Archive:Statistieken over elektriciteitsprijzen
Gegevens geëxtraheerd in november 2019.
Geplande update van het artikel: januari 2021.
Highlights
Elektriciteitsprijzen voor huishoudens in de EU het hoogst in Duitsland (0,31 EUR per kWh) en het laagst in Bulgarije (0,10 EUR per kWh) in de eerste helft van 2019.
Elektriciteitsprijzen voor niet-huishoudelijke verbruikers in de EU het hoogst in Italië (0,17 EUR per kWh) en het laagst in Denemarken (0,07 EUR per kWh) in de eerste helft van 2019.
Elektriciteitsprijzen (inclusief belastingen) voor huishoudelijke afnemers, eerste helft 2019
In dit artikel wordt de ontwikkeling van de elektriciteitsprijzen besproken voor huishoudens en niet-huishoudelijke verbruikers in de Europese Unie (EU). Het bevat eveneens prijsgegevens uit IJsland, Liechtenstein, Noorwegen, Albanië, Noord-Macedonië, Montenegro, Servië, Turkije, Bosnië en Herzegovina, Kosovo [1], Moldavië, Oekraïne en Georgië.
De energieprijs in de EU is afhankelijk van een reeks verschillende vraag- en aanbodfactoren, waaronder de geopolitieke situatie, de nationale energiemix, invoerdiversificatie, netwerkkosten, milieukosten, zware weersomstandigheden of niveaus van accijnzen en belastingen. De prijzen die in dit artikel worden besproken, zijn inclusief belastingen, heffingen en btw voor huishoudens, maar exclusief terugvorderbare belastingen, heffingen en btw voor niet-huishoudelijke verbruikers.
Full article
Elektriciteitsprijzen voor huishoudens
‘Hoogste elektriciteitsprijzen in Duitsland en Denemarken'
In tabel 1 vindt u een overzicht van de gemiddelde elektriciteitsprijzen in euro's per kilowattuur (EUR per kWh) over de afgelopen drie jaar (eerste helft van elk jaar om seizoenseffecten te vermijden).
.png)
(EUR per kWh)
Bron: Eurostat (nrg_pc_204) en (nrg_pc_205)
Voor huishoudens (in dit artikel gedefinieerd als middelgrote verbruikers met een jaarlijks verbruik tussen 2 500 kWh en 5 000 kWh), waren de elektriciteitsprijzen in de eerste helft van 2019 van alle EU-lidstaten het hoogst in Duitsland (0,3088 EUR per kWh), Denemarken (0,2984 EUR per kWH) en België (0,2839 EUR per kWh); zie figuur 1. De laagste elektriciteitsprijzen deden zich voor in Bulgarije (0,0997 EUR per kWh), Hongarije (0,1120 EUR per kWh) en Litouwen (0,1255 EUR per kWh).. De prijs van elektriciteit voor huishoudens was in Duitsland bijna drie keer zo hoog als in Bulgarije.
F1.png)
(EUR per kWh)
Bron: Eurostat (nrg_pc_204)
De gemiddelde prijs in de eerste helft van 2019 in de EU-28 – een gewogen gemiddelde op grond van de meest recente (2017) gegevens over de hoogte van het elektriciteitsverbruik door huishoudens – was 0,2159 EUR per kWh.
De ontwikkeling van de elektriciteitsprijzen voor huishoudens in de EU-28 en de eurozone sinds de eerste helft van 2008 wordt weergegeven in figuur 2. De prijs van de energie, de toevoer en het netwerk (prijzen zonder belasting) was de laatste tien jaar stabiel. Deze ging van 0,1149 EUR per kWh in de eerste helft van 2008 tot 0,1411 EUR per kWh in de tweede helft van 2014 en bedraagt nu 0,1356 EUR per kWh. Het aandeel van de belastingen is echter voortdurend gestegen, van 27 % in 2008 tot 37% in 2019.
