Kiedy istnieje zagrożenie, że rzeka w każdej chwili może przerwać wały, potrzebna jest natychmiastowa akcja, dlatego w momencie kryzysu na danym obszarze potrzebne jest wsparcie. Zatem sensownym wydaje się prośba o pomoc skierowana do najbliższego sąsiada. Jednak gdy sąsiad to inne państwo, wtedy taka współpraca napotyka przeszkody... Projekt, w który zaangażowały się dwa sąsiadujące ze sobą regiony w Polsce i Niemczech, Saksonia i Lubuskie, miał na celu zbudowanie przysłowiowego mostu pomiędzy służbami ratunkowymi i instytucjami administracyjnymi po obu stronach granicy.
Wspólna walka z zagrożeniem powodziowym wzdłuż granicy pomiędzy województwem lubuskim a Saksonią
- 18 November 2016
Stopień przygotowania i zaangażowania po obu stronach granicy jest na tyle wysoki, że w przypadku katastrofy możliwa będzie wzajemna pomoc, i wiemy, że odbędzie się bez niepotrzebnych komplikacji i nadmiernej biurokracji.
Kierownikiem projektu jest Arian Leffs, który kieruje działem administracji w urzędzie gminy Boxberg w Niemczech. Zaznacza on, że szczęśliwie dla obu stron nowi partnerzy nie musieli jak dotąd stawić czoła prawdziwemu zagrożeniu. Jednak idea projektu zrodziła się pod wpływem klęski żywiołowej, która dotknęła ten region klika lat temu, a mianowicie katastrofalnej powodzi w sierpniu 2010 r., gdy wylała Nysa Łużycka.
Budowanie partnerstwa...
Po wspomnianej klęsce żywiołowej partnerzy po obu stronach granicy zwarli szeregi, aby usprawnić komunikację pomiędzy swoimi służbami ratunkowymi na wypadek kolejnej powodzi. Projekt ten został uruchomiony w styczniu 2013 r., skupiając dwa powiaty w Polsce i trzy gminy w Niemczech. Żary i Żagań, oba miasta z województwa lubuskiego, rozpoczęły współpracę z miejscowościami Boxberg, Kreba-Neudorf i Rietschen po stronie Saksonii. Skoncentrowano się na obszarach wzdłuż rzek płynących przez pięć wspomnianych miejsc.
Partnerzy wspólnymi siłami zbudowali sieć transgraniczną, która ma na celu ułatwienie koordynacji działań w razie zagrożenia. Oprócz usprawnienia komunikacji pomiędzy zaangażowanymi jednostkami straży pożarnej i innymi służbami ratunkowymi, zespołom reagowania po obu stronach umożliwiono wymianę doświadczeń oraz szlifowanie swoich umiejętności. Szkolenia zorganizowane w ramach projektu objęły w szczególności wspólne warsztaty i ćwiczenia związane z gotowością na wypadek katastrofy. Aby dodatkowo zwiększyć gotowość w sytuacjach wyjątkowych, partnerzy projektu pomogli w zakupie specjalistycznego sprzętu przeznaczonego do akcji ratunkowych.
...na dobre i na złe
Prace związane z projektem zakończyły się w październiku 2014 r., ale jego idea ciągle żyje, co potwierdza Arian Leffs. Dodaje również, że partnerzy kontynuują wspólne spotkania, a zespoły reagowania starają się dbać o wyćwiczone umiejętności, przy czym podstawowa umowa o wzajemnej pomocy w razie kolejnej powodzi ciągle obowiązuje. Omawiany projekt stał się solidnym fundamentem dla skoordynowanych działań, które teraz mogą być zorganizowane szybciej i skuteczniej.
Wydaje się, że poza zapewnieniem współpracy w razie katastrofy projekt ten otworzył pole do szerszego partnerstwa. Kontakty zainicjowane dzięki projektowi rozwinęły się w silne więzi pomiędzy zaangażowanymi zespołami oraz poszczególnymi osobami, co również podkreśla pan Leffs. Wskazuje on na niedawne przypadki, gdy obie strony prosiły o wzajemne wsparcie przy rozmaitych zaplanowanych wydarzeniach. Dodaje, że rozważane są także nowe wspólne projekty.
Ewidentnie chodziło o zrobienie pierwszego kroku. Według Ariana Leffsa, „wdrożenie projektu i rozmaite działania, zmierzające do realizacji jego celów, pomogły w złagodzeniu początkowych obaw — np. dotyczących problemów językowych — i przełamaniu barier pomiędzy polskimi i niemieckimi zespołami, biorącymi w nim udział.” Dodaje on, że „wspólna determinacja do tego, by wspierać się nawzajem w obliczu potencjalnej sytuacji zagrożenia jest cenna dla bezpieczeństwa mieszkańców terenów wzdłuż naszej granicy.”
Łączna wartość inwestycji i dofinansowania UE
Łączna wartość inwestycji w projekt „Bekämpfung der ökologischen und Überschwemmungsgefahren auf den Flüssen der deutsch-polnischen Grenzregion” wyniosła 646 292 EUR, przy czym wkład unijnego Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego o wartości 543 550 EUR został wniesiony za pośrednictwem Programu Operacyjnego „Polska — Niemcy” na okres programowania 2007–2013. Inwestycja objęta jest priorytetem „Transgraniczna integracja społeczna”.