Trwała integracja migrantów i uchodźców

W broszurze „Reakcja Interreg na wyzwania związane z migracją” opisano 18 projektów.

Po kilku latach wielu nowo przybyłych stało się aktywnymi członkami społeczności, którzy znaleźli na miejscu przyjaciół, dostosowali się do nowego sposobu życia, wysłali swe dzieci do szkoły, znaleźli pracę i sami zaczęli wspierać innych jako wolontariusze.

Aby możliwe było osiągnięcie takiego efektu włączenia społecznego, konieczne były projekty realizowane przez zaangażowane organizacje i osoby fizyczne.

Wszyscy oni mieli odwagę, by wdrożyć nowe sposoby pracy. Doszli przy tym do wniosku, że z lokalnymi wyzwaniami spowodowanymi falą migracji można sobie poradzić tylko wtedy, gdy poszczególne regiony połączą swe siły.

Dzięki wsparciu finansowemu z unijnego funduszu Interreg projekty te mogły przyczynić się do utworzenia przyjaznego środowiska, w którym migranci i uchodźcy mogą wesprzeć Europę swoimi zdolnościami i umiejętnościami.

„Interreg to symbol prawdziwie europejskiego przekraczania granic. Nie tylko pod względem geograficznym, ale również w odniesieniu do pokonywania przeszkód, nawiązywania porozumienia ponad podziałami i współdziałania na rzecz wspólnego dobra (…) Duch współpracy jest nam obecnie potrzebny bardziej niż kiedykolwiek wcześniej”, stwierdza Johannes Hahn, europejski komisarz ds. budżetu i administracji.

Tworzenie spójności

Przykładem jest tutaj ludność lokalna oraz uchodźcy, którzy razem tworzą spójne mieszane społeczności w Austrii, Włoszech, Niemczech i Słowenii w ramach projektu SIforREF (w okolicy Wiednia i Berlina, a także w regionach Emilia-Romania oraz Słowenia Zachodnia).

Uczestnicy poznają się lepiej w trakcie realizacji projektu, co pozwala uchodźcom łatwiej włączyć się w życie lokalnej społeczności. Dostępne są różne aktywności, od praktycznych doświadczeń zawodowych w firmach po dzielenie się osobistymi historiami w celu pogłębienia wzajemnego zrozumienia.

Jednym z beneficjentów projektu jest Khalid, ubiegający się o azyl. Wziął on udział w projekcie w słoweńskiej stolicy, Lublanie. „Spotkałem w Lublanie wielu dobrych ludzi i zintegrowałem się z nimi (…) Dużo się nauczyłem”, opowiada. Nadal działa jako wolontariusz.

Kolejną taką osobą jest Katja, zapewniająca praktyczne wsparcie i porady migrantom w ramach organizacji społeczeństwa obywatelskiego Infokolpa. Wzięła ona udział w wizycie badawczej, aby podzielić się informacjami na temat sytuacji na granicy chorwacko-słoweńskiej. „Represyjny reżim graniczny wpływa negatywnie na możliwości integracji”, opowiada. „Ważne jest, aby starać się realizować cel, jakim jest sprzyjająca włączeniu społecznemu Europa”.

Dziewięć instytucji badawczych, organy publiczne oraz organizacje pozarządowe (NGO) realizują projekt, którym kieruje wenecki uniwersytet Ca’ Foscari, przy dofinansowaniu z programu Europa Środkowa na rzecz współpracy transnarodowej. Gdy jedno z działań przynosi szczególnie dobre rezultaty, członkowie projektu dzielą się danym pomysłem, dzięki czemu kolejny region może przekierować fundusze i wysiłki do najskuteczniejszych inicjatyw.

Informacje sprzyjające integracji

Migranci kierują swoją adaptacją również w ramach projektu WoHealth. Ten fińsko-szwedzki projekt umożliwia migrantkom włączanie ich rodzin do lokalnych systemów opieki zdrowotnej.

Specjaliści z Uniwersytetu Nauk Stosowanych w Turku w fińskim regionie Finlandia Południowa oraz z centrum medycznego w szwedzkim regionie Östra Mellansverige opracowali ulotki na temat 28 zagadnień z zakresu opieki zdrowotnej. Ulotki napisano w uproszczonej wersji języka fińskiego i szwedzkiego, tak by mogły z nich skorzystać kobiety, które nadal uczą się tych języków. Projekt ten, sfinansowany w ramach programu Bałtyk Środkowy, zajmuje się również szkoleniem migrantek mieszkających w tych krajach już od jakiegoś czasu, tak by doradzały one nowo przybyłym osobom w zakresie takich zadań, jak umówienie wizyty lekarskiej.

