Nowe Centrum techniki wojennej Exploseum — skansen architektury przemysłowej zlokalizowany w Bydgoszczy w Polsce — odkrywa przed zwiedzającymi sekrety jednej z największych niemieckich przedwojennych fabryk broni — DAG-Fabrik Bromberg. Muzeum przyciąga turystów z całego świata.
- 01 February 2016
Exploseum otrzymało liczne nagrody, a liczba zwiedzających je osób stale rośnie. Muzeum to stanowi ważny punkt na Europejskim Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego oraz znaczący ośrodek upamiętniający wydarzenia II wojny światowej. Naszym celem jest dalsze zwiększenie dostępności i atrakcyjności usług oferowanych przez tę placówkę oraz podniesienie ich jakości — nie tylko w obszarze działań kulturalnych i edukacyjnych, ale także w zakresie współczesnego życia artystycznego.
Ponad 1000 budynków przemysłowych, 400 km podziemnych korytarzy i 40 km podziemnych torów kolejowych — oto pozostałości po jednej z największych niemieckich fabryk materiałów wybuchowych w Polsce, zamkniętej w XX wieku. Dzięki ciężkiej pracy i wsparciu z funduszy unijnych miejsce to służy dziś nowym celom.
Nieco historii
DAG-Fabrik Bromberg została zbudowana w latach 1939–1945 jako jedna z trzech niemieckich fabryk broni należących do spółki Dynamit-Aktien Gesellschaft. Firmę tę założył w XIX wieku Alfred Nobel, słynny szwedzki chemik, który wynalazł dynamit i ustanowił Nagrodę Nobla. Fabryka Nobla wytwarzała nitroglicerynę i proch bezdymny wykorzystywany w tych czasach do produkcji amunicji.
Po zakończeniu II wojny światowej kompleks ten został opuszczony i uległ częściowemu zniszczeniu. Grupa lokalnych miłośników militariów postawiła sobie za cel ochronę tego historycznego miejsca i zaproponowała odrestaurowanie fabryki oraz jej przekształcenie w muzeum wojskowe. Po uzyskaniu wsparcia z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego władze lokalne we współpracy z ekspertami z Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy zdołały uruchomić projekt, który zakończył się otwarciem w lipcu 2011 r. Centrum techniki wojennej Exploseum.
W ramach tego projektu dawny kompleks wojskowy DAG-Fabrik Bromberg przystosowano do celów kulturalnych, edukacyjnych i turystycznych. W wyniku tych prac powstał skansen architektury przemysłowej obejmujący podziemną trasę turystyczną oraz Exploseum — Centrum techniki wojennej DAG-Fabrik Bromberg.
Interaktywna edukacja
Muzeum rozciąga się na powierzchni 19 tys. m2 i składa się z ośmiu całkowicie odnowionych budynków oraz z podziemnej trasy turystycznej wyposażonej w bardzo nowoczesne, interaktywne narzędzia ekspozycyjne. Jest to jedna z najpopularniejszych atrakcji turystycznych w regionie. Od chwili otwarcia muzeum odwiedziło je już ponad 130 tys. osób.
Oprócz wystawy prezentującej linię produkcji nitrogliceryny dla celów wojskowych, sprzęt wykorzystywany przez żołnierzy niemieckich podczas II wojny światowej oraz broń chemiczną i jądrową, muzeum prezentuje również historię wynalazków Alfreda Nobla. W ramach innych wystaw przedstawiono historię pracowników fabryki, a także szczegółowe informacje na temat konspiracyjnych działań Armii Krajowej oraz inwazji Armii Czerwonej. Muzeum organizuje też wystawy tymczasowe oraz zwiedzanie ekspozycji przez wycieczki szkolne.
Łączna wartość inwestycji i środki finansowania z UE
Łączna wartość inwestycji w ramach projektu „Skansen architektury przemysłowej wraz z podziemną trasą turystyczną oraz Muzeum Zakładów Zbrojeniowych DAG-Fabrik w Bydgoszczy” wyniosła 8 383 182 PLN (około 1 936 386 EUR), z czego 5 333 316 PLN (około 1 231 481 EUR) pochodziło ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach programu operacyjnego „Kujawsko-pomorskie” w okresie programowania 2007–2013.