door Marina Maggini (nationaal instituut voor volksgezondheid, Rome, Italië) en Jelka Zaletel (nationaal instituut voor volksgezondheid, Ljubljana, Slovenië)
Diabetes is een ernstige ziekte waar velen mee te maken krijgen: in 2015 waren er volgens de recentste ramingen van de Internationale Diabetesfederatie wereldwijd zo'n 415 miljoen volwassenen (20-79 jaar) met diabetes. Dat is ongeveer 9% van de bevolking in deze leeftijdsgroep. Als we niet ingrijpen, zullen er in 2040 ongeveer 642 miljoen diabetespatiënten zijn. In de Europese Unie varieert de frequentie van diabetes van ongeveer 4 tot 4,5% in Litouwen, Estland en Ierland tot iets onder de 10% in Cyprus, Malta en Portugal.
Diabetes verhoogt het risico op ernstige gezondheidsproblemen, zoals hart- en vaatziekten, blindheid, neuropathie, voetproblemen en nefropathie. Toch kan een gezonde levensstijl voor personen met een hoog risico in veel gevallen diabetes voorkomen, of aanzienlijk vertragen. Dat geldt vooral voor diabetes type 2, de meest voorkomende variant. Bovendien kunnen veel mensen met diabetes complicaties voorkomen of vertragen door hun behandeling te combineren met een andere levensstijl en efficiënt zelfbeheer.
In 2014 ging de Europese Joint Action on Chronic Diseases and Promoting Healthy Ageing across the Life Cycle (JA-CHRODIS) van start, na de oproep van de Europese Commissie om de krachten te bundelen bij de preventie en behandeling van de belangrijkste chronische ziekten. Een van de casestudies om de gezondheidszorg voor chronisch zieken te verbeteren, was gewijd aan diabetes. Het doel is vooral om goede werkwijzen uit te wisselen en zo met alle beschikbare kennis de coördinatie en samenwerking tussen landen op het gebied van diabetes te verbeteren.
Voor JA-CHRODIS zijn o.a. de nationale diabetesplannen in Europa doorgelicht, met als resultaat een nota waarin de belangrijkste factoren voor de ontwikkeling, uitvoering en duurzaamheid van deze plannen worden beschreven. Ondanks de verschillende invalshoeken hebben alle Europese landen vorderingen gemaakt in de systematische aanpak van diabetes. De lessen die de landen van elkaar kunnen leren, kunnen uiteindelijk bijdragen tot een succesvolle totaalaanpak voor de preventie en behandeling van diabetes en andere chronische ziekten.