.png)
(EUR per kWh)
Bron: Eurostat (nrg_pc_204)
Het aandeel van belastingen en heffingen verschilt sterk per lidstaat
Het aandeel van belastingen en heffingen in de totale consumptieprijs van elektriciteit voor huishoudens wordt getoond in figuur 3. Het relatieve belastingbedrag in de eerste helft van 2019 in de EU was het kleinst in Malta (5,9 %), waar een laag btw-tarief wordt toegepast op de basisprijs en voor huishoudens geen andere belastingen worden geheven. Het hoogste aandeel van belastingen was in Denemarken, waar 63,7 % van de uiteindelijke prijs uit belastingen en heffingen bestond.
.png)
(%)
Bron: Eurostat (nrg_pc_204)
De elektriciteitsprijzen daalden het hardst in Denemarken, Portugal en Polen
Figuur 4 toont de verandering in de elektriciteitsprijzen voor huishoudens tussen de eerste helft van 2018 en de eerste helft van 2019, inclusief alle belastingen en btw, in de nationale munteenheid; deze prijzen daalden in de bewuste periode in vier EU-lidstaten. De hoogste prijsstijging werd waargenomen in Nederland (20,3 %), terwijl de elektriciteitsprijs voor huishoudens het sterkst daalde in Denemarken ( 4,3 %).
(%)
Bron: Eurostat (nrg_pc_204)
Elektriciteitsprijzen voor niet-huishoudelijke verbruikers
De elektriciteitsprijzen waren het hoogst in Italië en Cyprus
Voor niet-huishoudelijke verbruikers (in dit artikel gedefinieerd als middelgrote verbruikers met een jaarlijks verbruik tussen 500 MWh en 2 000 MWh), waren de elektriciteitsprijzen in de eerste helft van 2019 het hoogst in de EU-lidstaten Italië en Cyprus (zie figuur 5). De gemiddelde prijs voor de EU 28 in de eerste helft van 2019 – een gewogen gemiddelde van de meest recente nationale gegevens (2017) voor de hoogte van het verbruik door niet-huishoudelijke verbruikers — bedroeg 0,1251 EUR per kWh.
.png)
(EUR per kWh)
Bron: Eurostat (nrg_pc_205)
De ontwikkeling van de elektriciteitsprijzen voor niet-huishoudelijke verbruikers in de EU-28 sinds de eerste helft van 2008 wordt weergegeven in figuur 6. De prijs van energie, de toevoer en het netwerk (prijzen zonder belasting) is eerst toegenomen, van 0,0846 EUR per kWh in de eerste helft van 2008 tot 0,0959 EUR per kWh in de eerste helft van 2012, en bedraagt nu 0,0875 EUR per kWh. Het aandeel van de belastingen is echter voortdurend gestegen, van 13 % in 2008 tot 30 % in 2019.
.png)
(EUR per kWh)
Bron: Eurostat (nrg_pc_205)
Aandeel niet-terugvorderbare belastingen en heffingen in de elektriciteitsprijzen
Het aandeel van niet-terugvorderbare belastingen en heffingen in de totale elektriciteitsprijs voor niet-huishoudelijke verbruikers wordt getoond in figuur 7. In de eerste helft van 2019 werd het hoogste aandeel van belastingen geheven in Duitsland, waar niet-terugvorderbare belastingen en heffingen 45,1 % van de totale prijs vormden.
F7.png)
(%)
Bron: Eurostat (nrg_pc_205)
Ontwikkeling van de elektriciteitsprijzen voor niet-huishoudelijke verbruikers
Figuur 8 toont de verandering in de elektriciteitsprijzen voor niet-huishoudelijke verbruikers tussen de eerste helft van 2018 en de eerste helft van 2019, inclusief alle niet-terugvorderbare belastingen en heffingen, in de nationale munteenheid. Deze prijzen daalden in deze periode slechts in één EU-lidstaat, namelijk met 12,2 % in Denemarken. De hoogste prijsstijging werd waargenomen in Roemenië (19,2 %), terwijl de elektriciteitsprijs voor niet-huishoudelijke verbruikers daalde met 12,2 % in Denemarken.
