Archive:Dane statystyczne dotyczące cen energii elektryczne
- Dane pobrano z bazy w czerwcu 2017 r. Najnowsze dane: więcej informacji Eurostatu, główne tabele i baza danych. Planowana aktualizacja artykułu: luty 2018 r.
_YB17.png)
(EUR/kWh)
Źródło: Eurostat (nrg_pc_204) i (nrg_pc_205)
_YB17.png)
(EUR/kWh)
Źródło: Eurostat (nrg_pc_204)
_YB17.png)
(EUR/kWh)
Źródło: Eurostat (nrg_pc_204)
_YB17.png)
(%)
Źródło: Eurostat (nrg_pc_204)
_YB17.png)
(%)
Źródło: Eurostat (nrg_pc_204)
Źródło: Eurostat (nrg_pc_204_c)
_YB17.png)
(%)
Źródło: Eurostat (nrg_pc_204_c)
_YB17.png)
(EUR per kWh)
Źródło: Eurostat (nrg_pc_205)
_YB17.png)
(EUR per kWh)
Źródło: Eurostat (nrg_pc_205)
_YB17.png)
(%)
Źródło: Eurostat (nrg_pc_205)
_YB17.png)
(%)
Źródło: Eurostat (nrg_pc_205)
Źródło: Eurostat (nrg_pc_205_c)
_YB17.png)
(%)
Źródło: Eurostat (nrg_pc_205_c)
W niniejszym artykule przeanalizowano zmiany cen energii elektrycznej dla odbiorców przemysłowych i gospodarstw domowych w Unii Europejskiej (UE); ujęto w nim również dane dotyczące cen pochodzące z Islandii, Liechtensteinu, Norwegii, Albanii, byłej jugosłowiańskiej republiki Macedonii, Czarnogóry, Serbii, Turcji, Bośni i Hercegowiny, Kosowa [1], Mołdawii, a ostatnio również z Ukrainy.
Cena energii w UE zależy od różnych uwarunkowań podażowo-popytowych, w tym sytuacji geopolitycznej, krajowego koszyka energetycznego, dywersyfikacji importu, kosztów sieci, kosztów ochrony środowiska, ciężkich warunków pogodowych bądź poziomu akcyzy i opodatkowania. Należy pamiętać, że ceny przedstawione w niniejszym artykule obejmują podatki, opłaty i VAT ponoszone przez gospodarstwa domowe, jednak nie obejmują podlegających zwrotowi podatków i opłat oraz VAT w przypadku odbiorców przemysłowych/gospodarczych.
Główne ustalenia statystyczne
W tablicy 1 przedstawiono przegląd cen średnich energii elektrycznej w euro za kilowatogodzinę (EUR/kWh) za ostatnie trzy lata (druga połowa każdego roku).
Ceny energii elektrycznej dla gospodarstw domowych
W przypadku gospodarstw domowych (zdefiniowanych na potrzeby niniejszego artykułu jako średniej wielkości konsumenci o rocznym zużyciu w przedziale 2 500 kWh < zużycie < 5 000 kWh) wśród państw członkowskich UE w drugiej połowie 2016 r. najwyższe ceny energii elektrycznej były w Danii (0,308 EUR/kWh), Niemczech (0.298 EUR/kWh) i Belgii (0.275 EUR/kWh); zob. wykres 1. Najniższe ceny energii elektrycznej odnotowano w Bułgarii (0,094 EUR/kWh), na Węgrzech (0,113 EUR/kWh) i Litwie (0,117 EUR/kWh). Cena energii elektrycznej dla gospodarstw domowych w Danii i w Niemczech była ponad trzykrotnie wyższa od ceny w Bułgarii.
Cena średnia w UE-28 — średnia ważona uwzględniająca najbardziej aktualne dane (z 2015 r.) dotyczące zużycia energii elektrycznej przez gospodarstwa domowe — wyniosła 0,205 EUR/kWh.
Na wykresie 2 przedstawiono zmiany cen energii elektrycznej dla gospodarstw domowych w UE-28 od pierwszej połowy 2008 r. Ceny te wzrosły w 2008 r., spadły w pierwszej połowie 2009 r., ale pozostały na stałym poziomie w drugim półroczu, a następnie nieprzerwanie rosły od pierwszego półrocza 2010 r. do drugiego półrocza 2016 r., nie licząc spadku o 2,4 % w pierwszej połowie 2016 r.
