007 r. nastąpiła przerwa w szeregu czasowym, stąd dostępny jest jedynie stosunkowo krótki szereg czasowy. Jednak nawet w tych krótkich ramach czasowych ceny energii elektrycznej ulegały znacznym wahaniom.
W 2016 r. weszło w życie rozporządzenie (UE) 2016/1952, w którym określono obowiązek gromadzenia i rozpowszechniania cen energii elektrycznej dla gospodarstw domowych i odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi. Do stycznia 2017 r. organy sprawozdawcze dobrowolnie przedstawiły dane dotyczące cen w sektorze gospodarstw domowych. Do 2016 r. domena odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi definiowana była jako konsumenci przemysłowi, ale organy sprawozdawcze miały możliwość włączenia innych odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi. Wraz z wprowadzeniem rozporządzenia (UE) 2016/1952 definicja została zmieniona z odbiorców przemysłowych na odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi, co miało na celu stworzenie jednej metodyki dla wszystkich państw składających sprawozdania.
Taryfy energii elektrycznej lub systemy ustalania cen różnią się w zależności od dostawcy. Mogą one wynikać z wynegocjowanych umów, szczególnie w przypadku dużych odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi. W przypadku mniejszych odbiorców są one zazwyczaj ustalane w zależności od ilości zużywanej energii elektrycznej przy uwzględnieniu kilku innych czynników. Większość taryf obejmuje również pewną formę opłaty stałej. Dlatego też nie ma jednej ceny energii elektrycznej. W celu porównania cen w czasie i między państwami członkowskimi UE w niniejszym artykule przedstawiono informacje dotyczące zakresów zużycia dla gospodarstw domowych oraz dla odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi. Łącznie wyróżnia się pięć różnych rodzajów gospodarstw domowych, dla których ceny energii elektrycznej są gromadzone według różnych rocznych zakresów zużycia. Wśród odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi ceny energii elektrycznej są gromadzone w sumie dla siedmiu różnych rodzajów użytkowników.
Gromadzone ceny obejmują ceny średnie w okresie sześciu miesięcy (półrocza lub semestru) od stycznia do czerwca (pierwsze półrocze lub semestr 1) oraz od lipca do grudnia (drugie półrocze lub semestr 2) każdego roku. Ceny obejmują cenę bazową za energię elektryczną, opłaty za przesył i dystrybucję, wynajem mierników i inne usługi. Ceny energii elektrycznej dla gospodarstw domowych przedstawiono z uwzględnieniem podatków, opłat, opłat niebędących podatkami, należności i podatku od wartości dodanej (VAT), ponieważ takie ujęcie odzwierciedla cenę końcową płaconą przez gospodarstwa domowe. Ponieważ odbiorcy niebędący gospodarstwami domowymi zazwyczaj mogą odzyskać podatek VAT i niektóre inne podatki, ceny dla przedsiębiorstw są podawane bez VAT i innych podlegających zwrotowi podatków/opłat/należności. Jednostką cen energii elektrycznej jest euro za kilowatogodzinę (EUR/kWh).
Kontekst
Cena i niezawodność dostaw energii, w szczególności energii elektrycznej, są kluczowymi elementami krajowej strategii dostaw energii. Ceny energii elektrycznej mają szczególne znaczenie dla międzynarodowej konkurencyjności, ponieważ energia elektryczna stanowi zazwyczaj znaczną część całkowitych kosztów energii dla przedsiębiorstw przemysłowych i usługowych. W przeciwieństwie do ceny paliw kopalnych, które są zwykle przedmiotem obrotu na rynkach światowych po stosunkowo jednolitych cenach, w państwach członkowskich UE istnieje szeroki przedział cen energii elektrycznej. Cena energii elektrycznej jest w pewnym stopniu uzależniona od ceny paliw pierwotnych, a ostatnio od kosztu certyfikatów emisji dwutlenku węgla (CO2).
Kwestie te zostały poruszone w komunikacie Komisji Europejskiej Jak przeciwdziałać negatywnym skutkom wyższych cen ropy naftowej? (COM(2008) 384), w którym wezwano UE do bardziej efektywnego wykorzystania energii i mniejszego uzależnienia od paliw kopalnych, w szczególności poprzez zastosowanie podejścia przedstawionego w pakiecie w zakresie zmian klimatycznych i energii odnawialnej.
UE działa na rzecz liberalizacji rynków energii elektrycznej i gazu od drugiej połowy lat 90. Na mocy dyrektyw przyjętych w 2003 r. ustanowiono wspólne przepisy dotyczące rynków wewnętrznych energii elektrycznej i gazu ziemnego. Ustalono terminy otwarcia rynków i umożliwienia klientom wyboru dostawcy: począwszy od dnia 1 lipca 2004 r. dla odbiorców gospodarczych oraz od dnia 1 lipca 2007 r. dla wszystkich odbiorców (w tym gospodarstw domowych). Niektóre państwa członkowskie UE uprzedziły proces liberalizacji, podczas gdy inne przyjmowały niezbędne środki znacznie wolniej. W istocie na wielu rynkach energii elektrycznej i gazu ziemnego nadal utrzymują się znaczne bariery wejścia na rynek, co widać po liczbie rynków, które nadal są zdominowane przez (prawie) monopolistycznych dostawców. W lipcu 2009 r. Parlament Europejski i Rada przyjęły trzeci pakiet wniosków ustawodawczych mający na celu zapewnienie rzeczywistego i skutecznego wyboru dostawców, a także zapewnienie korzyści dla klientów. Uważa się, że zwiększona przejrzystość cen gazu i energii elektrycznej powinna przyczyniać się do promowania uczciwej konkurencji poprzez zachęcanie konsumentów do wyboru między różnymi źródłami energii (ropą naftową, węglem, gazem ziemnym oraz odnawialnymi źródłami energii) oraz różnymi dostawcami. Możliwe jest zwiększenie przejrzystości cen energii poprzez jak najszersze publikowanie i rozpowszechnianie cen i polityk cenowych.
Direct access to
- Energy (t_nrg) (w jęz. angielskim), zob.:
- Energy Statistics - prices (t_nrg_price)
- Electricity prices by type of user (ten00117)
- Energy (nrg) (w jęz. angielskim), zob.:
- Energy Statistics - prices of natural gas and electricity (nrg_price)
- Energy statistics - natural gas and electricity prices (from 2007 onwards) (nrg_pc)
- Energy statistics - natural gas and electricity prices (until 2007) (nrg_pc_h)
- Energy (w jęz. angielskim)
- Energy statistics — electricity prices for domestic and industrial consumers, price components (ESMS metadata file — nrg_pc_204_esms) (w jęz. angielskim)
- Visualisation energy prices (w jęz. angielskim)
- Eurelectric (w jęz. angielskim)
- Europe's Energy Portal (w jęz. angielskim)
- European Commission — Energy
- Weekly oil bulletin (weekly pump prices) (w jęz. angielskim)
- Single market progress report for gas and electricity (w jęz. angielskim)
- International Energy Agency (IEA) — Prices and taxes statistics (w jęz. angielskim)
Przypisy
- ↑ Użycie tej nazwy nie wpływa na stanowiska w sprawie statusu Kosowa i jest zgodne z rezolucją Rady Bezpieczeństwa ONZ 1244(1999) oraz z opinią Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Deklaracji niepodległości Kosowa.