(%)
Bron: Eurostat (nrg_pc_205)
Brongegevens voor tabellen en grafieken
Electricity price statistics tables and graphs (in het Engels)
Gegevensbronnen
Definitie van huishoudelijke verbruikers
In dit artikel wordt met verwijzingen naar huishoudens gedoeld op de middelste verbruikscategorie van een huishouden, d.w.z. een jaarlijks elektriciteitsverbruik tussen 2 500 en 5 000 kWh. Alle cijfers zijn eindverbruikersprijzen inclusief belasting, heffingen en btw.
Bij de vergelijking tussen 2018 en 2019 worden voor EU-lidstaten of derde landen die de euro niet gebruiken, prijzen in de nationale munteenheid gebruikt om de invloed van schommelingen in wisselkoersen tussen nationale munteenheden en de euro uit te sluiten.
Definitie van niet-huishoudelijke verbruikers
In dit artikel wordt met verwijzingen naar niet-huishoudelijke verbruikers gedoeld op de middelste verbruikscategorie van een niet-huishoudelijke verbruiker, d.w.z. een jaarlijks elektriciteitsverbruik tussen 500 MWh en 2 000 MWh. De in dit artikel aangegeven prijzen zijn de basisprijzen voor elektriciteitsproductie en netwerkkosten, inclusief alle niet-terugvorderbare belastingen en heffingen.
Methodologie
Vanwege een veranderde methode sinds 2007 is er een breuk in de reeks, zodat er slechts een relatief korte tijdreeks beschikbaar is. Toch hebben de elektriciteitsprijzen zelfs in dit relatief korte tijdsbestek aanzienlijk gefluctueerd.
In 2016 is Verordening (EU) 2016/1952 in werking getreden. Hierin is de verplichting opgenomen om de elektriciteitsprijzen voor huishoudelijke en niet-huishoudelijke verbruikers te verzamelen en te verspreiden. Tot januari 2017 verstrekten de rapporterende instanties op vrijwillige basis prijsgegevens voor huishoudens. Tot 2016 werden niet-huishoudelijke verbruikers gedefinieerd als “industriële verbruikers”, maar mochten de rapporterende instanties hierin ook andere niet-huishoudelijke verbruikers opnemen. Bij de invoering van Verordening (EU) 2016/1952 werd de definitie veranderd van industriële in niet-huishoudelijke verbruikers, zodat alle rapporterende landen dezelfde methode zouden hanteren.
Elektriciteitstarieven of tariefstelsels verschillen van leverancier tot leverancier. Prijzen kunnen zijn bepaald door onderhandelingen, met name voor grote niet-huishoudelijke verbruikers. Voor kleinere verbruikers wordt de prijs meestal bepaald door de hoeveelheid verbruikte elektriciteit en een aantal andere kenmerken. In veel tarieven is ook een vorm van vaste kosten opgenomen. Er bestaat daarom niet één prijs voor elektriciteit. Om de prijzen in de tijd en tussen de EU-lidstaten te kunnen vergelijken, geeft dit artikel informatie voor verbruiksbandbreedten voor huishoudelijke en niet-huishoudelijke verbruikers. Er zijn in totaal vijf verschillende typen huishoudens waarvoor elektriciteitsprijzen worden verzameld, in verschillende bandbreedten voor het jaarlijkse verbruik. Voor niet-huishoudelijke verbruikers worden er elektriciteitsprijzen verzameld voor zeven verschillende typen gebruikers.
De verzamelde prijzen zijn gemiddelde prijzen over een periode van zes maanden (een half jaar of semester), van januari tot en met juni (eerste helft of semester 1) en van juli tot en met december (tweede helft of semester 2) van elk jaar. De prijzen bestaan uit het basistarief voor elektriciteit, vervoers- en distributiekosten, meterhuur en andere diensten. De aangegeven elektriciteitsprijzen voor huishoudens zijn inclusief belastingen, heffingen, non-fiscale heffingen, retributies en btw, aangezien deze gewoonlijk van invloed zijn op de uiteindelijke prijs die huishoudens betalen. Aangezien niet-huishoudelijke verbruikers de btw meestal kunnen terugvorderen, worden de prijzen voor ondernemingen getoond zonder btw of andere terugvorderbare belastingen/heffingen/retributies. De eenheid voor elektriciteitsprijzen is euro per kilowattuur (EUR per kWh).