Na wykresie 3 przedstawiono zmianę cen energii elektrycznej dla gospodarstw domowych, obejmujących wszystkie podatki i VAT, w walutach krajowych w okresie od drugiej połowy 2015 r. do drugiej połowy 2016 r. Ceny te spadły w analizowanym okresie w 15 państwach członkowskich UE. Najwyższy wzrost cen odnotowano w Belgii (16,7 %), a najbardziej wyraźny spadek cen energii elektrycznej nastąpił na Cyprze (-11,8 %) i w Niderlandach (-13,8 %).
Na wykresie 4 przedstawiono udział podatków i opłat w całkowitej cenie detalicznej energii elektrycznej dla gospodarstw domowych. Względny udział podatków w drugiej połowie 2016 r. był najniższy na Malcie (4,8 %), gdzie do ceny bazowej dolicza się niską stawkę podatku VAT, a gospodarstwom domowym nie nalicza się żadnych innych podatków. Najwyższe podatki pobierano w Danii, gdzie podatki i opłaty stanowiły 67,8% ostatecznej ceny.
Tablica 2 pokazuje skład ceny energii elektrycznej dla gospodarstw domowych w podziale na następujące trzy składowe: energia i dostawa; koszty sieci; oraz podatki i opłaty.
Względne znaczenie składowej energii i dostawy w porównaniu z kosztami sieci przedstawiono na wykresie 5; udział kosztów sieci był na stosunkowo niskim poziomie na Malcie, w Grecji, na Cyprze, w Bułgarii, Zjednoczonym Królestwie, Hiszpanii, we Włoszech i w Irlandii.
Ceny energii elektrycznej dla odbiorców przemysłowych
W przypadku odbiorców przemysłowych (zdefiniowanych na potrzeby niniejszego artykułu jako średniej wielkości odbiorcy o rocznym zużyciu w przedziale 500 MWh < zużycie < 2000 MWh), wśród państw członkowskich UE w drugiej połowie 2016 r. najwyższe ceny energii elektrycznej były we Włoszech i w Niemczech (zob. wykres 6). Cena średnia w UE-28 — średnia ważona uwzględniająca najbardziej aktualne dane (z 2015 r.) dotyczące zużycia energii elektrycznej przez odbiorców przemysłowych — wyniosła0,114 EUR/kWh.
Na wykresie 7 przedstawiono zmiany cen energii elektrycznej dla gospodarstw domowych w UE-28 od pierwszej połowy 2008 r. Ceny te wzrosły w 2008 r. oraz w pierwszej połowie 2009 r., spadły w drugiej połowie 2009 r. i ponownie rosły każdego półrocza aż do pierwszej połowy 2013 r. W drugiej połowie 2013 r. średnia cena nieznacznie spadła, a następnie dość mocno wzrosła (4,3 %) w pierwszej połowie 2014 r., osiągając najwyższy poziom w wysokości0,123 EUR/kWh. Począwszy od drugiej połowy 2014 r. notowano trend spadkowy.
Na wykresie 8 przedstawiono zmianę cen energii elektrycznej dla odbiorców przemysłowych, obejmujących wszystkie nieodzyskiwalne podatki i opłaty, w walutach krajowych w okresie od drugiej połowy 2015 r. do drugiej połowy 2016 r. Ceny te spadły w analizowanym okresie w 22 państwach członkowskich UE. Najwyższe wzrosty cen zaobserwowano w Szwecji (14,3 %) i Belgii (7,1 %), natomiast cena energii elektrycznej dla odbiorców przemysłowych spadła o 11,5 % na Litwie.
Na wykresie 9 przedstawiono udział nieodzyskiwalnych podatków i opłat w całkowitej cenie energii elektrycznej dla odbiorców przemysłowych. W drugiej połowie 2016 r. najwyższy odsetek podatków pobierano w Niemczech, gdzie nieodzyskiwalne podatki i opłaty stanowiły 46,8 % całkowitej ceny.
Tablica 3 pokazuje skład ceny energii elektrycznej dla odbiorców przemysłowych w podziale na następujące trzy składowe: energia i dostawa; koszty sieci; oraz podatki i opłaty.
Względne znaczenie składowej energii i dostawy w porównaniu z kosztami sieci przedstawiono na wykresie 10; udział kosztów sieci był na stosunkowo niskim poziomie na Malcie, natomiast koszty sieci stanowiły ponad połowę ceny energii elektrycznej dla odbiorców przemysłowych na Słowacji i Łotwie.
Źródła i dostępność danych
Zdefiniowanie gospodarstw domowych
W całym niniejszym artykule odniesienia do gospodarstw domowych dotyczą średniego standardowego zakresu konsumpcji przez gospodarstwa domowe o rocznym zużyciu energii elektrycznej w przedziale od 2 500 do 5 000 kWh. Wszystkie dane liczbowe są cenami konsumpcyjnymi, które obejmują podatki, opłaty i VAT.