Łatwo dostępne informacje na temat opieki zdrowotnej zmniejszyły obciążenie psychiczne wielu rodzin, zwiększając z kolei ich możliwości w zakresie nauki, pracy oraz uczestniczenia w życiu lokalnej społeczności. Tymczasem migrantki żyjące już od wielu lat w danym kraju okazały się ważnym ogniwem łączącym lokalne służby i nowe migrantki, co wpłynęło pozytywnie na zdrowie kobiet.

Nasra Abdullah była wolontariuszką-koordynatorką WoHealth w Finlandii, działającą w imieniu NGO Sateenkaari Koto. „Moją rolą było znajdowanie kobiet potrzebujących wsparcia w kwestiach zdrowotnych powiązanych z płcią. Wiele z nich podzieliło się swoimi doświadczeniami i lękami, pytaniami oraz przemyśleniami na temat ich stanu zdrowia. Dzięki temu projektowi kobiety zaczęły analizować zdrowie, jego rolę w codziennym życiu oraz czynniki wpływające na nie w szerszym ujęciu”, opowiada.

Działania online

Funkcjonariuszom publicznym zatrudnionym we władzach lokalnych zależy na usprawnieniu dostępnych usług tak samo jak migrantom na znalezieniu szkoły, pracy i domu.

Barbara jest dyrektorką ds. usług w zakresie lokalnego zatrudnienia w Słowenii. „Często napotykamy na przeszkody, takie jak fakt, że usługi dla bezrobotnych migrantów są świadczone przez różne odrębne instytucje”, wyjaśnia. „Potrzebne nam narzędzie, jakaś platforma IT, gdzie będzie można znaleźć wszystkie informacje w jednym miejscu”.

Dziesięć podmiotów obejmujących usługodawców oraz organizacje badawcze, działając pod kierownictwem Ośrodka Badań Naukowych Słoweńskiej Akademii Nauki i Sztuki, połączyło swe siły w ramach projektu DRIM, aby opracować platformę DANUBE COMPASS. Ta platforma online zapewnia informacje w 21 językach na temat miejsc pracy, szkoleń oraz usług w regionach usytuowanych w dziewięciu krajach położonych nad Dunajem.

Ośmiu kolejnych partnerów wsparło realizację tego projektu, będącego elementem Ponadnarodowego Programu Regionu Dunaju, jako współpracownicy.

Dla ułatwienia dostęp do platformy można uzyskać ze smartfona, tabletu oraz komputera. Bardziej bezpośredni dostęp do praktycznych danych z sąsiednich regionów zapewnia uchodźcom umiejętności konieczne do przystosowania się do nowego życia.

Gdy Ali przybył do Austrii z Syrii, potrzebował pomocy podczas wizyt u lekarza i w urzędach. „Życie tutaj, w Austrii, było prawdziwym wyzwaniem”, opowiada. „Ale odkąd pogłębiłem znajomość niemieckiego i poznałem lokalne przepisy, zasady i zwyczaje, czuję się tu jak w domu”.

Długofalowa współpraca

Te projekty oraz wiele innych projektów finansowanych ze środków UE pokazują zastosowanie w praktyce europejskiej polityki integrowania migrantów i osób ubiegających się o azyl.

Unijny Fundusz Azylu, Migracji i Integracji współfinansuje koszty wstępnego powitania, zaś społeczności mogą uzyskać dostęp do szkoleń dotyczących umiejętności i zatrudnienia finansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus.

Interreg wspiera oddolne i regionalne projekty mające na celu pomoc uchodźcom i migrantom w znalezieniu edukacji, miejsc pracy oraz domów, a także w dbaniu o zdrowie jako pełnoprawnym członkom europejskiego społeczeństwa.

W ciągu ostatnich 20 lat ze środków Interreg ufundowano niemal 80 tego rodzaju projektów, zarówno inicjatyw ogólnounijnych, jak i partnerstw pomiędzy sąsiadującymi regionami, dostosowanych do lokalnych potrzeb i możliwości.

„Program ten wspiera i ułatwia współpracę terytorialną. Jego celem jest pokonanie przeszkód formalnych i nieformalnych, które uniemożliwiają regionom przygranicznym rozwój i osiągnięcie pełnego potencjału (…) Jesteśmy w samym sercu tego europejskiego projektu”, wyjaśnia Elisa Ferreira, europejska komisarz ds. spójności i reform.

Przeczytaj całą publikację, aby dowiedzieć się więcej na temat tego, w jaki sposób Interreg może pomóc regionom w integrowaniu migrantów i uchodźców z lokalnymi społecznościami.