<context>
Context
De prijs en voorspelbaarheid van de energielevering, met name elektriciteit, zijn kernelementen van de energiestrategie van een land. Elektriciteitsprijzen zijn van bijzonder belang voor het internationale concurrentievermogen, aangezien elektriciteit gewoonlijk een significant deel van de totale energiekosten vormt voor de industrie en de dienstensector. In tegenstelling tot de prijs van fossiele brandstoffen, die gewoonlijk op de wereldmarkt tegen relatief uniforme prijzen worden verhandeld, lopen de elektriciteitsprijzen sterk uiteen tussen de EU-lidstaten. De prijs van elektriciteit wordt tot op bepaalde hoogte beïnvloed door de prijs van primaire brandstoffen en meer recentelijk door de prijs van koolstof (CO2)-emissiecertificaten.
Deze kwesties zijn behandeld in een mededeling van de Europese Commissie 'Maatregelen tegen de stijgende olieprijzen (COM(2008) 384), waarin de EU werd opgeroepen om energie-efficiënter en minder afhankelijk van fossiele brandstoffen te worden – met name door de aanpak uit het klimaat- en energiepakket te volgen.
De EU heeft vanaf de tweede helft van de jaren negentig maatregelen genomen om de elektriciteits- en gasmarkt te liberaliseren. In 2003 zijn richtlijnen aangenomen die gemeenschappelijke regels vaststellen voor de interne markt voor elektriciteit en aardgas. Er zijn termijnen gesteld voor het openen van markten en om klanten hun leverancier te laten kiezen: met ingang van 1 juli 2004 voor zakelijke afnemers en per 1 juli 2007 voor alle afnemers (waaronder huishoudens). Een aantal EU-lidstaten liep op het liberalisatieproces vooruit, terwijl andere de nodige maatregelen in veel lager tempo namen. Er bestaan nog steeds belangrijke barrières voor toetreding op vele elektriciteits- en aardgasmarkten, wat blijkt uit het aantal markten dat nog steeds wordt gedomineerd door een (bijna) monopolie van een leverancier. In juli 2009 hebben het Europees Parlement en de Raad een derde pakket regelgevingsvoorstellen aangenomen, gericht op het waarborgen van een werkelijke en doeltreffende keuze van leveranciers en op voordelen voor klanten. De gedachte is, dat transparantere gas- en elektriciteitsprijzen een eerlijke mededinging bevorderen, door klanten te stimuleren om te kiezen tussen verschillende energiebronnen (olie, kolen, aardgas of hernieuwbare energiebronnen) en tussen verschillende leveranciers. De energieprijzen kunnen transparanter worden gemaakt door de tarieven en tariefstelsels zo breed mogelijk bekend te maken. <context>
Direct access to
- Energie (t_nrg), zie:
- Energy Statistics – prices (t_nrg_price, in het Engels)
- Elektriciteitsprijzen per type gebruiker (ten00117)
- Energie (nrg), zie:
- Energy Statistics - prices of natural gas and electricity (nrg_price, in het Engels)
- Energy Statistics - natural gas and electricity prices (from 2007 onwards) (nrg_pc, in het Engels)
- Energy Statistics - natural gas and electricity prices (until 2007) (nrg_pc_h, in het Engels)
- Energy statistics - electricity prices for domestic and industrial consumers, price components (in het Engels) (ESMS-metadatabestand – nrg_pc_204_esms)
- Eurelectric
- Europe's Energy Portal (in het Engels)
- Europese Commissie – Energie
- Weekly oil bulletin (wekelijkse prijzen aan de pomp, in het Engels)
- Single market progress report for gas and electricity (in het Engels)
- International Energy Agency (IEA) — Prices and taxes statistics (in het Engels)
Voetnoten
- ↑ Deze aanduiding laat standpunten betreffende status onverlet en is in lijn met UNSCR 1244/1999 en het advies van het Internationaal Gerechtshof over de onafhankelijkheidsverklaring van Kosovo.