Należy zauważyć, że porównanie cen między 2015 r. a 2016 r. odbywa się według cen w walutach krajowych w celu wykluczenia wpływu zmian kursów wymiany walut krajowych na euro w przypadku państw członkowskich UE i państw trzecich, które nie wprowadziły euro.
Zdefiniowanie odbiorców przemysłowych
W całym niniejszym artykule odniesienia do odbiorców przemysłowych dotyczą średniego standardowego zakresu zużycia przemysłowego o rocznym zużyciu energii elektrycznej w przedziale od 500 do 2 000 MWh. W niniejszym artykule ceny podano według ceny bazowej produkcji energii elektrycznej i kosztów sieci, z uwzględnieniem wszystkich nieodzyskiwalnych podatków i opłat.
Metodyka
Ze względu na zmianę metodyki począwszy od 2007 r. nastąpiła przerwa w szeregu czasowym, stąd dostępny jest jedynie stosunkowo krótki szereg czasowy. Jednak nawet w tych krótkich ramach czasowych ceny energii elektrycznej ulegały znacznym wahaniom.
Przejrzystość cen energii jest gwarantowana w całej UE, co wynika z obowiązku państw członkowskich UE przesyłania do Eurostatu informacji dotyczących cen dla różnych kategorii odbiorców przemysłowych oraz danych dotyczących udziałów w rynku, warunków sprzedaży oraz polityki cenowej; Ceny dla gospodarstw domowych przekazywane są na zasadzie dobrowolności.
Taryfy energii elektrycznej lub systemy ustalania cen różnią się w zależności od dostawcy. Mogą one wynikać z wynegocjowanych umów, szczególnie w przypadku dużych odbiorców przemysłowych. W przypadku mniejszych odbiorców są one zazwyczaj ustalane w zależności od ilości zużywanej energii elektrycznej przy uwzględnieniu kilku innych czynników. Większość taryf obejmuje również pewną formę opłaty stałej. Dlatego też nie ma jednej ceny energii elektrycznej. W celu porównania cen w czasie i między państwami członkowskimi UE w niniejszym artykule przedstawiono informacje dotyczące zakresów zużycia dla gospodarstw domowych oraz dla odbiorców przemysłowych. Łącznie wyróżnia się pięć różnych rodzajów gospodarstw domowych, dla których ceny energii elektrycznej są gromadzone według różnych rocznych zakresów zużycia. Wśród odbiorców przemysłowych ceny energii elektrycznej są gromadzone w sumie dla siedmiu różnych rodzajów użytkowników.
Podstawą prawną gromadzenia danych statystycznych dotyczących cen energii elektrycznej pobieranych od odbiorców przemysłowych jest decyzja Komisji Europejskiej (2007/394/WE) z dnia 7 czerwca 2007 r. zmieniająca dyrektywę Rady (90/377/EWG) w odniesieniu do metodologii stosowanej w celu zbierania danych dotyczących cen gazu i energii elektrycznej. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/92/WE z dnia 22 października 2008 r. dotyczy procedur służących poprawie przejrzystości cen gazu i energii elektrycznej dla końcowych odbiorców przemysłowych. Jak zauważono powyżej, ceny energii elektrycznej dla gospodarstw domowych są gromadzone na zasadzie dobrowolności.
Gromadzone ceny obejmują ceny średnie w okresie sześciu miesięcy (półrocza lub semestru) od stycznia do czerwca (pierwsze półrocze lub semestr 1) oraz od lipca do grudnia (drugie półrocze lub semestr 2) każdego roku. Ceny obejmują cenę bazową za energię elektryczną, opłaty za przesył i dystrybucję, wynajem mierników i inne usługi. Ceny energii elektrycznej dla gospodarstw domowych przedstawiono z uwzględnieniem podatków, opłat, opłat niebędących podatkami, należności i podatku od wartości dodanej (VAT), ponieważ takie ujęcie odzwierciedla cenę końcową płaconą przez gospodarstwa domowe. Ponieważ odbiorcy przemysłowi zazwyczaj mogą odzyskać podatek VAT i niektóre inne podatki, ceny dla przedsiębiorstw są podawane bez VAT i innych podlegających zwrotowi podatków/opłat/należności. Jednostką cen energii elektrycznej jest euro za kilowatogodzinę (EUR/kWh).
Kontekst
Cena i niezawodność dostaw energii, w szczególności energii elektrycznej, są kluczowymi elementami krajowej strategii dostaw energii. Ceny energii elektrycznej mają szczególne znaczenie dla międzynarodowej konkurencyjności, ponieważ energia elektryczna stanowi zazwyczaj znaczną część całkowitych kosztów energii dla przedsiębiorstw przemysłowych i usługowych. W przeciwieństwie do ceny paliw kopalnych, które są zwykle przedmiotem obrotu na rynkach światowych po stosunkowo jednolitych cenach, w państwach członkowskich UE istnieje szeroki przedział cen energii elektrycznej. Cena energii elektrycznej jest w pewnym stopniu uzależniona od ceny paliw pierwotnych, a ostatnio od kosztu certyfikatów emisji dwutlenku węgla (CO2).
Kwestie te zostały poruszone w komunikacie Komisji Europejskiej Jak przeciwdziałać negatywnym skutkom wyższych cen ropy naftowej? (COM(2008) 384), w którym wezwano UE do bardziej efektywnego wykorzystania energii i mniejszego uzależnienia od paliw kopalnych, w szczególności poprzez zastosowanie podejścia przedstawionego w pakiecie w zakresie zmian klimatycznych i energii odnawialnej.
UE działa na rzecz liberalizacji rynków energii elektrycznej i gazu od drugiej połowy lat 1990-tych. Na mocy dyrektyw przyjętych w 2003 r. ustanowiono wspólne przepisy dotyczące rynków wewnętrznych energii elektrycznej i gazu ziemnego. Ustalono terminy otwarcia rynków i umożliwienia klientom wyboru dostawcy: począwszy od dnia 1 lipca 2004 r. dla odbiorców gospodarczych oraz od dnia 1 lipca 2007 r. dla wszystkich odbiorców (w tym gospodarstw domowych). Niektóre państwa członkowskie UE uprzedziły proces liberalizacji, podczas gdy inne przyjmowały niezbędne środki znacznie wolniej. W istocie na wielu rynkach energii elektrycznej i gazu ziemnego nadal utrzymują się znaczne bariery wejścia na rynek, co widać po liczbie rynków, które nadal są zdominowane przez (prawie) monopolistycznych dostawców. W lipcu 2009 r. Parlament Europejski i Rada przyjęły trzeci pakiet wniosków ustawodawczych mający na celu zapewnienie rzeczywistego i skutecznego wyboru dostawców, a także korzyści dla klientów. Uważa się, że zwiększona przejrzystość cen gazu i energii elektrycznej powinna przyczyniać się do promowania uczciwej konkurencji poprzez zachęcanie konsumentów do wyboru między różnymi źródłami energii (ropą naftową, węglem, gazem ziemnym oraz odnawialnymi źródłami energii) oraz różnymi dostawcami. Możliwe jest zwiększenie przejrzystości cen energii poprzez jak najszersze publikowanie i rozpowszechnianie cen i polityk cenowych.
Zobacz także
- Dane statystyczne dotyczące cen gazu ziemnego
- Energy price statistics — background (w jęz. angielskim)
- Produkcja i import energii
Więcej informacji z Eurostatu
Główne tabele
- Energy (t_nrg) (w jęz. angielskim), zob.:
- Energy Statistics - prices (t_nrg_price)
- Electricity prices by type of user (ten00117)
Baza danych
- Energy (nrg) (w jęz. angielskim), zob.:
- Energy Statistics - prices of natural gas and electricity (nrg_price)
- Energy statistics - natural gas and electricity prices (from 2007 onwards) (nrg_pc)
- Energy statistics - natural gas and electricity prices (until 2007) (nrg_pc_h)
Sekcja specjalna
- Energy (w jęz. angielskim)
Metodyka / Metadane
- Energy statistics — electricity prices for domestic and industrial consumers, price components (ESMS metadata file — nrg_pc_204_esms) (w jęz. angielskim)
Dane źródłowe tablic i wykresów (MS Excel)
Electricity price statistics tables and graphs (w jęz. angielskim)
Linki zewnętrzne
- Eurelectric (w jęz. angielskim)
- Europe's Energy Portal (w jęz. angielskim)
- Komisja Europejska — energia
- Weekly oil bulletin (weekly pump prices) (w jęz. angielskim)
- Single market progress report for gas and electricity (w jęz. angielskim)
- Międzynarodowa Agencja Energetyczna (MAE) — Prices and taxes statistics (w. jęz. angielskim)
Uwagi
- ↑ Nazwy tej użyto bez uszczerbku dla stanowiska w sprawie statusu Kosowa i jest to zgodne z rezolucją Rady Bezpieczeństwa UNSCR 1244/1999 oraz z opinią Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie deklaracji niepodległości Kosowa.